Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Fatih Çoban tarafından Online Ticaret Üniversitesi'nde yaklaşık bin kişiye verilen bir eğitim programıdır. Konuşmacı, Danışmanlık Akademisi'nde de eğitim verdiğini belirtmektedir.
- Video, bilimsel düşünme ve stratejik karar verme konularını ele almaktadır. İçerikte, başarılı girişimcilerin (Jeff Bezos, Elon Musk, Mark Zuckerberg, Steve Jobs, Bill Gates) karar verme stratejileri örnek gösterilmekte ve etkili karar verme için dört temel kriter (girdi-çıktı kontrolü, kararın etkisinin süresi, sebep-sonuç ilişkisi ve geri dönüş döngüsü) detaylı şekilde açıklanmaktadır. Ayrıca, kritik işlerin belirlenmesi, zaman yönetimi ve uzun vadeli düşünme stratejileri de videoda ele alınmaktadır.
- Konuşmacı, kendi şirketlerindeki uygulamaları ve deneyimlerinden örnekler vererek, girişimcilerin odaklanması gereken kritik alanları (prensipler belirleme, kaliteli ekip kurma, ürün geliştirme ve israfı önleme) ve Jeff Bezos'un uzun vadeli düşünce için dört maddelik sistemini (müşteri merkezli düşünme, yenilik ve gelişim, uzun vadeli düşünme, her gün bir gün) detaylı olarak anlatmaktadır. Video, günümüzdeki tercih fazlalığı ve yapay zeka gibi yeni teknolojilerin doğru kullanımı konusunda da bilgiler sunmaktadır.
- Soft Skill'lerin Önemi
- Başarılı olabilecek, yetkinlik sahibi, yurtdışında okumuş, çok dil bilen ve iyi üniversitelerden mezun olmuş insanlar hayal ettikleri yaşam tarzını inşa edememelerinin sebebi genellikle soft skill'lerden (yumuşak yetenekler) kaynaklanıyor.
- Soft skill'ler bilimsel düşünebilmek, karar verebilmek, stratejik hamleler yapabilmek ve iletişim gibi konuları içeriyor.
- Bu videoda 2021 yılında online ticaret üniversitesi içerisinde yaklaşık bin kişiye verilen eğitim programından bilimsel düşünme ve stratejik karar verme konusu paylaşılacak.
- 01:04Jeff Bezos'un Karar Verme Yaklaşımı
- Jeff Bezos'un 1997'den 2000'e kadar yatırımcılarına yazdığı mektuplarda her sene önümüzdeki sene yapılacaklar, yapılan hatalar ve yapılacak değişiklikler ayrıntılı şekilde belirtiliyor.
- Jeff Bezos'un diğer insanlardan ayıran en önemli özelliklerden biri kritik kararlar verebilme yeteneğidir.
- Başarılı insanlarla diğer insanların arasındaki en büyük fark yaptıkları tercihlerdir.
- 02:45Tercihlerin Önemi
- 50-100 yıl önce insanların tercihleri çok sınırlıydı, ancak günümüzde tercih ve fırsat sayısı gereğinden çok fazladır.
- İnsan beyni bu kadar fazla tercih içerisinden doğru seçimleri yapma konusunda henüz o kadar evrilmedi.
- Bu durumda analiz yapmak ve bir yol haritası belirlemek gerekiyor çünkü beynimiz bu kadar tercih arasında doğru tercihi bulma üzerine inşa edilmemiş gibi duruyor.
- 04:26Eren Bali Örneği
- Eren Bali, ODTÜ'den mezun olmuş ve üst sınıfların alt sınıflara ders vermeleri için online bir eğitim platformu kurmaya çalışmış, ancak projeyi tutturamamış ve iflas etmiştir.
- Amerika'ya gitmiş ve Udemy'yi kurmuş, bu şirketi milyar dolarlık değerlemeye sahip hale getirmiştir.
- Amerika'daki sağlık sistemindeki problemleri fark ederek Carbon Healthcare adlı bir şirket kurmuş ve bu şirketin değeri 3,5 milyar dolardan fazladır.
- 05:38Tercihlerin Etkisi
- Eren Bali, Kars'taki bir köy okulunda öğretmen olan bir ailenin çocuğu olarak başlamış ve köy okulunda okumuştur.
- Eren Bali'nin diğer çocuklardan ayıran şey yaptığı tercihlerdir; ODTÜ'yü tercih etmesi, teknik bir üniversiteden mezun olması ve proje peşinde koşması gibi.
- Jeff Bezos 1994 yılında internetin yılda %2300 oranında büyüdüğünü öğrenmiş ve bu büyümeyi bir fırsata dönüştürebileceğini düşünerek internet üzerinden satışını yapacağı 20 ürünü bulup online satışa başlamıştır.
- 07:20Karar Verme ve Tercihler
- Bir cümlede bile birçok tercih bulunabilir; örneğin bir şirkette çalışan birinin şirkette devam etme, kendi işini kurma, Seattle'a taşınma veya online ticaret yapma gibi seçenekleri vardır.
- Jeff Bezos'un online ticarete girmesi ve kitap satmaya karar vermesi de bir tercih örneğidir; milyonlarca ürün arasında kitap seçmesi ve ürün gamını artırması da farklı tercihlerdir.
- Jeff Bezos, doğru tercihlerle diğer büyük şirketleri ezip geçmiştir; bu durum imkanlarla değil, tercihlerle ilgilidir.
- 08:21Sermaye ve Zaman
- Günümüzde sermaye bulmak kolay değildir; yatırımcılar internette ilan vererek girişimcilerin kendilerine müracaat etmesini beklerler.
- Yatırımcılar başkasının parasını almış olup, projeyi yatırarak parayı katlamak ve yatırımcılarına para vermek zorundadır.
- Günümüzde paranın en kolay bulunacağı çağda yaşıyoruz, tek değişken zaman olup, doğru zamanda doğru hamleleri ve tercihleri hızlı yapmak gerekiyor.
- 09:18Başarılı İnsanların Karar Verme Mekanizması
- Başarılı insanlar, normal gidenler, başarısız olanlar ve fark yaratanlar arasında en önemli farklardan biri doğru zamanda doğru kararları verebilmeleridir.
- Başarılı girişimciler, günlük kararlar için (örneğin kıyafet seçimi) karar verme mekanizmasını çalıştırmak istemezler.
- Başarılı girişimciler, enerjilerini ve karar verme gücünü daha önemli ve kritik şeylerde kullanmak isterler.
- 10:23Karar Verme Mekanizması
- Girdi-çıktı kontrolü: Karar verirken zaman, enerji ve para harcamalarının ne kadar faydalı olacağını değerlendirmek önemlidir.
- Kararın etkisi ne kadar uzun sürer: Kararların etkisinin uzun sürmesi için, örneğin Steve Jobs, Mark Zuckerberg ve Bill Gates gibi başarılı kişilerin sürekli aynı kıyafetleri giymeleri gibi, uzun süreli kararlar vermek gerekir.
- Sebep-sonuç ilişkisi: Kararların sonuçlarını iyi değerlendirmek gerekir, örneğin bir araba almanın getireceği yeni tercihler ve kayıplar.
- 15:16Geri Dönüş Döngüsü
- Geri dönüş döngüsü (feedback loop): Alınan kararın pozitif bir dönüşünü getirip getirmediğini ve sürekli etkisi olup olmadığını düşünmek önemlidir.
- Negatif geri dönüş döngüsü: Kredi kartı kullanarak ihtiyaç olmayan eşyalar almak, borçların artması ve alınan eşyaların değerinin düşmesi gibi durumlar.
- Pozitif geri dönüş döngüsü: Başarılı kişilerin (Mark Zuckerberg, Bill Gates, Jeff Bezos) gelirlerinin düz gitmeyip, belirli bir noktadan sonra hızla artması gibi durumlar.
- 17:44İş Akışı ve Sistem Kurma
- Yeni marketingcilere eğitim vermek, müşterilere ait çizelgeler ve checklist'ler hazırlamak önemlidir.
- İş akışı, checklistler ve videolar hazırlandıktan sonra müşteri sayısı artsa bile mevcut ekip bu işi idare edebilir.
- Webinar hazırlama gibi süreçler için strateji, fon kurulumu, tasarım, metin yazımı ve çekim gibi adımlar gereklidir.
- 19:00Büyüme Döngüsü
- Dokümantasyon yapıldıktan sonra yeni müşteriler için strateji ve slayt hazırlama gibi işler tekrarlanmaya gerek kalmaz.
- Büyüme döngüsüne girildiğinde, müşteri sayısı arttıkça iş akışı, checklist ve sistem oluşturulur.
- Pozitif sonuçlar arttıkça sosyal kanıt artar, sosyal kanıt arttıkça daha fazla müşteri gelir ve bu bir pozitif feedback loop oluşturur.
- 19:44Kritik İşler Yapma
- Artık önemli iş yapmak yerine kritik işler yapmak gerekiyor.
- Kritik işler: müşterilere değer katmak, tatmin oranını artırmak, rekabet avantajı sağlamak, zaman ve para kazandırmak, kritik nakit akışı sağlamaktır.
- Slayt hazırlama gibi zaman alıcı işler ekipteki tasarımcılara veya sunum hazırlayan arkadaşlara devredilebilir.
- 21:39Kişisel ve İş Hayatı Arasındaki Bağ
- İnsanların ticari problemleri değil, kişisel problemleri vardır ve her insanın işi kendisini yansıtıyor.
- Kişisel sorunlar (örneğin kripto yatırımına fazla zaman harcamak) iş performansını olumsuz etkileyebilir.
- Alkol tüketmek gibi zihni uyuşturan şeyler iş performansını olumsuz etkileyebilir.
- 23:42Girişimcinin Kritik Vazifeleri
- Girişimcinin kritik işleri: şirket içinde prensipler belirleme, düşünme mekanizması geliştirme ve kaliteli ekip kurmaktır.
- Ürün geliştirme ve israfı önlemek de girişimcinin önemli vazifelerindendir.
- Şirketlerde CTO (Teknoloji Direktörü) ve genel manager gibi pozisyonların olması gerekir.
- 24:52İş Modelinde Kritik İşler
- Konuşmacı, kendisinin ürün ve strateji geliştirme işini yapmak istediğini, canlı yayınlar, CRM sistemleri ve Facebook reklamları gibi operasyonel işlerin başka kişilerin yapması gerektiğini belirtiyor.
- Instagram takipçi sayısını artırmak, Telegram'a ses kaydı atmak veya YouTube'a video paylaşmak gibi işlerin operasyonel işler olduğunu ve bunların üstünden kalkması gerektiğini vurguluyor.
- İş modelinde üçlü ayağı sağlamlaştırmak için kritik işlerin belirlenmesi ve sürekli düşünülmesi gerektiğini ifade ediyor.
- 25:37A Kalite İnsanları Ekibe Dahil Etme Süreci
- A kalite insanları ekibe dahil etmek için şirketin kültürü, misyonu ve imkanları anlatılması gerektiğini, parayla ikna edilemeyeceğini belirtiyor.
- A kalite insanların bulunduğu platformları çözmek, onları çekebilecek bir marketing inşa etmek ve en kalitelilerini bulabilecek bir süreç kurmak gerektiğini vurguluyor.
- İşe alım sürecini başlatmak için önce video ile şirketin kültürünü anlatmak, sonra başvuru linki üzerinden fan sayfası açmak ve ödev dosyası göndermek gibi bir süreç öneriyor.
- 27:33Sistemli Düşünme ve Feedback
- Sistemli düşünme için girdi, süreç ve çıktı modelinin kullanılması gerektiğini, her aktivitenin bir süreci olacağı ve süreç sonunda bir çıktısı olacağını belirtiyor.
- Çıktıları yorumlayıp feedback almanın ve bu feedback ile yeni bir girdi inşa etmenin gerekli olduğunu vurguluyor.
- Valiant şirketi örneği vererek kısa vadeli düşünmeyle uzun vadeli düşünme arasındaki farkları anlatıyor ve yeni bir şey icat etmek için ciddi manada testler yapılması ve para harcanması gerektiğini ifade ediyor.
- 28:49Kısa Vadeli Karlılık Stratejisi
- İlaç şirketlerinde araştırma geliştirme departmanı en fazla para harcanan bölümdür, ancak yeni CEO bu departmanı kapatıp küçük laboratuvarları satın alarak araştırma geliştirme masrafından kurtulmayı hedeflemektedir.
- CEO'nun hedefi karlılığı artırmak olup, müşteri merkezli, ekip merkezli ve finans merkezli hedefler yerine sadece kar merkezli bir hedef belirlemiştir.
- AR-GE departmanını kapatınca şirketin karı yüzde kırk artmış, bu artış yatırımcıları mutlu etmiş ve şirketin hisseleri yüzde 2250 artmıştır.
- 31:16Uzun Vadeli Sonuçlar
- Rakiplerinden biri olan Vallint firması AR-GE'ye para yatırdığı için daha efektif ilaçlar bulmuş ve müşteriler Vallint'i tercih etmeye başlamıştır.
- Vallint şirketinin ciroları ve karlılığı azalmaya başlamış, rakip firmanın değerleri artmaya başlamış ve Vallint şirketi çakılmıştır.
- Kısa vadede giderleri kısalım, kari artıralım demek uzun vadede çok da efektif bir çözüm değildir, her adımın uzun vadedeki getirilerine düşünmek gerekir.
- 32:46Uzun Vadeli Düşünme Örneği
- Jeff Bezos'un uzun vadeli düşünce ile alakalı dört maddelik bir sistemi vardır: takıntılı derecede müşteri merkezli düşünmek, yenilik ve gelişim şart, uzun vadeli düşünmek ve her gün bir gün.
- Amazon'da Bezos, hisse senetlerinin değeri yerine sadık müşteri sayısı, kart değeri, tekrarlı satın alma sayıları, müşteri memnuniyeti gibi KPI'ların değerini önemsemektedir.
- Her gün bir gün, bir gündeki tutkumuzla, aşkımızla, vizyonumuzla saldırmamız ve hiç bir zaman rehavete kapılmamamız gerektiği vurgulanmaktadır.
- 35:20Günümüzdeki Tercihler
- Günümüzde tercihsizlik veya seçeneksizlik değil, tercih fazlalığı bir problem olmaya başlamıştır.
- Yapay zekayı ve ChatGPT'yi doğru kullanabiliyor muyuz, kullanamıyor muyuz, bu trendi göz ardı etmeli miyim yoksa etmemeli miyim gibi tercihler hayatımızın geri kalan kısmında çok önemli olacaktır.
- ChatGPT doğru kullanılırsa önlerindeki zaman diliminde çok büyük fırsatlar yakalayabilecek kişiler olacaktır.