Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Ahmet Çakır tarafından sunulan Büyük Selçuklu Devleti tarihi serisinin ilk bölümüdür. Anlatıcı, Selçuklu Devleti'nin kuruluşundan önceki önemli olayları kronolojik olarak aktarmaktadır.
- Video, Selçuk Bey'in hayatını ve faaliyetlerini, babası Dukak Bey'in Oğuz Yabgulu Devleti'ndeki görevini, Selçuk Bey'in İslam'a girmesini ve Arslan Yabgu'nun Maveraünnehir'e yerleşmesini anlatmaktadır. Daha sonra Çağrı Bey ve Tuğrul Bey'in Selçuklu ailesinin başındaki dönemleri, Gazneli Mahmut ve Karahanlı hükümdarı Yusuf Kadir Han ile olan ilişkileri ve tarihsel olaylar ele alınmaktadır.
- Videoda ayrıca Çağrı Bey'in Doğu Anadolu seferleri, 1205 yılında Gazneli Mahmut ve Karahanlı hükümdarı Yusuf Kadir Han'ın Semerkant görüşmesi, Arslan Yabgu'nun esir edilmesi, Ali Tegin ile olan çatışmalar ve Selçukluların Harizm'e davet edilmesi gibi önemli olaylar da anlatılmaktadır. Video, bir serinin ilk bölümü olup, ikinci bölümün geleceğini belirtmektedir.
- Selçuklu Devleti Tarihi Serisi
- Kanalda baştan sona büyük Selçuklu devleti tarihi altı bölüm olacak şekilde yeni bir seri başlıyor.
- İlk bölümde Selçuk Bey, babası Dukak ve Arslan Yabgu'nun faaliyetleri, Çağrı ve Tuğrul Bey'in ilk tarih sahnesine çıkışları anlatılacak.
- Türkiye Selçuklu Devleti'nin atası Arslan Yabgu soyundan gelir.
- 00:39Selçuk Bey'in Hayatı ve Oğuz Yabgulu Devleti
- Selçuklu Devleti'ni Selçuk Bey kurmamış, torunları Tuğrul ve Çağrı Bey kurmuştur.
- Selçuk Bey'in doğum tarihi tam olarak bilinmemekle birlikte ölüm tarihi 1070 veya 1090 olarak bilinmektedir.
- Selçuk Bey'in babası Dukak Bey, Oğuz Yabgulu Devleti'nde subaşı görevindeydi ve bu görev o dönemde devletin ordularına komuta eden kişiye verilen önemli bir konumdu.
- 01:38Selçuk Bey'in Oğuz Yabgulu'dan Ayrılması
- Dukak Bey vefat ettikten sonra yerine oğlu Selçuk Bey geçirilmiştir.
- Selçuk Bey'in gücü artmakta, tüm orduları komuta etmekte ve kendi obaları bulunmaktaydı.
- Oğuz Yabgusu'nun eşi, Selçuk Bey'in ileride tahtından edebileceğini düşünerek Oğuz Yabgusunu kışkırtmıştır.
- 02:28Selçuk Bey'in Müslüman Olması ve Oğuz Yabgulu'dan Ayrılması
- Selçuk Bey, Oğuz Yabgulu'nun başkenti Yeni Kentten ayrılıp kendi obalarıyla birlikte Cend'e gelmiştir.
- Cend hala Oğuz Yabguluğu'na ait bir bölgeydi ve Selçuk Bey'in kesin olarak Oğuz Yabgularından kopması için bir şey düşünmesi gerekiyordu.
- Selçuk Bey, güneyindeki Müslüman komşularından bir valiye elçilik heyeti göndererek İslam dininin kendilerini anlatacak alimler göndermesini istemiştir.
- 03:35Selçuk Bey'in İslam'a Girmesi ve Oğuz Yabgulu'dan Tamamen Ayrılması
- Selçuk Bey ve beraberindekiler İslam'a girmiş olup, bu siyasi olarak çok önemli bir karardı çünkü Oğuz Yabgulu Devleti Müslüman değildi.
- Oğuz Yabgu Devleti'nin memurları Cend'e gelerek vergi almak istemiş, Selçuk Bey ise "Biz Müslümanlar kafirlere vergi vermez" diyerek onları geri göndermiştir.
- Selçuk Bey bu hareketiyle Oğuz Yabgu Devleti'nden artık kesinlikle bağlarını koparmış oldu.
- 04:17Selçuk Bey'in Maveraünnehir'e Gidişi
- Selçuklular geçimlerini hayvancılıkla sağlıyorlardı ve zamanla bu geçim kaynakları ihtiyaçlarını karşılamamaya başlamıştır.
- 985-986 sularında Karahanlı Sultanı Buğrahan, Samani Devleti'nin başkenti Buhara'yı ele geçirmek üzere sefere çıkmıştır.
- Samani Devleti, Selçuk Bey'e askeri yardımda bulunma teklifinde bulunmuş ve Selçuk Bey en büyük oğlu Arslan Yabgu'yu Maveraünnehir'e göndermiştir.
- 05:15Arslan Yabgu'nun Maveraünnehir'e Yerleşmesi
- Selçukluların yardımıyla Karahanlıları püskürten Samani Devleti, Arslan Yabgu'ya Semerkant ve Buhar arasındaki Nur kasabasına yerleşme teklifinde bulunmuştur.
- Arslan Yabgu bu teklifi kabul ederek Maveraünnehir'e yerleşmiştir.
- Babası Selçuk Bey hala Cend'de kalmaya devam etmiştir.
- 05:38Çağrı ve Tuğrul Bey'in Babasız Kalması
- Çağrı ve Tuğrul Bey'in babası Mikail, gayrimüslim Türklerin üzerine bir sefer esnasında şehit olmuştur.
- Çağrı ve Tuğrul Bey bu sıralarda babasız kalmış ve dedeleri Selçuk Bey'in yanında Cend'e kalmaya devam etmişlerdir.
- Selçuk Bey 1070 veya 1099 tarihi olacak şekilde vefat etmiştir.
- 06:05Çağrı ve Tuğrul Bey'in Cend'den Ayrılması
- Çağrı ve Tuğrul kardeşler, Cend'in yeteri kadar güvenli olmadığını öne sürerek Cend'den ayrılmanın en doğru karar olacağını düşünerek Cend'den ayrılırlar.
- Gidecek tek yerleri olan amcaları Arslan Yabgu'ya gelirler, ancak Arslan Yabgu artık bölgede hatırı sayılır bir güç haline gelmiştir.
- Arslan Yabgu, Karahanlı İlik Nasır Han ile ittifak etmiş ve yeğenlerine mesafeli davranmıştır.
- 07:06Çağrı ve Tuğrul Bey'in Karahanlı Buğra Han'ın Yanına Gidişi
- Karahanlı hanedanından olan Buğra Han, Çağrı ve Tuğrul Bey'e yanlarına yerleşme teklifinde bulunmuştur.
- Tek şartı kendilerinin ikisinin de kendi yanlarında bulunmalarıydı, böylece Türkmenlerin herhangi bir kargaşa çıkarmasının önüne geçecekti.
- Kardeşler gidecek başka yerleri olmadığı için üç günde bir bir kardeş Buğra Han'ın yanında kalacak şekilde teklifi kabul ettiler.
- 07:53Tuğrul Bey'in Hapsetilmesi ve Çağrı Bey'in Müdahalesi
- İlerleyen süreçlerde Buğra Han, Tuğrul Bey'i hapsettirmiştir.
- Çağrı Bey askeri olarak devletin kuruluşunda büyük katkılar sağlamıştır, Tuğrul Bey ise siyasi olarak üstünlükle devleti kurmuştur.
- Çağrı Bey, Karahanlı birliklerini mağlup ederek 130 tane Karahanlı komutanını esir almış ve bu sayede kardeşi Tuğrul Bey'i bırakmak zorunda kalmıştır.
- 08:44Çağrı ve Tuğrul Bey'in Maveraünnehir'e Dönüşü
- Güvenli olmadıklarını anlayan kardeşler, Maveraünnehir'e geri dönmüşlerdir.
- Gittikleri gibi coğrafya değildi, Karahanlı İlik Nasır Han ölmüş, yerine Arslan Han geçmişti.
- Arslan Han'ın hapiste tuttuğu Karahanlı şehzadesi Ali Tekin hapisten kaçmayı başarmış ve Arslan Yabgu ile ittifak kurmuştu.
- 09:17Çağrı ve Tuğrul Bey'in Yeni Yurt Arayışı
- Amcalarının yanlarına gelen kardeşler, amcalarından yine mesafeli davrandığını görmüşlerdir.
- Arslan Yabgu'nun müttefiki Karahanlı şehzadesi Ali Tekin, Çağrı ve Tuğrul Bey'i üzerine ordu sevk etmiştir.
- Tuğrul Bey beraberindekilerle çöle çekilecek, Çağrı Bey ise 3000 atlısıyla Doğu Anadolu seferine (Rum ülkesine) gidecektir.
- 10:07Çağrı Bey'in Doğu Anadolu Seferi
- Çağrı Bey, Azerbaycan'a gelen Türkmenlerle anlaşarak Ermeni krallıkları üzerine akınlarda bulundu.
- Ortaçağ kroniklerinde Urfalı Mateos, Çağrı Bey'in seferindeki Türkleri "acayip şekilli, yaylı ve kadın gibi uzun saçlı" olarak betimledi.
- Çağrı Bey bu sefere giderken Gazneli sınırlarından geçti ve Gazneli emirleri onları durduramadı.
- 11:23Gazneli ve Karahanlı Hükümdarlarının Görüşmesi
- 1025 senesinde Gazneli Mahmut ve Karahanlı hükümdarı Yusuf Kadir Han Semerkant'ta görüşmeyi gerçekleştirdi.
- Görüşmelerde en önemli mesele Arslan Yabgu ve Türkmenlerin Maveraünnehir'den Horasan'a göç ettirilmesi ve bertaraf edilmesiydi.
- Ali Tegin'in sorunu da Arslan Yabgu'nun bertaraf edilmesiyle çözülecekti.
- 12:13Arslan Yabgu'nun Esir Edilmesi
- Gazneli Mahmut, Arslan Yabgu'yu sarayına davet ederek Hindistan'a akınlar tertip ettiğini ve onun da ortak olmasını istediğini söyledi.
- Arslan Yabgu sarhoş olduktan sonra, Gazneli Mahmut'un sorularına cevap verirken asker sayısı 30 bin, 100 bin, 400 bin gibi yüksek rakamlara çıktı.
- Gece olduktan sonra Arslan Yabgu sarhoşun etkisiyle uyandığında elleri kollu bağlı bir şekilde Hindistan'daki Kalincar Kalesi'ne hapsedilmek üzere yola çıktı.
- 14:40Selçuklu Ailesinin Yeni Liderleri
- Arslan Yabgu'nun esir edilmesi neticesinde ailenin başına Musa Yabgu ve yeğenleri Tuğrul ve Çağrı Beyler geçti.
- Musa Yabgu'nun sözü Tuğrul ve Çağrı Bey kadar geçmiyordu, o kadar gücü yoktu.
- Arslan Yabgu'nun evladı Kutalmış kendisini ve bağlı Türkmenleri kurtarmaya çalışsa da muvaffak olamadılar.
- 15:20Selçukluların Yeni Durumu
- Sultan Mahmut, Tuğrul ve Çağrı Bey'e yurt teklifinde bulunup, amcaları Arslan Yabgu'nun ziyafet esnasında kendisine saygısızca tavırlarından dolayı onları hapsettirdiklerini söyledi.
- Kardeşler Sultan'ın teklifini reddederek, önceden düşmanca tavır sergileyen Ali Tegin'in ittifak teklifini de reddetti.
- Ali Tegin boşta durmayarak Selçuklulara baskın verdi ve bu baskında Selçuk Beyleri şehit oldu, bunlardan biri de amcaları Yusuf İnal'dı.
- 17:00Selçukluların Harizm'e Geçişi
- 1030 senesinde Gazneli hükümdarı Sultan Mahmud vefat etti ve yerine oğlu Mesut geçti.
- Sultan Mahmud'un ölümünden sonra Harizm valisi Altuntaş, Çağrı ve Tuğrul Bey'i Harizm'e davet etti.
- Çağrı ve Tuğrul Bey bu teklifi kabul etti ve Selçukluların Harizm günleri başladı.