Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, AUZEF çocuk gelişimi bölümü fiziksel büyüme ve motor gelişim dersinin üçüncü ünitesinin ders özetlerini içeren bir eğitim içeriğidir.
- Video, motor gelişim kavramını açıklayarak başlıyor ve psikomotor teriminin anlamı ile motor ve refleks hareketleri arasındaki farkları açıklıyor. Ardından bebeklik, ilk çocukluk, okul öncesi ve ergenlik dönemlerindeki motor gelişim aşamaları detaylı olarak anlatılıyor. Her dönemdeki çocukların yapabildikleri hareketler, refleksler ve motor becerilerinin gelişimi hakkında bilgiler veriliyor. Video, motor gelişimin yaşam boyu nasıl geliştiğini ve farklı yaş gruplarındaki özelliklerini kapsamlı şekilde ele alıyor.
- 00:01Motor Gelişim Kavramları
- Psikomotor kelimesi zihin ile insan hareketi arasındaki etkileşimin tanınması ile oluşturulmuştur ve insan hareketini içeren gelişim alanına atıfta bulunmak için kullanılır.
- Motor terimi genel olarak eş anlamlı olarak kullanılmasına rağmen, psikomotor terimi yüksek beyin merkezlerinden gelen elektriksel dürtü tarafından başlatılan hareketleri ifade etmektedir.
- Fiziksel gelişim, bedenin ağırlıkçı artması ve boyca uzamasının yanında bedeni oluşturan tüm alt sistemlerinde büyümesini ve olgunlaşmasını içerir.
- 01:14Motor Gelişimin Tanımı ve Özellikleri
- Motor gelişim, yaşam boyunca insan hareketinde meydana gelen değişiklikler olarak tanımlanmaktadır.
- Motor gelişim genellikle kaba motor beceriler (emekleme, yürüme, koşma, bisiklet sürme) ve ince motor beceriler (nesneleri kavrama, boya kalemini tutma, dikiş iğnesini iplik geçirme) kapsamaktadır.
- Motor gelişim, çocuğun sahip olduğu biyolojik özelliklerden ve yaşadığı çevreden etkilenmektedir.
- 02:00Bebeklik Döneminde Motor Gelişim
- Bebeklik döneminde motor gelişim, bebek doğduğunda vücudunu kontrol edilecek yeterlilikte olmadığı için büyüme, olgunlaşma ve öğrenmeyi gerektirmektedir.
- Bebekler başlangıçta refleksif hareketler ve denetimsiz genel vücut hareketleri gerçekleştirmektedir, ancak iki yaşında motor gelişiminde büyük bir ilerleme meydana gelmektedir.
- Bebekler bir ayın sonunda yüzükoyun yatırıldıklarında çenesini kaldırır, üç aylıkken sırtüstü yatırıldıklarında kendisine uzatılan bir nesneyi yakalama çabası gösterir, beş aylıkken kucakta oturabilir ve başını tam anlamıyla kontrol edebilir.
- 03:02Bebeklik Döneminde Motor Gelişimin Devamı
- Altı aylık çocuk sandalyesinde oturabilir ve önünde sallanan nesneyi yakalamaya çalışabilir, yedi aylıkken kendi başına oturabilir ve yüzükoyun yatırıldığında sürünme hareketi başlar.
- Sekiz aylık destekle ayakta durma çabası gösterir, sekiz-dokuz aylıkken bir-iki metre sürünebilir, on aylık emekler, onbir aylık elinden tutulduğunda yürüyebilmektedir.
- Oniki aylık eşyaya tutunarak ayağa kalkma çabası gösterirken, onüç aylık merdiven basamaklarını emekleyerek tırmanmaya çalışmaktadır, ondört aylıkken tek başına ayakta durabilir ve onbeş aylıkken bağımsız bir şekilde yürüyebilmektedir.
- 03:52Bebeklik Döneminde Motor Gelişimin Önemi
- Bebeklik döneminde motor becerilerinin sürekli tekrarı gözlenmektedir; bebekler defalarca ve ritmik bir şekilde tekmeler, el sallar, zıplar, vurur, sürtünür, tırmalar ve sallanırlar.
- İlk bir yıl içerisindeki motor becerilerdeki gelişim, bebeklerin bağımsız bir şekilde hareket etmelerini sağlayarak çevrelerini daha kapsamlı bir şekilde keşfetmelerini ve çevresindekilerle daha kolay etkileşime girmelerini kolaylaştırmaktadır.
- Yaşamın iki yılında küçük çocuklar motorik olarak yetenekli ve hareketli hale gelmektedir; onüç ile onsekiz ay arasında bebekler ipe tutturulmuş bir oyuncağa çekebilir, ellerini ve bacaklarını kullanarak birkaç adım atarak merdivenden yukarı çıkabilirler.
- 04:50Refleksler
- Refleksler, doğum öncesi yaşamın son dört ayı boyunca ve doğumdan sonraki ilk dört ay boyunca bebeklerin davranış repertuarının önemli bir bölümünü oluşturmaktadır ve dört-altı ay arasında kaybolmaktadır.
- Moro refleksi, bebek sırtüstü yatar pozisyonda iken kollardan tutularak baş birkaç santimetre yukarıya doğru kaldırılıp aniden dikkatlice bırakılırsa, kollar önce dışa doğru açılıp sonra tekrar içe vücuda doğru çekilir ve parmaklar yelpaze şeklinde açılır.
- Yakalama refleksi, bebeğin avuç içine konulan her nesneyi bebek sıkı sıkıya kavramaktadır; bu refleks üç-dört ay civarında kaybolur.
- 05:36Diğer Refleksler
- Arama refleksi, parmak ya da herhangi bir obje bebeğin yanağına dokundurulduğunda bebek başına dokunulan tarafa doğru döndürür; iki-üç ay civarında bu refleks kaybolur.
- Emme refleksi, bebeğin dudağına parmak ya da herhangi obje dokunduğunda kendi kendine emme hareketi görülmektedir; uyanık durumda üç-dört ayda, uykuda yedi ayda bu refleks kaybolmaktadır.
- Bobinski refleksi, bebeğin ayak tabanı, tırnak toplu iğne var, toplu iğne başı gibi sert cisimlerle parmaklardan topa doğru hafif bastırılarak çizildiğinde bebek baş parmağını geriye, diğer parmaklarını ise yelpaze gibi yana doğru açar; bu refleks üç ay civarında kaybolur.
- 06:23Yürüme ve Diğer Refleksler
- Yürüme refleksi, bebek koltuk altlarından ayakları zemine ya da düz bir yüzeye biraz değecek şekilde tutulur; bebek bir sağa bir de sol bacağını öne atarak birkaç adım atma hareketi gösterir; bu refleks üç ayda kaybolur.
- Tonik boyun refleksi, bebek uyanıkken sırtüstü yatırılır; baş bir tarafa doğru döndürüldüğünde bebeğin kolunu başın döndürüldüğü tarafa doğru uzatması, diğer taraftaki kol ve bacağın içe doğru çekilmesidir; bu refleks üç-dört ayda kaybolur.
- Yüzme refleksi, bebek masaüstü, zemin gibi sağlam bir yüzey üzerinde, su yüzeyinde veya suda yatay olarak tutulur; bebek suda kollar ve bacaklarını hareket ettirerek yüzmeye benzer hareketler gerçekleştirir; bu bir-iki hafta içerisinde kaybolur.
- 07:15İlk Çocukluk Döneminde Motor Gelişim
- İlk çocukluk dönemi içerisinde fiziksel gelişimin hızı ya da büyüme değeri bebeklik dönemine oranla yavaşlamaktadır, ancak motor gelişimi açısından okul öncesi yıllarda motor becerilerinin gelişimi hızlı bir şekilde gerçekleşmektedir.
- Bir-iki-üç yaşlarındaki çocuklar topa tekmeyle vurabilir, topu iki eliyle atabilir, üç tekerlekli bisiklete binebilir, her bir ayağının üstünde dengede durabilir, parmak uçlarında yürüyebilir, korkuluğa tutunmadan merdivenleri inip çıkabilir, oyun hamurunu sıkabilir, şekil verebilir, kapı kolunu açabilir, kitabın sayfalarını çevirebilir, kağıdı ikiye katlayabilir, bardağı kendisi tutabilir ve suyunu içebilir.
- Üç-dört yaşındaki çocuklar düşmeden koşabilir, durabilir ve yeniden harekete geçebilir, büyük topları yakalayabilir, merdivenleri kolayca inip çıkabilir, büyük düğmeleri ilikleyebilir, makas kullanarak rastgele kağıt kesebilir, büyük parçalı yapbozları yapabilir, kalemi başparmak ile ilk iki parmak arasında tutabilir, kare ve üçgeni kopyalayabilir.
- 08:37Dört-Beş Yaşındaki Çocuklar
- Dört-beş yaşındaki çocuklar hızlı koşabilir, denge tahtası üzerinde bir uçtan diğer uca yürüyebilir, büyük oyuncaklarını taşıyabilir, kendi kendine giyinebilir, çatal kaşık kullanarak yemek yiyebilir, makasla belli bir çizgi üzerinden kesebilir, ipi boncuklardan geçirebilir, kalemi parmaklarıyla kavrayarak tutmaya başlar, kare ve üçgeni kopyalayabilir.
- Beş-altı yaşındaki çocuklar top oyunları oynayabilir, yerde top zıplatabilir, topu yetişkinler gibi atabilir, ayak değiştirerek sıçrayabilir, iki tekerlekli bisiklete binebilir, küçük düğmeleri ilikleyebilir, fermuarı birleştirebilir, büyük harfleri çizebilir, resmin sınırlarını taşırmadan boyama yapabilir, koşarken yerden nesne alabilir, ayakkabının bağcıklarını bağlayabilir.
- İki-altı yaş dönemindeki çocukların etkinlik düzeyleri oldukça yüksektir; ilgilerini ve dikkatlerini çeken bir etkinlik yapmadıklarında uzun süre bir yerde oturamamaktadırlar; koşmak, atlamak, tırmanmak, kaymak, sürünmek bu dönemdeki çocukların en temel hareket ihtiyaçlarındandır.
- 10:19Okul Dönemi ve Ergenlik Döneminde Motor Gelişim
- Okul döneminde çocuklar yeni kaba motor becerileri kazanmaktan ziyade çok daha çevik, akıcı ve doğru bir şekilde ortaya koymaya başlamaktadır; okul döneminin başlangıcında büyük kas gelişimi sayesinde sergilenebilecek motor beceri atlama, belirlenmiş bir bölgeye atış yapabilme iken, ilerleyen yaşlarda hızlı koşabilme, küçük topları yakalayabilme, top sürme, sopa ile topa rahatlıkla sergileyebilecekleri bir seviyeye erişmektedirler.
- Yedi yaş civarındaki çocuklar açık ve okunaklı bir şekilde yazı yazma becerisi gösterebilmektedir.
- Ergenlik döneminde erkek ve kız çocukları motor becerileri açısından ulaşabilecekleri en üst düzey becerilere sahip işte özellikle motor hareketlerde acemilik yaşanabilmekte ve vücuttaki orantısız büyümeye paralel olarak sakarlıklar artabilmektedir; en son dönemine doğru uyum sağlanmakta ve özellikle el-göz koordinasyonu artmaktadır.