Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Cumhuriyet Türkiye'sine geçiş dönemi ve sonrasını yaşamış tarih yazarı Cemal Kutay'ın hayatını anlatan bir belgeseldir. 1910'da Konya'da doğan Kutay, 67 yıldır kalemi elinden bırakmadan 171 telif eser yazmış, bunların arasında 20 ciltlik "Türkiye İstiklal ve Hürriyet Mücadeleleri Tarihi" bulunmaktadır.
- Video, Kutay'ın çocukluğundan başlayarak tarih merakının gelişimini, Atatürk ile olan yakın ilişkisini ve son yıllarda yazdığı kitapları anlatmaktadır. Kutay, Atatürk'ün "hakimiyet-i milliye" yıllarında kalan son kalem olduğunu belirterek, son üç-dört yıldır yazdığı kitapları (Atatürk olmasaydı, Son üç sene içinde otuzbir maç seksenbeş yaşında, Atatürk bugün olsaydı) ve özellikle "Matbaada" adlı kitabını detaylı olarak anlatmaktadır.
- Videoda ayrıca Kutay'ın Geyve'de Kuvayi Milliye Müzesi'ni kurması, milli mücadeledeki isimsiz kahramanların hikayelerini aktarması ve Atatürk'ün Türkçenin ibadet için kullanılması konusundaki hasretini ve son vasiyetini vurgulaması da yer almaktadır. Kutay, 90'ın merdivenlerinde olduğunu belirterek hala tarih çalışmalarını sürdürdüğünü ifade etmektedir.
- 00:50Cemal Kutay'nın Hayatı ve Tarih Merakı
- Cemal Kutay, Cumhuriyet Türkiye'sine geçiş dönemi ve sonrasını dolu dolu yaşamış ve kalem ile bu günleri bugünlere taşımış bir isimdir.
- 1910'da Konya'da doğan Kutay, babası adli teşkilatta istignaf ceza reisiyken, Konya'nın içine dönük geçmişiyle yaşayan bir şehirde büyüdü.
- Çocukluğunda Hz. Mevlana'nın eşiğini ziyaret etmiş ve Konya'nın geleneklerini yaşarken, tarih merakını ailesinden miras almıştır.
- 02:47Tarih Merakının Gelişi
- Konya'da okuduğu ilkokul yıllarında başlamış tarih merakı, babasının şiir, edebiyat ve tarihle meşgul olmasıyla beslenmiştir.
- Babasının küçük kardeşi Murat Bey, tarihle meşgul ve Rusça bilgisi güçlüydü, onun tercümeleri Kutay'ı tarihin üzerinde alakadar etmiştir.
- Konya Sultanisi'ndeki değerli tarih hocası Ferit Bey ve evdeki babasının büyük kısmını tarih kitaplarıyla doldurduğu kütüphaneden etkilenmiştir.
- 04:15Aile Sorunları ve Ankara'ya Taşınma
- Babasını küçük yaşta kaybetmesiyle annesi ve iki erkek kardeşiyle zor günler yaşamıştır.
- Annesi, köklü bir Osmanlı ailesinin kızıydı ve aileyi kanatlarının altına alarak mahdut imkanlarla okumalarını temin etmiştir.
- 19 yaşındayken, aile durumu nedeniyle Ankara'ya bir iş aramaya gitti ve Hakimiyet-i Milliye gazetesine musahhih alınacak ilanını görmüş, sınavı kazanmıştır.
- 05:49Hakimiyet-i Milliye'de Çalışma
- Sınav evrakını Falih Rıfkı Atay'ın bizzat okuması Kutay için hayatının büyük mutluluklarından biri olmuştur.
- Gazetede Falih Rıfkı Atay, Yakup Kadri, Ruşen Eşref gibi büyük isimleri yakından tanımış ve şahsi emeğinin kısa sürede imza sahibi olmasıyla atatürk'ün fiilen patronu olmuştur.
- Atatürk'ün gazetenin sahibi olduğu ve Ankara'nın orman çiftliğindeki akasyalara eliyle su verdiğini gözlerle görmüş, memleketin ayrıntılarıyla meşgul olduğunu şahit olmuştur.
- 07:23Konya'ya Dönüş ve Yeni Anadolu
- Hakimiyet-i Milliye'de tanıştığı Falih Rıfkı Bey manevi bir baba olmuştur.
- 1931 yılına kadar çalıştığı bu gazetedeki birikimiyle Konya'ya gider ve "Yeni Anadolu" isimli bir gazete çıkarır.
- Bir yıl olmadan gazete kapanır ve Selçuklu'dan Osmanlı'ya isimli ilk tarih kitabını yayınlar, ardından tekrar Ankara'ya döner.
- 08:05Atatürk ile Yalnızlık Anısı
- Atatürk'e ilişkin sayısız anısından birini anlatıyor: onun için zannedilenlerin tam aksine nasıl bir yalınız adam olduğunu gösteren bir anı.
- 1934'te sergi evi yapıldığında, sanatkarlar tablolarını teşhir ediyor, devlet ise bunları düşük fiyatlarla alıyordu.
- 1935'te ressam Şevket Dağ'ın yedi tablosu sergideyken, Atatürk sergiyi gezdi ve sanatçıya "Bu kadar bakan arasında bir gören olmadı mı?" diye sormuş.
- 11:58Tarihi Çalışmaları ve Kuvayi Milliye Müzesi
- 500'den fazla doktora tezinde emeği var olan Kutay, hayatını adadığı tarihi Geyve'ye taşımıştır.
- Kuvayi Milliye Müzesi'ni kurmuş ve orada bir ülkenin geleceğini ellerinde tutan isimsiz kahramanların yaşam öyküleri ve fotoğraflarını sergilemiştir.
- İzmir'in işgalinden sonra Denizli'de devlet kuran Ahmet Nuri Efendi, Balıkesir'de dört kongreyle vatanın bölünmezliğini ilan eden Mehmet Vehbi Bola gibi isimleri tarihe yerleştirmiştir.
- 14:09Tarih Kitapları ve Yaşam
- 90'ın merdivenlerinde olan Kutay, 67 senedir kalemi elinden bırakmadan milli kitaplığımıza 171 telif eser vermiştir.
- Bu eserler arasında 20 cilt, 12.804 sayfa olan "Türkiye İstiklal ve Hürriyet Mücadeleleri Tarihi" bulunmaktadır.
- Yaşlandıkça beraberinde götürmek hakkı olmayan bazı emanetleri yerine vaktiyle getirmiş olmanın heyecanını ve hasretini duyduğunu ifade etmektedir.
- 14:58Tarih ve Atatürk'ün Eserleri
- Konuşmacı, son senelerini tarihin özlemini ve hasretini yaşarken geçirdiğini belirtiyor.
- Tarihin bir ihtiyar geveze olmadığını, gelecekleri kuran ve ona ışık olan bir bilim dalı olduğunu vurguluyor.
- Atatürk'ün "Tarih yazmak, tarih yapmak kadar mühimdir. Yazan yapana sadık kalmazsa çıkan netice insanları şaşırtan bir hal alır" sözünü hatırlatıyor.
- 16:08Yayınladığı Kitaplar
- Konuşmacı, Atatürk'ün açıklanmamış hakikatlerine dönmek için "Atatürk Olmasaydı" adlı bir kitap yayınladığını belirtiyor.
- "Seni Hayali" adlı kitapta, Atatürk'ün bugün ne olacağını araştırdığını söylüyor.
- Son üç senesinde "Son Üç Sene İçinde" ve "Atatürk Bugün Olsaydı" adlı kitapları da yayınladığını ifade ediyor.
- 17:151909 Matbaası Olayı
- 1909'da İstanbul'un 13 gün kan içinde kaldığını ve II. Meşrutiyet'in tehlikeye girdiğini anlatıyor.
- Derviş Vahdeti hareketinin, İttihat ve Terakki'nin Rumeli'den getirdiği avcı taburlarının kışlalarına sızarak Anadolu evlatlarını ayaklandırdığını belirtiyor.
- Bu mevzu üstünde gerçek bir kitap verilmemiş olmasına rağmen belgeleri bulup kitap yayınladığını söylüyor.
- 18:55Türkçe İbadet Kitabı
- Konuşmacı, Atatürk'ün son vasiyetinin Türkçe ibadet kitabı olduğunu belirtiyor.
- Atatürk'ün 1936-1937 ve 1938'in ilk üç ayını bu mevzuya ayırdığını söylüyor.
- Cemal Kutay'ın Atatürk'le olan beraberliği derin izler bırakmış ve Atatürk'ün adının geçtiği her cümlede gözleri doluyor olduğunu ifade ediyor.