Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan harita mühendisliği dersinin ikinci bölümüdür. Eğitmen, Muğla Fethiye Mustafa Kemal Mesleki ve Anadolu Teknik Lisesi öğretmenlerinden Taner Çalışkan ve Abdurrahman Özeren'in katkılarından bahsetmektedir.
- Video, dayalı (bağlı) poligon hesabının açık poligon hesabından farklarını ve hesaplama yöntemlerini adım adım anlatmaktadır. Eğitmen önce kırılma açıları ve kenar kapatma hatalarının hesaplanma formüllerini açıklar, ardından hata sınırı kavramını ve hata miktarının nasıl dağıtılacağını detaylandırır. Son olarak, P1 ve P2 noktalarının koordinatlarının nasıl hesaplanacağını gösterir.
- Video, yönetmelikteki formüllerin nasıl uygulanacağını göstermekte ve bir sonraki videoda kapalı poligon hesabı konusunun işleneceğini belirtmektedir.
- 00:01Dayalı Poligon Hesabının Tanımı
- Dayalı (bağlı) poligon hesabı, açık poligon hesabının ikincisi olarak anlatılacaktır.
- Dayalı poligon hesabında, poligon güzergahı koordinatları belli bir noktadan başlayarak aynı noktada son bulur.
- Açık poligon hesabında bitiş noktasının koordinatları belli değildi, bu nedenle kontrollü bir şekilde yapamazdık, ancak dayalı poligon hesabında başlangıç ve bitiş noktalarının koordinatları bellidir.
- 01:36Dayalı Poligon Hesabındaki Kontrol
- Dayalı poligon hesabında, başlangıç ve bitiş noktalarının koordinatları belli olduğu için hesaplanan değerler kontrol edilebilir.
- Açı ve kenar ölçümünde yapılan hatalar, bitiş noktasına ulaşmamızı engeller.
- Dayalı poligon hesabında, açı ve kenar ölçümünde yapılan kaba hatalar ortaya çıkmaktadır.
- 02:45Kırılma Hata Hesabı
- Kırılma açılarının toplamı (β) ile ilk semt açısı (AB) toplanıp, kırılma açılarının sayısı (m) ile 200 çarpımı çıkarılır.
- Sonuçtan son semt açısı (CD) çıkarılarak kırma açılarında yapılan hata miktarı (fβ) bulunur.
- Yönetmelikteki formül (1,5 grad × √m) ile karşılaştırılır; hata miktarı bu değerden küçükse dengeli bir şekilde kırılma açılarına dağıtılır, büyükse ölçüm yenilenir.
- 04:31Kenar Kapatma Hata Hesabı
- Kenar kapatma hata hesabında, koordinat farkları (Δy ve Δx) ile toplam koordinat farkları (ΣΔy ve ΣΔx) kullanılır.
- Kenar kapatma hataları (fy ve fx) hesaplanır: fy = C-B koordinat farkı - ΣΔy, fx = C-B koordinat farkı - ΣΔx.
- Doğrusal kapanma hatası (fc) hesaplanır: fc = √(fy² + fx²).
- 05:55Enine ve Boyuna Kapanma Hataları
- Enine kapanma hatası (q) = 1/s × (e × Δx), boyuna kapanma hatası (l) = 1/s × (e × Δy) formülleriyle hesaplanır.
- Yönetmelikte verilen maksimum hata değerleri: fq max = 0,5 + 0,15 × √s, fl max = 0,5 + 0,4 × √(n-1).
- Eğer enine ve boyuna kapanma hataları maksimum değerlerinden küçükse, hata kabul edilebilir ve kenar kapatma hataları kenar uzunluklarına orantılı olarak dağıtılır.
- 08:56Dayalı Poligon Hesabının Uygulaması
- Dayalı poligon hesabında AB semt açısı, CD semt açısı, B ve C noktalarının koordinatları verilir.
- Ölçülen değerler: kırılma açıları (β1, β2, β3, β4, β5) ve kenar uzunlukları (s2, s3, s4).
- Hesaplanacak değerler: P1, P2, P3 noktalarının koordinatları.
- 09:34Dayalı Poligon Hesabının Adımları
- Birinci adım: Kırılma açı hatası hesaplanır ve yönetmeliğe uygunsa kırılma açılarına dağıtılır.
- İkinci adım: Açık poligon hesabında kullanılan tablo oluşturulur, düzeltilmiş kırılma açılarla semt değerleri hesaplanır.
- Üçüncü adım: Kenar kapatma hataları hesaplanır ve yönetmeliğe uygunsa Δy ve Δx farklarına dağıtılır.
- Dördüncü adım: Δy ve Δx farkları eklenerek P1, P2, P3 noktalarının koordinatları hesaplanır.
- 11:36Bağlı Poligon Hesabı İçin Veriler
- Uygulamada AB semt açısı, CD semt açısı, B ve C noktalarının koordinatları, beta1, beta2, beta3, beta4 kırılma açıları ve s1, s2, s3 kenar uzunlukları verilmiştir.
- P1 ve P2 noktalarının koordinatlarını hesaplamak için bağlı poligon hesabı yapılacaktır.
- Hesaplanan değerler kontrollü bir şekilde tabloda yerleştirilecektir.
- 13:12Kırılma Açı Hatası Hesaplaması
- Kırılma açısı hata formülü kullanılarak 12 grad saniyesi olarak hesaplanmıştır.
- Yönetmelikteki formül 3 grad dakika (300 grad saniye) olarak hesaplanmıştır, bu nedenle fβ değeri yönetmelikten küçük olduğu için hata dağıtılabilir.
- Hata miktarı dört kırılma açısı arasında her birine 3 grad saniye olarak dağıtılır.
- 14:47Semt Açıları ve Delta Değerleri Hesaplaması
- İlk semt açısı hesaplanarak 2202,1134 değerine ulaşılır.
- Delta Y ve Delta X değerleri s×sin(alfa) ve s×cos(alfa) formüllerinden hesaplanır.
- Kenar kapatma hataları (ΔY ve ΔX) toplanarak hesaplanır.
- 17:31Kenar Kapatma Hatası Kontrolü
- Kenar kapatma hataları fY ve fX hesaplanarak sıfır virgül sekiz ve eksi sıfır virgül yedi olarak bulunur.
- fY ve fX değerleri yönetmelik formüllerinden hesaplanarak sıfır virgül iki ve sıfır virgül on dört olarak bulunur.
- fQ maksimum ve fL maksimum değerlerinden küçük olduğu için hata sınırı içerisindedir ve dağıtma işlemi yapılabilir.
- 19:24Hata Dağıtımı ve Koordinat Hesaplaması
- Hata dağıtımında kenarlarla orantılı şekilde dağıtılır, fY için 2, 3, 3 şeklinde, fX için -2, -3, -2 şeklinde dağıtılır.
- P1 ve P2 noktalarının koordinatları hesaplanarak bulunur.
- Sonraki videoda kapalı poligon hesabı yapılacaktır.