Buradasın
Avrupa Yeşil Mutabakatı ve Karbon Düzenlemeleri Eğitim Sunumu
youtube.com/watch?v=3vWKPLuFV5MYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitim sunumu ve bilgilendirme toplantısı formatında olup, konuşmacılar arasında Zeki Başkan, Anıl Bey ve Hisar Hanım gibi isimler bulunmaktadır. Konuşmacılar arasında Türkiye Ekonomi Bankası'nda eğitim veren ve karbon vergisi konusunda uzmanlaşmış bir konuşmacı da bulunmaktadır.
- Video, Avrupa Yeşil Mutabakatı'nın tanımı, amacı ve Avrupa Birliği'nin karbon düzenlemeleri hakkında kapsamlı bilgiler sunmaktadır. Sunum, Paris Antlaşması'nın bir uzantısı olan Yeşil Mutabakatı'nın ana başlıklarını, sanayide sera gazı emisyonlarını, karbon ayak izi kavramını ve Avrupa Birliği'nin uyguladığı emisyon ticaret mekanizmasını detaylı şekilde ele almaktadır. Ayrıca, Türkiye'nin iklim değişikliği politikaları, karbon vergisi ve yeşil ekonomi konularında bilgilendirme yapılmaktadır.
- Sunumda ayrıca karbon ayak izini ölçme, azaltma ve nötr hale getirme süreçleri, Science Based Targets sistemi, iklimlendirme ve lojistik sektörlerindeki karbon düzenlemeleri ve Türkiye'nin Paris Antlaşması'ndaki durumu gibi konular da ele alınmaktadır. Toplantı sonunda katılımcıların soruları yanıtlanmakta ve karbon emisyonu hesaplama konusunda sertifikalı şirketler hakkında bilgiler verilmektedir.
- Paris Antlaşması ve Avrupa Yeşil Mutabakatı
- Avrupa Yeşil Mutabakatı, 2015 yılında imzalanan Paris Antlaşması'nın Avrupa Birliği'ni ilgilendiren uzantısıdır.
- Paris Antlaşması'nın hedefi, küresel ısınmayı 1,5 dereceye tutmaktır; bu seviye üzerinde iklim değişikliklerinden kaynaklanan yaşamsal tehditler artar.
- 4 derece civarında ısınma olursa, hiçbir önlem alınmazsa, insan ırkının yaşamsal faaliyetlerini sürdüremez bir ortam oluşacaktır.
- 01:38Karbon Salınımı ve Kaynakları
- Karbon salınımı sadece karbon değil, metan gibi çeşitli gazları da içerir ve hesaplamalarda tüm gazlar karbona dönüştürülür.
- Sera gazı emisyonlarının %25'i enerji, %24'ü tarım, %21'i sanayi, %14'ü nakliye ve taşımacılık, %6'sı ise binalar ve iklimlendirme tarafından gelmektedir.
- Dünyadaki karbon salınımının %58'i ABD, Çin, Hindistan, Japonya ve Rusya gibi beş ülkeye aittir.
- 03:19Sera Gazı Emisyonlarının Azaltılması
- Sera gazı emisyonlarının azaltılması için kömürle çalışan santrallerin değiştirilmesi, yenilenebilir enerjiye geçiş yapılması ve elektrikli araçlara ve toplu taşımaya geçiş yapılması gerekmektedir.
- Tarım alanında orman kesiminin durdurulması, gıda israfının azaltılması ve hayvansal gıdalardan gelen gazların minimize edilmesi konuşulmaktadır.
- Avrupa Yeşil Mutabakatı 2030 yılında %55, 2050'de ise sıfır nötr (karbon nötral) hedeflerini taşır; nötr demek sıfır demek değildir, salınan karbon kadar doğaya emmek anlamına gelir.
- 05:55Yeşil Anlaşmanın Ana Başlıkları
- Yeşil Anlaşmanın temel başlıkları: temiz ve erişilebilir enerji, sıfır kirlilik, ekosistem ve biyoçeşitliliğin korunması, sürdürülebilir ulaştırma, döngüsel ekonomi ve kimseyi arkada bırakmama stratejisidır.
- Döngüsel ekonomi, lineer ekonomiden (kaynakları alıp tüketmek) uzaklaşıp, atıkları tekrar kullanarak döngüsel bir ekonomi modeline geçiş anlamına gelir.
- Avrupa Birliği'ne göre döngüsel tedarik zinciri, yenilenebilir ve geri dönüştürülebilir malzemelerle sağlanacak ve ürün ömrünü uzatma, takas ve kiralama yöntemleri yaygınlaşacaktır.
- 10:39Sanayide Karbon Ayak İzi
- Sanayide birçok hammaddeler ve enerji kullanılarak üretim gerçekleştirildiğinde, çeşitli sera gazları atmosfere salınıyor.
- İşletmelerin karbon ayak izi, doğaya salınan gazların toplamıdır ve Avrupa tarafından uzun zamandır ölçülüyor ve hesaplanıyor.
- Kurumsal karbon ayak izi üç kapsamdan oluşur: doğrudan karbon ayak izi (kapsam 1), elektrik/buhar gibi satın alınan enerji (kapsam 2) ve hammadde alımı, taşımacılık gibi faaliyetler (kapsam 3).
- 13:15Emisyon Ticaret Mekanizması
- Avrupa Birliği 2005'ten beri enerji yoğun sektörlerde (elektrik, kağıt, demir-çelik, petrol ürünleri, kimyasallar) emisyon ticaret sistemi altında düzenlemeler yaparak serbest veya bedava emisyon hakkı tanımıştır.
- Emisyon hakkı, bir sektörde üretim yapan firmalar için belirlenen karbon salım izni olarak düşünülebilir; her sene her işletmeye aynı miktarda izin verilir.
- Daha az karbon salan işletmeler kullanmadıkları karbon hakkını daha fazla karbon salan işletmelere satarak karbon ticareti oluşturabilir.
- 15:13Karbon Haklarının Azalması ve Fiyat Trendi
- Avrupa Birliği her sene piyasalarda alınıp satılan karbon haklarını azaltmakta, bu da şirketleri karbon azaltım projelerine daha fazla önem vermeye zorlamaktadır.
- 2009 sonuna kadar ücretsiz dağıtılan karbon hakları yaklaşık 2 milyon metreküpten 1,40-1,30 milyon metreküpe kadar azaltılmıştır.
- Karbon haklarının azalmasıyla birlikte fiyatlarında yukarıya doğru bir trend oluşmuştur; Mayıs 2018'de 20 Euro'nun altında olan bir ton karbonun fiyatı, 31 Mart 2021'de 42,45 Euro'ya ulaşmıştır.
- 17:12Karbon Fiyatının Geleceği
- Karbon fiyatının 2021 yılı içerisinde 50 Euro'ya, 2022'de ise 60 Euro'ya çıkması öngörülüyor.
- Avrupa Birliği bu sıkıştırma politikasını kısa sürede neredeyse sıfır seviyesine indirmeyi planlıyor.
- 17:44Avrupa Birliği'nin Karbon Düzenlemesi
- Avrupa Birliği, kendi içindeki üreticilere uyguladığı karbon emisyon düzenlemesini dışarıdan gelen mallara da uygulamaya karar vermiştir.
- Karbon kaçağı, Avrupa Birliği'ne üye olmayan ülkelerde (örneğin Türkiye) emisyon ticareti olmadığı için yeni yatırımların Avrupa dışına kaçması veya fabrikaların (Sırbistan, Arnavutluk gibi) kurulması riskidir.
- Avrupa Birliği, enerji yoğun sektörlerdeki 62 ürün için sınırda karbon düzenlemesini uygulayacağını açıklamıştır ve bu listeler 10 yıllık olarak yayınlanmaktadır.
- 20:57Türkiye'nin Durumu ve Yeşil Finansman
- Türkiye, kendi emisyon ticaret mekanizmasını kurmak istemekte ve bu sayede kendi vergilerini toplayıp iklim projelerinin finansmanında kullanmak istemektedir.
- Avrupa Birliği, kendi iç firmalarına verdiği ücretsiz tahsisatları dışarıdan gelenlere de eşit oranda tanımak zorunda olduğunu belirtmektedir.
- Avrupa Birliği Green Finance Yol Haritası kapsamında 1 trilyon avroluk yatırım planı serbest bırakılacak, bunun 250 milyar avrosu Avrupa Yatırım Bankası (IBRD) tarafından dağıtılacaktır.
- 25:16Yeşil Finansman Kaynakları
- Yeşil finansman kaynaklarından elde edilecek krediler genellikle düşük faizli (yaklaşık %1) ve 10 yıllık ilk iki yılı geri ödemesizdir.
- Yeşil scook (green suk) ve yeşil bond (green bond) gibi farklı finansman yöntemleri de bulunmaktadır.
- Türkiye'de Haziran 2020'de Ziraat Bankası tarafından 450 milyon liralık bir yeşil suk ihracı yapılmıştır.
- 27:00Türkiye'nin İklimlendirme Sektörü
- Türkiye, Paris Antlaşması'nı imzalamış ancak henüz yürürlüğe koymamıştır ve G20 ülkeleri arasında yürürlüğe almayan tek ülkeyi teşkil etmektedir.[Nl]- İklimlendirme sektörü ihracatı Türkiye'nin dokuzuncu sırada yer almakta olup, bu sektörün ihracatının yaklaşık %50'si Avrupa'ya yapılmaktadır.
- İklimlendirme sektörünün Avrupa Birliği'nde karşılaştığı en büyük engel florlu gaz kullanımının artışı olmuştur, ancak 2017'de alınan önlemlerle bu durum düşüşe geçmiştir.
- 30:02İklimlendirme Sektörü ve Avrupa Yeşil Mutabakatı
- Avrupa Birliği'nde binalarda ve sanayide kullanılan ısıtma-soğutma sistemleri enerji tüketiminin yüzde elli'sini oluşturuyor.
- 2018 verilerine göre Avrupa'da ısıtma-soğutma sistemlerinin yüzde yetmişbeş'i fosil yakıtlarla çalışıyor.
- 2030'dan sonra gazla çalışan sistemlerin yatırımına yeni yatırımlara izin verilmeyeceği ve 2050'ye kadar flor bazlı gazların kullanılmayacağı belirtiliyor.
- 32:59Lojistik Sektörü ve Karbon Düzenlemeleri
- 2022 senesinden itibaren denizyolu taşımacılığında bir karbon pazarı kurulacak, Avrupa limanlarına mal getirecek konteyner ve yük gemileri ya karbon satın almak ya da karbon vergisi ödemek zorunda kalacak.
- 2021 Haziran'da sınırda karbon düzenlemesinin uygulama koşulları belli olacak ve döngüsel ekonomiye geçiş yol haritası bu yıl içerisinde netleştirilecek.
- 34:52Şirketler İçin Öneriler
- Şirketler için AB Yeşim Mutabakatına uyumda şirket karbon ayak izini (carbon footprint) tespit etmek gerekiyor.
- Ürün karbon ayak izi, ürünün hammaddenin girdisinden atık olana kadar geçen tüm hayatının karbon ayak izini ölçmek anlamına geliyor.
- Karbon ayak izini ölçtükten sonra azaltma ve engelleme yol haritaları hazırlanmalı, ayrıca karbon salınımı offset edilebilir.
- 36:47Karbon Ayak İzini Ölçümü
- Karbon ayak izi ölçümü için Green Housecast protokolü kullanılıyor, bu Birleşmiş Milletler'in yayınladığı bir protokol.
- Ölçüm akredite bir kurum tarafından yapılması gerekiyor, Türkiye'de böyle bir akreditasyon veren kurum yok.
- Ölçüm süreci yaklaşık altı ile sekiz hafta sürer ve şirketlerin ERP sistemlerinden alınan veriler kullanılarak her türlü faaliyetin karbon değeri hesaplanıyor.
- 40:12Karbon Azaltma ve Nötr Hedefler
- Şirketler karbon salınımını azaltma taahhütlendirmektedir, örneğin Daikin 2025 yılına kadar karbon salınımını azaltma hedefi belirlemiştir.
- Bu taahhütlere yol haritası, kriterler ve hedefler eklenerek Science Based Targets sisteminde resmi onay alınıyor.
- Şirketlerin karbon azaltma hedefleri yıllık olarak yayınlanıyor ve paydaşlarla paylaşılıyor.
- 41:09Karbon Nötr Halka Giriş
- Şirketler karbon azaltma projeleri yaparken aynı zamanda şirketlerini karbon nötr hale getirebiliyorlar.
- Karbon nötr olmak için doğaya salınan karbon kadar onaylı projelerden karbon satın alınması gerekiyor.
- Karbon satın alma projeleri özellikle az gelişmiş bölgelerdeki iklim projelerinden yapılabiliyor ve bu projeler TÜV, PWC, Gold Standard gibi kurumlar tarafından denetleniyor.
- 42:36Karbon Nötr Olmanın Önemi
- Karbon nötr olmak şirketler için prestij meselesi olup, bu durum için öncelikle ölçmek gerekiyor.
- Karbon nötr olma sürecinde birincil adım ölçmek, ikincil adım azaltma projeleri, üçüncül adım ise istenirse karbon nötr olmak oluyor.
- Karbon nötr olmak rakiplerden ayrışmak ve farklı bir söylemle ortaya çıkmak için bir fırsat sunuyor.
- 43:14Karbon Azaltma Projeleri
- Dünyanın özellikle Afrika'nın Sahra'nın güneyinde, Güney Amerika'da ve Doğu- Güneydoğu Asya'da birçok karbon azaltma projesi bulunuyor.
- Bu projeler hidro power, solar enerji veya köylü kadınların fırınlarını değiştirme gibi çeşitli başlıklar altında gerçekleştiriliyor.
- Türkiye'de de bir işbirliği içerisinde Alman bir firma ile partnership yapılarak bu tür projeler şirketlerle yürütebilecekler.
- 44:09Türkiye'nin İklim Politikası
- Türkiye'de birçok bakanlık birlikte çalışıyor ve Paris İklim Anlaşması'nın yürürlüğe alınması için bir yeşil ekonomik dönüşüm programı oluşturuluyor.
- Fosil enerjiden çıkış tarihi belirlenmesi gerekiyor, ancak Türkiye hala kömür santralleri açıyor ve önümüzdeki yıllarda da planlanan kömür santralleri var.
- Türkiye'nin iklim nötr ekonomi tarihi belirlenmesi gerekiyor ve bu konuda özellikle KOBİ'lerin teknik destek ve teşvik programlarıyla desteklenmesi gerekiyor.
- 45:36Avrupa Birliği ile İlişkiler
- Türkiye, Avrupa Birliği ile bir gümrük birliği olduğundan dolayı, invertörlü klimaların 2015'ten itibaren kullanılmaya başlanması ve ev gaz regülasyonlarının uygulanması gibi adımlar atıyor.
- Avrupa'da geçerli olan kotaların konulması, yoğuşmalı kombilerin kullanılması ve enerji etiketleri konusundaki uygulamalar Türkiye'de de benzer şekilde uygulanıyor.
- Türkiye'de henüz karbon ölçümü ve vergi sistemi olmadığı için, Avrupa'dan toplanan vergiler Türkiye'ye gelmeyecek, bu nedenle Türkiye'nin kendi içinde benzer uygulamalar kurması faydalı olabilir.
- 48:02Karbon Vergisi Tartışmaları
- Avrupa Birliği'nin Türkiye ve diğer ülkelerle adil davranıp davranmayacağı konusunda endişeler var.
- Türkiye'ye özel veya Avrupa Birliği dışındaki tüm ülkelere aynı karbon vergisi uygulanacak mı, bu konuda tartışmalar devam ediyor.
- Karbon vergisinin, her şirketin kendi karbon ayak izini ölçülüp bu ölçüye çarpan olarak kullanılıp kullanılmayacağı konusunda da farklı görüşler var.
- 50:50Ürün Karbon Ayak İzi ve Sorumluluk
- Ürünü doğru şekilde üretmek ve etiketine uygun üretmek önemlidir, ancak ürünü satın aldıktan sonraki tüm yaşam döngüsü içerisinde cezalandırılma veya ölçüm mümkün değildir çünkü ürün evde kullanılır, sökülür ve gider.
- Karbon ayak izi kurumsal olarak çıktıktan sonra tamamlanmış olurken, ürün karbon ayak izi recycle olana kadar devam eder, ancak vergi ödemesi konusu değildir.
- 52:04Kobi'ler İçin Ekonomik Destek
- Bakanlık, Kobi'lerin karbon farkındalığı konusunda bilinçlenme sürecinde ekonomik destek alacaklarını belirtmiştir.
- Kobi'ler zorlanacaktır, özellikle holding bünyesindeki şirketlerle kendi başına kavrulan Kobi'ler arasında farklılık olacaktır.
- Finansman kaynaklarını çalışılan bankalardan öğrenmek önemlidir, bankalar Kobi'ler için danışmanlık ve yatırımlar için paketler sunabilir.
- 53:42Bankaların Yeşil Yatırımlar Üzerine Rolü
- Türkiye'deki çoğu banka artık yabancı olup, yurtdışı taahhütleri vardır ve bu taahhütlere göre hedefleri belirlenir.
- Bankaların hedefi yeşil yatırımlar olacak ve bu hedef için ürünler çıkaracaklardır.
- Önümüzdeki yıldan itibaren Kobi'ler için daha fazla destek görülecektir.
- 54:38Karbonla İlgili Mevzuat ve Hukuki Bakış
- Karbonla ilgili mevzuat sınırda olup, karbon düzenlemesi ile birlikte mevzuat değişirken çok geniş bir spektruma sahiptir.
- Yenilenebilir enerjiye ilişkin ikinci mevzuat ve farklı bakanlıklara ait yönetmeliklerin değişimi konusunda endişeler vardır.
- Hukuk genellikle gerisinden gelmeye çabalarken, Türkiye'de bakanlıklar bu konuda dinamik olmasına rağmen, yönetmeliklerin birbirleriyle olan uyumu sorunu vardır.
- 58:48Yeşil Ekonomi ve Regülasyon
- Türkiye'nin bundan sonraki politikalarında karbona yönelik, yeşil ekonomiye yönelik ve iklime yönelik davranacak şekilde politikaları güderse, tüm yatırımlarında ve kararlarında yeşil ön planda tutacak olursa bir şekilde uyumlanılacaktır.
- Regülasyonların hayatın hızına yetişmesi mümkün olmasa da, sınırda karbon düzenlenmesi önemli bir maliyet olabilir.
- SCO 3 kapsamında şirketlerin son kullanıcıya sattıkları ürünün ürün yaşam döngüsü boyunca direkt ya da en direkt olarak karbon emisyonlarından sorumlu olacakları konusunda belirtilmiştir.
- 1:01:15Karbon Emisyonları ve Kapsamları
- Nihai kullanıcının saldığı karbon emisyonları (kullanımdan kaynaklı) şirketin karbon ayak izine dahil değildir.
- İndirekt emisyonlar, şirket faaliyetlerini yönetirken yapılan seyahatler, satın alınan/kiralanmış araçlar ve taşeron faaliyetler gibi aktiviteleri kapsar.
- Karbon ayak izini ölçme yetkinliği ve sertifikası olan şirketler (örneğin TÜM Avusturya, Gold Standard) ile çalışarak karbon ayak izi ölçümü yapılabilir.
- 1:04:38Karbon Emisyon Kapsamları
- Karbon ayak izi, kapsam bir, kapsam iki ve kapsam üç ile oluşturulur.
- Kapsam üç içinde nihai tüketicinin karbon salınımı ölçülmemektedir.
- Şirketler, karbon nötr yapmak için bu tür şirketler aracılığıyla karbon satın almalıdır.
- 1:06:02Toplantı Sonucu ve Gelecek Çalışmalar
- Sunum talep eden katılımcılar mail atarak sunum dağıtımını talep edebilirler.
- Bakanlıklar, bu gelişmeleri belli periyotlarla üyelerine paylaşacaklar.
- Geçen hafta yapılan toplantıda kara nakliyeciliği, deniz nakliyeciliği ve tren yoluyla Avrupa'ya nasıl karbon ayak izi azaltılabilir çalışmalarda bulunulmaktadır.
- Volvo'nun Macaristan'da yedek parça temin etmek için elektrikli tren hattına yatırım yaptığı ve bu sayede taşımacılığını elektrikli trenle yapacağı bilgisi paylaşılmıştır.