Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan borçlar hukuku konulu bir eğitim dersidir. Eğitmen, öğrencilere hitap ederek konuları açıklamakta ve Sercan, Selcan gibi öğrencilerle etkileşim halindedir.
- Video, borçlar hukukunun temel kavramlarını kapsamlı şekilde ele almaktadır. İçerikte para borçlarında ödeme ispatı, makbuz ve senet belgeleri, kısmi ödeme kuralları, ifa yeri kavramı, borç ilişkisinin doğumu ve muacceliyet, vade türleri (belirli, belirsiz ve kesin vade) gibi konular detaylı olarak anlatılmaktadır.
- Videoda ayrıca borçlunun iradesi, alacaklının iradesi ve kanunen geçerli olan silsileye göre ödeme yapma prensipleri, para ve parça borçlarının ifa yeri konusundaki farklılıkları ve temerrüt kavramı gibi önemli konular da ele alınmaktadır. Video, KPSS ve hakimlik sınavlarına hazırlanan öğrencilere yönelik bilgiler içermekte ve gelecek derslerde mecra, borca aykırılık halleri, imkansızlık ve temerrüt konularının işleneceği belirtilmektedir.
- 00:09Para Borçlarında Ödemenin İspatı
- Para borçlarında ödeme yaptığımızı ispatlamak için borçlar kanunu para borcuna özel iki belge türü belirtir: makbuz ve senet.
- Alacaklının düzenlediği ve paranın ödendiğini gösteren belgeye makbuz, borç ilişkisinin başında borçlu tarafından düzenlenip alacaklıya verilen ve borç ödendiğinde iade edilmesi gereken evrak senet olarak adlandırılır.
- Alacaklı makbuzu vermez veya senedi iade etmezse, borçlu ödeme yapmaz ve alacaklı temelli düşer.
- 03:15Makbuz ve Senetle İlgili Karineler
- Faiz veya kira bedeli gibi dönemsel edimlerden biri için alacaklı tarafından makbuz verilmişse, çekince belirtilmeksizin önceki dönemlerinde ifa edildiği anlamına gelir.
- Alacaklı senedi borçluya geri vermişse borç sona ermiş sayılır.
- Makbuz verirken çekince koymak gerekir, aksi takdirde daha öncekileri de aldığınız yönünde bir karine oluşur.
- 05:36Kısmen Ödeme ve Mahsup
- Para borçlarında kısmen ödeme yapıldığında, faiz ve giderler henüz muaccel olmadıysa (ortaya çıkmadıysa) ödemeler asıl alacaktan düşer.
- Faiz ve giderler muaccel olduysa (ortaya çıkmışsa) ödemeler öncelikle onlara yapılır.
- Ödeme emri içerisinde "yapılacak öncelikli ödemeler faiz ve giderlere sayılacaktır" ifadesi yer alır ve bu durum alacaklıya haksızlık olmaz.
- 10:15Birden Fazla Borçlu Durumunda Ödeme
- Birden fazla borçlu durumunda, borçlunun iradesine değer verilir; borçlu hangi borç için ödeme yaptığını belirtiyorsa, o borç için ödenmiştir.
- Borçlu hangi borç için ödeme yaptığını belirtmezse, alacaklı makbuzda gösterdiği borç için sayılacaktır.
- Hem borçlu hem alacaklı hangi borç için ödeme yapıldığını belirtmezse, kanun devreye girer ve tehlikede olan kalem (muaccel borç) için yapılmış sayılır.
- 17:52İfa Yeri Kuralları
- İfa yeri, ifa zamanı ve ödeme planı gibi konular yan yükümlülüklerdir ve taraflar bunları konuşmasa bile sözleşme geçerlidir.
- Borçlunun yerleşim yerinde ifa ilkesi vardır, ancak para borcu ve parça borcu durumlarında istisna yapılır.
- İfa yeri konusunda genel kural borçlunun yerleşim yeridir, ancak para borcu ve parça borcu durumlarında farklı kurallar uygulanır.
- 22:22İfa Yeri Kavramı
- İfa yeri konusunda zaman ve mekan çok önemlidir.
- İfa yeri, borçun ifa edileceği yer ve zaman dilimidir.
- 23:04Para Borçlarında İfa Yeri
- Para borçları "götürülecek borçlardandır" olarak tanımlanır.
- Para borçlarında ifa yeri, alacaklının ödeme zamanındaki yerleşim yeridir.
- Gündelik hayatta para borçları genellikle alacaklıya götürülür, ancak havale ve EFT yapıldığında masraf borçlu tarafından karşılanır.
- 27:35Parça Borçlarında İfa Yeri
- Parça borçları, kanun tarafından sözleşme kurulduğu sırada borç konusunun bulunduğu yerde ifa edilir.
- Parça borçlarında ifa yeri, sözleşme kurulduğu esnada borç konusunun bulunduğu yerdir.
- Parça borcu telef olursa imkansızlık gündeme gelir, bu nedenle "taş yerinde ağırdır, parça borcu yerinde ağırdır" mantığıyla ifa yeri değiştirilmez.
- 31:28Diğer Borçlarda İfa Yeri
- Diğer borçlar, para ve parça dışındaki cins borçları, sınırlı cins borçları, yapma borcu ve yapmama borcunu kapsar.
- Diğer borçlarda ifa yeri, borcun doğumu zamanında borçlunun yerleşim yeridir.
- Borcun doğumu, sözleşme dışındaki diğer kaynakları da dikkate alarak belirtilen genel bir ifadedir.
- 35:22Borçun Doğumu ve Muacceliyet
- Borçun doğumu, borç ilişkisinin ortaya çıktığı andır; haksız fiilden kaynaklanan borç haksız fiilin gerçekleştiği anda, sebepsiz zenginleşme ise sebepsiz zenginleşmenin yaşandığı anda doğar.
- Sözleşme ile belirlenen borç, sözleşmenin kurulduğu anda doğar, ancak muacceliyet (vadesinin gelmesi) farklı bir durumdur.
- Borçun doğumu ile muacceliyet farklıdır; borç doğar doğmaz muaccel olabilir veya ifa zamanı öteleyebilir.
- 38:24Borç İfa Edilme Zamanı
- Borç ne zaman ifa edilir, bu konu sözleşme özgürlüğü gereğince tarafların belirlediği bir konudur.
- Eğer taraflarca ifa zamanı belirlenmemişse ve hukuki ilişkinin özelliğinden anlaşılmadıysa, her borç doğumu anında muaccel olur.
- Haksız fiil ve sebepsiz zenginleşme durumunda borç doğumu anında muaccel olurken, sözleşme durumunda sözleşme kurulur kurulmaz borç muaccel olur.
- 41:38Muaccel ve Müeccel Borçlar
- Muaccel, vadesi gelmiş olan borç; müeccel ise vadesi gelmemiş olan borçtur.
- Muaccel ve müeccel kavramlarının kökeninde "ecel" (vade, süre) kelimesi vardır.
- Borçlunun temerrüde düşürülebilmesi için belirli vade ve kesin vade durumlarında ihtar çekilmez, belirsiz vade durumunda ihtar çekilir.
- 47:30Belirli Vade
- Belirli vade, ifa zamanının gün olarak belirli olduğu durumdur.
- Belirli vade örneği: "Sana olan borcumu 28 Mayıs 2013 tarihinde ödeyeceğim" veya "Sana olan borcumu 5 gün sonra ödeyeceğim".
- Belirsiz vade örneği: "Sana olan borcumu 2021 yılının Temmuz ayında ödeyeceğim" (ayın ismi zikredilmiş ancak hangi günü belirtilmemiş).
- 48:52Belirsiz Vade Hakkında Yorumlayıcı Kural
- Bir ayın ismi zikredilmiş ancak hangi günü belirtilmemişse, o ayın son günü anlaşılır.
- Bu kural yorumlayıcı bir kuraldır ve tarafların kullandığı ifadeleri yorumlayan kurallara denir.
- Belirsiz vadede ifa zamanı gün olarak değil dönem olarak belirlenmiştir (hasat zamanında, yaylalara çıkma zamanında, çay toplama zamanı).
- 53:36Kesin Vade
- Kesin vade ve belirli vadenin ortak noktası, ikisinde de ifa zamanının gün olarak belirlenmesidir.
- Kesin vadenin "kesin" kelimesi, o tarihten sonra ifa zamanının bir anlam ifade etmeyeceğini belirtir.
- Kesin vade, belirli vadenin başına "en geç", "mutlaka", "en son" gibi ifadeler eklenerek ortaya çıkar veya işin niteliği gereği kesin vade olabilir (doğum günü pastası, gelinlik siparişi).
- 55:28Kesin Vade Örneği
- Düğün tarihi 20 Eylül 2023 olan bir gelinlik siparişi, düğünden bir gün önce teslim edilecek.
- Gelinlik teslim edilmezse, düğün günü görümcesinin gelinliğiyle katılmak zorunda kalınır.
- Doğum günü partisi için sipariş verilen pastanın teslim tarihi, doğum gününde kesilmesi gereken bir pasta olduğu için kesin vadedir.