Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Çanakkale Savaşları'nı anlatan bir belgeseldir. Belgeselde Mustafa Kemal Paşa'nın liderliğindeki Türk askerlerinin kahramanlıkları, Erzurumlu Mehmet'in Türküsü ve savaşın önemli anları aktarılmaktadır.
- Video, 1915 yılında İtilaf Devletleri'nin Çanakkale Boğazı'nı ele geçirerek İstanbul'u işgal etme planlarını ve Mustafa Kemal Paşa'nın bu planlara karşı verdiği mücadeleleri anlatmaktadır. Belgesel, deniz ve kara savaşlarının kronolojik olarak anlatımıyla, Erzurumlu Mehmet'in Türküsü gibi insanlık hikayelerini ve savaşın istatistiksel sonuçlarını içermektedir. Ayrıca, Çanakkale Savaşları'nın Türk tarihindeki önemi ve Mustafa Kemal Paşa'nın bu savaşlardaki rolü vurgulanmaktadır.
- 00:46Çanakkale Savaşı'nın Başlangıcı
- 1915 Şubat ayında İngilizler boğazları zorlayıp Gelibolu'ya çıktıktan sonra İstanbul'u alıp Rus gemilerine Akdeniz yolunu açmaya teşebbüs ettiler.
- Mustafa Kemal'in parlak askeri dehası ve yılmak bilmeyen mücadele azmi, savaşın seyrini değiştirdi.
- On ay sonra İngilizler mağlubiyeti kabul edip Türk sularından çekilirlerken, Çanakkale sahillerinde yeni bir Türk kahramanı doğuyordu: Mustafa Kemal.
- 01:31Erzurumlu Mehmet'in Türküsü
- Şiddetli muharebeler sırasında siperlerin birbirine yaklaşık on metre kadar yakın olduğu, ölümünde bir o kadar kol gezdiği, zifiri karanlık bir gece gündüz sekiz-on saat kadar süren bir siper kazma işinden yorgun düşen askerler, ölülerden çıkan tahammül edilemez kokularla dehşet verici bir hal.
- Gecenin nispeten sessiz bu saatinde Türk siperlerinden çıkan Erzurumlu Mehmet'in içli sesiyle söylediği ve sevdiğine duyduğu hasretini ortaya koyan türkünün mısraları her ne kadar Anzak askerleri tarafından anlaşılmasa da yürekleri işleyen bir sesti.
- Anzak askerleri o sesi her gece aynı saatte beklerler, ancak bir gün o ses kesilir ve Türk siperlerine fırlatılan bir notta "üç gün önce vurdunuz" yazılı olduğu görülür.
- 04:00İtilaf Devletlerinin Planı
- İngiltere ve Fransa, Almanya'nın yanında kendilerine karşı savaşa giren Osmanlı Devleti'ni bir an önce savaş dışı bırakıp Almanya'yı zayıflatmak, İstanbul ve Çanakkale boğazlarının kontrolünü ele geçirerek Rusya ile güvenli bir tedarik ve askeri ikmal yolu açma amacıyla Çanakkale Boğazı'nın donanmayla geçilerek İstanbul'un işgalini öngören bir savaş planını uygulamaya koydu.
- İtilaf devletlerinin deniz harekatı 19 Şubat 1915'te başladı ve İngiliz ve Fransız gemilerinden oluşan o dönemin en büyük deniz gücü, kesin sonuç almak için üç filo olarak sabahleyin Çanakkale Boğazı'na girdi.
- İtilaf devletleri Çanakkale Boğazı'nın geçilemeyeceğini öğrendiklerinde durum onlar için tam bir felaketti; üç zırhlı ve savaş gemisi ile iki muhrip ve yedi mayın arama gemisi batmış, yedi zırhlı ve savaş gemisi görev yapamayacak duruma gelmişti.
- 05:18Kara Savaşlarının Başlangıcı
- İtilaf devletleri Çanakkale Boğazı'nı savaş gemileriyle aşamayınca bu kez karadan çıkarma yapmayı planladılar ve Çanakkale'de beş ordu oluşturulmuş, başına da Mareşal Liman von Sanders getirilmişti.
- 25 Nisan 1915 sabahı saat beşte Seddülbahir den Bolayır a kadar şiddetli bombardımanla beraber aynı anda birçok noktadan çıkarmaya başladılar ve artık Çanakkale kara savaşları başlıyordu.
- Savaşın başında yarbay rütbesinde olan Mustafa Kemal, ilk büyük başarısını çıkarmanın ilk günü 25 Nisan 1915'te Arıburnu'ndan çıkarma yapan düşmana karşı inisiyatif kullanarak müdahale etmesi ile kazanmış, ilerleyen düşmanı durdurmayı başararak belki de Çanakkale savaşlarının kaderini değiştirmişti.
- 06:54Savaşın Sonuçları
- 19-20 Aralık'ta Anafartalar ve Arıburnu cephesi, 8-9 Ocak'ta Seddülbahir düşmanlar tarafından boşaltıldı ve 1915 baharında İstanbul'u fethetme umuduyla karaya ayak basan birleşik düşman ordusu, 1916 kışında bozguna uğrayarak çekip gitti.
- Çanakkale deniz ve kara savaşlarında her iki taraf toplam yarım milyona yakın kayıp vermiş, dünya tarihinde eşi benzeri olmayan bir savaş yaşanmıştı.
- Savaş istatistiklerine göre bir metrekareye altıbin mermi düşüyordu, bu oran dünya savaş tarihinin en yüksek rakamıydı ve savaş alanında havada çarpışarak yapışan sayısız mermi bulundu.
- 07:58Çanakkale Savaşı'nın Önemi
- Çanakkale savaşı ve orada savaşan kadrolar ileride yaşanacak ulusal kurtuluş savaşımızın kaynağı oldu.
- Mustafa Kemal burada ortaya koyduğu askeri ve liderlik vasıfları sayesinde işgalden sonra bir önder olarak asker ve halk arasında tartışmasız kabul gördü.
- Çanakkale savaşları onca zorluğa rağmen Türk askerinin vatan topraklarını koruma azmi ve inancı ile kazanılmış, burada bir kahramanlık destanı yazılmıştır.