Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitim dersi formatında olup, bir öğretmen tarafından besinlerin sindirimi ve emilimi konusu anlatılmaktadır.
- Video, önce karbonhidrat, yağ, protein ve nükleik asitlerin sindirimi hakkında kısa bir tekrarla başlıyor. Ardından besinlerin emilimi detaylı olarak inceleniyor. İnce bağırsakta emilen besinlerin (glikoz, aminoasit, yağ asidi, gliserol, vitaminler, mineraller ve su) kan sistemi ve lenf sistemi üzerinden vücuda nasıl ulaştığı şemalarla açıklanıyor. Son olarak kalın bağırsakta emilim, dışkı oluşumu ve sindirim sistemi ile ilgili hastalıklar hakkında bilgiler veriliyor.
- 00:10Besinlerin Sindirimi
- Karbonhidrat sindirimi ağızda amilaz enzimi ile nişasta ve glikojen, dekstrin ve malto a kadar dönüşür, ince bağırsakta ise pankreastan gelen amilazla maltoz ve dekstrine, disakkarazlarla monosakkaritlere kadar parçalanır.
- Protein sindirimi ağızda yok, midede pepsin enzimiyle polipeptitlere, ince bağırsakta tripsin, kimo-tripsin, aminopeptidaz, karboksipeptidaz, trippeptidaz ve dipeptidaz enzimleriyle aminoasitlere kadar parçalanır.
- Yağ sindirimi ağızda yok, midede yok, sadece ince bağırsakta safrayla mekanik olarak sindirildikten sonra lipaz enzimi ile yağ asiti ve gliserolle dönüşür.
- Nükleik asitlerin sindirimi ağızda yok, midede yok, ince bağırsakta pankreastan salgılanan nükleazlarla nükleotitlere kadar parçalanır, azotlu bazlar, şeker ve fosfatlar oluşur.
- 02:26Besinlerin Emilimi
- Besinlerin çoğu ince bağırsakta emilir, ancak ağızda nikotin, bazı zehirler, iyonlar (potasyum, sodyum, klor) ve su emilir.
- İnce bağırsağın içine mikroskobik olarak bakıldığında parmak şeklinde villuslar bulunur, villusların ucunda yüzeyi artıran mikrovirüsler vardır.
- Mikrovirüslerin içi kılcal damar ağıyla doludur ve burada atardamar ucu, toplardamar ucu ve lenf kılcalları bulunur.
- 04:07Besinlerin Kan Sistemine Taşınması
- İnce bağırsağın epitel hücreleri tarafından glikoz, aminoasit, mineral, su, suda eriyen vitaminler (B ve C) kan kılcallarına geçer ve kapı toplardamarıyla karaciğere ulaşır.
- Karaciğerde besinlerin fazlası glikojen şeklinde depolanır, karaciğer üstü toplardamarıyla kalbin sağ kulakçığına ulaşır.
- Yağ asiti ve gliserol epitel hücrelerinden geçerken tekrar yağa dönüşüp trigliserit haline gelir, etrafı proteinle kaplanıp şilomikrona dönüşür ve lenf kılcalına geçer.
- A, D, E, K vitaminleri yağda eriyen vitaminler oldukları için yağları takip ederek lenf kılcalına geçer, lenf damarlarından sarnıcı, göğüs kanalı, sol köprücük altı toplardamarı yoluyla kalbin sağ kulakçığına ulaşır.
- 10:23Kalın Bağırsakta Emilim ve Dışkı
- Kalın bağırsakta besin monomeri emilimi yoktur, tamamı ince bağırsaktan emilir ve dışkının içinde besin kalmaz, sadece selüloz ve ölü hücre döküntüleri bulunur.
- Kalın bağırsakta mutalis olarak yaşayan bakteriler B ve K vitamini sentezler, bu bakteriler bağışıklık sistemimiz için önemlidir.
- Peristaltik hareket hızlı olursa dışkı daha sulu olur (ishal), yavaş olursa dışkı çok katılaşır (kabızlık) ortaya çıkar.
- Dışkıda çok sayıda bakteri, sindirilmemiş atıklar, selüloz ve çeşitli tuzlar bulunur, selüloz sindirilemediği halde peristaltik hareket için gereklidir.