Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, uluslararası ilişkiler konusunda eğitim içeriği sunan bir ders formatındadır.
- Video, Avrupa Birliği'nin küresel politikada büyük bir güç olup olmadığı sorusunu ele alarak başlamakta ve AB'nin ortak dış ve güvenlik politikasının tarihsel gelişimini, kurumsal yapısını ve önemli antlaşmalarını (Maastricht, Amsterdam ve Lizbon Antlaşmaları) incelemektedir. İçerik, AB'nin yarım yüzyılı aşkın süredir dünyada istikrar sağlayıcı bir güç olduğunu ancak son zamanlarda iç dinamiklerinin gözden geçirilmesi ve reform sürecinin sorgulanması nedeniyle kendi içine kapanmaya başladığını anlatmaktadır.
- Videoda ayrıca AB'nin ekonomik ve finansal bakımdan dünyanın başlıca güçleri arasında yer almasına rağmen, 28 üye devletin dış politika alanında aynı performansı gösteremediği vurgulanmakta ve AB'nin 1990'lardan günümüze dış politika alanında yaptığı yapısal reformlar ele alınmaktadır. Dış politika kavramı, karar alma mekanizmaları, Avrupa Birliği Dış İlişkileri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi ve Avrupa Birliği Dış İlişkiler Eylem Servisi gibi önemli kurumlar hakkında da bilgiler verilmektedir.
- 00:09Avrupa Birliği'nin Küresel Güç Durumu
- Uluslararası ilişkilerde büyük güç kavramı son dönemlerde sık gündeme gelir ve Amerika Birleşik Devletleri, Çin, Rusya ve Avrupa Birliği bu aktörler arasındadır.
- Avrupa Birliği'nin küresel politikada büyük bir güç olup olmadığı veya büyük güç olma potansiyeli var mı sorusu farklı görüşlere sahiptir.
- AB'nin küresel politikada kendini kabul ettirmesi ve etkide bulunması öncelikle ortak bir dış politika izlemesine bağlıdır.
- 01:51AB'nin Ortak Dış Politikası
- AB bazı dış politika konularında ortak hareket etmiş olsa da, Afganistan, Irak, Suriye ve Eski Yugoslavya krizlerinde ortak bir dış politika ortaya koyamamıştır.
- Dış politika, ulusal amaçlarla AB'nin ulus üstü amaçlarının çekişmesine sahne olduğu bir alandır.
- AB üyeleri arasında daha uyumlu bir yaklaşım geliştirmeye çalışmakta ve 1970'lerin başından bugüne kadar attığı siyasal ve hukuki adımlarla dış politikada daha güçlü bir iş birliği sağlamıştır.
- 02:40Dış Politika Kavramı
- Dış politika, bir devletin kendi sınırları dışında ulusal çıkarlarını gerçekleştirmek için takip ettiği hedef, hareket tarzı ve kullandığı yöntemleri ifade eder.
- Dış politikanın içeriğini tarih, coğrafya, ulusal kimlik ve kültür gibi sabit ögelerle birlikte siyasi, ekonomik, sosyal ve askeri unsurlar belirler.
- Bir devletin dış politikası ile iç politikası birbirini etkilemektedir, özellikle AB gibi 28 üyeli bir örgütte bu özellik daha da ön plana çıkar.
- 03:35AB Ortak Dış ve Güvenlik Politikası
- AB'nin geliştirdiği önemli kavram ve süreç Avrupa Birliği Ortak Dış Politikası'dır, zamanla güvenlik kavramı da eklenerek Ortak Dış ve Güvenlik Politikası oluşmuştur.
- Dış politika yapımının en önemli kısmı karar alma mekanizmasıdır ve AB'nin bu çerçevede kendine has karar alma mekanizması vardır.
- Dış politika ve güvenlik konuları AB'ye üye devletlerin yetkisi altında olduğu için ulus üstü bir niteliğe sahip değildir.
- 04:59Ortak Dış ve Güvenlik Politikasının Tarihsel Arka Planı
- Avrupa devletleri ortak bir dış politika oluşturulması hususunda ilk hukuki üstlenmeyi 1 Temmuz 1987 yılında yürürlüğe konulan Tek Senet ile sağlamışlardır.
- 1992 yılında imzalanan ve 1993 yılında yürürlüğe giren Maastricht Antlaşması, Avrupa Topluluklarının adını Avrupa Birliği olarak değiştirmiş ve ortak dış ve güvenlik politikasını oluşturmuştur.
- Maastricht Anlaşması, ortak dış ve güvenlik politikasının amaçlarına ulaşması için iş birliği, ortak tutum ve ortak eylem alanları gibi araçlar belirlemiştir.
- 06:34Amsterdam Antlaşması ve Lizbon Antlaşması
- 1997 yılında imzalanan ve 1999 yılında yürürlüğe giren Amsterdam Antlaşması ile AB dış politika alanında daha etkin bir karar mekanizması oluşturmaya çalışmıştır.
- Amsterdam Antlaşması ile yapıcı çekimserlik ilkesi benimsenmiş ve nitelikli çoğunlukla karar verme yöntemi tanımlanmıştır.
- 2001 yılında AB Konseyi Siyasi ve Güvenlik Komitesini kurmuş, 2003 Nis Antlaşması ile bu komitenin görevleri ve rolü teyit edilmiştir.
- 08:24Lizbon Antlaşması ve Yüksek Temsilci
- 2007 yılında imzalanan ve 1 Ocak 2009 tarihinde yürürlüğe giren Lizbon Antlaşması, AB dış politika mekanizmasına önemli değişiklikler getirmiştir.
- Lizbon Antlaşması ile Ortak Dış ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi, Avrupa Birliği Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi olarak anılmaya başlanmıştır.
- Yüksek Temsilci, Avrupa Birliği Konseyi Başkan Yardımcılığı, Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcılığı ve Avrupa Birliği Dışişleri Konseyi Başkanlığı görevlerini üstlenmektedir.
- 09:53Avrupa Birliği Dış İlişkiler Eylem Servisi
- Lizbon Antlaşması ile getirilen bir diğer yenilik Avrupa Birliği Dış İlişkiler Eylem Servisinin kurulmasıdır.
- Eylem Servisi, ortak dış ve güvenlik politikasının gereklerini yerine getirmesinde Yüksek Temsilciye destek olmak ve üye devletlerin dışişleri bakanlıkları ile işbirliği içinde çalışmakla görevlidir.
- Eylem Servisi, üye devletlerin dışişleri bakanlıklarının görevlerini tamamlayıcı bir nitelik taşır.
- 10:32Avrupa Birliği'nin Küresel Siyasetteki Yeri ve Etkisi
- Avrupa Birliği yarım yüzyılı aşkın süredir dünyada istikrar sağlayıcı bir güç olarak, kurucu ülkeleri arasındaki düşmanlıkları ortadan kaldırmış ve İspanya, Portekiz ve Yunanistan gibi ülkeleri yüksek refah standardına ulaştırmıştır.
- Son zamanlarda kendi iç dinamiklerinin gözden geçirilmesi ve reform sürecinin sorgulanması ile karşı karşıya olan AB, kendi içine kapanmaya ve uluslararası aktör olma kabiliyetini Çin ve Rusya gibi güçlere bırakmaya zorlanmaktadır.
- AB halen kıtada ekonomik ve siyasal bir istikrar çıpası olarak durmakta olsa da, 28 üyeye ulaşmış bir AB'nin işleyiş yöntemlerini sağlamlaştırması ve üye devletlere siyasal bütünleşmesinin gelişimine elverişli koşullarda hazırlanma imkanı tanıyacak bir takvim oluşturması gerekmektedir.
- 11:45AB'nin Dış Politikası ve İlişkileri
- AB'nin dış politikasına ve ilişkilerine yönelik politikalar son derece belirleyici olacaktır; genişleme konusundaki sıkıntılar, ABD ile serbest ticaret anlaşması konusundaki belirsizlikler, küresel terörizmle mücadelede etkin olunamaması ve göçmenlere yönelik tutumlar gibi gelişmeler olumlu sinyaller vermemektedir.
- AB ekonomik, finansal ve ticari bakımdan dünyanın başlıca güçleri arasında yer alsa da, 28 üye devletin dış politika alanında aynı performansı gösterebildiğini söylemek zordur.
- AB'nin dış politikasında üye devletlerin sürücü koltuğunda olması ve çalışma metodunun devletlerarası işbirliğine dayanması, tek bir dış politika izlemelerinin mümkün olup olmadığı sorusunun uzmanların cevap aradığı bir konu olduğunu göstermektedir.