Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin "Coğrafyanın Kodları Okulu" YouTube kanalında sunmuş olduğu AYT coğrafya dersinin on dördüncü gününü içermektedir. Öğretmen, öğrencilerin sınavlara hazırlanmaları için gerekli bilgileri aktarmaktadır.
- Videoda küresel ve bölgesel örgütler konusu detaylı bir şekilde ele alınmaktadır. NATO, BM, OECD, OPEC, BDT, AGİT, Şangay gibi önemli uluslararası örgütlerin kurulma amaçları, üyeleri, merkezleri ve organları hakkında bilgiler verilmektedir. Ayrıca, harita çalışması yaparak ülkelerin konumları, kültür bölgeleri ve önemli coğrafi yerler de anlatılmaktadır.
- Öğretmen, konuları hafıza teknikleriyle kodlama yöntemleriyle sunmakta ve ÖSYM sınavlarında çıkan soruların analizini yapmaktadır. Video, dünyanın farklı bölgelerindeki medeniyetler ve Türkiye'nin önemli tarihi yerleri hakkında bilgilerle tamamlanmaktadır.
- AYT Coğrafya Kampı ve Küresel ve Bölgelendirme Örgütleri
- AYT Coğrafya kampının 14. gününde küresel ve bölgesel örgütler konusu işlenecek.
- Bu konu her sene AYT sınavında soru gelmesi ve standart sapmasının yüksek olması nedeniyle çok önemli.
- Derste ÖSYM çıkmış soruların tablosu, hafıza teknikleri ile konu anlatımı, ÖSYM soru analizi ve OGM materyal soru analizi yapılacak.
- 01:22İptal Edilen Konular Hakkında Uyarı
- Öğrencilerin 11. sınıfın 3. ve 4. ünitesi ile 12. sınıfın 3. ve 4. ünitesi arasında karışıklık yaşadığı belirtiliyor.
- 12. sınıfın 3. ve 4. ünitesi iptal edildiği için öğrencilerin 11. sınıfın 3. ve 4. ünitesini de iptal ettiğini düşünmeleri yanlış.
- İptal edilen konular sadece 12. sınıfın 3. ve 4. ünitesi olup, 11. sınıfın bu üniteleri sınavda sorulabilir.
- 04:07Uluslararası Örgütler Konusu
- Uluslararası örgütler hem küresel etkiye sahip olanlar hem de sadece kendi bölgesini etkileyenler olarak ikiye ayrılıyor.
- Öncelikle Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) tanıtılıyor.
- OECD'nin merkezi Paris'te, amacı üye ülkeler arasında ekonomiyi, istihdamı, ticareti ve teknolojiyi geliştirmek.
- 07:26İslam İşbirliği Teşkilatı (IİTE)
- İslam İşbirliği Teşkilatı, İslam ülkeleri arasındaki işbirliğini sağlamak ve İslam ülkelerin haklarını ve çıkarlarını korumak amacıyla kurulmuştur.
- Teşkilat 1970'te Cidde'de (Suudi Arabistan) kurulmuş olup, 2011'de İslam Konferansı Örgütü adından İslam İşbirliği Teşkilatı adını almıştır.
- Türkiye de İslam İşbirliği Teşkilatı'na üye ülkelerden biridir.
- 08:44OPEC (OPT)
- OPEC (OPT), petrol ihraç eden ülkelerin kendi aralarında kurmuş oldukları bir birliktir ve petrolün arz-talep dengesini korumak amacıyla faaliyet göstermektedir.
- OPEC, petrol üretimi ve fiyatlarını belirlemek için kurulan bir örgüt olup, petrol üretimi fazla olduğunda fiyat düşürme veya azaldığında fiyat yükseltme stratejileri uygular.
- OPEC üyesi ülkeler arasında Suudi Arabistan, Katar, Libya, Ekvator, Cezayir gibi petrolü yüksek olan ancak güçlü olmayan ülkeler yer almaktadır; Rusya, ABD, Kanada ve Çin gibi büyük petrol üreticileri bu örgüte üye değildir.
- 11:42NATO
- NATO (Kuzey Atlantik Antlaşması), İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Rusya'ya karşı kurulan askeri bir örgüt olup, Brüksel'de merkezi bulunmaktadır.
- NATO'ya üye olan ülkeler, topraklarında saldırı olduğunda diğer üye ülkelerin de saldırı gördüğünü kabul edip karşılık vermesi konusunda anlaşmıştır.
- Türkiye 1952'de Yunanistan ile birlikte NATO'ya katılmıştır ve NATO'ya yakın olan ülkeler arasında Rusya'ya yakın olan ülkeler bulunmamaktadır.
- 15:25Birleşmiş Milletler
- Birleşmiş Milletler, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra dünya barışını, güvenliğini ve uluslararası işbirliğini sağlamak amacıyla kurulmuştur.
- Birleşmiş Milletler'in merkezi New York'ta (Amerika) bulunmaktadır çünkü İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra en güçlü devlet Amerika olmuştur.
- Birleşmiş Milletler'in çeşitli ana organları bulunmaktadır.
- 16:21Birleşmiş Milletler'in Organları
- Birleşmiş Milletler, genel kurul, güvenlik konseyi, ekonomik sosyal konsey, uluslararası adalet divanı ve genel sekreterlik gibi organlarla işlerini yürütüyor.
- Güvenlik Konseyi'nde beş daimi üye bulunuyor ve bu üyelerden biri bir kararın onaylanmasını reddederse, o karar geçmiyor ve işleme konulmuyor.
- Dünyanın beşten büyük olduğu ifadesi, bu beş daimi üyenin (Fransa, İngiltere, Rusya, Çin ve ABD) tüm dünyaya karar verme yetkisine sahip olması nedeniyle Türkiye'nin de bu gruba dahil olmak istemesini ifade ediyor.
- 20:52Avrupa Birliği
- Avrupa Birliği, 1959'da Türkiye'nin başvurusuyla başlamış ancak 2005'te müzakereler başlatılmış, 2021'de müzakereler dondurulmuş bir örgüt.
- Avrupa Birliği, 1951'de Avrupa Kömür-Çelik Topluluğu olarak kurulmuş, 1957'de Paris Antlaşması ile genişletilmiş ve 1993'te Avrupa Birliği Antlaşması ile günümüzdeki hali oluşmuş bir örgüt.
- Avrupa Birliği'nde serbest dolaşımın olduğu merkezi Brüksel'de bulunuyor ve en son katılan ülke 2013'te Hırvatistan olmuştur.
- 22:23Avrupa Birliği'ne Üye Olmayan Ülkeler
- İngiltere, 2016'da referandum sonucu Avrupa Birliği'nden ayrılmıştır.
- Türkiye, İsviçre ve Norveç Avrupa Birliği'ne üye değildir; İsviçre ve Norveç kendilerini girmek istememektedir.
- Avrupa Birliği, sadece bazı Avrupa ülkelerini içerir ve Kosova gibi ülkelerde bulunmamaktadır.
- 23:41Bağımsız Devletler Topluluğu
- Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT), Sovyetler Birliği dağılmasından sonra kurulmuş bir örgüt olup, Rusya'nın çatısı altında ekonomik ve siyasi işbirliği yapma amacıyla kurulmuştur.
- BDT'ye Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan, Türkmenistan, Rusya, Ukrayna ve Ermenistan dahildir.
- Türkmenistan, Ukrayna ve Gürcistan gibi ülkeler BDT'den çıkarak Avrupa Birliği'ne yönelme mesajı vermişlerdir.
- 25:26Gelişmiş Yirmi Ülke
- Gelişmiş Yirmi Ülke (G20), ekonomisi gelişmiş yirmi ülkeyi ifade eden bir örgüt olup, ekonomik işbirliğini artırmayı amaçlamaktadır.
- Türkiye, G20'nin kurucu ülkelerinden biridir ve toplantıları her yıl farklı ülkelerde düzenlenmektedir.
- G20'nin dışında "Gelişen Sekiz Ülke" (D8) da bulunmaktadır.
- 26:32Gelişen Sekiz Ülke (D8)
- D8, "Değişen Sekiz Ülke" anlamına gelen bir örgüt olup, Türkiye'nin İstanbul'da kurduğu bir topluluğudur.
- D8'ye Türkiye, Bangladeş, Mısır, Malezya, Endonezya, Pakistan, İran ve Nijerya ülkeleri dahildir.
- D8, ekonomik ve ticari işbirliğini artırmak amacıyla kurulmuş olup, özellikle Müslüman ülkeler arasındaki ticareti geliştirmeyi hedeflemektedir.
- 28:57Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı
- Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı, 1991 yılında İstanbul'da kurulmuş olup, ekonomik, kültürel ve sosyal ilişkileri geliştirmek amacıyla kurulmuştur.
- Karadeniz havzası, sadece Karadeniz'e kıyısı olan ülkeleri değil, havza içindeki tüm ülkeleri kapsar.
- Teşkilatın üye ülkeleri arasında Rusya, Ukrayna, Gürcistan, Ermenistan, Azerbaycan, Moldova, Romanya, Bulgaristan, Türkiye, Yunanistan, Arnavutluk ve Sırbistan bulunmaktadır.
- 32:45Medeniyetler
- Akdeniz bölgesinde Akdeniz medeniyeti, Ekvator çizgisinin olduğu bölgede İnka medeniyeti bulunmaktadır.
- Yucatan Yarımadası'nda Aztek-Maya medeniyetleri, Hindistan'da İndus-Ganj nehirleri çevresinde Hindistan medeniyeti gelişmiştir.
- Mezopotamya'da Fırat ve Dicle nehirleri çevresinde Mezopotamya medeniyeti, Çin'de Sarı İrmak ve Gökırmak çevresinde Çin medeniyeti, Mısır'da Nil Nehri çevresinde Mısır medeniyeti gelişmiştir.
- 34:02Harita Çalışması ve Coğrafya Bilgisi
- Harita çalışması çok değerlidir ve zamanla büyük bir temel atar.
- Harita üzerinde ülkelerin isimlerini yazarak coğrafya bilgisini geliştirmek önemlidir.
- Konuşmacı, Türkiye'deki şehirlerin yerini öğrenmek için iki yıldır üzerinde çalıştığı "Haritaları Kampı" projesini 8 Nisan'da başlatacağını duyuruyor.
- 35:02Türkiye ve Komşu Ülkeler
- Türkiye'nin komşuları arasında İran, Pakistan, Afganistan, Bangladeş, Malezya ve Endonezya bulunmaktadır.
- Karadeniz Ekonomik İşbirliği'nde Türkiye'nin merkezi İstanbul'da, Rusya, Ukrayna, Moldova, Romanya, Bulgaristan, Sırbistan, Arnavutluk ve Yunanistan yer almaktadır.
- Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycan da Karadeniz bölgesinde yer almaktadır.
- 36:56Kültürel Bölgeler
- Avrupa kültürü diğer bir ismiyle Batı kültür bölgesidir.
- Sarı olan Latin Amerika, kahverengi olan Afrika, yeşil olan Türk-İslam, turuncu olan Hindistan kültür bölgeleridir.
- Kırmızı olan Çin Şark Kültürü, pembe olan Rus-Slav kültür bölgesi ve beyaz olan Pasifik kültür bölgesi bulunmaktadır.
- 38:08Türk Haritası ve Tarihi Yerler
- Anadolu'daki yerleşme merkezleri arasında Sardes, Lidya, Frigler, Hattuşaş, İzmir, Efes ve Bodrum bulunmaktadır.
- Karadeniz Ekonomik İşbirliği'nde İstanbul merkezdir.
- NATO'nun merkezi Brüksel'de, OPEC'in merkezi Viyana'da, İslam İşbirliği Teşkilatı'nın merkezi Cidde'de, OECD'nin merkezi Paris'te ve Avrupa Birliği'nin merkezi de Brüksel'de bulunmaktadır.
- 39:18Dünyanın Yedi Harikası
- Çiçeğin za Meksika'da, Keops Piramidi Mısır'da, Koloseyum Roma'da (İtalya) bulunmaktadır.
- Artemis Tapınağı İzmir Selçuk'ta, Rodos Heykeli yerim'de, Mozalius'un Mezarı Bodrum'da yer almaktadır.
- Kurtarıcı İsa Heykeli Brezilya'da, Tac Mahal Hindistan'da ve Çin Seddi Çin'de bulunmaktadır.
- 40:22Coğrafi Bilgiler ve Medeniyetler
- NATO askeri amaçlarla kurulmuştur.
- Mezopotamya medeniyeti Fırat-Dicle iller arasında kurulmuştur.
- Tayland turizm gelirleri bakımından dünyanın ilk on ülkeleri arasında yer almaktadır.
- 41:46Milli Parklar ve Medeniyetlerin Beşiği
- Amerika'da Yellow Stone ilk milli parkı, Yosemite milli parkı ve Serengeti milli parkı bulunmaktadır.
- Türkiye "medeniyetlerin beşiği" olarak bilinir çünkü verimli topraklar, fazla su kaynakları, uygun iklim ve tarım alanları bulunmaktadır.
- Hollanda Konya kadar bir toprak parçasına sahip olmasına rağmen dünyanın en büyük ikinci tarım satan ülkesidir ve topraklarının büyük bölümü deniz seviyesinin altında bulunmaktadır.
- 43:42Türkiye'deki Önemli Yerler
- Ana Harabeleri Kars'ta Arpaçay'ın kıyısında bulunmaktadır.
- Ahlat Bitlis'te Van Gölü'nün kıyısında, Divriği Ulu Camii ise Sivas'ta yer almaktadır.
- Machu Picchu Antik Kenti OGM materyal analizinde karşımıza çıkabilir.
- 44:54Kültürel ve Ekonomik Gelişme
- Machu Picchu antik kenti ve Orhun yazıtları, göçebe kültürlerin geniş bir coğrafyaya yayılmasını sağlamıştır.
- Akdeniz medeniyetinde tarım alanları dar olduğu için denizcilikte ve ticarette gelişmişlerdir.
- Gelişmiş ülkelerde birim alandan alınan verim daha fazladır, gelişmemiş ülkelerde ise daha kalitesiz verim alınır.
- 45:38Örgütler ve Soğuk Savaş Dönemi
- 1950-1990 yılları arasında soğuk savaş dönemi yaşanmıştır.
- Greenpeace çevre örgüt olduğu için bu konuda ele alınmamıştır.
- 1992 yılında İstanbul'da kurulan örgüt, ülkelerin siyasi, askeri ve ekonomik işbirliği yapması amacıyla kurulmuştur.
- 46:20Örgütlerin Amaçları
- Örgütlerin amaçları arasında uluslararası ticaretin gelişmesini desteklemek, ülkelerin kendine yetecek ekonomik gelişmesini sağlamak ve gelişmekte olan ülkelerin ekonomik kalkınmasına destek olmak bulunmaktadır.
- NATO askeri bir örgütken, OPEC petrol ihraç eden ülkelerin ekonomik bir örgütüdür.
- Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT), Rusya ve müritlerinin oluşturduğu ekonomik ve siyasi bir örgüttür.
- 48:15Dünya Bankası ve IMF
- Dünya Bankası Birleşmiş Milletler'in özerk bir kuruluşudur ve 191 ülke üyedir.
- IMF (Uluslararası Para Fonu), Amerika'nın ikinci dünya savaşı sonrası güçlenmesiyle kurulmuş, ekonomik olarak yıpranan ülkeleri desteklemek amacıyla kurulmuştur.
- IMF'den borç alınan ülkelerde ekonomik politikaların değiştirilmesi gibi şartlar getirilir.
- 49:19NATO ve Diğer Örgütler
- NATO'nun ilk müdahalesi Irak'da gerçekleşmiştir.
- AGİT (Avrupa Güvenlik İşbirliği Teşkilatı), Avrupa güvenliğini sağlamak için kurulmuş bir bölgesel örgüttür.
- Şangay Grubu, Çin, Rusya, Hindistan ve diğer Doğu Asya ülkelerinden oluşan bir örgüt olup Türkiye bu grubun içinde değildir.