Buradasın
Çizgili Kaslarda Bantlaşma Yapısı ve Kasılmanın Kimyası Dersi
youtube.com/watch?v=sxxTzFZEZJkYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Erkan Hoca tarafından sunulan bir eğitim dersidir. İlk bölümde tek eğitmen, ikinci bölümde ise eğitmen ve Ozan adlı bir öğrenci arasında diyaloglar geçmektedir.
- Video, çizgili kaslarda bantlaşma yapısı ve kasılmanın kimyası konusunu detaylı olarak ele almaktadır. A bandı, I bandı, H bandı ve Z bandı gibi bantların özellikleri, ışık kırmasına göre nasıl ayırt edileceği ve kasılma-gevşeme süreçlerinde nasıl değiştiği anlatılmaktadır. Ayrıca sarkomer yapısı, aktin-miyozin kompleksi, kalsiyum rolü ve enerji üretim sırası gibi konular da açıklanmaktadır.
- Videoda Huxley kayan iplikler hipotezi, kas uyarılmasının kimyasal mekanizması ve kas hacminin değişmediği gibi önemli bilgiler de verilmektedir. ÖSYM sınavlarında sıkça sorulan bu konu, dört farklı örnek üzerinden pekiştirilmekte ve konuyla ilgili örnek sorular ve çözümlerle sonlanmaktadır.
- 00:34Çizgili Kaslarda Bantlaşma Yapısı
- Çizgili kaslarda bantlaşma yapısı, ışık mikroskobu altında kasın ışık kırmasına, inceliğine veya kalınlığına göre oluşan çizgilerdir.
- Bant yapısı düz kaslarda görülmez, sadece çizgili kaslarda ve kalp kasında bulunur.
- Kasların yapısında kasılmayı ve gevşemeyi sağlayan proteinler aktin ve miyozin miyofibrileridir.
- 01:50Bant Yapısının Bileşenleri
- A bandı (anizotrop bölge), aktin ve miyozin ipliklerinin yoğun olduğu, ışığı çok kırıp koyu renkli görünen bölgedir.
- I bandı, aktin ve miyozin ipliklerinin ince olduğu, ışığı az kırıp açık renkli görünen bölgedir.
- H bandı, A bandının ortasında sadece miyozinin olduğu, ışığı az kırıp açık renkli görünen bölgedir.
- Z bandı, boyuna inen aktin ipliklerinin ortasından geçen, koyu renkli olan bölgedir.
- 03:16Kasılma ve Bant Yapısının Değişimi
- Kasılma birimi olarak sarkomere ifadesi kullanılır.
- Kasılırken A bandı I bandı kendine doğru çekmeye başlar, bu nedenle H bandı kaybolur.
- Gevşerken I bandı H bandı ortaya çıkar ve kasılırken H bandı kaybolur.
- Huxley'nin kayan iplikler hipotezi, kasılmanın bu sırayla gerçekleşmesi gerektiğini öne sürmektedir.
- 04:17Kasılmanın Kimyasal Mantığı
- Kasılma için motor nöron motor uç plaktan asetilkolin salgılar.
- Asetilkolin, kas hücresinin reseptörlerine bağlanarak iyon geçirgenliğini değiştirir.
- Iyon geçirgenliği değişmeden kas hücresinin zarında aksiyon potansiyeli oluşturulamaz.
- 05:29Kas Kasılmasının Kimyasal Mekanizması
- Sinirsel uyarı hücredeki reseptöre bağlanarak kasın sodyum geçirgenliğini değiştirir ve zar boyunca aksiyon potansiyeli meydana gelir.
- Aksiyon potansiyeli ile kalsiyum serbest bırakılır, bu da kas kasılmasının kimyasını ve enerjisini başlatır.
- Sarkoplazmik retikulumdan kalsiyum sarkoplazmaya geçtiğinde kasılma, sarkoplazmadan sarkoplazmik retikuluma geçtiğinde ise gevşeme süreci başlar.
- 06:26Kas Kasılmasında Bantların Değişimi
- Kasılma sırasında miyozin aktinleri kendine çekerek bantları daraltır, I bandı daralırken H bandı kaybolur.
- Gevşeme sırasında I bantları boyu uzar ve H bantları ortaya çıkar.
- Kasılma sırasında Z çizgileri birbirine doğru yaklaşır, sarkomer'in boyu kısalır, ancak aktin ve miyozin boyları değişmez.
- 07:27Kas Kasılmasında Değişen ve Değişmeyen Değerler
- Kas kasıldığında boyu kısalır, eni artar ama hacminde veya kütlesinde herhangi bir değişme olmaz.
- Kasılma sırasında harcanan ATP miktarı artar, glikoz ve oksijen miktarı azalır.
- Kas kasılmasında genellikle sorulan soru kalıbı: H bandı, I bandı, A bandı boyu nasıl değişir ve hangi moleküller enerji için hangi sıraya göre kullanılır.
- 08:20Kas Kasılması ve Gevşemesi Sürecindeki Farklılıklar
- Kasılmada sarcommer'in boyu kısalır, I bandı daralır.
- Gevşemede Z çizgileri uzaklaşır, H bandı ortaya çıkar.
- Kas kasılmasında sinirsel uyarının kesilmesi ve asetilkolin artması kasılmayı başlatırken, sarkoplazmik retikuluma kalsiyumların pompalanması ve miyozinin aktinlerden ayrılması gevşemeyi başlatır.
- 09:53Enerji Üretim Sırası
- Kas kasılmasında önce hazır olan ATP'ler kullanılır.
- Daha sonra kreatin fosfat kullanılır, bu glikozdan daha çabuk kullanılabilecek ancak daha az enerji veren bir moleküldür.
- Son olarak glikojen parçalanır, glikoz kullanılır ve karbonhidrat bittiğinde yağ kullanılır.