Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir radyoloji uzmanı tarafından tıp fakültesi öğrencileri ve pratisyen hekimler için hazırlanmış kapsamlı bir eğitim dersidir. Eğitmen, bilgisayarlı tomografi (BT) görüntülerinin nasıl yorumlanacağını detaylı şekilde anlatmaktadır.
- Video, anatomi eksenleri ve görüntüleme yöntemlerinin tanıtımıyla başlayıp, BT çekiminin nasıl yapıldığını açıklamaktadır. Ardından gerçek hasta örnekleri üzerinden kontrastsız ve kontrastlı BT görüntüleri incelenmekte, karaciğer segmentasyonu, safra yolları, pankreas, böbrekler, üreter, apendiks, kolon ve prostat gibi anatomik yapıların BT görüntüleri detaylı olarak ele alınmaktadır.
- Eğitim içeriğinde ayrıca farklı görüntüleme yöntemlerinin (röntgen, MR, ultrasonografi) hangi durumlarda tercih edilmesi gerektiği, safra taşı, pankreas başı tümörü, kolanjio karsinom, apandisit ve kolon kanseri gibi patolojilerin BT görüntüleri üzerinden nasıl tespit edileceği açıklanmaktadır. Video, bir son sınıf dersi olarak sunulmuş olup, eğitmen bir sonraki derste kolon kanseri konusunu ele almayı planladığını belirtmektedir.
- 00:01Bilgisayarlı Tomografi Yorumlama Dersi
- Bu ders, bilgisayarlı tomografi görüntülerinin anatomi ve patolojileri nasıl yorumlanacağını anlatmayı amaçlıyor.
- Ders özellikle tıp fakültesi öğrencileri ve pratisyen hekimler için hazırlanmış olup, özellikle tıp fakültesi öğrencilerinin derslerde gördükleri tomografileri anlayamadıklarını belirtiyor.
- Konuşmacı, Instagram hesabında gerçek hastalardan görülen vakaları paylaşmakta ve arada sırada radyoloji ve patoloji soruları sormaktadır.
- 01:19Radyolojide Kullanılan Eksenler
- Radyolojide üç temel eksen vardır: aksiyel (transfer) eksen, koronal eksen ve sagitta eksen.
- Koronal eksen, hastayı ikiye ayırırken taç şeklinde düşünülebilir.
- Sagitta eksen, hastayı ikiye ayırırken kullanılan eksen olup, bu eksenin bilinmesi çok önemlidir.
- 01:58Radyolojide Kullanılan Görüntüleme Yöntemleri
- X-ışını kullanılan görüntüleme yöntemleri arasında röntgen, bilgisayarlı tomografi, DEXA, intro ve piografi, sarpingografi, ERCP ve floroskopi bulunmaktadır.
- X-ışını kullanılmayan görüntüleme yöntemleri arasında MR (manyetik rezonans) ve ultrasonografi bulunmaktadır.
- MR'ın alt sekanslarından biri olan MRCp, safra yollarını ve pankreası değerlendirmek için kullanılır ve sıvılar parlak görünür.
- 03:39MR ve Ultrasonografi Özellikleri
- MR'da suyu baskılayabilir veya daha parlak olmasını sağlayabilir, yağı baskılayabilir veya daha parlak olmasını sağlayabiliriz.
- MR çok ileri bir görüntüleme yöntemi olup, çeşitli şekillerle bazı şeylerin daha iyi görünmesini sağlayabiliriz.
- Ultrasonografi ve MRCp, safra yollarını göstermede oldukça faydalıdır.
- 04:41Safra Yolları ve Tümörler
- Safra kesesi, duktus sislicus, duktus hepaticus dexter, duktus hepaticus sinister, duktus hepaticus communis ve koledog (koledok) safra yollarının önemli parçalarıdır.
- Koledog, doom'un ikinci kısmına dökülür ve pankreasın kanalı da bu bölgede yer alır.
- Safra taşı, pankreas başı tümörü veya kolanjio karsinom safra yolu dilatasyonuna sebep olabilir.
- 07:19Lezyonların Tanımlanması
- Röntgende lezyon parlak görünüyorsa radyo opak, mat görünüyorsa radyosu lucet şeklinde tarif edilir.
- Ultrasonda hiperko ve hipoeko terimleri kullanılır.
- BT'de hiperden hipo dans, MR'da ise hiper intense ve hipointense terimleri kullanılır.
- 07:54Bilgisayarlı Tomografi Nasıl Çekiliyor
- Hasta sırtüstü uzanır ve doktor 400-500 kesit alarak hastayı değerlendirir.
- Tomografi görüntülerinde sağ ve sol taraf gösterilir; karaciğer sağ tarafta, balık sol tarafta, kalp sola doğru, mesane ve bağırsaklar da görüntüde yer alır.
- Tomografi görüntülerinde sağ ve sol taraf, hastanın pozisyonu ve organların konumu gösterilir.
- 09:06Kontrastsız ve Kontrastlı Tetkikler
- Kontrastsız BT, taştan şüphelenildiğinde kullanılır çünkü küçük taşları ve üretendeki taşları net bir şekilde gösterir.
- Kontrastlı BT, safra kesesi iltihabı (kolesi) için ayakta direkt batı grafisi, pankreas için kontrastlı BT, kadın genital yolları için MR kullanılır.
- Kontrastsız BT'de arterler ve damarlar normal kan ile dolu görünür, kontrastlı BT'de ise kontrast madde ile dolu görünür.
- 12:13Anatomik Görüntüler
- Görüntüde sırt kasları, yağ dokusu, cilt, vertebra (korku vertebra, corpus vertebra, foramen vertebra) ve medulla spinalis görülür.
- Vertebra korkusuna tutunacak olan postalar (kostalar) yayvan bir şekilde uzanır ve kesitlerde farklı kostalar görülebilir.
- Görüntüde akciğerler, karaciğer, kalp, sağ ve sol atrium, vena cava ve kaslar da yer alır.
- 16:44Kontrastlı Tetkik Fazları
- Kontrast madde verildikten 30 saniye sonra alınan görüntü arteriyel faz olarak adlandırılır ve aortun içi kontrast madde ile dolur.
- Kontrast madde verildikten 75 saniye sonra alınan görüntü portal venöz faz olarak adlandırılır ve benlere kontrast madde ulaşmış olur.
- Arteriyel fazda aort çok parlak görünürken, portal venöz fazda aortun parlaklığı daha az olur.
- 17:45Kesit Görüntüsü İncelemesi
- Kırk yaşındaki hasta ürolojiye yan ağrısı nedeniyle gelmiş ve daha önce taş düşürme geçirmiş.
- Rota kontrastsız BT çekimi yapılmış ve görüntüde sırt kasları, vertebra, postalar, aorta, özofagus, vena cava, karaciğer, akciğer ve diyafram görülebiliyor.
- Mide, diyafram ve akciğerler kesitte belirgin şekilde görüntüleniyor.
- 20:03Karaciğer Segmentasyonu
- Karaciğer segmentasyonu radyolojide lezyonları takip etmek için çok önemli ve fakültede sürekli soruluyor.
- Karaciğer kan sınıflamasına göre portal ven ve hepatit ven'e göre sekiz segmente ayrılıyor.
- Portal ven ikiye ayrıldığında sağda ve solda hepatiklerin üç temel dalı bulunuyor, bu da toplam sekiz segment oluşturuyor.
- 21:15Karaciğer Segmentasyonunun Detayları
- Segment 2-3 ile 4-a arasında ligamentum falsforma hepatis bulunuyor.
- Genel cerrahlar kendi çizgisine göre karaciğeri sağ ve sol olarak ayırıyor, anatomik olarak ise karaciğer sağ ve sol olarak ikiye ayrılıyor.
- Segment 1, hepatik benler aracılığıyla değil direkt ve havayı veriyor açılır, bu önemli bir bilgi olarak aklında tutulması gerekiyor.
- 24:44Karaciğer Segmentasyonunun Diğer Özellikleri
- Ligamentum falsforma'nın sonunda ligamentum terre bulunur.
- Segment 4-b böbreğe en yakın olan segmenttir.
- Segment 6 segment 6'ya yakın konumda bulunur.
- 25:43Kesit Görüntüsünün Devamı
- Kesitte vertebra, diyafram, mide, safra kesesi, kolonlar ve yağlı dokular görülebiliyor.
- Daha aşağı kesimde böbrek, safra kesesi ve pankreas görüntüye girmeye başlıyor.
- Hepatik benler ilk dalını turks çölyaksu olarak veriyor.
- 27:52Türk Çölyak ve Böbrek Üstü Bezi
- Türk çölyak kesitinde gaz, patika ve kolonların görüleceği belirtiliyor.
- Böbreklerin üstünde böbrek üstü bezleri bulunuyor ve bu yapılar incecik yapıda olup neredeyse bir santimin altındadır.
- Böbrek üstü bezleri normalde kitaplarda üçgen şeklinde gösterilirken, kesitte farklı bir görünüm alır.
- 29:20Safra Kesesi İltihabı (Kolesi)
- Safra kesesi iltihabı (kolesi) şüphesi durumunda BT yerine ultrasonografi tercih edilir çünkü daha ucuz, daha kısa süren ve daha iyi görüntü veren bir yöntemdir.
- Ultrason görüntüsünde safra kesesinin duvarının üç milimetreden daha ince olması beklenir, kalınsa kolesi olabilir.
- Safra kesesinin transfer çapı kırk milimetreden daha az, uzunluğu doksan-doksanbeş milimetreden daha az olmalıdır, aksi takdirde kolesi olabilir.
- 31:12Kolesi Tanısı İçin Önemli Noktalar
- Kolesi tanısında safra kesesinde taş olup olmadığı önemlidir, taş varsa kolesi daha kesin olarak söylenebilir.
- Safra kesesi hidropik görünüm alıyorsa, pankreas başı tümörü veya kole ile ilgili bir taş olabilir.
- Kolesi tanısında safra kesesinde taş, duvarın üç milimetreden daha kalın olması, transfer çapının kırk milimetreden daha az olması, uzunluğunun doksanbeş milimetreden daha az olması ve peri kolelik sıvı olması dört dörtlük bir tanıya gider.
- 32:23Çölyak Dalları ve Arterler
- Çölyak dallarından spani karteli, hepatika komünist ve gastrik sırayı görülebilir.
- Patika komünistten sağ ve sol gastronomental arterler çıkıyor, kuvvet mayoda birleşiyorlar.
- Gastrod arterinden mide ve doğru besleyen dallar, pankreası besleyen alan pankreatik ve pankrea döner dalları çıkıyor.
- 34:55Çölyak Kutusunun Altındaki Yapılar
- Çölyak kutusunun altında süper var ve onun altında ezana geliyor.
- BT kesitlerinde çölyak kutusunun altındaki yapılara dikkat edilmelidir.
- Venöz yapılar da gösterilecektir.
- 35:28Karaciğer ve Bağırsak Sistemi
- Karaciğerde, meera ile birleşen ve daha sonra süperior ile birleşen iki kanal birleşerek patates kanalı oluşur.
- Bağırsaklardan alınan besinler karaciğere bu şekilde ulaştırılır.
- Karaciğerde dört kısım bulunur: ilk kısım, ikinci kısım (kos), üçüncü kısım ve dördüncü kısım (doğru).
- 36:43Karaciğerin Anatomik Özellikleri
- Karaciğerin doğru kısmı ile fleks kısmı arasında alt üst sınır vardır; ikinci kısmından kanarsa üst kanaması, fleksiden sonra kanarsa alt kanaması olarak adlandırılır.
- Karaciğer retroperitonda yerleşir ve böbrek üstü bezleri ile birlikte görünür.
- Karaciğerin kalınlığı neredeyse bir santimetrenin altında olup, böbreklere doğru dallar uzatır.
- 38:06Bağırsak ve Pankreas Sistemi
- İnce bağırsaklar ve kolona ait yapılar genellikle hava içerir.
- Pankreas doğrudan uzanmaz, proses sinası vardır ve aşağı doğru uzanır.
- Pankreas alttan çıkan en önemli ilk öne doğru verdiğinden tu çölyaksu daha sonra area çıkar.
- 39:30Bağırsak Kasları ve Kompresyon Sendromları
- Ön tarafta rektus kasası bulunur ve bu kaslar yağlı doku toplayabilir.
- Bağırsak kaslarında en dışa bulunan kanka kası ile eksen, internet ve transfer kasları bulunur.
- Dört-beş tane kompresyon sendromu vardır ve bunlar arasında at cracker sendromu da bulunmaktadır.
- 40:41Varikosel ve Böbrek Sistemi
- At cracker sendromundan ötürü real ve kirli kan vena kava inferior dökülemez, geriye doğru çekecektir ve varikosel ortaya çıkacaktır.
- Varikosel genellikle sol tarafta daha sık görülür, sağda varikosel görüldüğünde tümörden şüphelenilir.
- Üretenler su kasının önünde seyredecektir ve böbreklerin pervisinde taş görülebilir.
- 43:37Karaciğer Segmentleri
- Karaciğerin segmentleri cerrahlar tarafından farklı şekilde ayrılabilir.
- Cerrahlar sağ ve sol karaciğer segmentlerini kendi çizgisi olarak ayırabilirler.
- Karaciğerin segmentleri S1, S2, S3, S4, S5, S6, S7 ve S8 olarak adlandırılır.
- 44:59Böbrek Görüntüsü ve Özellikleri
- Sağ ve sol böbrekler görüntüleniyor, sol böbreğin pelvisi biraz genişlemiş durumda.
- Böbreğin korteksi, medulası, piramitleri ve kapsülü fasyası detaylı olarak gösteriliyor.
- İdrarın drenajı, kapsülü, toplayıcı kanallar, popüler, minör ve pens şeklinde ilerliyor.
- 47:34Üreter ve Bağırsak Görüntüsü
- Böbreklerin önünde üreterler bulunuyor, sağdaki üreter geniş, soldaki üreter belli belirsiz görünümde.
- Sağ tarafta çıkan kolon ve apendiks (vermiform apandisit) görülebiliyor.
- Apendiks, BT görüntüsünde en çok aranan yapılardan biri olup, çapı 6 metreden fazla olması değerlidir.
- 49:07Kalp ve Kolon Görüntüsü
- Kalp yaklaşık 45 milimetre çapında ve kontraktsiz tetkik olduğu için çok güzel görülmüş.
- Üreterde kalkül görülebiliyor ve BT tetkikinde rena kalküller, üreterdeki kalpler çok güzel görünür.
- Kolon kanserlerinde doğru büyüyen kitle ve periferik yağlı doku kirlenme görüntüsü oluşabilir.
- 52:37Bağırsak Kesitleri ve Mesane
- Bağırsak kesitlerinde inen kolon, transfer kolon ve çıkan kolon görülebiliyor.
- Mesane kesitinde seminer ve müzikler görülebiliyor.
- Son kesitte prostat bezi ve mesane bitmek üzere görünüyor.