Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Yapıcı Sohbetler" programında sunucu Serhat Bey, Türkiye Deprem Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı, DASK Yönetim Kurulu Üyesi ve İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi Öğretim Üyesi Profesör Dr. Alper İlk ile deprem dayanıklılığı konusunda bir röportaj gerçekleştirmektedir.
- Video, binaların deprem dayanıklılığı, deprem testleri ve bina güçlendirme konularını kapsamlı şekilde ele almaktadır. 1999 Kocaeli ve Düzce depremlerinin Türkiye için dönüm noktası olduğu, deprem yönetmeliğine göre tasarlanmış yapıların özellikleri ve bina güçlendirme sürecinin önemi anlatılmaktadır. Ayrıca, deprem testinin nasıl yapıldığı, beton kalitesi ve depremsellik gibi faktörlerin değerlendirilmesi de açıklanmaktadır.
- Videoda ayrıca Türkiye Deprem Vakfı'nın deprem bilinçlendirme faaliyetleri, Türkiye Deprem Mühendisliği Konferansı serisi ve deprem mühendisliği temel eğitimi gibi önemli projeleri hakkında bilgiler verilmektedir. Bina güçlendirme ve yıkıp yeniden yapma arasındaki farklar, güçlendirme sürecinin ekonomik avantajları ve bina boşaltma gerekliliği gibi konular da detaylı olarak ele alınmaktadır.
- 00:11Deprem Konusunun Önemi ve Binaların Durumu
- Türkiye Deprem Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı, DASK Yönetim Kurulu Üyesi ve İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi Öğretim Üyesi Profesör Dr. Alper İlk, deprem konusunu ele alıyor.
- Deprem konusu günümüzde kuşağın konusu haline gelmiş, herkes bir deprem mütehassısı olmuş durumda.
- 1999 Kocaeli ve Düzce depremleri Türkiye için ciddi bir dönüm noktası olmuş, yönetmeliğin değişmesi, sigorta sistemi, denetim sistemi ve malzeme teknolojilerinin gelişmesiyle sonrası inşa edilen binalarla öncesi inşa edilen binalar arasında deprem performansı anlamında ciddi farklar oluşmuş.
- 04:21Binaların Deprem Dayanıklılığını Anlama Yöntemleri
- Bir binanın depreme dayanıklılığını anlamak için resmi iki yöntem vardır: deprem yönetmeliğine tanımlanmış binanın durumun değerlendirilmesi ve kentsel dönüşüm yasası kapsamında riskli bina tespit esaslarına göre yapılacak inceleme.
- Deprem yönetmeliğine tanımlanmış binanın durumun değerlendirilmesi teknik bir inceleme olup, beton kalitesi, demir içeriği, eleman boyutları ve bağlantıları incelenerek binanın can güvenliği performansı değerlendirilir.
- Kentsel dönüşüm yasası kapsamında riskli bina tespit esaslarına göre yapılacak inceleme daha hızlı, basitleştirilmiş ve ekonomik olup, binanın riskli olup olmadığı belirlenir ve riskli çıkarsa binanın boşaltılması ve depreme dayanıklı hale getirilmesi gerekir.
- 06:56Vatandaşların Binaların Deprem Dayanıklılığını Kontrol Etme Yöntemleri
- Vatandaşlar binaların deprem dayanıklılığını kontrol etmek için yapım tarihini ve yapıya ait proje olup olmadığını kontrol etmelidir.
- Projenin bina kat sayısı ile yerdeki bina kat sayısı arasında fark varsa, bu yapı depreme dayanıklı olmayabilir.
- Bodrum katına bakarak da binanın durumunu kontrol etmek mümkündür; rutubetten, havasızlıktan ve bakımsızlıktan dolayı demirler paslanabilir ve bu durum binanın dayanıklılığını olumsuz etkileyebilir.
- 09:57Deprem Testi Nedir?
- Deprem testi, binaların deprem performansını değerlendirmek için yapılan bir testtir ve korkacak bir şey değildir.
- Test sırasında alınan numuneler depremde zorlanmayan yerlerden alınır, demirler kesilmeyecek şekilde yerleştirilir ve alınan beton daha iyi bir malzeme ile doldurulur.
- Betonarme yapıda iki önemli malzeme vardır: beton ve çelik donatı (demir).
- 11:59İstanbul'daki Binaların Beton Kalitesi
- İstanbul'daki binaların beton kalitesi, binlerce bina incelenerek ortaya çıkmıştır.
- 2000 öncesi binaların beton kalitesi, olması gereken kalitenin yarısı seviyesindedir.
- Bu düşük beton kalitesi, ustaların çimentoyu ve kumu aynı şekilde koyup, sadece suyun iki katını koyarak betonu daha kolay dökebilmek için fazla su eklemesinden kaynaklanmaktadır.
- 14:53Demir ve Zemin Analizi
- Demirlerin çapları, türleri, aralıkları, kancaları ve korozyon durumu incelenir.
- Zemin özellikleri de değerlendirilir çünkü aynı yapı aynı deprem bölgesinde farklı zeminlerde farklı davranır.
- Depremsellik, her bölgedeki farklı olup, İstanbul'un kuzeyine gittikçe azalırken güneye gidildikçe artar.
- 16:31Deprem Tehlike Haritası ve Analiz
- 2018'de yenilenen deprem tehlike haritasında, binanın bulunduğu nokta koordinat bazlı olarak değerlendirilir.
- Yeni deprem tehlike haritasıyla bazı bölgelerde deprem tehlikesi artarken, bazı noktalarda azalmıştır.
- Analizde, o bölgede teorik olarak 475 yılda bir olması beklenen depreme bakılır ve bu deprem seviyesi altında binaya deprem kuvvetleri uygulanır.
- 18:43Yapı Güvenliği
- Tüm kolonlara, girişlere ve betonarme duvarlara bakılarak hangi elemanın ne kadar hasar göreceği belirlenir.
- Yapı güvenliği, belirli teknik kriterleri geçerse sağlanır.
- İyi tasarlanmış ve inşa edilmiş yapılar can güvenliği sağlayabilir veya hemen kullanım şartında sağlayabilir.
- 19:36Deprem Dayanıklı Yapı Tanımı
- Deprem dayanıklı yapı, deprem yönetmeliğine göre tasarlanmış ve inşa edilmiş bir yapıdır, ancak depremde hiç hasar görmeyecek yapı değildir.
- Deprem yönetmeliğine göre tasarlanan yapılar, 475 yılda bir olacak büyük depremde (İstanbul'da 7,60 mertebesi) bir daha kullanılamayacak derecede hasar görebilir.
- Deprem yapı kriterinin amacı, en büyük depremde yapı ayakta kalacak ve can kaybına sebep olmayacak şekilde tasarlamaktır.
- 21:22Deprem Dayanıklı Yapı Kriterleri
- Deprem yönetmeliğine göre üç kriter vardır: küçük depremlerde (5,5-6,0) yapı hiç hasar görmeyecek ve kullanıma devam edecek.
- Orta şiddetli depremlerde (6-7) yapı onarılabilir derecede hasar görecek ve 2-3 aylık onarımla kullanılabilecek durumda olacak.
- Bu kriterler, yapıların büyük olasılıkla yaşamayacağı kadar büyük bir deprem için hesaplandığı için, o deprem olursa da binanın bir miktar hasar görmesini ve gerekirse yıkıp tekrar yapma durumunu göze alıyor.
- 22:17Deprem Dayanıklı Yapı Testleri
- Deprem dayanıklı yapı testleri üniversiteler, bazı belediyeler ve çeşitli mühendislik kurumları tarafından yapılabilir.
- Deprem yönetmeliğine göre inceleme yapmak için tüm mühendislik büroları, proje bürolari ve lisanslandırılmış özel bürolar bu işi yapabilir.
- Binanın yıkılıp yeniden yapılması veya güçlendirilmesi durumunda, kentsel dönüşüm yasasına göre riskli bina test esasları çerçevesinde inceleme yapılmalıdır.
- 24:33Bina Güçlendirme
- Türkiye'de güçlendirme konusunda en çok araştırma yapılmış ülke olabilir, özellikle 1999 depremi sonrası.
- Doğru yapıldığında güçlendirme, binanın deprem performansını geliştirecek ve binaya zarar vermeyecektir.
- Güçlendirme konusu 2007 yılında deprem yönetmeliğine girdi ve 2018 yılında daha da gelişerek yerini aldı.
- 28:24Güçlendirme Önemi
- Türkiye'de kentsel dönüşüm yeterince yapılmamıştır, çoğu zaman sadece binaların yıkılıp daha büyük binaların yapılması şeklinde gerçekleşmektedir.
- Can güvenliği önceliği olduğu için, doğru çözüm olmasa bile binaların güçlendirilmesi gerekmektedir.
- Ekonomik ve zaman kısıtlamaları nedeniyle güçlendirme yeterince vurgulanmamaktadır, ancak binaların kötü olduğu gerçeği göz ardı edilemez.
- 29:59Bina Güçlendirme İhtiyacı
- Binaların güçlendirme ihtiyacı var ve özellikle iki gün öncesi bu ihtiyaç daha belirgin hale gelmiştir.
- Binalar ya yıkılacak ya da güçlendirilecek, önce en kötü durumda olanlar tespit edilecek ve müdahale edilecektir.
- Bina güçlendirme, yıkıp yeniden yapmanın üçte bir-dörtte bir sürede ve maliyette yapılabilir.
- 30:30Bina Güçlendirme Avantajları
- Güçlendirilen bir bina sıfır bina gibi olmayabilir ancak hesap esasları sıfır bina olacak şekilde tasarlanabilir.
- Küçük ve zayıf binalarda ekonomik olmayabilir, yıkıp yapmak daha avantajlı olabilir.
- Yedi-sekiz katlı, 2000-3000 metrekare toplam kapalı olan yapılarda güçlendirme fonksiyonu sınırlı düzeyde bozarak veya bozmadan mümkün ve ekonomik olarak daha avantajlıdır.
- 31:51Bina Güçlendirme Süreci
- Teorik olarak binayı boşaltmadan güçlendirme yapılabilir, ancak gerçek uygulamada genellikle bina boşaltmak gerekecektir.
- Bina boşaltma süresi nispeten kısa olabilir, ancak bazı istisnai uygulamalarda içeride kalarak da güçlendirme yapılabilir.
- 33:00Türkiye Deprem Vakfı'nın Faaliyetleri
- Türkiye Deprem Vakfı, 1990'ların başında kurulmuş, Türkiye'de bu konuda en köklü sivil toplum kuruluşudur.
- Vakfın en önemli faaliyeti bilinçlendirme faaliyetleridir; okullarda, öğrencilere ve hastanelere deprem sırasında neler yapılması gerektiğini öğretir.
- Türkiye Deprem Mühendisliği Konferansı serisini İnşaat Mühendisleri Odası ile ortaklaşa düzenleyen kurumdur.
- 34:16Deprem Eğitimi Programı
- Vakfı, Türkiye'deki on kadar şehirden kırkbeş kadar öğretim üyesini içeren bir ekip tarafından depreme giriş eğitim programı hazırlamıştır.
- Eğitim paketi, deprem neden olur, tasarım nasıl yapılır, güçlendirme nasıl yapılır gibi kırkbeş ayrı modül altında hazırlanmıştır.
- Eğitimler Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın eğitim portalına yüklenmiş durumda ve Türkiye Deprem Vakfı'nın ana sayfasından ulaşılabilir.