Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, VIP Fizik YouTube kanalında yayınlanan AYT fizik kampının altıncı gününün ikinci videosu olup, bir eğitmen tarafından sunulan eğitim içeriğidir.
- Videoda Newton hareket yasaları, kuvvetler, eğik düzlem, makara sistemleri ve sürtünme kuvveti konuları ele alınmaktadır. Eğitmen, video ders kitabındaki test sorularını çözerek, eylemsizlik kavramı, ip gerilmeleri, etki-tepki kuvvetleri, eğik düzlemdeki cisimlerin ivmesi, makara sistemlerinde net kuvvet bulma ve sürtünme kuvveti hesaplamaları gibi konuları adım adım açıklamaktadır.
- Video, ÖSYM tipi test çözme ödevleriyle desteklenmekte ve bir sonraki derste sabit ivmeli hareket konusuna geçileceği belirtilmektedir. Ayrıca, yatay düzlemde durmakta olan bir cismin ivmesinin kuvvet-ivme grafiği üzerinden sürtünme katsayısı ve statik sürtünme kuvveti hesaplamaları da yapılmaktadır.
- 00:01AYT Fizik Kampı Tanıtımı
- Vip Fizik YouTube kanalında AYT fizik kampının altıncı gününün ikinci videosu yayınlanıyor.
- Bu videoda video ders kitabındaki testlerin çözümlerine başlanacak ve yarın da bir test çözümü paylaşılacak.
- Lifton hareket yasaları konusu bitirildikten sonra bir sonraki konu olan bir boyutta sabit ivmeli hareket konusuna geçilecek.
- 00:45Eylemsizlik Kavramı
- Bir cismin hareket durumunu sürdürme eğilimine eylemsizlik denir.
- Bir cismin kütlesi ne kadar büyük olursa eylemsizliği de o kadar büyük olur çünkü F=ma yasasına göre kütlesi büyük olan cismin ivmesi küçük olur.
- Eylemsizlik, hız değişimine karşı gösterilen dirençtir; duruyorsa durmaya devam etmek, hareket halindeyse sabit hızla hareket etmek ister.
- 00:54Eylemsizlik Örnekleri
- Ağır tonajlı gemilerin limana 25-30 km kala frene basmaları, kütleleri büyük olduğu için eylemsizlikleri büyük olduğu için durdurmak zor olduğu için eylemsizlikle ilgilidir.
- Kağıt üzerindeki cep telefonunun hızlıca çekildiğinde telefonun olduğu yerde kalması, duruyorken durmaya devam etmek istemesi eylemsizlikle ilgilidir.
- Yağmurlu bir günde yatay yolda hareket eden bir aracın frene bastığında aracın duramaması, hareketini sürdürmek istemesi eylemsizlikle ilgilidir.
- 02:55İp Gerilmeleri Problemi
- İple birbirine bağlı 3m kütleli cisimler farklı konumlarda eşit büyüklükteki F kuvvetleri ile hareket ettiriliyor.
- Cisimler her üç durumda da F kuvveti yönünde hızlanan hareket yaptığında aralarında oluşan ip gerilmelerinin ilişkisi soruluyor.
- Cisimler aynı şartlar altında (sürtünmesiz düzlemde) olduğu için orantı yöntemi uygulanabilir ve T1, T2 ve T3 ip gerilmeleri eşit çıkacaktır.
- 05:46İp Bağlı Cisimlerin Hareketi
- Sisteme etki eden kuvvetler: K cisminin ağırlığı, yerden normal kuvveti, L cisminin ağırlığı, yerden normal kuvveti, K cismini sağa doğru çeken ip ve L cismini sola doğru çeken ip.
- Başlangıçta net kuvvet F = 2m × a formülüyle hesaplanır ve sistem bu ivmeyle hızlanmaya başlar.
- İp kopunca K cismine etki eden net kuvvet sıfır olur, bu nedenle hızını sabit bir şekilde sürdürür.
- 08:15İp Kopunca Cisimlerin Hareketi
- L cismi artık T kuvvetinden kurtulur ve sadece F kuvvetiyle hareket eder.
- Kütle yarıya indiği için L cisminin ivmesi iki katına çıkar ve daha da iyi bir şekilde hızlanmaya devam eder.
- 08:54Vazo ve Kuvvetler
- Kütlesi 5 kg olan vazonun ağırlığı 50 N'dir (5 × 10 N).
- Vazonun dünyaya uyguladığı kuvvet, dünyanın vazoya uyguladığı kuvvete eşittir ve aynı doğrultuda olur.
- Vazonun masaya uyguladığı kuvvet ve masanın vazoya uyguladığı kuvvet etki-tepki kuvvetidir ve eşit ve zıt yönlü olduğu için vazo dengededir.
- 11:54Bileşik Kazanımlı Soru
- Kütleleri 2 kg ve 3 kg olan cisimler bir iple birbirine bağlıdır ve sürtünmelerin önemsiz olduğu sistemde serbest bırakılır.
- İlk cismi 2 saniye sonra yere ulaştığına göre h yüksekliği hesaplanacaktır.
- Son zamanlarda AYT sınavlarında bileşik kazanımlı sorular gelmektedir, yani iki farklı konu bir araya getirilerek soru sorulmaktadır.
- 12:23Eğik Düzlem Üzerindeki Sistemin İvmesi
- Eğik düzlem üzerindeki bir cismin ağırlığı, eğik düzleme paralel olan emreko alfa ve dik olan normal kuvvet olarak ayrılır.
- Sürtünme olmadığı durumda normal kuvvet önemli değildir, ancak sürtünme varsa N = μ × N formülü kullanılır.
- Sistemin ivmesi, net kuvvet (Fnet = Ftoplam × a) formülü kullanılarak 4 m/s² olarak bulunur.
- 14:41Hız-Zaman Grafiği ve Yer Değiştirme
- Hız-zaman grafiğinde ivme birim zamandaki hız değişimi olarak tanımlanır ve bu örnekte her saniye hız 4 m/s artar.
- İki saniye sonra cismin hızı 8 m/s olur ve bu süre içinde 8 metre yol gider.
- Hız-zaman grafiğinin alanı yer değiştirmeyi verir ve bu örnekte 8 metre olarak hesaplanır.
- 15:57Ağırlıksız Makara Üzerindeki Cisimler
- Ağırlıksız makaraya asılınca, makara hareket yönüne bakarak hangi cismin ağırlığının daha büyük olduğu anlaşılır.
- Hareket halindeki ivmeli bir sistemde, yukarıdaki ip gerilmesi aşağıdaki ağırlıkların toplamına eşit değildir.
- X'in ağırlığı Y'nin ağırlığından büyüktür ve bu durum doğru bir yargıdır.
- 19:24Sürtünme Kuvveti
- Statik sürtünme kuvveti, k × N formülüyle hesaplanan maksimum değerdir, ancak cisme etki eden sürtünme kuvveti bu değerden daha küçük olabilir.
- Cisim harekete geçmiyorsa, sürtünme kuvveti cismin itildiği kuvvete eşittir.
- Örneğin, k × N = 50 bulunursa bile, cisim 10 ile itilirse sürtünme kuvveti 10 olur.
- 20:50Sürtünme Kuvveti ve Dengede Cisimler
- Sürtünme kuvveti formülü k çarpı N'dir, ancak burada N yerine F yazılır çünkü sürtünme kuvveti maksimum değeridir.
- Dengede olan bir cisimde, aşağıya doğru ağırlık kuvveti (mg) ile yukarı doğru sürtünme kuvveti (mg) eşittir.
- Sürtünme kuvveti formülü k çarpı F'dir, ancak bu sistemde F yerine F yazılır çünkü sürtünme kuvveti maksimum değeridir.
- 22:37Farklı Sistemlerde Hızlanma İvmesi
- Eğik düzlem üzerindeki cismin hızlanma ivmesi kütlesine bağlı değildir, sadece yerçekimi ivmesine ve eğik düzlemin açısına bağlıdır.
- Sürtünmeli eğik düzlemdeki cismin hızlanma ivmesi de kütlesine bağlı değildir, sadece yerçekimi ivmesine ve eğik düzlemin açısına bağlıdır.
- Sürtünmesiz düzlemdeki cismin hızlanma ivmesi kütlesine bağlıdır çünkü F = mg - sinα ve F = ma formüllerinde m sadeleşmez.
- 25:54Sürtünme Kuvveti ve İvme Grafiği
- Yatay düzlemde duran bir cismin ivmesinin kuvvete bağlı grafiğinde, cismin harekete geçmesi için 15 Newtonluk kuvvet gereklidir.
- Statik sürtünmenin maksimum değeri 15 Newton'dur, bu değeri yendikten sonra cisim harekete geçer.
- Cismin kütlesi 6 Newton olduğunda, 15 Newtonluk sürtünme kuvveti yendikten sonra 21 Newtonluk kuvvet uygulandığında cismin ivmesi 1 m/s²'dir.
- 27:24Sürtünme Kuvveti Hesaplama
- Sürtünme kuvveti formülü k çarpı normal kuvvet (N) olarak hesaplanır.
- Cisim yatay düzlemde durduğunda, aşağıya doğru ağırlık (mg) ve yukarı doğru normal kuvvet (N) vardır.
- Sürtünme katsayısı (k) hesaplanırken, sürtünme kuvveti (15 N) ve normal kuvvet (10 N) kullanılarak k = 0,25 olarak bulunur.
- 28:11Düşey Duvarda Dengede Tutulan Cisim
- K cisminin düşey duvarda itilerek hareketsiz kalması için sürtünme kuvveti maksimum kullanılmıştır.
- K cisminin üzerine L cismi konulduğunda, aşağıya doğru ağırlık iki katına çıkar ve sürtünme kuvveti de iki katına çıkar.
- L cismine etki eden sürtünme kuvveti sıfırdır çünkü L cismini duvara doğru gitmediği için duvardan tepki kuvveti oluşmaz.
- 31:13Üst Üste Cisimlerin Beraber Gitmesi
- Üç kilogram ve beş kilogram kütleli cisimlerin arasındaki sürtünme katsayısı 0,5'tir.
- Cisimlerin beraber gitmelerini sağlayan en büyük F kuvveti hesaplanırken, statik sürtünme kuvveti maksimum kullanılır.
- En büyük F kuvveti 24 Newton olarak bulunur, bu değerden büyük olursa cisimler birlikte hareket edemezler.
- 34:02Asansörde Baskül Gösterimi
- Durgun bir asansörde baskül, Arda'nın kendi ağırlığını (400 N) gösterir.
- Asansör iki yönünde yavaşlarsa, net kuvvet yukarı doğru olur ve normal kuvvet (N) 400 N'den büyük olur, bu durumda baskül 450 N gösterebilir.
- Asansör bir yönünde sabit hızla hareket ederse veya hızlanırsa, normal kuvvet 400 N'den büyük olur, bu durumda baskül 600 N gösterebilir.