Buradasın
Çağdaş Türk Dünya Tarihi Dersi: İkinci Dünya Savaşı Öncesi Dönem
youtube.com/watch?v=klnZsSAge7oYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan Çağdaş Türk Dünya Tarihi dersinin 82. bölümüdür. Eğitimci, öğrencilere sınav hazırlığı için önemli bilgiler aktarmaktadır.
- Ders, İkinci Dünya Savaşı öncesindeki Ortadoğu ve Uzakdoğu'daki gelişmeleri ele almaktadır. İlk olarak İngiltere ve Fransa'nın Ortadoğu'da kurduğu manda yönetimleri, Filistin sorunu ve Balfour Deklarasyonu anlatılmaktadır. Ardından Japonya'nın Meiji Restorasyonu ve reformları, 1929 Dünya Ekonomik Krizi'nin nedenleri ve sonuçları, Türkiye'nin krizden nasıl etkilendiği ve alınan önlemler detaylı şekilde açıklanmaktadır.
- Videoda ayrıca Türkiye Cumhuriyeti döneminde yaşanan ekonomik kriz ve bu krize karşı alınan önlemler (Serbest Cumhuriyet Fırkası'nın kurulması, ithalatta sınırlama, yerli malaftanmasının ortaya çıkması, Merkez Bankası'nın kurulması, koruyucu gümrük yasası çıkarılması, Türk Ofisi'nin kurulması ve Krilink sisteminin uygulanması) gibi konular da ele alınmaktadır.
- 00:05Çağdaş Türk Dünya Tarihi Dersi
- Çağdaş Türk dünya tarihine devam ediliyor ve ikinci dünya savaşı öncesinin Ortadoğu ve Uzakdoğu'daki gelişmeler ele alınacak.
- Önceki derste Enver Bey, İsmail Gaspıralı, Zeki Veldi Togan ve Yusuf Akçura gibi ideoloji adamları ele alınmıştı.
- 00:34Ortadoğu'da Manda Yönetimlerinin Kurulması
- İngiltere, Mecmua Antlaşması ile Ortadoğu'da etkinliğini artırmaya çalışmış ve Araplar Osmanlı'ya karşı isyan etmesi durumunda Şerif Hüseyin'e bağımsız bir devlet kurma sözü verilmiştir.
- San Remo Konferansı'nda Ortadoğu tekrar paylaşılmış ve İngiltere Irak, Filistin, Ürdün ve Mısır'da manda yönetimleri kurmuştur.
- Fransa ise Suriye ve Lübnan civarında manda hakimiyet kurmuştur.
- 04:47Arabistan Yarımadası'ndaki Gelişmeler
- Şerif Hüseyin kendisini Hicaz Kralı olarak ilan etmiş, ancak Vahhabi geleneğinden gelen Suudlar bu durumu reddetmiştir.
- Abdülaziz İbni Suud kendini Hicaz ve Nec Kralı olarak ilan etmiş ve Amerikan Aramco petrol şirketine imtiyazlar vermiştir.
- Hicaz, Mekke, Medine, Hayber ve Tayf gibi bölgeleri içine alan genel bir bölgenin adıdır.
- 08:43Ortadoğu Ülkelerinin Bağımsızlık Süreci
- Yemen 1934'te bağımsız olmuştur.
- Irak'ta Faysal kral ilan edilmiş, ancak 1938'de İngiltere yanlısı Nuri Said başbakan olmuştur.
- Ürdün'de Mekke Şerifi Hüseyin'in oğlu Abdullah krallığı kurmuştur.
- 11:19Ortadoğu'da Kullanılan Ünvanlar ve Filistin Sorunu
- Şerif, emir gibi ifadeler Ortadoğu meselelerinde sıkça kullanılır; Mısır'da Memlükler döneminde komutan kelimesi geçmez, emir ifadesi vardır.
- Osmanlı Devleti döneminde Mısır yöneticilerine hidiv ünvanı verilmiştir.
- 1917 yılında İngiltere Balfor Deklarasyonu yayınlamış ve bu deklarasyonla Filistin sorunu ortaya çıkmıştır.
- 12:10Ortadoğu'da Filistin Sorunu
- Balfour Deklarasyonu ile İngiltere, İsrail devletinin altyapısını oluşturdu.
- Balfour Deklarasyonu, vaat edilmiş topraklar meselesini ortaya çıkardı ve günümüze kadar devam eden Filistin sorununu başlattı.
- 13:15Zen Gül ve Vaft Partisi
- Zen Gül'ün Vaft Partisi ayaklanmaları başlattı.
- Bu ayaklanmalar neticesinde Hidl Bir Fuat kral olarak ilan edildi.
- 14:02Uzakdoğu'da Japonya
- Uzakdoğu'da Japonya, Meiji Restorasyonu, Japon-Çin Savaşı ve Japon-Rus Mücadelesi gibi önemli olaylar yaşandı.
- Japonya'da Mutsuhito, Hirato ve Yamamato gibi önemli isimler bulunmaktadır.
- 15:17Meiji Restorasyonu
- Meiji Restorasyonu, Japonya'yı modernleştiren ve bugünkü temellerini atan bir süreçtir.
- Bu dönemde batılı hükümet modeli, takvim sistemi, giyinme tarzı ve ekonomik yapı gibi birçok alanda değişiklikler yapıldı.
- Eğitim zorunlu hale getirildi, silah sanayi kuruldu, batılı tarzda subaylar yetiştirildi ve donanma kuruldu.
- Feodal yapı sona erdirildi, toprak ve vergi sisteminde düzenlemeler yapıldı, mecburi askerlik getirildi ve ilk modern gazete yayınlandı.
- 22:06Japon-Çin ve Japon-Rus Savaşları
- Japon-Çin Savaşı, Japonya'nın Kore'yi almak için Çin ile yaptığı mücadeledir.
- İkinci Abdülhamid, 1894'te Ertuğrul Fırkateyni gönderdi, ancak dönüşte battı ve Japonlar bu olaydan dolayı vefalı bir tutum sergilemektedir.
- Japon-Rus Savaşı, 1904-1905 yıllarında Mançurya'da Rusya ile yapılan mücadeledir.
- 23:521929 Dünya Ekonomik Krizi
- 1929 Dünya Ekonomik Krizi küresel bir krizdir.
- Krizin sebepleri, ABD ekonomisinin büyük holdingler üzerinden gittiği ve bu holdinglerin devleti kontrol altına aldığıdır.
- 25:19ABD Ekonomisinde Bankacılık Sisteminin Sorunları
- 1925-1920 yıllarında ABD ekonomisinde özellikle holdinglerin etkisi ve bankacılığın sağlam bir temele oturtulamadığı görülüyor.
- Ekonomi kırık ve sağlam bir bankacılık sistemi yoksa, faiz, kredilendirme ve kredilerin geri alınması dönen ekonomik çarkı birinci dereceden etkileyen unsurlardır.
- ABD başkanı Hoover'ın ekonomi yönetecek kadar tecrübesiz olması, ekonomik darboğaz oluşurken önlem almasına engel olmuştur.
- 27:03Krize Giden Yoldaki Önemli Faktörler
- ABD'nin vermiş olduğu ciddi anlamda kredileri (özellikle Mor Geç başta olmak üzere) geri toplayamaması, para trafiğinde sıcak para döngüsünde bir sıkışmanın meydana gelmesine sebep olmuştur.
- İngiltere'de pound'un aşırı değer kazanması ithalat-ihracatta denge bozukluğu yaratmıştır.
- Almanya'nın borçlarını ödeyebilmesi için karşılıksız para basması, krize giden yolu açan en önemli unsurlardan biri olmuştur.
- 29:03Dünya Ekonomik Krizin Başlangıcı
- Dünya ekonomik krizi 1929 yılında başlamış, Ekim başına kadar ABD borsası yükselmiştir.
- 3 Ekim'de "Kara Perşembe" olarak bilinen olayda ABD borsası dibe vurmuş ve dünyayı etkileyecek olan bu kriz ateşlenmiş olmuştur.
- 30:08Dünya Ekonomik Krizin Genel Sonuçları
- Krizde 4,20 milyar dolar bir anda yok olmuş, uluslararası alandaki paranın zayıflaması söz konusudur.
- İşsizlik 50 milyon civarında patlamış, ekonomik sıkıntı nedeniyle insanların ruh sağlığı bozulmuştur.
- Uluslararası alandaki para trafiğindeki zedeleme takasa geri dönülmesini ortaya çıkarmış, ABD'de sağlıklı bir temel oturmayan bankacılık tamamen çökmüştür.
- Kriz en çok madencilik sektörünü etkilemiştir.
- 33:08Krizden Sonraki Ekonomik Planlar
- Hoover'un ekonomiyi yönetecek kadar yeterli tecrübesi olmaması sonrası, Roosevelt New Deal (Yeni Ekonomi Planı) denilen yeni bir ekonomik programı devreye sokmuştur.
- 34:29Türkiye'de Ekonomik Kriz Etkileri
- Türkiye de dünya ekonomik krizi ciddi anlamda olumsuz etkilenmiştir.
- Devletçi-korumacı iktisadi politikalar ön plana çıkarılmıştır.
- Tarım ürünlerinin fiyatlarında ciddi anlamda bir düşme yaşanmış, ziraat bankası, kooperatifler ve köylüler borçlarını ödeyemeyecek duruma gelmiştir.
- Krizin etkilerini en aza indirmek için Mustafa Kemal, Serbest Cumhuriyet Fırkasını kurdurmuştur.
- 37:29Yerli Mal Politikası ve Merkez Bankası
- İstanbul Üniversitesi'nde yapılan toplantı neticesinde yerli mal politikasının güçlendirilmesi ve ithalata sınırlama politikaları benimsenmiştir.
- Yerli Malı Haftası kutlanmasına karar verilmiş, daha sonra bu tutum "Tutum, Yatırım ve Türk Malları" şeklinde dönüştürülmüştür.
- Kazım Özalp TBMM başkanı olarak Milli İktisadi ve Tasarruf Cemiyeti'ni kurmuştur.
- 39:12Merkez Bankası ve Ekonomik Önlemler
- Türk parasının değerini uluslararası alanda koruyabilecek bir bankanın kurulması zorunluluğu görülmüş ve Merkez Bankası kurulma kararı alınmıştır.
- Krizin etkilerini en aza indirmek için milliyetçilik ilkesi doğrultusunda Koruyucu Gümrük Yasası çıkarılmıştır.
- Türk İrac Mallarda Kontrol için Türk Ofisi kurulmuş ve Krilink sistemine geçilmiştir.
- 40:44Krilink Sistemi ve Ders Bilgileri
- Krilink sistemi, dış ödemelerde kolaylık sağlaması için sattığın ülkeden mal alıp, aldığın ülkeye satma prensibine dayanmaktadır.
- Dersler Ağustos ayında başlamış olup, şu anda 82. video çekilmektedir.
- Çağdaş Türk Dünya Tarihi ile ilgili ikinci ders, İkinci Dünya Savaşı süreciyle devam edecektir.