Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, siyaset bilimi dersi formatında Avrupa Birliği'nin tarihsel gelişimini anlatan bir eğitim içeriğidir.
- Video, Avrupa Birliği'nin tarihsel bir deneyimin ürünü olduğunu açıklayarak başlar ve ulus üstü kuruluş kavramını tanımlar. Ardından II. Dünya Savaşı sonrası Fransa ve Almanya'nın ekonomik zorlukları ve AB'nin kuruluş sürecini kronolojik olarak anlatır. AB'nin ekonomik işbirliği ile başlayıp siyasal bütünleşmeye doğru ilerleyen gelişimi, üye ülkelerin sayısı ve AB'nin kurumları (Avrupa Parlamentosu, Avrupa Komisyonu, Avrupa Adalet Divanı) detaylı şekilde açıklanır. Video, AB'nin geleceği konusundaki belirsizlikleri ve uluslararası kuruluşlardan farkını vurgulayarak sona erer.
- 00:25Küreselleşme Süreci ve Ulus Üstü Kuruluşlar
- Küreselleşme süreci, ülkeler arasındaki iş birliği ve dayanışma arayışlarını artırır, ekonomik, siyasal veya kültürel açılardan ülkelerin beraberce hareket etmesini sağlayacak yeni oluşumlar meydana getirilir.
- Ülkeler aynı anda farklı amaçlara hizmet eden uluslararası kuruluşların üyesi olabilmektedir, örneğin Türkiye BM, Avrupa Konseyi, G20, D8, NATO gibi farklı hedeflerle yola çıkan çok sayıda uluslararası örgütün üyesidir.
- Bu süreçte en fazla dikkat çeken gelişme, ulus üstü sıfatıyla tanımlanan yeni oluşumların tarih sahnesinde belirmesidir ve söz konusu oluşumların en önemlisi AB'dir.
- 01:47AB'nin Kuruluş Nedenleri
- II. Dünya Savaşı en olumsuz etkilerini Fransa ve Almanya üzerinde gösterir, savaşın en kanlı çatışmaları bu ülkelerin toprakları üzerinde yaşanır.
- Savaş sonrası Almanya ağır yükümlülükler altına girerken, Fransa ülkesinin önemli bir bölümünün işgal altında kalması nedeniyle ciddi sorunlarla baş etmek zorundadır.
- Savaş sonrası ekonomileri çökme noktasındadır ve her iki devletin de ABD hegemonyasına girme tehdidiyle karşılaşmaları, ayrıca Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nden gelen komünizm tehdidi bu iki ülkenin birlikte hareket etmelerini zorunlu hale getirir.
- 02:56AB'nin Kuruluş Süreci
- 1951 yılında Almanya, Fransa, İtalya, Belçika, Hollanda ve Lüksemburg Roma'da Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu Anlaşmasını imzalamışlardır, ilk amacı hızlı bir sanayileşme ve kalkınma sağlamak için üye devletler arasında ticaret imkanlarının kolaylaştırılmasıdır.
- 1957 yılında Avrupa Ekonomik Topluluğu ve Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu kurulmuş, 1967 yılında Brüksel Antlaşması ile üç ayrı topluluk Avrupa Topluluğu adıyla tek çatı altında toplanmıştır.
- 1973-1995 yılları arasında İngiltere, İrlanda, Danimarka, Yunanistan, Portekiz, İspanya, Finlandiya, İsveç, Avusturya, Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Macaristan, Polonya, Hırvatistan, Kıbrıs Rum Kesimi, Malta, Slovenya, Letonya, Litvanya ve Estonya AB'ye katılmıştır.
- 04:44AB'nin Gelişimi ve Önemi
- Başlangıçta ekonomik kaygılarla yola çıkan Avrupa Topluluğu, zaman içinde işbirliğinin genel çerçevesini önemli ölçüde genişletir, 1985 tarihli Schengen Antlaşmasıyla üye ülkeler arasında pasaportsuz geçiş sağlanır.
- 1986 yılında Avrupa Tek Senedi imzalanmış, 1990'lı yılların başında Doğu Blokunun dağılması Avrupa Topluluğu için önemli dönüm noktalarından biri olur ve Kopenhag Kriterleri yayımlanır.
- 7 Şubat 1992'de imzalanan Mastri Antlaşması aracılığıyla Avrupa Topluluğu adı yerine Avrupa Birliği adının kullanılması benimsenir, 2002 yılında da birlik üyesi ülkeler ortak para birimi olan Avro'yu kullanmaya başlar.
- 06:42Ulus Üstü ve Uluslararası Kuruluşlar Arasındaki Fark
- AB projesinin asıl önemi uluslararası değil, ulus üstü şeklinde nitelendirilebilecek bir oluşum olmasından kaynaklanır.
- Uluslararası kuruluşlara üye devletler, insan hakları gibi evrensel amaçlara uygun davranmak kaydıyla diledikleri gibi karar alma özgürlüğüne sahiptir ve uluslararası kuruluşların devletlerin iç hukuklarına karışma yetkileri sınırlıdır.
- Bir ulus üstü kuruluş olarak AB kendi karar alma mekanizmalarına sahiptir, yetkili organları tarafından alınan kararlar üye devletler için bağlayıcılık taşır ve üye devletleri kapsayan bir ortak hukuk sistemi oluşturmuştur.
- 08:05AB'nin Kurumları ve Geleceği
- AB'nin yasama işlevi Avrupa Parlamentosu tarafından yerine getirilir, yürütme görevi Avrupa Komisyonu'nun görevleri arasında yer alır, yargı ise Avrupa Adalet Divanı'nın elindedir.
- AB, oluşturduğu kurumlar ve sahip olduğu yetkilerle adeta bir ulus devlete benzemektedir, ancak ulus üstü bir oluşum olarak benzer uluslararası oluşumlardan daha geniş yetkilere sahiptir.
- AB'nin gelecekte tüm Avrupa'yı tek çatı altında toplayacak bir ulus-devlet görünümü kazanacağına yönelik tezler vardır, ancak bu durumun sanılandan çok daha zor olacağı açıktır.