Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Eyüp Hoca tarafından sunulan AYT Edebiyat konu anlatım dersidir. Eğitimci, şiir ünitesinde Beş Hececiler'i detaylı şekilde anlatmaktadır.
- Ders, öncelikle şiir terimleri hakkında kısa bir sözlükle başlayıp, Beş Hececiler'in (Faruk Nafiz Çamlıbel, Enis Behiç Koryürek, Yusuf Ziya Ortaç, Halit Fahri Ozansoy, Orhan Seyfi Orhon) tanımı, temsilcileri ve temel ilkeleri hakkında bilgi vermektedir. Ardından her bir şairin hayatı, eserleri ve edebi özellikleri detaylı şekilde incelenmekte, kodlama teknikleriyle öğrencilerin bilgileri daha iyi hatırlaması sağlanmaktadır.
- Videoda Halit Fahri Ozansoy'un sülale hikayesi, Enis Behiç Koryürek'in denizcilik temalı eserleri ve tasavvufi şiirleri, Yusuf Ziya Ortaç'ın mizah tarzı ve "Binnaz" adlı ilk başarılı manzum piyesinin önemi gibi konular ele alınmaktadır. Her şair için özel kodlama yöntemleri sunularak, sınavlarda bu bilgileri kolayca hatırlamanın yolları gösterilmektedir.
- 00:26Şiir Terimleri
- Bent, bir manzumeyi oluşturan ikiden çok dizeli parçalardan her birinin adıdır.
- Berceste, güzel, latif, ince, anlamlı, kolayca hatırlanan, yapısı sağlam bir dize ya da beyit demektir.
- Betimleme (tasvir), bir varlığı, olayı, durumu veya kavramı zihinde canlanacak biçimde anlatma işidir.
- Beyit, aynı ölçüyle yazılan ve anlamca birbirine bağlı olan iki dizelik şiir bölümüdür.
- 01:11Beş Hececilerin Genel Özellikleri
- Beş hececiler, aruzun kullanıldığı bir dönemde heceye yönelen beş şair oldukları için bu isimle anılmışlardır.
- Temsilcileri Faruk Nafiz Çamlıbel, Enis Behiç Koryürek, Yusuf Ziya Ortaylı, Halit Fahri Özansoy ve Orhan Seyfi Orhon'dur.
- Anadolu'yu yok sayan süslü şiir anlayışına karşı çıkmışlar ve hece ölçüsüyle yurdun güzelliklerini anlatmaya çalışmışlardır.
- Milli edebiyat akımından etkilenmişler, birinci dünya savaşı yıllarında ve milli mücadele yıllarında şiir yazmaya başlamışlardır.
- Hece ölçüsünün sabit kurallarına bağlı kalmamışlar, dörtlük esasına bağlı kalmamışlar ve serbest müstezat bile yazmışlardır.
- Nesir cümlesini şiire aktarmışlar, şiirin enlemesine genişletmişlerdir.
- Halk edebiyatını ve milli edebiyatçıları taklit ve öykünme yoluyla yola çıktıkları için eserlerinde sanatsal derinlik oluşmamıştır.
- 03:08Orhan Seyfi Orhon
- İlk şiirlerinde Abdülhamid Cenap Şahabeddin gibi serveti funun tarzında aruzla şiirler yazmış, daha sonra heceye geçmiş ancak aruzla da bağını hiçbir zaman koparmamıştır.
- İnce, zarif şiirleri vardır ve Yusuf Ziya ile birlikte "kadın şairi" olarak anılmıştır.
- Rıza Tevfik'ten sonra o dönem içerisinde halk edebiyatında özellikle saz şiirine en çok yaklaşan şair olmuştur.
- Sade Türkçe'nin karşısında olanlarla şiddetli tartışmış, "Hiyaban", "Papağan", "Akbağa", "Güneş", "Çınaraltı" dergilerinde yazılar yazmış ve mizahi çalışmalarda bulunmuştur.
- Şiir türündeki eserleri "Fırtına ve Kar", "Peri Kızı ile Çoban Hikayesi", "Gönülden Sesler", "O Beyaz Bir Kuştu", "Kervan" ve roman "Çocuk Adam" ile makale, fıkra ve mizah türündeki eserlerini yazmıştır.
- 05:10Faruk Nafiz Çamlıbel
- Beş hececilerin en başarılı ve en tanınmış şairidir, ismini "Han Duvarları" ve "Çoban Çeşmesi" adlı şiirleriyle duyurmuştur.
- "Sanat" şiiri, memleketçi edebiyatın manifestosu olarak kabul edilir ve "Ahmet Kutsi Tecer'in "Orada Bir Köy Var" şiiriyle birlikte milli edebiyatın manifestosu olarak kabul edilmiştir.
- İlk şiirlerinde aruz ölçüsünü kullanıp daha sonradan heceye geçmiştir, hem bireysel konuları hem memleket konularını işlemiştir.
- Akbaba dergisinde "Çam Deviren Deli Ozan" takma adıyla mizahi şiirler yazmıştır ve Behçet Kemal Çağlar'la birlikte "On Yıl Marşı"nı yazmıştır.
- Şiirleri "Şarkın Sultanları", "Çoban Çeşmesi", "Han Duvarları", "Gönülden Gönüle", "Dinle Neyden", "Suda Halkalar", "Bir Ömür Böyle Geçti", "Elimle Seçtiklerim", "Akarsu", "Tatlı Sert", "Akıncı Türküleri", "Heyecan ve Sükun", "Zindan Duvarları" ve roman "Yıldız Yağmuru" ile tiyatroları "Canavar", "Özyurt Akın", "Kahraman" (manzum) ve "Yayla Kartalı" (mensur) türündedir.
- 07:46Halit Fahri Özansoy
- Edebiyat yaşamının ilk yıllarında Nailer hareketi içinde takılmış ancak pek fazla durmamıştır.
- Manzum olarak aruz ölçüsüyle yazılmış "Baykuş" adlı tiyatrosuyla meşhur olmuştur.
- Aruzdan heceye geçişi diğer beş hececilerin aksine "Bando Mızıka Takımı" takma adıyla "Aruza Veda" adlı bir şiir yazarak duyurmuştur.
- Şiirlerinde daha çok egzotik sahnelere, hüzün, melankoli gibi bireysel duygulara, aşk ve ölüm temalarına sıklıkla rastlanır.
- Kahramanlık konularına da yer veren sanatçı, çoğunlukla içli bir şair olarak değerlendirilmiştir.
- Şiirleri "Rüya", "Cenk Duyguları", "Sulara Dalan Gözler", "Efsaneler", "Zakkum", "Bulutlara Yakın Gülistanlar ve Harabeler", "Paravan", "Balkonda Saatler", "Hep Onun İçin", "Sonsuz Gecelerin Ötesinde" ile roman "Sulara Giden Köprü", "Aşık Yolunu", "Yolcuları", tiyatroları "Baykuş", "İlk Şair", "Sönen Kandiller", "On Yılın Destanı", "Nedim Hayalet Bir Dolaptır Dönüyor" ve anı türündeki "Edebiyatçılar Geçiyor", "Eski İstanbul Ramazanları" gibi eserler kaleme almıştır.
- 09:07Halit Fahri Ozansoy
- Halit Fahri Ozansoy, Ozan soyundan gelir ve sülalesinde yıllardır edebiyatçılar geçmiştir, Divan şairi Nedim bile onların akrabasıdır.
- Halit Fahri, sülaledeki diğer edebiyatçıların aksine aruza veda etmiş, sadece eski İstanbul Ramazanlarında aruzla şiir söylemiştir.
- Sülaledeki ilk şairden bu yana efsanelerden, zakkumlardan, gülistan ve harabelerden bu kadar güzel bahseden başka bir Ozan çıkmamıştır.
- 10:06Enis Behiç Koryürek
- Enis Behiç Koryürek, şiirine aruzla başlamış, daha sonra Ziya Gökalp'in etkisiyle hece ölçüsüne geçmiştir.
- "Eski Korsan Hikayeleri" ve "Gemiciler" adlı eserleriyle büyük ün sağlamış, edebiyatımızda Türk denizciliğini destanlaştıran şair olarak anılmıştır.
- Ömrünün son demlerinde tasavvuf konusuna yönelmiş, tasavvufi şiirler yazmış ve beş hececiler içerisinde tasavvuf konusuyla ilgilenen tek şairdir.
- 11:32Yusuf Ziya Ortaca
- Yusuf Ziya Ortaca, beş hececiler grubunda heceyi en iyi kullanan şairdir, şiirlerinde avare bir ruh ve yarı çapkın bir eda söz konusudur.
- Mizah konulu şiir ve yazılarını "Çimdik" imzasıyla yayınlamış, "Binnaz" adlı eseri edebiyatımızın ilk başarılı manzum piyesidir.
- Akından Akına, Aşıklar Yolu, Cenk Ufukları, Yanardağ, Bir Selvi Gölgesi, Kuş Cıvıltıları, Bir Rüzgar Estiği, Kürkçü Dükkanı, Şeker, Osman Göç, Ben Bugün Niye Konuşamıyorum? gibi eserler kaleme almıştır.