Buradasın
Beylikten Devlete I. Murat: Kosova Savaşı ve Sultan Murat'ın Vefatı
youtube.com/watch?v=LD-jjbzYX9kYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, "Beylikten Devlete I. Murat" serisinin ikinci ve son bölümü olup, Osmanlı İmparatorluğu'nun Balkanlar'daki seferlerini ve özellikle Kosova Savaşı'nı anlatan tarihsel bir anlatımdır. Sultan Murat, Ali Paşa, Gazi Evrenos Bey, Şehzade Bayezid, Şehzade Yakup, Sırp Kralı Lazar, Bulgar Kralı Şişman ve diğer Balkan prensleri ve kralları gibi tarihi karakterler yer almaktadır.
- Video, Sultan Murat'ın Karamanoğulları ile olan çatışmalarından başlayarak, Balkanlar'daki hareketlerini, 1388'deki Biletsa (Ploşnik) yenilgisini ve ardından Kosova Savaşı'na kadar olan süreci kronolojik olarak anlatmaktadır. Savaşın taktikleri, her iki tarafın güçleri ve savaşın son dakikalarında Sultan Murat'ın Miloş Obisd tarafından şehit edilmesi detaylı şekilde aktarılmaktadır.
- Videoda ayrıca Kosova Zaferi'nin Balkanlar'daki Osmanlı varlığına ve Avrupa'daki algısına etkileri de açıklanmakta, Sultan Murat'ın "Balkan Türklüğünün atası" olarak nitelendirilmesiyle video sona ermektedir.
- 00:15Sultan Murat'ın Karaman Seferi
- Sultan Murat, Edirne'de Balkanların fethiyle uğraşırken, damadı Karamanoğlu Alaaddin Ali'nin Anadolu'daki topraklarına saldırdığını öğrenince Anadolu'ya yöneldi.
- Osmanlı ve Karamanoğulları arasında daha önce büyük çatışma olmamıştı, ancak iki beylik de genişleme siyaseti güderken karşı karşıyaydılar.
- 1386'da yola çıkan Murat, Kütahya üzerinden Karaman'a girdi ve Alaaddin Ali Bey, Moğol ve Türkmen askerleriyle karşı çıktı.
- 01:43Frank Yalı Muharebesi
- İki tarafın yaklaşık 20 bin askeri vardı ve Osmanlılar atlılarla birlikte yayalara da yer veren özel bir formasyonla savaşı düzenledi.
- Muharebede ilk saldırı Karamanlılardan geldi, ancak Şehzade Bayezid sol kanattan fırlayıp sarma harekati başlattı.
- Osmanlı ordusu sol kanattan sarma, sağ kanattan kuşatma ve merkezden yarma girişimleriyle Karamanoğulları'na baskın bir şekilde saldırdı.
- 03:14Karaman Seferinin Sonuçları
- Muharebede Karamanoğulları yenildi, Moğol beyleri ve Türkmen beyleri sahadan ayrıldı, Alaaddin Bey ise Konya kalesine kapandı.
- Osmanlılar Konya'ya kuşatma düzenledi, ancak Sırpların taşkınlık yapması üzerine şiddetle cezalandırıldılar.
- İki haftalık kuşatma sonunda Nesibe Hatun, babası Sultan Murat'tan kocasını bağışlamasını istedi ve Alaaddin Bey Osmanlı'nın üstünlüğünü kabul ederek esir düşmemek için sahadan ayrıldı.
- 04:23Osmanlıların Anadolu Beylikleri Üzerindeki Etkisi
- Osmanlılar aynı dönemde Candaroğulları beyliğinin iç işlerine de karıştı ve Süleyman Bey'i babasının yerine getirdi.
- Amasya emiri de Osmanlılar'a sığınarak Bursa'ya yola düştü, Osmanlılar özellikle Amasya ve Tokat bölgesine ilgi gösteriyordu.
- Osmanlılar, Memlük Sultanları ile iş birliği yaparak Kadı Burhanettin'i kontrol etmeye çalışıyorlardı.
- 05:36Sırp İttifakının Kuruluşu
- Karaman seferinde görev yapan Sırp askerleri, Osmanlılardan duydukları rahatsızlıkla halkı Türkler karşı kışkırttılar.
- Prens Lazar, Macaristan'daki durumunu lehine kullanarak Sırplar arasında Türkler karşı bir cephe oluşturmaya başladı.
- Lazar, Hırvatistan, Bosna, Dalmaçya ve Hersek'i birleştiren Kral Stephen Triko ile ittifak kurdu, Vuk Brankoviç de Lazar'ın yanında yer aldı.
- 06:51Osmanlılar ve Arnavutluk
- Osmanlıları ittifaka karşı harekete geçiren, 1386'da Bosna Kralı tarafından teşvik edilen Türk akıncılarının Bosna'ya ilk kez girmesi oldu.
- 1387 kışında Durat Balsic, Bursa'ya varıp Triko'ya karşı yeniden yardım istedi ve Sultan, Kavala Şahin Bey'i bu iş için görevlendirdi.
- Osmanlılar, Bizans İç Savaşı'ndan sonra Selanik'i aldılar ve iki devlet arasında akrabalık bağları kuruldu.
- 08:17Akıncı Seferi ve Biletsa Bozgumu
- Kavala Şahin, Rumeli'deki akıncılardan kalabalık bir kuvvet oluşturup Zeta Prensi'nin topraklarına girdi.
- Akıncıların amacı fetih değil, yağma, bölgeyi keşfetme, esir alma ve Zeta Prensi'ni bölgede rahatlatmaktı.
- 1388 Ağustos ayında Vladko, Biletsa'daki geçitlerde Kavala Şahin ve adamlarının bir kısmını kıstırıp ağır bir bozguna uğrattı, bu olay "Ploşnik Yenilgisi" olarak bilinir.
- 09:12Osmanlıların Balkan Seferi Hazırlığı
- Biletsa bozgumu ve Balkan devletlerinin kendisine karşı cephe alması üzerine I. Murat, sefer mevsiminin sonuna yaklaşmasına rağmen harekat kararı aldı.
- Sultan, devletin hazırladığı en büyük orduyu kuracağını açıkladı.
- Çandarlı Kara Halil'in oğlu Vezir Çandarlı Ali'yi önden yolladı, Timurtaş Paşa'yı Anadolu muhafızı olarak bıraktı ve kendisi de hazırlıkları tamamlayınca Gelibolu'dan Rumeli'ye geçecekti.
- 09:54Osmanlı Ordusunun Bulgaristan Seferi
- Paşa, Edirne'ye geçerek karargah kurdu ve Timurtaşoğlu, Yahşi Bey, Bazarlı, Doğan Paspasoğlu, Şahin, Kutluca Kutlu Boğa, İncecik, Balaban Paşa, Yiğit gibi komutanlar silah altına girdi.
- Hedef Balkan Dağları'nın ötesi olarak belirlendi ve amaç, Sırpların üzerine yapılacak seferde Bulgarların Osmanlı ordusunu arkasından sarmasını engellemekti.
- Yahşi Bey, Kuzeydoğu Bulgaristan'ın önemli merkez olan Şumnu'yu ele geçirdi ve Ali Paşa da Dobruca Prensi üzerine yürüyüp yağmalar yaptıktan sonra Şumnu'ya geldi.
- 10:41Bulgaristan'daki Gelişmeler
- Silistre'de olan Kral Şişman, korkudan ne yapacağını bilemedi ve Sultan Murat'ın ardından Yanbolu'ya varınca aman dileyip Silistre'yi teslim edeceğini söyledi.
- Sırpların yardıma geleceği haberini duyan Sultan Murat, Ali Paşa'ya Bulgar kalelerini düşürmesini emretti ve kendisi Filibe'ye geçti.
- Bulgar Kralı önce Tırnova'ya sonra Niğbolu'ya kaçtı, Paşa onu takip ederek Tırnova'yı ve Orta Bulgaristan'ın önemli kalelerini aldı.
- 11:22Bulgaristan Seferinin Sonuçları
- Yapılanlardan pişman olan Ivan, Şişman Sultan'ın huzuruna çıkıp ağlayarak af diledi ve Sultan Murat canını bağışlayıp mallarını da geri teslim etti.
- Ağabeyi Vidin Kralı Ivan Sırat Smir kardeşine yardım etmedi ve onun başına gelenleri görünce Osmanlılara biat etti.
- Ali Paşa Bulgaristan seferini bitirince Sultanın yanına geldi ve hava koşulları ve nehirlerin taşması yüzünden Osmanlı ordusu iki ay Filibe'de kaldı.
- 11:53İttifak Ordusu ve Osmanlı Ordusunun Hazırlığı
- İttifak ordusu Kruşevaç şehri yakınlarında toplanmaktaydı ve içinde Mora Sırpları, Ulahlar, Bulgarlar, Boşnaklar, Hersekliler, Hırvatlar, bazı Arnavut soyluları ve az sayıda Macar askeri vardı.
- Osmanlı'yı o dönem bölgede durdurabilecek tek güç Macar Krallığıydı ancak Macar Kralı Sigismund, Sırp ve Boşnaklarla arası bozuk olduğundan ittifaka katılmadı.
- Osmanlı ordusu Akıncılar, Sipahiler, Kapıkulu askerleri, Voynuklar, Anadolu Beyliklerinden gelenler, Sırp haraçgüzarları ve daha nicesiyle İhtimam Ovası'na vardı.
- 12:35Kosova Savaşı'na Çağrı
- İhtimam'da Kral Lazar'ın elçileri gelip Sultan Murad'ı savaşa davet ettiler, ancak Sultan Murad savaşın Priştine tarafında yapılmasını istedi.
- Sultan Murad, Kostendil üzerinden Kratova'ya vardı ve bu noktadan itibaren Osmanlılar, Akıncılar önden yolu açacak şekilde savaş nizamında yola devam ettiler.
- 1389 Haziran'ında Gümüş Hisar'a vardıklarında ittifak ordusu Kosova Ovası'nda çoktan yerini almıştı ve Osmanlı ordusu Priştine'nin kuzeyinde konumlandı.
- 13:38Osmanlı Ordusunun Savaş Düzeni
- İttifak tarafı birbirine düşmüş gibiydi ve yapılan toplantılarda bazı Sırp asillerinin Osmanlı tarafında savaşmakta olduğu ve kendi aralarında da casuslar olabileceği üzerine saatler süren tartışmalar yapıldı.
- Osmanlı ordusunda merkezde Sultan Murat bulunuyordu, sağ kanatta Rumeli askerleriyle Şehzade Bayezid, sol kanatta ise Şehzade Yakup'la Anadolu askerleri yerlerini almışlardı.
- Her iki kanadında önüne Hamitoğulları Beylerinin komutasında az sayıda okçu yerleştirildi ve ilk kez kullanılacak olan toplar korunaklı bir şekilde birliklerin aralarına serpiştirildi.
- 15:16İttifak Ordusunun Savaş Düzeni
- İttifak ordusu merkezde ordu komutanı olarak Prens Lazar ve Sırp süvarileri vardı, onların arkasında Le Ula, Hersekli, Hırvat ve Sırp feodal lordların köylü milisleri bulunuyordu.
- Sağ kanatta Sırp ve Arnavut askerlerle Kosova bölgesinin prensi Vuk Brankoviç, solda ise Boşnak ve Bulgarlarla Yundolu Tırtko'nun yolladığı Dük Vladko Vukoviç vardı.
- İleri emniyet birliklerinin başında Yorgi isimli bir komutan bulunuyordu.
- 15:54Kosova Savaşı'nın Başlangıcı
- 1389'un 1 Haziran sabahı, Ali Paşa komutasındaki bir kısım kuvvet düşmanın ileri emniyet birliklerine saldırdı ve kısa süren bu çatışmada Sırp okçu birlikleri dağıtıldı ve komutanları Yorgi öldürüldü.
- İki taraf arasında topçu muharebesi başladı, ilk olarak ittifak topçuları ateşe başlamıştı ama atılan gülleler Türk ordusunun ilk hatlarına dahi yetişmiyordu.
- Rakibinden daha gelişmiş silahlara sahip Türkler toplarıyla karşı tarafa kayıp verdiriyordu, ancak o dönem için topların savaşın seyrinde çok da etkisi yoktu.
- 16:41Savaşın Gelişimi
- Osmanlılar top atışlarından sonra rakip süvariyi rahatsız etmek için okçuları kullandılar, ok yağmuru altında fazla durma niyetinde olmayan ittifak ordusunun ağır süvarileri saldırıya geçti.
- Lazar'ın saldırısı beklenenden çok daha kuvvetli oldu, Bayezid'in engebeli ve berkitilmiş alanındaki kuvvetleri bozulmazken, Yakup Çelebi'nin askerleri kontrollüce geri çekildiler.
- İttifak kuvvetleri Osmanlı sol kanadında safları yara yara geride ağırlıkların ve ordu pazar halkının olduğu meşaleye kadar varmayı başardılar.
- 17:45Savaşın Son Aşamaları
- Savaşın en kanlı anları yaşanmaktaydı ve galibiyet ibresinin ittifak ordusuna döndüğü an itibariyle, sola kıvrılan Sırp süvarileri Osmanlı merkezini yandan vurdu.
- Harpte kimse kimseye acımıyordu, Sırp askerleri Sultan Murad'ın birkaç metre yakınına dahi sokulmuşlardı.
- Sultan Murat yeni emirlerle olayı toparlama girişiminde bulundu, karşı atak yapmaya karar verdi ve Osmanlı ordusu rakibinden çok daha disiplinliydi ve esnekti.
- 19:02Kosova Muharebesi'nde Osmanlı Ordusunun Stratejik Hareketleri
- Ali Paşa ve pek çok komutan hafif süvari birlikleriyle harekete geçti; bir kısmı sol kanattaki Yakup'a yardıma giderken, bir kısmı da sol kanat ve merkez arasındaki gediği kapattı.
- Zorlu ve komplike kaydırma işlemlerinin başarıyla uygulanmasıyla durum bir anda eşitlendi.
- Harbin şiddeti arttı ve askerler sapır sapır toprağa dökülürken, Bayezid vahşice bir saldırıyla rakibini parçalıyordu.
- 19:37İttifak Ordusunun Bozgunu
- Saldırı şiddeti artınca, kontrolün kaybedildiği sağ kanattaki Bulgar ve Boşnak birliklerinde huzursuzluk başladı.
- Dük Vladko Vukovic, askerlerini Sırp davası için kaybetmek istemeyerek meydandan erken ayrıldı.
- Bosna'nın meydandan çekilmesiyle Lazar'ın bir kanadı tamamen boş kaldı ve Şehzade Bayezid bu fırsatı kullanarak Lazar'ı solundan kuşattı.
- 20:32Zaferin Tamamlanması
- Vuk Brankovic, karşı taarruza geçen düşmanı durduramayacağını anlayıp savaş alanından ayrıldı.
- Merkezdeki Kayınbabası'nın durumu daha da ağırdı ve zaferi hesaplayıp Sırp tahtını düşündü.
- Lazar Rebel Yanoviç savaş meydanında yitip gitti ve askerleri bozgun havasında kaçıştılar.
- 21:18Kosova Muharebesi'nin Sonuçları
- Sekiz saat sürmüş olan Kosova Muharebesi sona erdi ve Osmanlı ordusu zafer kazandı.
- Tarihçi Gibson'a göre, ittifak ordusu için böyle bir dağılma kaçınılmazdı çünkü safların arasına haset ve ayrılık zehrinin sızacağını bilen I. Murat başlangıçta beklemişti.
- Osmanlı süvarileri kaçan düşman artıklarını temizlerken, I. Murad şehit edildi.
- 22:18Zaferin Etkileri
- Bosna Kralı I. Murat'ın ölüm haberini alınca muharebeyi kazandıklarını sandı ve Avrupa'ya kendi önderliğindeki ordunun Türkleri yendiğini duyurdu.
- Osmanlılar, Sırpların önderliğinde kendilerini Balkanlardan atmak isteyenlere karşı büyük bir zafer kazanmışlardı.
- Kosova Zaferi ile Kuzey Sırbistan savunmasız kalmış, Osmanlılara artık Tuna yolu görülmüştü.
- 23:05I. Murat'ın Mirası
- Orhan oğlu Murat, iyi bir hükümdar, becerikli bir komutan ve başarılı bir lider olmaktan çok daha ötesiydi.
- Fetihleriyle Türklerin yeni bir yurdun kapılarını açmış ve aldığı yerleri Türklerin yurt edinmişti.
- Kanı Kosova sahrasına düşmüştü düşmesine ama sancağı yere düşmemişti; o sancağı yıldırım hızıyla Sultan Murad'ın elinden devralacak biri vardı.