Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Zagor TV'den bir bilgilendirici video formatında sunulan bu içerik, İstanbul'daki türbeleri ziyaret etme serisinin bir parçasıdır. Videoda Baba Cafer Türbesi ve Zindanı'nın tarihi ve özellikleri anlatılmaktadır.
- Video, Baba Cafer'in hayatı ve ölümü hakkında bilgilerle başlayıp, türbesinin ve zindanının tarihsel gelişimini kronolojik olarak anlatmaktadır. Zindanın yapısı, mahpusların durumu, zindan yönetimi ve II. Mahmut dönemindeki değişiklikler detaylı şekilde aktarılmaktadır. Ayrıca, türbenin halk arasında şifa arayanların ziyaret ettiği bir yer olduğu ve bitişindeki ticaret tanıda Baba Cafer Han'ı hakkında bilgiler de paylaşılmaktadır.
- 00:01Baba Cafer Türbesi'nin Tarihi
- İstanbul'daki türbeleri ziyaret etme serisinin bir parçası olarak Baba Cafer Türbesi tanıtılıyor.
- Türbe ve zindan, İstanbul Ticaret Odası ile Galata Köprüsü arasındaki Haliç kıyısında, yakın zamana kadar Yemiş İskelesi olarak bilinen yerde bulunmaktadır.
- Baba Cafer, rivayete göre İmam Hüseyin soyundan olup, Abbasi halifelerinden Harun Reşid döneminde Bizans İmparatorluğu'na elçi olarak gönderilmiş ve İstanbul'da ölen Müslümanların maaşlarının sokaklarda kalmasına üzülerek imparator Nikephoros'a sert bir dilekçe yazdığı için zindana atılıp öldürülerek mahpus bulunduğu borcun altına gömülmüştür.
- 01:40Zindanın Kullanımı
- İstanbul'un fethinden sonra yeniçeriler, Bektaşilik geleneklerine uygun olarak bu kapıya "Bozma Baba Cafer" demişlerdir.
- Baba Cafer'in türbesinin üst kısmındaki hapishane, Baba Cafer Zindanı olarak adlandırılmıştır.
- Zindana sivil ve asker, özellikle yeniçerilerden katil, hırsız, borç ve zina hükümlüleri gibi adi suçlular atılırdı, ayrıca kadın suçlular için de ayrı bölümler mevcuttu.
- 02:41Zindandaki Sistem
- Zindanda Rum, Ermeni ve Yahudi gibi azınlıklar için ayrı koğuşlar bulunmaktaydı.
- Mahpuslar serbest bırakılırken kendilerinden harç olarak onsekiz para ve dilekçe akçesi olarak iki para alınırdı, daha sonra yatak akçesi de eklenmiştir.
- Mahpusların iaşesi için devletçe ödenek ayrılmaz, hayır sahiplerinin sadaka ve adak gibi yardımları ile geçinirlerdi.
- 03:49Zindan Yönetimi
- Zindan katipleri ve subaşılar arasında bağışlar ve rüşvetler yüzünden anlaşmazlıklar ve kavgalar çıktığından 1766'da bazı tedbirler alınmıştır.
- İstanbul Kadılığı tarafından tecrübeli ve dürüst bir subaşı tayin edilecek, mahkumlardan kesinlikle para alınmayacak, bağışlar Baba Cafer Türbedarı, mütevelli ve zindan subaşısı nezaretinde muhafaza edilecek ve İstanbul Kadısı dört ayda bir hesapları kontrol edecekti.
- Subaşı, mahpusların yiyeceklerinden, serbest bırakılan bir mahkumdan yirmi akçeden fazla harç alınmamasına kadar zindanın her işinden sorumluydu.
- 05:22Zindanın Tarihsel Durumu
- Zindan bekçiliğinden Ases Paşalar sorumluydu.
- İstanbul'daki isyan hareketlerinde asiler tarafından diğer hapishanelerdeki mahpuslarla birlikte buradakiler de salıverilir, böylece isyancılar taze güç kazanırlardı.
- Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılmasından sonra Baba Cafer Kapısı yerine "Bab-ı Cafer" veya "Hz. Cafer Kapısı" inşa edileceği ve karakola "Bab-ı Cafer Karakol Hanesi" denilmesi hakkında II. Mahmud'un bir fermanı çıkmışsa da yeni isimler pek tutunmamıştır.
- 06:49Günümüzdeki Durum
- Hapishane Sultanahmet'teki Taphaneye nakledildiğinde burası kısmen karakol, kısmen de esnaf ve tüccar için ticarethane olarak kullanılmıştır.
- Seyyid Cafer'in türbesi II. Mahmud tarafından tamir ettirilmiş, kapının üstüne de bu padişahın tamir kitabesi konulmuştur.
- Bu türbe yüzyıllarca halkın ümit kapılarından biri olmuş, dertli, çocuksuz, sakat kimseler gerek türbe sahibinden gerekse türbe içindeki sudan medet ummuş ve şifa aramışlardır.
- 08:04Bitiş
- Bitişiğinde bulunan batı mimari üslubundaki ticaret tesisine Baba Cafer Han'ı veya Zindan Hanı olarak denir.
- Video sonunda izleyicilerden kanala abone olmaları, bildirimleri açmaları, videolara yorum ve like atıp paylaşmaları istenmektedir.