Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Haluk Tatar tarafından sunulan, Birinci Dünya Savaşı'nın detaylı bir tarih anlatımıdır. Konuşmacı, savaşın nedenleri, gelişimi ve sonuçlarını okul müfredatından farklı bir perspektiften ele almaktadır.
- Video, savaşın 28 Haziran 1914'te Franz Ferdinand'ın suikastıyla başlamasından, Avrupa'ya yayılması, Almanya'nın Fransa'ya karşı giriştiği savaş, siper savaşının başlamasına kadar kronolojik olarak anlatılmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu'nun savaşa girişi, Enver Paşa'nın stratejik kararları, Sarıkamış Muharebesi, Çanakkale Savaşı ve savaşın son yıllarındaki gelişmeler detaylı şekilde ele alınmaktadır.
- Anlatım ayrıca Ermeni sorunu, kimyasal silahların kullanımı, Rusya'nın devrimi, Versay Barış Antlaşması ve Mondros Mütarekesi gibi önemli olayları da kapsamaktadır. Konuşmacı, savaşın imparatorlukların dağılmasını ve Avrupa haritasını nasıl değiştirdiğini, özellikle Osmanlı İmparatorluğu'nun büyük toprak kaybı yaşadığı ve savaşın sonuçları açısından Osmanlı'nın kaybedenler arasında önemli bir yeri işleyerek videoyu sonlandırmaktadır.
- Birinci Dünya Savaşı'nın Önemi
- Birinci Dünya Savaşı, dünya tarihinin en önemli olaylarından biridir ve sıfırdan tüm dünyanın içine girebileceği bir savaşın nasıl çıkartıldığı ve Osmanlı'nın nasıl büyük zarar gördüğü anlatılır.
- Birinci Dünya Savaşı, imparatorluklar çağını bitirerek Avusturya-Macaristan, Osmanlı, Rusya ve Almanya gibi imparatorlukların dağılmasını sağlamıştır.
- Savaşın sonunda harita değişmiş, yeni ülkeler ortaya çıkmış ve Osmanlı'nın toprakları günümüz sınırlarına çok yakın hale gelmiştir.
- 02:24Birinci Dünya Savaşı'nın Gerçekleri
- Okullarda anlatılan birinci dünya savaşı ile olayın gerçekleri arasında büyük bir fark vardır.
- Savaşın gerçek hikayesini anlamak için önce 1914'te başlamış olması değil, Sırbistan'ın Avusturya-Macaristan'la olan sürtüşmesiyle başlamış olması önemlidir.
- Savaşın sonunda mutlak kazananı Amerika, karakterkizisi İtalya, en büyük kaybedeni Osmanlı, en şerefsiz ve adisi İngiltere olmuştur.
- 04:08Savaşın Kökenleri
- Birinci Dünya Savaşı aslında bir ırklar savaşıdır; Germen ırkı (Almanlar ve Avusturya-Macaristan) ile Slav ırkı (Sırplar ve onları destekleyen Rusya) arasında bir çatışmadır.
- 1800'lü yıllarda Avrupa'da üç imparatorluk var: Ruslar Avrupa'ya girmeye çalışıyor, Avusturya-Macaristan Avrupa'nın kapısını tutuyor ve Osmanlı.
- Avrupa iki uçtan gergin bir çakmağa bakıyordu: doğudan Osmanlı ve Rusya, batıdan Fransa-Almanya gerginliği.
- 06:00Sırbistan ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğu
- Sırbistan, birinci dünya savaşı'nın yılanıdır; hem savaşı başlatmış hem de savaştan en karlı çıkanlar olmuştur.
- 1912 yılında Balkan Savaşı'nda Osmanlılar Üsküp ve Manastır'ı almış, Sırbistan için artık Osmanlı bir sorun değil, Avusturya-Macaristan ise sorun olmuştur.
- Osmanlı Sırpları asimile etmeye çalışmırken, Avusturya-Macaristan onların dinini değiştirmeye çalışmıştır, bu yüzden Sırplar Avusturya-Macaristan'dan daha fazla nefret etmektedir.
- 06:43Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun Durumu
- Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Habsburg ailesi tarafından yönetiliyordu ve tarihte birçok ülkeyi (İspanya, Napoli, Portekiz Krallığı) yönetmiştir.
- 1914 yılında tahta Franz Joseph otuz altı yıldır oturuyordu ve askeri saldırganlıkta bir diktatör olarak biliniyordu.
- Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Avrupa'nın sevdiği bir imparatorluk olmasına rağmen, çeşitli etnik grupları fişleyerek demokrasizm getirmemiş ve bu durum içeride gizli bir tepki yaratmıştır.
- 09:24Saraybosna Suikastı ve Savaşın Başlangıcı
- Gavrilo Princip adlı Sırp birisi, Avusturya-Macaristan kralının yeğeni Franz Ferdinand'ı Bosna'da öldürmeyi planlıyor.
- 28 Haziran 1914'te Saraybosna'da Franz Ferdinand suikaste uğruyor ve öldürülmüş oluyor.
- Avusturya-Macaristan, Franz Ferdinand'ın öldürülmesiyle tahtın varisini kaybetmiş oluyor ve Sırbistan'a savaş açmak istiyor.
- 11:36Savaşın Yayılması
- Sırbistan, arkasında Rusya'nın desteği olduğunu düşünüyor ve savaşa girmeyi kabul ediyor.
- Avusturya-Macaristan, Almanya'dan destek istiyor ve Almanya savaşa girmeyi kabul ediyor.
- 28 Temmuz 1914'te Avusturya-Macaristan Sırbistan'a savaş ilan ediyor, bir ay sonra tüm Avrupa savaşta olacak.
- 14:01Almanya'nın Savaş Stratejisi
- Almanya, hem Rusya hem de Fransa ile aynı anda savaşamayacağını düşünüyor.
- Almanya önce Fransa'yı yenip bitirmeyi, sonra Rusya'nın gelmesi durumunda onları bütün ordusuyla vurmayı planlıyor.
- 1 Ağustos'ta Rusya'ya, 3 Ağustos'ta Fransa'ya savaş ilan ediyor.
- 15:36İngiltere'nin Savaşa Katılması
- İngiltere o dönemde denizlerin hakimi olup, Hindistan ve Afrika'da sömürge sahipleri.
- İngiltere, Almanya'nın kazanması durumunda Avrupa'daki limanlarını kontrol edemeyeceğini düşünüyor.
- 4 Ağustos'ta İngiltere Almanya'ya savaş ilan ediyor ve Amerika da olaya bağlanıyor.
- 17:14Savaşın Ekonomik ve İnsanlık Boyutu
- 40 yıldır Avrupa'da savaş olmamış, ekonomik kriz başlamış ve yeni silahlar kullanılıyor.
- Savaş sırasında Avrupa kıtlığa girecek, demir ve ekmek bulamayacak, insanlar açlıktan ölecek.
- Sırplar savaş sırasında köyleri yağmalıyor, kadınlara tecavüz ediyor ve çalıyor, tarihteki en haysiyetsiz toplumlardan biri olarak nitelendiriliyor.
- 18:34Ağustos Ayı Savaş İlanları
- 5 Ağustos'ta Karadağ Avusturya-Macaristan'a, 6 Ağustos'ta Avusturya-Macaristan Rusya'ya savaş ilan ediyor.
- 9 Ağustos'ta Karadağ Almanya'ya, 11 Ağustos'ta Fransa Avusturya-Macaristan'a savaş ilan ediyor.
- 12 Ağustos'ta Sırbistan ve Avusturya-Macaristan ilk çatışmayı yaşıyorlar.
- 19:02Sırp Ordusunun Başarısı ve Savaşın Genişlemesi
- 12 Ağustos'ta Sırp ordusu, Avusturya-Macaristan ordusunu dağıtarak 130 bin kayıp veriyor.
- Sırp başarısıyla savaş hızla büyüyerek diğer ülkelerin de katılmasıyla genişliyor.
- Almanlar ve Fransızlar her biri 4 milyon askerle donatılmışken, Ruslar 3 milyon asker takviye gönderiyor.
- 19:55Almanların Stratejisi ve Belçika'nın Fethi
- Almanlar teknolojik olarak üstünlük sağlayarak "Big Berta" adlı büyük toplar kullanıyorlar.
- Fransız kalelerini geçemedikleri için Belçika'yı nötr olduğu halde işgal edip Fransa'nın savunma hattının arkasına sarkıyorlar.
- Belçika işgali sırasında 6.500 Belçikalı hayatını kaybederken, 150 bin Belçikalı Britanya'ya kaçıyor.
- 20:38İngiltere'nin Katılımı ve Almanların Acelesi
- 21 Ağustos'ta Britanya 100 bin askeriyle Belçika'yı desteklemeye geliyor ve İngiliz-Alman savaşına başlıyor.
- Almanlar Rusya gelmeden önce Fransa'yı düşürmek için aceleci hareket ediyorlar.
- Savaşta iki strateji olabilir: açık taarruz veya siper kazma, ancak Almanlar siper kazmadan toplarına güvenerek ilerliyorlar.
- 21:40Almanların Yıkımına Neden Olan Faktörler
- Makinalı tüfekler ve toplar birinci dünya savaşı'nın ana silahları olarak kullanılıyor.
- Almanlar günde 30-40 km ilerlemeye çalışıyorlar ve Eylül ayına gelindiğinde Paris'e 45 km uzaklıkta bulunuyorlar.
- Alman ordusu atlarla hareket ediyor, yemek bulamıyor ve ağır silahlarını taşıyamıyor, bu da onları yoruyor.
- 23:12Fransızların Taktiği ve Savaşın Dönüm Noktası
- Fransızlar bir kanatlarını boşaltıp askerlerini trenle batı kanadına taşıyorlar.
- Alman ordusu ikiye bölünmeye başlıyor ve aralarında boşluk oluşuyor.
- 5 Eylül'de Alman ordusu Marg Nehri'ne ulaşıyor ve Fransız savunma hattı burada bulunuyor.
- 24:19Birinci Dünya Savaşı'nda Mar Nehri Muharebesi
- Almanlar Mar Nehri'ni geçemediği için nehirin karşı tarafında savunma hattı yapan Fransız ordusunu indiremediler.
- Fransızlar ellerindeki makineli tüfeklerle Almanları öldürüyor, Almanlar ise aç ve yorgun olarak siperlerden başlarını bile çıkaramıyorlardı.
- Fransızlar uçaklara bomba takmayı akıl edip Almanları bombalamaya başladı, Almanlar ise yukarıdan gelen bombaya karşı savunma yapamadılar.
- 25:52Savaşın Dönüşümü ve Almanların Durumu
- Almanlar Mar Nehri'ni geçebilseydiler Birinci Dünya Savaşı'nı kazanacaklardı, ancak taarruz orada bitip üç yıl boyunca siper savaşına dönüşüyor.
- Almanlar sıkışınca açlıkla ve hastalıkla mücadele etmeye başladı, Belçika'da ve Fransa'da buldukları her şeyi yağmaladılar.
- Almanlar, Fransızların ve Belçikalıların ekmeğini, ineklerini, hastanelerdeki yataklarını ve serumlarını alarak sekiz milyon Fransızı açlığa sürüklediler.
- 27:10Kilise ve Savaş
- Fransızlar ve İtalyanlar Papa'ya Almanların insanlara yaptığı işlerden dolayı kınama yapmasını istediler.
- Papa I. Dünya Savaşı'nda Almanları kınamadı, hatta Almanlarla ilgili kötü konuşan din adamlarını kiliseden uzaklaştırdı.
- Hollanda, Belçikalı göçmenleri çok alırken, Almanlar savaşın dünyaya yayılmasını hedeflediler.
- 27:52Savaşın Dünyaya Yayılması
- Almanlar, İngilizlerin deniz gücünü ve ordusunu Hindistan'da karıştırmak istediler çünkü İngilizler çekilirse Fransızları tek tek alacaklarını düşünüyorlardı.
- İngiltere, Almanların Çin'deki limanını vurmak istedi ancak oraya asker yollamak istemedi, bunun yerine Japonya'dan yardım istedi.
- Japonya, Çin'deki Alman limanını vurdu ve daha sonra Çin'den toprak alarak bölgedeki tüm Alman sömürgelerine el koydu.
- 29:54Hindistan ve Süveyş Kanalı
- Hindistan İngiltere'nin büyük bir sömürgesiydi ve Almanlar buraya saldırarak İngilizleri zayıflatmaya çalıştılar.
- İngiliz kruvazörleri bölgeye geldiğinde Alman donanmasını dağıttı, bu nedenle Almanlar denizde savaşamayacaklarını düşündüler.
- Almanlar, Süveyş Kanalı'na kara yoluyla saldırarak İngilizlerin Hindistan'la olan ticaretini kesmeyi hedeflediler.
- 30:56Osmanlı İmparatorluğu'nun Savaşa Katılması
- Almanlar, Osmanlı İmparatorluğu'nun (Enver Paşa'nın Osmanlı'sı) savaşa katılması için onları ikna ettiler.
- Osmanlı, Almanlar için savaşarak Süveyş Kanalı'na saldırarak Mısır ve Libya'yı tekrar ele geçirmeyi hedefledi.
- Cemal Paşa komutasındaki 20 bin Osmanlı askeri, dokuz İngiliz gemisi ve 30 bin Hint askerine karşı makinalı tüfeklerle karşılaştı.
- 33:02Güney Afrika ve Afrika'daki Savaş
- Almanlar ve İngilizler Güney Afrika'da da çatıştı, bu savaşın sonucunda İngilizler Afrika kıtasından Almanları attılar.
- Almanlar Afrika'da tutunabilmek için bir milyon siyahi askeri savaşa sokmaya çalıştılar.
- 200 bin siyahi asker sıtmadan ve açlıktan öldü, Afrika'daki Birinci Dünya Savaşı'nın boyutu çok çirkin bir ortam oluşturdu.
- 33:56Birinci Dünya Savaşı'nda Afrikalı ve Hintli Askerler
- Afrikalı siyahi insanlar, kendileri için hiçbir fayda sağlamayan bir savaşta ölüyorlar.
- İngiltere'de 14 milyon Hindistanlı asker olarak savaşa katılıyor, ancak neden savaştıklarını bilmiyorlar.
- Fransa'nın savunmasına alınan siyahi Afrikalılar, savaşın sonuna kadar çok savaşa girmeyecekler ve birinci dünya savaşı döneminde Fransa'ya getirilmiş bu insanlar, bugün Fransa'da yaşayan siyahi insanların büyük bir kısmını oluşturuyor.
- 35:14Osmanlı İmparatorluğu'nun Durumu
- Osmanlı İmparatorluğu, II. Abdülhamid döneminde (1876-1909) Tunus, Mısır, Sırbistan, Karadağ ve Romanya olmak üzere toplam 1.592.000 kilometre kare toprak kaybetmiş, bu da bugünkü Türkiye'nin iki katı büyüklüğünde bir alan.
- II. Abdülhamid döneminde Osmanlı toprakları üçte birine düşmüş, bu başarısızlık nedeniyle Avrupa'nın Osmanlı'yı savaşa sokmaya çalışması normal hale gelmiş.
- İttihat ve Terakki yönetimi, II. Abdülhamid'i sürgüne yollayarak yerine kukla bir sultan getirmiş ve asıl yönetim İttihat ve Terakki'nin önde gelenleri tarafından yürütülmüş.
- 37:29Enver Paşa ve Mustafa Kemal
- Enver Paşa, saray içindeki evliliği nedeniyle hızlı rütbe almış ve sorumluluğu alabilecek güçte olmadığı iddia ediliyor.
- Osmanlı ordusu o kadar büyük ki, cephelere transfer edilemiyor ve ne yapılacağı bile bilinmiyor.
- Enver Paşa, başkumandan vekili olarak tüm ordunun kontrolünü elinde tutuyor, ancak bu konuda yeterli kudret ve zeka sahibi değil.
- 38:35Osmanlı'nın Birinci Dünya Savaşı'na Katılımı
- İlber Hoca'ya göre, Osmanlı girmese bile kimse ona saldıracak gücü yoktu çünkü Avrupa kendi içinde birikmişti.
- İttihat ve Terakki cemiyeti, padişaha bile haber vermeden Almanlarla anlaşma yaparak savaşa girmiş.
- Mustafa Kemal ve Enver Paşa arasında gerginlik var çünkü Mustafa Kemal siyasetin askeriyenin karıştırılmasından yana değil ve Enver Paşa'nın büyük dahice adımlar atmadığını herkes biliyor.
- 40:58Osmanlı'nın Almanya ile İlişkileri
- Enver Paşa, Almanlar'ın dostu olmadığını düşünmeye başlarken, Osmanlı ordusunun başında Alman generaller bulunuyordu.
- Alman Kayseri II. Wilhelm, Müslüman olmuş ve "Hacı Wilhelm" olarak adlandırılmış, Osmanlı topraklarını ziyaret ederek Osmanlı halkını etkilemeye çalışıyordu.
- Osmanlı, Kafkaslarda Ruslarla çatışırken, Almanlar bu durumu kullanmak istiyor ve Çanakkale Boğazı'nın Ruslar için önemli olduğunu biliyorlardı.
- 42:15Osmanlı'nın Durumu ve Almanların Planları
- Osmanlı, toprak kaybetmiş, borç batağı içindeydi ve bu durum Almanlar tarafından manipüle edilebilecek bir durumdu.
- Almanların Helmuth von Moltke adlı generali, Osmanlı'nın aslında çok önemli olmadığını ve "hasta adam değil, ölmüş" olduğunu belirtiyordu.
- Almanların planı, Hindistan'a tüm İslam dünyasının saldırmasıydı ve Araplar da Osmanlı'ya itaat ettiğinden dolayı bu saldırıda yer alacaklardı.
- 43:27İngilizlerin Müdahalesi ve Osmanlı'nın Savaşa Girmesi
- İngilizler, Arapları parayla satın alarak Osmanlı'ya karşı başkaldırma fikrini yayıyorlardı.
- Halkın genel fikri savaşa girmemek olmasına rağmen, Enver Paşa'nın emrinde 800 bin asker vardı.
- Almanlar, Göben ve Breslau adlı gemilerini İstanbul Boğazı'na sokarak, Osmanlı ile Almanların beraber savaşa girdiği imajını yaratıyorlardı.
- 45:00Savaşın Başlangıcı ve Alman Yardımı
- 29 Ekim 1914'te Göben ve Breslau, iki Rus limanını bombaladı ve bu sayede Osmanlı resmen savaşa girdi.
- Almanlar, Osmanlı'ya 5 milyon pound (bugün 7 milyar dolar değerinde) vererek savaşa sokuştu.
- Almanlar, Osmanlı'nın direnebilsin diye eski silahlar yolluyordu.
- 46:33Sarıkamış Hezimeti
- Enver Paşa, Osmanlı'nın dokuzuncu ve onuncu kolordusunu kışın ortasında, yazlık kıyafetlerle Allahuekber Dağları üzerinden Sarıkamış'a sürüyordu.
- Ruslar, eksi 30 dereceden gelen ve silahları ateş almayan Osmanlı askerlerine karşı daha soğuk bölgelere çekiliyorlardı.
- Sarıkamış'ta 60 bin asker, savaşmadan donarak vefat etti ve bu büyük bir hezimettir.
- 48:47Ermeni Sorunu
- Ermeniler, Amerika'da iyi lobi yaparak kendilerini iyi tanıtabildi ve "Ermeni soykırımı" konusunu çok iyi satmayı başardılar.
- Ermeniler, Sarıkamış'ta altmış bin Osmanlı askerini kaybederken, bölgedeki karışıklıktan faydalanıp Osmanlı'yı arkadan vurmaya çalışıyorlardı.
- Ermenilerin topraklardan uzaklaştırılması gerekiyordu ki oradan tekrar kargaşa çıkmasın, ancak "Ermeni soykırımı" diye bir şey yoktur.
- 52:10Soykırım ve Türkiye'nin Dış Politikası
- Soykırım, Amerikalıların Kızılderililere, Fransızların Cezayir'e, Sırpların Bosna Hersek'te Serebinika'da, Rumların Kıbrıs'ta ve Ermenilerin Müslüman tebaaya yaptığı eylemlere verilen isimdir.
- Soykırım yapanlar tarihi yazarken bunu değiştirerek ve onursuzca satarlar, Türkiye de dış politikada sıfır olduğu için Ermeni soykırımını tarihçileriyle savunamıyor.
- Türkiye'de Ermeni soykırımına karşı dünyaya derdimizi anlatma çabası sıfırdır.
- 53:28Birinci Dünya Savaşı ve Çanakkale Zaferi
- Rusya, İngiltere'ye Osmanlı'ya saldırmasını ve boğazları ele geçirmesini istiyor, İngilizler Anzaklar, Avusturya ve Yeni Zelanda'dan asker toplayarak Çanakkale'ye saldırıyor.
- Mustafa Kemal Paşa, Osmanlı'nın ve Enver Paşa'nın beceriksizliğini göstererek Çanakkale'de destansı bir zafer kazanıyor.
- Çanakkale Zaferi'nden sonra İstanbul uçtan uca süsleniyor, moral tekrar yerine geliyor.
- 55:55Enver Paşa ve Alman İlişkileri
- Enver Paşa, Alman ordusunun Afganistan'a 60 bin asker göndermeyi engelleyerek "İslam birliği" imajını korumaya çalışıyor.
- Almanlar Afgan Emiri'yi satın almak için 10 milyon pound teklif ederken, İngilizler Afganları daha önce satın almış.
- Kutlu Mari Kut Zaferi, İngilizlerin ikinci kez morali dağılmasını ve Osmanlı'nın dağılmasını yavaşlatan önemli bir zaferdir.
- 57:40Rusya-Almanya Cephesi ve Kimyasal Silah Kullanımı
- Ruslar Ağustos 1914 civarında Alman topraklarına ilerliyor, Almanlar kimyasal gaz bombaları kullanarak Rusları durduruyor.
- Almanlar Avusturyalılara asker desteği veriyor, 60-70 bin Yahudi bu topraklardan çıkarılıp Filistin'e yerleştiriliyor.
- 1915'in sonuna doğru Almanlar ve Avusturya-Macaristanlılar Sırbistan'a dönüyor, Sırplar Arnavutluk'a kaçıyor ve Sırbistan ele geçiriliyor.
- 59:18Verdun Savaşı ve Alman Zaferi
- 1916'da Kuzey Denizinden aşağı 700 kilometrelik bir hat oluşuyor ve Avrupa ikiye bölünüyor.
- Almanlar Verdun Kalesi'ni almak için plan yapıyor, ancak aylarca süren savaşı kazanamıyor.
- 540 bin Fransız ve 450 bin Alman askeri öldükten sonra Almanlar Verdun'u alamıyor ve yeni bir savunma hatı olan Hindenburg Hattı oluşturuyor.
- 1:00:51Birinci Dünya Savaşı'nın Sonuçları
- Hida Mukatta'nın düşmesi Almanların Birinci Dünya Savaşı'nda son savunması olup, bu da düşerse Almanların savaşın kaybedeceği anlamına geliyor.
- 1916 yılında Osmanlı için çok kötü bir yıl yaşanmış; Çanakkale ve Kut zaferi ile başlayıp, Irak, İran, Filistin, Kafkasya ve Sina Yarımadası'nı kaybetmekle sonuçlanan bir süreç yaşanmış.
- Araplar İngiltere'nin kışkırtmasıyla ayaklanmış, Mekke Emiri Şerif Hüseyin kendisini İngilizlere satmış ve İngilizler de Şerif Hüseyin'e İslam dünyasının başına geçeceğini söylemiş.
- 1:02:18Osmanlı'nın Kayıpları
- Sce Pit Antlaşması, Osmanlı'nın nasıl paylaştırıldığını gösteren bir anlaşmadır; Osmanlı Gazze ve Kudüs'ü kaybederek artık Arap ve İslam dünyasında itibarı olmayan bir imparatorluğa dönüşmüştür.
- 23 Şubat 1917'de Kurt düşmüş, 10 Mart'ta Bağdat kaybedilmiş, 23 Ekim 1918'de Kerkük ve Musul kaybedilerek Osmanlı toprakları küçücük bir alana sıkışmış.
- Bu başarısızlığın mimarı Enver Paşa'dır; Almanlara kendisini sunan, Osmanlı ordusunu yönetmesini isteyen vizyonsuz Enver Paşa sayesinde Osmanlı bu noktaya gelmiştir.
- 1:03:35Savaşın Son Aşamaları
- 15 Mart 1917'de Ruslar devrim yapmış, Rus Çarı tahttan indirilmiş ve Rusya savaştan çekilmek zorunda kalmış.
- Ruslarla Almanlar anlaşırken Osmanlı, Kars, Ardahan, Batum ve Artvin'yi geri kazanmış, ancak sonradan Batum'u başka bir anlaşmayla Ruslara vermiştir.
- 1918 yılında Almanlar yorulmuş, Amerika savaşa girmiş ve Amerika ordusu İngiliz ve Fransızlarla birlikte Almanları Avrupa'da silip süpürmeye başlamış.
- 1:04:54Almanya'nın Yenilgisi
- Almanya artık tek başına savaşmak zorunda kalmış, Osmanlı'dan destek alamamış ve Bulgaristan bile Sırplar tarafından yenilerek dağılmış.
- Almanlar pes etmekten başka çare bulamamış, Amerika'ya araya girilmesini istemiş ve savaşın durum dengede olduğu için İngilizler de Almanları tek başına yok edememiş.
- Savaşın sonuna doğru Kayzer devriliyor ve demokrasi geliyor Almanya'ya, böylece büyük Alman Prusya İmparatorluğu ortadan kalkıyor.
- 1:06:48Savaşın Sonu ve Mondros Mütarekesi
- 18 Ocak 1919'da İtalya, Fransa, İngiltere ve Amerika'dan oluşan "Dörtler Konseyi" Paris'te bir araya gelerek savaşın faturasını Almanya'ya kesmiş.
- 28 Haziran 1919'da Versay Sarayı'nda imzalanan anlaşmayla Birinci Dünya Savaşı sona ermiş.
- 30 Ekim 1918'de Osmanlı için Mondros Mütarekesi imzalanmış; bu sayede Osmanlı'nın hükümdarlığı sona ermiş, Çanakkale ve İstanbul Boğazı'nın kontrolü kaybedilmiş, ordular terhis edilmiş ve donanma gözaltına alınmış.