Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, VLTUM Türkiye'nin satış ve pazarlama müdürü Volkan Çalhan'ın sunumuyla Philips Light Akademisi yöneticisi Tuğba Başkan'ın sunduğu bir eğitim semineridir. Seminer webcam üzerinden gerçekleştirilmiş ve katılımcıların soruları son bölümde yanıtlanmıştır.
- Seminer, aydınlatma konusunu dört temel başlık altında ele almaktadır: ışık ve ışık üretimi, fotometrik büyüklükler, kamaşma ve ışık-renk ilişkisi. İçerikte ışığın tanımı, elektromanyetik tayf içindeki konumu, doğal ve yapay ışık kaynakları, farklı ışık üretim yöntemleri (akkor, floresan, LED), fotometrik büyüklükler (ışık akısı, ışık şiddeti, aydınlık düzeyi, parıltı) ve renk sıcaklığı ile renksel geri verim kavramları detaylı olarak anlatılmaktadır.
- Seminerde ayrıca farklı mekanlarda (konut, otel, mağaza, hastane, ofis, endüstri) hangi renk sıcaklıklarının tercih edilmesi gerektiği, renk yansıtma indeksi (CRI) kavramı ve aydınlatma hesaplamaları için kullanılan yazılımlar (Relux, Philips Kalp Lüks) hakkında bilgiler de paylaşılmaktadır.
- 00:09Giriş ve Sunum Hakkında Bilgiler
- Vltum Türkiye'nin satış ve pazarlama müdürü Volkan Çalhan, Philips'ten Tuğba Başkan'ın aydınlatma terimleri ve temel kavramlar hakkında seminer vereceğini duyuruyor.
- Seminer sırasında sorular chat alanında yazılabilir ve seminer sonunda Tuğba Başkan tarafından cevaplanacaktır.
- Sunumun kendisini isteyenlerin Tuğba Başkan'a mail atarak sunumu isterler.
- 02:48Aydınlatma Temel Kavramları
- Tuğba Başkan, seminerde ışık ve ışık üretimi, fotometrik büyüklükler, kamaşma ve ışık ve renk konularını ele alacağını belirtiyor.
- Işık, elektromanyetik tayf içinde 380 nanometre ile 760 nanometre arasındaki bölgeyi kapsayan dalgalardır.
- Elektromanyetik tayf, 10 üzeri eksi 16'dan 10 üzeri 8 metreye kadar geniş bir alana sahiptir.
- 04:52Işık Kaynakları
- Işık kaynakları doğal ve yapay iki ana kategoriye ayrılır.
- Doğal ışık kaynakları arasında güneş, şimşek, ateş, suda yaşayan canlılar, yıldızlar, ay ve gezegenler bulunmaktadır.
- Yapay ışık kaynakları, elektriğin bulunmadığı zamanlarda ateşle aydınlanma ile başlamış, elektrik bulunduktan sonra akkor telli lamba ile gelişmeye başlamıştır.
- 06:21Yapay Işık Üretim Yöntemleri
- İlk yapay ışık üretim yöntemi akkor telli lamba ile ısınma yoluyla ışık üretimi olmuştur.
- İkinci ışık üretim biçimi gaz deşarjı yoluyla ışık üretimidir.
- Üçüncü ışık üretim biçimi ise LED'lerdir ve katı hal teknolojisi ile iki yarı iletken malzemenin birleşim bölgesinde enerji dönüşümü sayesinde ışık üretimi gerçekleşir.
- 07:36Akkor Lambaların Işık Üretimi
- Akkor lambaları ısı yoluyla ışık üretir ve kara cisim ya da siyah cisim adı verilen dairesel ya da küre şeklindeki cismin ısıtılması temeline dayanır.
- Kara cisim ısıtıldığında belirli oranda ve renklerde ışınımlar yayılır; ısı arttıkça ışınım rengi kırmızıdan maviye doğru değişir.
- Sıcaklık kelvin değeriyle belirtilir ve kelvin değeri arttıkça ışınımın rengi maviye doğru gider.
- 09:12Akkor Lambaların Renk Sıcaklığı ve Tayfı
- Akkor lambanın renk sıcaklığı 2800 kelvindir ve bu sıcaklıkta oluşan eğri 2000 kelvin ile 3000 kelvin eğrisinin arasında yer alır.
- Akkor lambanın enerjisinin %5'i ışıktır, %95'i ise ısı enerjisidir.
- Isı yoluyla ışık veren bütün ışık kaynaklarının tayfı sürekli bir özellik gösterir ve akkor lambanın rengi sarımsı beyazdır.
- 13:14Gaz Deşarjlı Lambaların Işık Üretimi
- Gaz deşarjlı lambaların ışık üretimi, deşarj tüpünün anot ve katodu arasındaki akım sonucunda elektron hareketiyle gerçekleşir.
- Deşarj tüpünün içindeki gazın cinsi ve basıncın yüksekliği, oluşan ışığın miktarı ve niteliği açısından önemlidir.
- Floresan lambalar alçak basınçlı civa buharlı lambalardır ve içindeki gazın elektron hareketi sonucunda oluşan ultraviyole ışınım, lambanın çeperine sürülen floresan toz sayesinde görünür ışınıma dönüştürülür.
- 15:06Yüksek Basınçlı Gaz Deşarjlı Lambalar
- Yüksek basınçlı gaz deşarjlı lambalarda temelde benzer işlem gerçekleşir, ancak basınç yüksek olduğu için deşarj tüpü daha küçüktür ve farklı şekillerde üretilir.
- Lambalar ovoid veya çubuk şeklinde olabilir ve ışık üretimi aynı prensipte gerçekleşir.
- Işık miktarı ve niteliği deşarj tüpünde kullanılan metale (civa veya sodyum) ve gazın basıncına bağlıdır.
- 16:09LED Lambaların Çalışma Prensibi
- LED'ler elektrik enerjisini ışık enerjisine dönüştürür ve bu dönüşüm iki yarı iletken malzemenin birleşim bölgesinde gerçekleşir.
- P tipi ve N tipi malzemelerin birleşim bölgesi olan jonsiyon bölgesinde, yüksek enerji seviyesindeki elektronlar düşük enerji seviyesine geçerken ışık enerjisi oluşturur.
- LED'ler doğal olarak renkli ışık üretir ve oluşan enerjinin %20-45'i ışık olarak, geri kalanı ısı olarak çıkar.
- 19:31Beyaz LED'lerin Üretimi
- LED'lerin ilk oluşumunda renkli ışık elde edildi, ancak fonksiyonel aydınlatmada beyaz ışık gereklidir.
- Beyaz ışık elde etmek için mavi LED çipler kullanılır ve önüne sarı fosfor tabakası kaplanır.
- Mavi fotonlar sarı tabakaya çarptığında, tabakanın kalınlığına bağlı olarak beyazın farklı tonları elde edilebilir.
- 21:05Aydınlatmanın Temel Kavramları
- Aydınlatmanın temel kavramları arasında ışık akısı, ışık şiddeti, aydınlık düzeyi ve parıltı bulunur.
- Işık akısı, ışık kaynağından birim zamanda yayılan ışık miktarıdır ve her doğrultuya yayılan ışık miktarını ifade eder.
- Işık şiddeti, ışık kaynağından çıkarak belirli bir doğrultuda yayılan ışık miktarıdır ve armatürler ve belirli doğrultuya ışık veren lambalar için geçerlidir.
- 26:18Aydınlatma Ölçüleri
- Aydınlatma düzeyi, birim yüzeydeki ışık miktarıdır ve projelerde ve aydınlatma tasarımlarında yola çıkış noktası olarak kullanılır.
- Aydınlatma düzeyinin birimi lüks veya lümen bölü metrekaredir.
- Işık akısı zaman içinde azalır ve bu durum ışık kaynağının ömrünü belirler.
- 27:17Aydınlatma Kavramları ve Aydınlık Düzeyi
- Yazın açık gök koşulunda ve ekvatora yakın bir bölgede öğle saatlerinde yaklaşık 100.000 lüks aydınlık düzeyi bulunurken, kapalı gök koşulunda 5.000 lüks civarında bir aydınlık düzeyi söz konusudur.
- Zeminde ofislerde ortalama 500 lüks, oturma odalarında ve otel odalarında 100 lüks aydınlık düzeyi standartlar tarafından belirtilmiştir.
- Ay ışığı altında zemindeki aydınlık düzeyi 0,25 lüks'tur ve aydınlık düzeyi belirtilirken konumun (yatay, düşey, eğik veya silindirsel düzlem) belirtilmesi önemlidir.
- 28:34Farklı Alanlarda Aydınlık Düzeyleri
- Kapalı bir hacimde 100 lüks, pencere önünde 2.500 lüks, verandada zeminde 5.000 lüks, açık alanda ağaç altında 10.000 lüks ve tamamen açık bir alanda 100.000 lüks civarında aydınlık bulunur.
- İnsan gözü 0,25 lüks'ten 100.000 lükse kadar geniş bir alanda aydınlıklara adapte olabilmektedir.
- Aydınlatma hesaplarında ortalama aydınlık düzeyi ve noktadaki aydınlık düzeyi iki farklı şekilde ele alınır ve günümüzde bilgisayar programları sayesinde bu hesaplamalar kolaylıkla yapılabilir.
- 30:52Yatay ve Düşey Aydınlatma
- Belirli işlevler için yatay aydınlık düzeyleri önemlidir, örneğin ofislerde ve dersliklerde.
- Belirli işlevler için düşey aydınlık düzeyi de önemlidir, örneğin futbol karşılaşmalarında televizyon çekimi veya endüstriyel tesistelerde.
- Düşey düzlemdeki aydınlık düzeyi hesaplamak için belirli formüller kullanılır.
- 31:46Parıltı Kavramı
- Parıltı, gözün görebildiği dördüncü büyüklüktür ve görünen yüzeyin birim alanından belli bir doğrultuda yayılan ışık miktarıdır.
- Parıltının birimi kandela/m²'dir ve sembolü L harfidir.
- Parıltı ve ışıklılık terimleri aydınlatmada kullanılır ve aynı anlama gelir.
- 32:34Parıltı Değerleri ve Ölçüm
- Güneşin yüzeyinde 1650 milyon kandela/m², floresan lambanın çeperinde 5.000 ile 15.000 kandela/m², ofis masasında 100 kandela/m² parıltı değeri bulunur.
- Yol aydınlatmalarında yüzeyden yansıyarak göze gelen ışık miktarı önemli olduğu için parıltı değerleri hesaplanır.
- Aydınlatma hesaplarında aydınlık düzeyi lüks metre ile, parıltı ise kamera benzeri aletlerle ölçülebilir.
- 35:33Kamaşma ve Renk
- Kamaşma, görsel eylem sırasında aşırı karşıtlık nedeniyle görmede rahatsızlığa neden olan etkidir.
- Kamaşma iki tipte ele alınır: dolaysız kamaşma (görüş alanı içinde ışık kaynağının varlığı sonucu) ve yansımış kamaşma (nesne üzerindeki ışık kaynaklarının yansıması sonucu).
- Kamaşma miktarına bağlı olarak rahatsız edici kamaşma veya görmeyi engelleyici kamaşma olarak adlandırılır.
- 39:25Işık Renginin Temel Bileşenleri
- Işık renginin iki temel bileşeni vardır: renk sıcaklığı ve renksel geri verim.
- Renk sıcaklığı, kara cisme uygulanan ısı sonucunda oluşan ışınımın rengidir; ancak gaz deşarjı ve LED ışık kaynakları için benzetmeli renk sıcaklığı kavramı geçerlidir.
- Renk sıcaklığı dış ve iç mekandaki algıyı etkiler; soğuk beyaz (5300K üzeri), ılık beyaz (3300-5300K) ve sıcak beyaz (3300K ve altı) renkler vardır.
- 41:35Işık Renginin Seçimi
- Işık renginin seçiminde en temel kural aydınlık düzeyidir; 500 lüks ve üzeri aydınlıkta ılık ve soğuk beyaz, altındaysa sıcak beyaz tercih edilmelidir.
- Kişisel tercihler ve yaratılmak istenen atmosfer (soğuk/sıcak) ışık renginin seçilmesinde önemlidir.
- Uygulama alanlarına göre renk sıcaklıkları değişir: konut/otel için 2500-3000K, mağaza/hastane/ofis için 3000-4000K, ince işler için soğuk beyaz, renk eşleştirme için gün ışığı (5000K üzeri).
- 44:02Renksel Geri Verim
- Renksel geri verim, bir ortamın gün ışığı altındaki görünümüne benzer olmasıdır; gün ışığının renksel geri verim değeri 100'dür.
- Akkor lambalar ve halojen lambaların renksel geri verim değeri 100 olarak kabul edilir.
- Floresan lambalar ve LED'lerin renksel geri verim değerleri teknolojiye bağlı olarak değişir ve iyileşmektedir.
- 46:01Renksel Geri Verim Değerleri
- Gerçek renklerin görünmesi gereken uygulamalarda renksel geri verim değeri büyük önem taşır.
- Konut, ofis, okul gibi ortamlarda renksel geri verim değeri 80 üzeri önerilir.
- Renk eşleştirmenin yapıldığı yerlerde (sanat galerileri, boya atölyeleri) renksel geri verim indeksi 90-100 arasında olmalıdır.
- İnsanlar sıklıkla bulunduğu mekanlarda (mağaza, müze, otel, hastane, okul, ofis) 80-90 değerinde, sürekli bulunmayan yerlerde 60-80, endüstriyel tesislerde 40-60, insanlar bulunmadığı yerlerde 20-40 değerleri yeterlidir.
- 48:13Soru-Cevap
- Parıltı ölçümünde ölçüm aleti ile ölçüm yapılacak yüzey arasındaki mesafeye bağlı değildir.
- Gün ışığı çok değişken bir ışık kaynağıdır ve farklı saatlerde farklı renkler sunar.
- Renksel geri verim ile kelvin değeri arasında bir bağlantı yoktur; ikisi birbirinden bağımsız olarak değişen büyüklüklerdir.
- Cisim renklerini ayırt edebilmek için önemli olan kavram renksel geri verimdir, renk sıcaklığının önemi çok fazla değildir.
- 52:34Aydınlatma Hesaplamaları ve Yazılımlar
- Aydınlatma hesabı yapabilmek için en sık kullanılan yazılımlar arasında Relux ve Philips'in kullandığı Kalp Lüks hesap programı bulunmaktadır.
- Color Rendering Index (CRI) ve CRA, ikisi de renksel geri veriminin kısaltması olup aynı kavramı ifade eder.
- 54:35Philips Aydınlatma Akademisi
- Philips Aydınlatma Akademisi 2015 yılında eğitimlerine ve seminerlerine devam edecek, ağırlıklı olarak aydınlatmanın temel kavramları ve LED teknolojisi üzerine olacak.
- Ayrıca belirli konulardaki özel aydınlatma tasarımları ile ilgili eğitimler ve seminerler düzenlenecek.
- Eğitimlerin sonunda kısa bir sertifika sınavı olacak ve başarılı olanlara başarı sertifikaları verilecek.
- 53:38Portal ve Yarışma Bilgileri
- Konuşmacılar, izleyicilerden seminer içeriğine yorum yapmalarını ve videoyu beğenmelerini istiyorlar.
- Wolf.com.tr sitesinde Philips'e ait bir yarışma bannerı bulunuyor ve burada bilet hakkında bilgi testi ve ödüllü bir oyun düzenleniyor.