Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir konuşmacının Çerkez soykırımı konusunda bilgi verdiği bir tarih anlatımıdır. Konuşmacı, Çerkez soykırımı ve Osmanlı Devleti'nin nüfus politikaları hakkında detaylı bilgiler paylaşmaktadır.
- Video, 1850'lerden itibaren başlayan Çerkez ayaklanması ve 1864'te Osmanlı Devleti'nin Çerkezleri Anadolu'ya kabul etmesiyle başlayan soykırım sürecini anlatmaktadır. Konuşmacı, bu olayın sadece Rusların değil, Osmanlı Devleti'nin de rol oynadığını, İngilizlerin de bu süreçte desteklediğini belirtmektedir. Ayrıca, 1828 tehciri, Osmanlı'nın etnik homojenlik üzerine kurulu yeni bir devlet felsefesinin oluşumunu ve Abdülhamit dönemindeki etnik temizlik politikalarının İttihat ve Terakki döneminde nasıl devam ettiğini açıklamaktadır.
- Çerkez Soykırımı
- Çerkez soykırımı 1828'de başladı, ancak 1850'lerden itibaren Rus yayılmacılığına karşı uzun yıllar süren bir direniş ve gerilla savaşı verdiler.
- 1864'te Ruslar Çerkezleri dağlardan indirip ovada yeni kurulan toplama kamplarına yerleştirme sürecine girdiler, bu süreçte binlerce, yüz binlerce insan öldü.
- Osmanlı Devleti 1864 yılında Çerkezleri topluca Anadolu ve Rumeli'ye kabul etme kararını verdi, yaklaşık 600-700 bin Çerkez Anadolu'ya göçtü.
- 01:43Soykırımın Boyutları
- Bu olay modern dönemin bu coğrafyadaki ilk büyük çaplı soykırım hareketidir ve Birleşmiş Milletler'in soykırım tanımına tam olarak uyan bir harekettir.
- Bir toplumun bulunduğu yerden yok edilmesi, "kolay biliyorsan, komik olamıyorsan öldür" diye özetlenebilecek bir yöntemle yok edilmesi, daha sonra Ermeni soykırımına yol açan olaylar zincirinin ilk önemli halkalarından biridir.
- Çerkez ayaklanması, Çerkezleri Ruslara karşı direnmeye teşvik eden ve bunu uzun yıllar boyunca sistemli bir politika olarak uygulayan ülke Osmanlı Devleti'dir.
- 03:02Osmanlı'nın Çerkez Politikası
- Osmanlı Devleti 1790'larda Anapa Kalesi'nin kurulması hadisesinden itibaren Çerkezlere küçük devlet yaratma, kentsel merkez oluşturma, silahlandırma ve tek bir askeri sistem içinde bir araya getirme projesi uygulamıştır.
- 1850'lerden itibaren İngilizler bu projeyi finanse etmiş, desteklemiş ve teşvik etmişlerdir.
- Çerkezleri kışkırttılar, altından kalkamayacakları kadar büyük bir mücadeleye sevk ettiler ve sonuçta Çerkez milletinin felaketine yol açtılar.
- 04:34Ulus Devletler Yaratma Politikası
- Modern çağın bir özelliği haline gelmiş olan ulus devletler yaratma politikası, Osmanlı Devleti'nde de uygulanmıştır.
- 1828 Savaşı'nın ertesinde Anadolu'nun doğu kısmından Rusya'nın yeni zapt ettiği topraklara (bugünkü Gürcistan, Ermenistan) çok büyük bir tehcir hareketi yaşandı.
- Erzurum, Kars, Ağrı bölgelerinde yaşayan büyük ölçüde Ermeni olan nüfusun %90'ı gitmiş ve bugünkü Ermenistan'ın ve Gürcistan'ın Ermeni nüfusunun altyapısını oluşturmuşlardır.
- 07:01Osmanlı'nın Nüfus Politikası
- Osmanlı'nın eski tarihinde böyle bir nüfus politikası yoktur, 1800 ortalarına kadar bir Müslüman nüfus oluşturmak gibi bir hedef bitmemiştir.
- Osmanlı'nın sosyal yapısında Budapeşte'den Basra'ya kadar olan coğrafyada şehirlerinin tipik bir nüfus kompozisyonu vardır: yarıdan biraz fazla Müslüman, gerisi gayrimüslim.
- Asıl dönüm noktası 1860'da Çerkezlerin gelmesidir, bu çok net bir vizyon değişikliğini ifade eder ve Osmanlı Devleti bir Müslüman nüfustan oluşan bir ülke yaratma sevdasına düşer.
- 09:32Etnik Temizlik Politikası
- 1864'ten itibaren 1878 felaketinden sonra Rumeli'den bir milyonu aşkın Türk ve Müslümanın ülkeye atmasıyla bu politika şiddetlenir.
- Osmanlı Devleti var olan büyük bir muhacir kitlesini yerleştirmek gibi bir problemle karşı karşıya kalır ve ülkeyi gayrimüslimlerden temizleme politikası adım adım ilerler.
- Bu politika Abdülhamit zamanında 1880'lerde, 1890'larda olgunlaşır, kaynama noktasına varır ve İttihat ve Terakki'nin darbesinden sonra bir süre için duraksar.