Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Atatürk ve Adolf Hitler'in hayatlarını ve birbirleriyle olan ilişkilerini anlatan tarihsel bir belgesel formatındadır. Videoda Kemalettin Sami Paşa ve Tevfik Rüştü Aras gibi dönemin önemli siyasi figürleri de yer almaktadır.
- Video, Hitler'in Avusturya'da doğumundan başlayarak, Atatürk'ün Osmanlı İmparatorluğu'ndaki askeri kariyeri ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşu kronolojik olarak ele almaktadır. İki lider arasındaki diplomatik ilişkiler, Hitler'in baskısından kaçan bilim insanlarının Türkiye'ye çağrılması, Balkan Birliği'nin kurulması ve İkinci Dünya Savaşı öncesi Türkiye'nin dış politikası anlatılmaktadır.
- Videoda ayrıca 1933'te Hitler'in iktidara gelişi, Atatürk'ün Çankaya Köşkü'nde Hitler'in gönderdiği bir filmi izlemesi, Atatürk'ün ölüm döşeğinde bile memleket meselelerini düşünmesi ve Hitler'in Atatürk'ün vefatından duyduğu üzüntü gibi önemli olaylar da yer almaktadır. Video, Hitler'in Atatürk'e kıyasla askeri dehasına ve devlet adamlığına yaklaşmadığını vurgulayarak sona ermektedir.
- 00:01Hitler'in Hayatı ve İlk Yılları
- Hitler, 1889 yılında Almanların yoğun olarak yaşadığı Avusturya'nın sınır kasabalarından birinde doğmuş, babası vergi memuru ve baskın bir karakterdi.
- 1903 yılında babasının ölümüyle Hitler artık daha özgür olmuş, okulla arası pek iyi olmasa da tarih dersine ilgi duyuyor ve olmazsa olmazı resim yapmaktaydı.
- 1907-1908 yıllarında Viyana'ya gitmiş, ressamlığa başvurmuş fakat kabul edilmemişti.
- 01:07Hitler'in Antisemitizmi ve Savaş Başlangıcı
- 1900'lü yılların başlarında Hitler sosyal çevresini genişletmiş, farklı fikirlerle buluşmuş ve özellikle Yahudilere karşı öfke başlatmıştı.
- Hitler, Yahudilerin toplumdaki konumlarını hak etmediklerini düşünüyor ve birçok alanı ele geçirdikleri için tüm alanlarda birbirlerini kayırıyorlardı diye savunuyordu.
- 1914'te birinci dünya savaşı başladığında Hitler, Alman milliyetçiliğinin etkisiyle savaşa Alman ordusuyla katılmak için yalvarmış ve talebi kabul görmüştü.
- 03:15Savaş Sonrası ve Siyasi Kariyeri
- Savaş bittiğinde Hitler onbaşı rütbesindeydi, bir gaz saldırısında geçici körlük yaşamış ve iki savaş nişanı almıştı.
- Hitler bu yıllarda siyasete girmiş, etkili bir hitap gücüne sahip olmuş ve yerelde kısa sürede ün yapmaya başlamıştı.
- 1923'te Hitler hükümeti devirmek amacıyla darbe yapmaya çalışmış fakat yakalanıp hapse atılmıştır.
- 05:30Hitler'in İktidarı ve Türkiye İlişkileri
- 1930 yılında Hitler %18'lik bir oy oranına ulaşmış ve iktidara göz kırpmıştır.
- Hitler'in üç hedefi vardı: Versay Antlaşması'nı ortadan kaldırmak, Almanları tek devlet altında toplamak ve Almanya'nın hayat sahasını büyütmek.
- Hitler iktidara gelmesiyle birlikte Almanya atağa geçmiş, Türkiye'ye askeri heyetler yollamış ve ilişkileri geliştirmek, ticari anlaşmaları arttırmak istemiştir.
- 07:08Atatürk'ün Hitler Film İncelemesi
- 28 Mart 1933'te Atatürk, Hitler'in kendisine yolladığı bir filmi izlemiştir.
- Film, Hitler'in iktidarı almalarından önceki durumlarını gösteriyordu; Hitler her sahnede yüksek bir yerde örgütünü kendi yöntemiyle selamlıyordu.
- Atatürk ve arkadaşları film sonrası Hitler'in yakında harbe girişeceğini, ancak asker olmadığı için harp ne demek bilmediğini ve bu iki müttefik için mutlaka ölümden başka bir şey olmayacağını belirtmişlerdir.
- 09:55Hitler ve Türkiye İlişkilerinin Gelişimi
- Hitler'in iktidarının ilk yılıyla birlikte Avrupa'da gergin bir hava esmeye başlamıştı.
- Hitler Türkiye hakkında olumsuz bir emel beslemiyordu, özellikle 1936 yılında Türklerin boğazlara kesin hakimiyet sağlaması sonrası onun için Türkiye yanına çekilmesi gereken bir ülke halini almıştı.
- Türkiye bu gergin ortamda Almanya ile ticari anlaşmalar imzalıyor, bir nevi savaş öncesi ülkeye katkı sunmak için elinden geleni yapıyor, İngiltere-Almanya-Sovyetler ayrımını yapmayıp kendi çıkarlarını düşünüyordu.
- 10:37Atatürk ve Hitler Arasındaki İlişkiler
- Hitler'in baskısından kaçan yüzlerce bilim insanı Atatürk tarafından Türkiye'ye çağrılmış ve eğitim reformu için ülke içinde yüzlerce hoca ve binlerce öğrenci yetiştirmişlerdir.
- Hitler bu hocaları geri istemiş ancak Atatürk, hocaların kendi istekleri dışında Almanya'ya yollamamıştır.
- Hitler, Atatürk'ün silah arkadaşı Kemalettin Sami Paşa'ya saygıda kusur etmemiş ve Sami Paşa'nın ölümünden sonra özel isteğiyle Alman devlet merasimi yapılmıştır.
- 12:22İkinci Dünya Savaşı Öncesi Siyasi Durum
- Hitler 1935-1936 yıllarında Mussolini ile yakınlaşmış, bu durum Türkiye'yi endişelendirmiş ve Hitler'in zorunlu askerlik kanunu çıkarmasıyla savaşın kapıda olduğu ortaya çıkmıştır.
- Atatürk'ün yoğun çabasıyla Balkan Birliği kurulmuş ve Atatürk bu birliğin başına geçerek komutanı olacağını söylemekten çekinmemiştir.
- Atatürk, ölüm döşeğinde bile "Diyenlere inat" mesajını vererek Trakya tatbikatını düzenlemiş ve askere moral vermiştir.
- 13:30Atatürk'ün Siyasi Tahminleri
- Atatürk, İkinci Dünya Savaşı sırasında Almanların Trakya sınırına kadar geleceğini ancak yönünü Rusya'ya döndüreceğini tahmin etmiştir.
- Ali Fuat Cebesoy'a Hitler ve Mussolini'nin Avrupa'daki zayıf devlet adamlarının aciziyetinden cüret aldığını ve dünyayı kana boyamaktan çekinmeyeceklerini söylemiştir.
- Atatürk'ün Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras'a göre, 1938 yılında Atatürk'ü kaybettiğimiz zaman Avrupa İkinci Dünya Savaşı tehdidi altında bulunuyordu ve Atatürk'ün tasvibiyle tarafsız kalma kararı alınmıştı.
- 15:08Atatürk'ün Vefatı ve Hitler'in Tepkisi
- Hitler ile Atatürk seçimlerde ve ulusal bayramlarda resmi olarak bir çok kez tebrikleşmişlerdir.
- Atatürk sürekli olarak "İkinci Dünya Savaşı beni yatakta yakalamamalı" diyerek ölüm döşeğinde dahi memleket meselelerini düşünmüştür.
- Atatürk'ün 10 Kasım 1938'de vefat etmesi üzerine Hitler, Türk Halkı'na atatürk'ün vefatından ötürü derin üzüntülerini ilettiğini belirten bir mesaj göndermiştir.
- 16:30Hitler'in Atatürk'ten Farklılıkları
- Hitler, Atatürk ve devrimlerine hayran olduğunu belirtmiştir ancak Atatürk'ün askeri dehasına ve devlet adamlığına hiç yaklaşmamıştır.
- Hitler akıl dışı eylemlerde bulunmuş, ırkçılık yapmış, milyonlarca insanın ölümüne sebebiyet vermiş ve haksız yere toprak işgal etmiştir.
- Hitler bir adım atarken atacağı ikinci adımı düşünmemiş ve hırsları uğruna kendi vatandaşlarını göz göre göre ölüme yollamıştır.