Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan tarih dersi formatındadır. Eğitimci, Birinci Dünya Savaşı'ndaki Osmanlı Devleti'nin cepheleri hakkında detaylı bilgiler vermektedir.
- Video, Osmanlı Devleti'nin taarruz cephelerinden Kafkas Cephesi ve Kanal Cephesi'ni ele almaktadır. Kafkas Cephesi'nde Enver Paşa'nın Turan ideali, Bakü petrolleri, Sarıkamış faciası ve Mustafa Kemal'in rolü anlatılırken, Kanal Cephesi'nde Cemal Paşa'nın görevi ve Osmanlı'nın başarısızlıkları açıklanmaktadır.
- Ders, bir sonraki derste savunma cephelerinin ele alınacağı bilgisiyle sonlanmaktadır. Ayrıca, Kafkas İslam Ordusu'nun kuruluşu, tehcir kanunu ve Kars-Batum topraklarının geri alınması gibi önemli tarihsel olaylar da videoda yer almaktadır.
- 00:10Taarruz Cepheleri
- Osmanlı'nın açtığı iki taarruz cephesi vardır: Kafkas cephesi ve Kanal cephesi.
- Bu iki cephe de Alman baskısı ve isteğiyle alelacele açılmıştır.
- Almanya, Kafkasya'dan Ruslara ve Kanal'da İngiliz'e karşı harekete geçerek kıta Avrupası'ndaki savaşlarda yükünün hafifleyeceğini ummuştur.
- 01:00Kafkas Cephesi'nin Nedenleri
- Kafkas cephesi, Alman baskısı, Enver Paşa'nın şahsında özdeşleşen Turan ideali, Bakü petrolleri ve Kars, Ardahan, Batum'u Ruslardan geri almak için açılmıştır.
- Osmanlı Genelkurmay'da, Kafkasya üzerinden İran üzerinden Hindistan'a doğru bir operasyon da konuşulmuştur.
- Enver Paşa, İstanbul'dan Erzurum'a gelerek cephe komutanlığını üstlenecek ve operasyonu Erzurum'dan yönetecektir.
- 03:22Sarıkamış Operasyonu ve Sonuçları
- Allahuekber Dağlarını aşarak Rusların ummadığı bir cihetten Sarıkamış'a ulaşmak ve Rus ordusunu arkadan çevirme esasına dayalı bir plan hazırlanmıştır.
- 22 Aralık 1914'te başlayan operasyon 15 Ocak 1915'te başarısızlıkla nihayet erecektir.
- İki tane kışlık malzeme dolu gemi Trabzon limanına ulaşamadan Rus donanması tarafından batırılmış ve cepheye sevk edilen malzemeler Ermeni çeteler tarafından vurulmuştur.
- 05:42Kayıp Sayıları ve Mustafa Kemal'in Rolü
- Kafkas cephesinde 35 bin kadar şehit ve toplam 90 bin kayıp yaşanmıştır.
- Kayıp, savaşma yeteneğini kaybeden askerlerin toplamıdır; şehit düşen, yaralanan, esir düşen ve firari askerlerin bileşkesidir.
- Sarıkamış faciası ile birlikte Osmanlı'nın Kafkas ordusu çökecek ve 1915 baharında Rusların karşı saldırısıyla Trabzon, Erzurum, Muş, Bitlis, Van bölgeleri Ruslar tarafından işgal edilecektir.
- 08:07Mustafa Kemal'in Kafkas Cephesi'ndeki Başarıları
- Mustafa Kemal, 1915'te Çanakkale Savaşı'ndan sonra Kafkas cephesi görevlendirilmiştir.
- 1916'da Kafkas cephesinde görev yapan Mustafa Kemal Paşa, Muş ve Bitlis'in geri alınmasında rol oynamıştır.
- Bu başarıya binaen Mustafa Kemal'e Altınkılıç madalyası verilmiştir.
- 09:13Bolşevik İhtilali ve Brest Litoks Antlaşması
- 1917'de Lenin önderliğinde Bolşevik ihtilali yaşanmış ve Çarlık Rusyası yıkılarak Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği kurulmuştur.
- Rusya, Bolşevik ihtilal ve iç savaş nedeniyle Birinci Dünya Savaşı'ndan çekilmek zorunda kalmış ve 3 Mart 1918'de Brest Litoks Antlaşması sağlamıştır.
- Bu antlaşma, Rusya'nın savaştığı İttifak Devletleri ile yaptığı bir anlaşmadır ve Kafkas cephesi de kapanacaktır.
- 10:30Kars, Ardahan ve Batum'un Geri Alınması
- Brest Litoks Antlaşması ile Ruslar işgal ettiği Anadolu topraklarını Osmanlı'ya iade edecek ve Kars, Ardahan ve Batum'u da terk edeceklerdir.
- 1878 Berlin Antlaşması'nda kaybedilen ve yaklaşık 40 yıl Rus esaretinde kalan Kars, Ardahan ve Batum, Brest Litoks Antlaşması ile geri alınmıştır.
- Bolşevik ihtilal yaşanmasaydı Kafkas cephesi ve Kurtuluş Savaşı çok daha sıkıntılı olabilirdi.
- 11:47Kafkas İslam Ordusu
- Rusya savaştan çekilince, 1918'in yazında Enver Paşa'nın emriyle Nuri Paşa komutasında bir Kafkas İslam Ordusu kurulmuştur.
- Bu ordu Azerbaycan'a Bakü'ye kadar gidecek ve Azerbaycan'da Mehmet Emin Resulzade liderliğinde Ermenilere karşı bir bağımsız devlet teşebbüsü olacaktır.
- Mondros ateşkesi imzalandığında Osmanlı Devleti bu bölgeden elini ayağını çekmek zorunda kalacaktır.
- 13:18Kafkas Cephesi
- Mustafa Kemal'in görev yaptığı Kafkas Cephesi, Kars, Ardahan ve Batum nedeniyle toprak kazandığımız tek cephe olacak.
- Sarıkamış faciası nedeniyle Turancılık düşüncesinin bu cephe ile beraber etkinlik kaybettiği akla gelebilir.
- Ermeni faaliyetleri ve Ruslarla beraber hareket etmeleri üzerine Osmanlı Devleti 27 Mayıs 1915'te Tehcir Kanunu'nu çıkardı.
- 14:15Tehcir Kanunu
- Tehcir Kanunu, Orta ve Doğu Anadolu'da bulunan Ermeni vatandaşları Suriye, Lübnan ve Musul'a geçici olarak zorunlu göçe tabi kılacak.
- Bu hareket, ordunun arka güvenliğini sağlamak amacıyla Ermenileri boşaltmak ve savaştan sonra geriye dönmek kaydıyla gerçekleştirilecek.
- Kafkas Cephesi, Sarıkamış faciası, Mustafa Kemal'in görev yaptığı cephe, Tehcir Kanunu, Stoks Antlaşması, Kars ve Batum'un geri alınması nedeniyle toprak kazandığımız tek cephe.
- 15:52Kanal Cephesi
- Kanal Cephesi, Ümit Burnu yolu ile Süveyş Kanalı'nın açılması beraber 19. yüzyılda devreye giren, Mısır ve Süveyş Kanalı'nın İngiliz kontrolünde olduğu bir cephe.
- Osmanlı Devleti, Alman baskısıyla İngiltere'nin sömürge yolunu kesebilmek ve Mısır'ı İngilizlerden kurtarmak amacıyla bu cepheye taarruz edecek.
- Osmanlı Devleti'nin önemli isimlerinden Cemal Paşa, Kanal Cephesi'ne bizzat gelecek.
- 17:23Kanal Harekatı
- 28 Ocak-3 Şubat bandında bir Kanal Harekatı ifa edilecek, ancak gerekli donanımlardan uzak olan ve ekseriyetle yüzme dahi bilmeyen Osmanlı askerleri bu cephede başarısız olacak.
- 1916'da ikinci bir Kanal Harekatı daha olacak ve bu sefer Osmanlı başarılı olacak.
- Kanal Harekatı'nın başarısızlığı üzerine Osmanlı bölgeden geriye çekilecek, İngiltere saldıracak ve Filistin, Suriye ve Hicaz cephesi de kaybedilecek.