Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Mustafa Kemal Atatürk'ün hayatını ve düşüncelerini anlatan bir tarih belgeselidir. Videoda Atatürk'ün çocukluk yılları, eğitim hayatı, askerlik kariyeri ve siyasi gelişimi kronolojik olarak sunulmaktadır.
- Video, Atatürk'ün çocuklara olan sevgisi ve 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı'nın önemi ile başlayıp, Selanik'teki doğumundan başlayarak eğitim hayatını, Harbiye'deki yıllarını, siyasi gelişimini ve inkılap fikirlerini anlatmaktadır. Son bölümde ise Atatürk'ün gençlik anlayışı ve Türk milliyetçiliği hakkındaki düşünceleri altı başlık altında aktarılmaktadır.
- Videoda Atatürk'ün ailesi, yakınları ve dönemin önemli isimleri olan Ali Fuat Paşa, Osman Nizami Paşa, Kazım Karabekir, Rauf Bey ve Nuri Conker gibi karakterlerle olan ilişkileri de ele alınmaktadır. Ayrıca Atatürk'ün gençlere verdiği görevler, Türk milliyetçiliği, milli kültürün önemi ve demokrasiye inanma gibi değerler de vurgulanmaktadır.
- 00:41Atatürk ve Çocuklar
- Atatürk, çocukları çok severdi ve etrafında çocukları görmek isterdi; çocuk onun gözünde saflık, dürüstlük ve temizlik temsil ederdi.
- Sabiha Gökçen, Atatürk'ün çocuklara dikkat ettiği hususların yalan söylememeleri, dürüst ve ciddi olmaları, dedikodu yapmamaları ve başkalarını çekiştirmemeleri olduğunu anlatmıştır.
- Atatürk, çocuklara olan sevgisinin en büyük tecellisi olarak 23 Nisan 1920'de Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni açmış ve bu günü "Cumhuriyetimizin geleceği ve teminatı olan çocuklarımıza" Milli Hakimiyet ve Çocuk Bayramı adıyla armağan etmiştir.
- 03:04Atatürk'ün Çocuklara Yönelik Çalışmaları
- Atatürk'ün kimsesiz, öksüz ve yetimlere karşı duyduğu sorumluluk duygusu, Osmanlı Devleti'nin savaşları sonucu yetim kalan çocuklara yönelik çabalarını göstermektedir.
- 30 Haziran 1921'de Türkiye Büyük Millet Meclisi hükümeti Mustafa Kemal'in öncülüğünde bugün Çocuk Esirgeme Kurumu olan kurumun açılmasına öncülük etmiştir.
- Atatürk, yurt gezilerinde bakıma ve korunmaya muhtaç çocukların kaldıkları yurtları gezerek onlara hediyeler dağıtmıştır.
- 05:4823 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı
- 23 Nisan 1920'de yurtun dört bir yanından seçilip gelen temsilciler Ankara'da toplanarak ilk Büyük Millet Meclisi kurulmuştur.
- Ulusal kurtuluş savaşımız ile ilgili bütün kararlar bu mecliste alındı ve Mustafa Kemal Paşa'nın önderliğinde ulusumuz dünyaya ulusal kurtuluş savaşı dersi verdi.
- 23 Nisan, ulusun yönetme yetkisini kullanmaya başladığı gündür ve bugün milli egemenlik bayramımızdır.
- 07:40Atatürk'ün Çocuklara Yönelik Gelenekler
- "Bugünün küçükleri yarının büyükleridir" diyen Atatürk, yönetimin bayram süresince öğrencilere bırakılması geleneğini başlattı.
- 23 Nisan'da yönetim birimleri, seçimle gelen kurullar bir süre çocuklara bırakılır ve her 23 Nisan'da yurdumuz bir bayram alanı olur.
- Atatürk yaşamı boyunca tüm sevdiklerine hangi yaşta olursa olsun "çocuk" diye seslenirdi ve onun sözlüğünde çocuk sevgi demekti.
- 09:25Atatürk'ün Çocuklarla İlişkisi
- Vedat Demirci'nin anılarından öğrenildiğine göre, Atatürk bir gün çocuk palosuna gider ve oradaki çocuklardan biri "Atatürk'üm, seni öpmek istiyorum" der.
- Atatürk "Oyleyse gel öp" der ve tüm çocuklar onu doya doya öperler.
- 17 Ekim 1922'de Bursa'da kendini karşılayan çocuklara "Sizler hepiniz geleceğin bir gülü, yıldızı ve ikbal ışığısınız" diyerek nasıl bir gençlik istediğini belirtmiştir.
- 12:09Atatürk'ün Doğum Yeri
- Mustafa Kemal, 1881 yılında Selanik'te Koca Kasım Mahallesi İslahhane Caddesi'ndeki üç katlı bir evde dünyaya gelmiştir.
- Ali Rıza Bey'in vefatıyla Zübeyde Hanım bu evin yan tarafında bulunan küçük bir eve taşınmıştır.
- Mustafa Kemal 1907 yılında Selanik'e atanınca doğduğu ve çocukluğunun geçtiği bu eski evi annesi adını almış, ailede tekrar buraya yerleşmişlerdir.
- 12:46Mustafa Kemal'in Ailesi
- Mustafa Kemal'in babası Ali Rıza Efendi 1839 yılında doğmuş, 1871 yılında Zübeyde Hanım ile evlenmiş ve 1888 yılında 49 yaşında ölmüştü.
- Mustafa Kemal'in annesi Zübeyde Hanım 1857 yılında doğmuş, 14 yaşında Ali Rıza Efendi ile evlenmiş ve 1923 yılında 66 yaşında vefat etmiştir.
- Ailenin Mustafa Kemal ve Makbule olmak üzere iki çocuğu hayatta kalmış, diğer çocukları hastalıklar nedeniyle ölmüştür.
- 13:58Mustafa Kemal'in Eğitim Hayatı
- Mustafa Kemal'in okula başlaması için annesi Zübeyde Hanım onu Fatma Molla Okulu'na, babası Ali Rıza Efendi ise Selanik'in en iyi okulu olan Şemsi Efendi Okulu'na vermek istemişti.
- Amin alay töreninde Mustafa Kemal'e kadifeden bir cüz kesesi ve yuvarlak bir minder verilmiş, tören sırasında aile büyükleri ve arkadaşları dualar okumuştu.
- Mustafa Kemal Fatma Molla Okulu'nda eğitim alırken, hocasının "Dayak iyi bir şey olsa neden cennetten çıksın?" sözüne karşı akıllıca bir cevap vermiş ve babası onu Şemsi Efendi Okulu'na vermiştir.
- 17:51Mustafa Kemal'in Yetim Kalışı ve Yeni Hayatı
- Mustafa Kemal babasını kaybettiğinde çok ağlamış ve kendini dünyada yapayalnız hissetmiştir.
- Babasının ölümüyle birlikte okulu bırakmak zorunda kalmış, dayısıyla Selanik'in küçük bir köyü olan Langaza'na gelmiştir.
- Langaza'da kız kardeşi Makbule ile birlikte tarlada karga kovalama görevi verilmiş, burada çocukluk anıları yaşamıştır.
- 18:47Mustafa Kemal'in Okula Dönüşü
- Mustafa Kemal okula gitmek isteyince, Selanik'te kilisenin yanında bulunan papaz okuluna gitmiş ve Rumca okuma yazma öğrenmeye başlamıştır.
- Annesi, oğlunun okumaya hevesli olduğunu bildiği için hiçbir şey dememiş, kısa süre sonra Selanik'te teyzesinin yanında kalıp orada okuyabileceğini söylemiştir.
- Mustafa Kemal, Selanik'te Sivil Rüştiyesi'ne ilk adım atmıştır.
- 19:53Sivil Rüştiyesi'den Ayrılışı ve Askeri Rüştiye'ye Geçişi
- Mustafa Kemal, Sivil Rüştiyesi'nde okullaşırken, sert kişiliğinde ve çok dayak atan matematik hocası Kaymak Hafız'dan korkuyordu.
- Bir gün sınıf arkadaşıyla girdiği kavgadan dolayı fena halde dayak yemiş ve bu olaydan sonra okuldan ayrılıp Askeri Rüştiye'ye gitmeye karar vermiştir.
- Mahalle arkadaşı Ahmet'in babası Binbaşı Kadri Bey'in üniformasını görünce askeri okula gitmek istemiş, Kadri Bey'in yardımıyla sınavı geçerek Askeri Rüştiye'ye girmiştir.
- 22:27Gençlik Anıları ve Atatürk'ün Gençliğe Bakışı
- Gençlik her millet için önemli bir kuvvet olup, bilinçli ve sorumluluk sahibi bir gençlik o milletin umududur.
- Türkiye'nin nüfusunun yarısı 20 yaşın altındadır ve bu imkanın iyi değerlendirilmesi Türkiye'nin medeni toplumlar seviyesine ulaşması için gereklidir.
- Atatürk, "Gelecek gençlerin, gençlerse öğretmenlerin eseridir" sözleriyle gençliğe özel önem vermiş ve Türk gençliğine büyük güven duymuştur.
- 24:14Türk Gençliğinin Sorumlulukları
- Günümüzde siyasi ve ekonomik koşullar Türk gençliğinin önemli sorumluluklar almasını gerektirmektedir.
- Bazı gençler bu sorumluluğu yüklenebilecek bir birikime sahip değildirken, bazıları ne yapması gerektiğini bilememektedir.
- Gençlerde doğru hedefler belirlemek ve bu hedeflere ulaşabilmeleri için yol göstermek, hem kişisel gelişimleri hem de ülkenin geleceği açısından önemli bir görevdir.
- 24:53Atatürk'ün Gençlik Anlayışı
- Bu görevi yerine getirmek için ilk adım Atatürk'ün yaşamına ve gençler için belirlediği yola bakmaktır.
- Atatürk'ün Türk gençliğinin eğitimi, gelişimi, ahlaki özellikleri, karakteri ve sorumlulukları üzerine yaptığı açıklamalar rehber niteliğindedir.
- Atatürk, milli ve manevi değerlerine bağlı, dürüst, vicdanlı, akılcı, ileri görüşlü, cesur, mert, mütevazi, adil bir Türk milliyetçisiydi.
- 26:17Atatürk'ün Eğitim Hayatı
- Mustafa Kemal, 15 yaşında Manastır Askeri Lisesi'ne yatılı olarak gitti ve orada Salih Bozok, Nuri Conker, Fuat Bolca ve Ömer Naci gibi arkadaşlarıyla tanıştı.
- 18 yaşında İstanbul'a gelen Mustafa Kemal, ilk yılını okuldan çok şehri ve hayatı tanımaya ayırdı, ancak ikinci sınıfa geçtikten sonra kendini okula verdi.
- Harbiye'de Namık Kemal'in hürriyet şiirleri ve Fransız düşünürlerinin makaleleri okunurken, vatanı kurtarmak için her köşede tartışma yapılmaktaydı.
- 30:10Genç Mustafa Kemal'in Siyasi Gelişimi
- 20 yaşında teğmen olan Mustafa Kemal, vatanın kurtuluşu üzerine düşünmeye başlamış ve çevresinde elden ele gezen dergilerden baskı rejimine karşı tepki oluşmuştu.
- Ali Fuat, Ömer, Naci, İsmail Hakkı gibi arkadaşlarıyla birlikte Harbiyeliler için el yazısı bir dergi çıkarmaya başladılar.
- Dergi çıkarmaları yakalanmasına rağmen, Rıza Paşa yaptıklarına göz yumarak sadece göstermelik bir izin yasağı ile hepsini salıvermişti.
- 31:41Mustafa Kemal'in Arkadaşları ve Siyasi Görüşleri
- Harbiye okulunda en sevdiği arkadaşlarından biri Ali Fuat'tı ve Ali Fuat'ın babası İsmail Fazıl Paşa, Mustafa Kemal'i çok sevmişti.
- Mustafa Kemal, Ali Fuat'ın evinde tatil günlerini geçirirken, İsmail Fazıl Paşa'nın arkadaşı Osman Nizami Paşa ile tanıştı.
- Osman Nizami Paşa, Sultan Abdülhamid'in istibdat yönetimini eleştirirken, Mustafa Kemal ona karşı çıkarak gençlerin memleketi kalkındıracak potansiyel taşıdığını belirtti.
- 34:44Mustafa Kemal'in Askerlik Hayatının Başlangıcı
- Mustafa Kemal, 1904 yılının son günlerinde kurmay yüzbaşı olarak diplomasını alıp üniformasıyla fotoğraf çekti.
- Arkadaşlarıyla birlikte İstanbul'da bir ev tutup Makedonya'ya tayin beklemeye başladılar.
- Sultan Abdülhamid'in muhbirleri aralarına sızarak konuşmalarını saraya bildirdi ve bir gün eve basıldılar.
- 35:53Hapis ve Şam'a Tayin
- Mustafa Kemal ve arkadaşları Taşkışla'da sorguya çekildiler ve Sultan II. Abdülhamid'e bombalı suikast planlamakla suçlandılar.
- Bir paşanın yardımıyla cezadan kurtulduklarında, memleketlerine kolayca ulaşamayacakları bir yere gönderilmeleri istendi.
- Mustafa Kemal, 1905 Şubat ayı karlı bir gün İstanbul'dan Beyrut'a hareket ederek Şam'a tayin edildi.
- 37:13Şam'daki Deneyimler
- Şam, Mustafa Kemal'e imparatorluğun diğer yüzünü gösterdi; burada karşılaştığı sefalet, yoksulluk ve kargaşa Selanik, Manastır ve İstanbul'daki medeniyetin aksineydi.
- Osmanlı ordusu askerleri talanla geçiniyor, ahali'den haraç isteyerek besleniyordu.
- Mustafa Kemal, Şam'da Mustafa Cantekin Bey ile tanışarak Vatan ve Hürriyet Cemiyeti'ne katıldı.
- 38:48İttihat ve Terakki'ye Katılım
- Mustafa Kemal'in üç yıllık sürgün görevi sona erdi ve 1907'de Selanik'e döndü.
- Selanik'te Vatan ve Hürriyet Cemiyeti'nin Makedonya şubesini kurdu ve İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne katıldı.
- İttihat ve Terakki'nin kurucuları Avrupa görmüş mekteplilerden oluşuyordu ve Osmanlı'nın kurtuluşunu Avrupa ülkelerine benzemekte görüyorlardı.
- 40:19İnkılap ve Vizyon
- 23 Temmuz 1908'de Hürriyet ilan edildi ve 30 yıllık istibdat rejimi sona erdi.
- Mustafa Kemal, Selanik'te bir subay grubuyla konuşurken inkilabı tamamlamak istediğini ve bunu kendisinin yapacağını belirtti.
- Mustafa Kemal, ordunun kumanda sicillerinin binbaşıya kadar olanlarını muhafaza edip üst kısmını yakacağını, yeni bir inkılap yapacağını ve Türkiye'nin mümessili olarak Fethi'yi Avrupa'ya göndereceğini söyledi.
- 43:10Doğu Cephesi Komutanlığı
- 1916 yılında Erzurum ve Bitlis Ruslarca işgal edildiğinde, Mustafa Kemal 16. Kolordu Komutanlığı'na atandı.
- Çanakkale'den Diyarbakır'a giden yol boyunca açlıktan ve salgın hastalıklardan ölmüş göçmenler, sefalet içinde terk edilmiş çocuklar ve Ermeni tehcirinin izleri gördüler.
- Diyarbakır'a vardıklarında mühimmatsız ve moralsiz bir ordu karşıladı onları ve Mustafa Kemal generalliğe terfi etti, 35 yaşında Mustafa Kemal Paşa oldu.
- 44:22Mustafa Kemal'in Suriye'den Gönderdiği Acı Rapor
- 1917 Eylül'ünde Mustafa Kemal, Suriye'den Başkumandan Vekili Enver ve Sadrazam Talat Paşalara durumu anlatan ayrıntılı bir rapor yazdı.
- Raporda halkla yönetim arasındaki ilişkilerin sarsılmış, sivil hükümetin beceriksiz, kolluk kuvvetlerinin eksikliği ve rüşvetin yaygın olduğu belirtildi.
- Mustafa Kemal, en büyük tehlikenin "ulu saltanat binasının içten birdenbire ve hep birden çökmesi olasılığı" olduğunu öne sürdü.
- 45:42Mustafa Kemal'in İstifa ve İstanbul'a Dönüşü
- Başkomutanlık raporu reddetti ve Mustafa Kemal kendini komutanlıktan azlederek görevden çekti.
- 1917'de Rusya'da Bolşevik ihtilali başlayınca Anadolu'daki savaş sona erdi ve Mustafa Kemal İstanbul'a yöneldi.
- İstanbul'da Pera Palas'ta haliç manzaralı bir oda tutan Mustafa Kemal, her şeyin mahvolduğuna inanmış ama tekrar kurtarılabileceğine inanan bir adam olarak anılarında aktardı.
- 46:34Askerliğe Veda ve Kararlılık
- Mustafa Kemal, hayatının en kritik gecesini 1919 Temmuz'unda yaşadı; Erzurum yolunda Padişah Vahdettin'in müfettişlik görevini bırakıp istirahate çekilmesini istemesi üzerine.
- 7 Temmuz'u 8'e bağlayan gece Erzurum'da telgraf başına çağrıldı ve saraydan İstanbul'a çağrılıyordu.
- Bir saat boyunca yoğun mesaj trafiği yaşandıktan sonra saat 11'e 10 kala Mustafa Kemal karşı tarafa istifasını bildirdi.
- 47:53İstifa Sonrası ve Kazım Karabekir'in Desteği
- Sabah, Kolordu Kurmay Başkanı Kazım Dirik Bey, Mustafa Kemal'in askerlikten istifa ettiğine göre evrakları kime teslim edeceğini sordu.
- Mustafa Kemal bu ilk darbeyle yıkıldı ve "Ya öyle mi? Pek evrakı Hüsrev Bey'e dediniz" diyebildi.
- Kazım Karabekir Paşa içeri girdi, subayları getirerek "Hepimiz emrinizdeyiz paşam" dedi ve Mustafa Kemal sendeleyerek Kazım Karabekir'e sarıldı.
- Mustafa Kemal askerliğe hem de başkumandan olarak iki yıl sonra Sakarya Savaşı için yeniden dönecekti.
- 49:15Atatürk'ün Gençlik Felsefesi
- Atatürk'ün idealindeki gençlik, kendi öz benliğini ve kültürel kimliğini koruyarak yeniliklere adapte olmalı.
- Türk genci, bağımsız ve özgür yaşama konusunda kararlı, her milletin haklarına saygılı ve kendi haklarını koruma konusunda azimli olmalıdır.
- Atatürk'ün milliyetçilik tanımını bilmeli ve milli kültüre önem vermeli.
- 50:18Milliyetseverlik ve Karakter
- Türkiye halkı, kaderlerini birleştirmiş, his ve din bakımından kalpten birbirlerine bağlanmış insanlardan oluşur.
- Her ırk için ayrı ayrı olduğu gibi Türkler için de daima bağlı kalmak, milli karakteri yükseltmek ve tüm girişimlerinde bu sağlamlığı göstermek gerekir.
- Atatürk, Türk halkının çok temiz kalpli, asil ruhlu ve ilerlemeye kabiliyetli olduğunu belirtmiştir.
- 51:12Millete Güven Verme
- Millet sevgisi kadar büyük bir sevgi yoktur ve millete hizmet etmek kişisel başarıdan daha önemlidir.
- Kurtuluş Savaşı'nda yapılan hizmetler milletin eseridir ve her şey millet için el birliğiyle çalışılmalıdır.
- Gençlerin her şeyden önce millete güven vermeleri gerekir.
- 51:59Milli Terbiye
- İlk esin ana-baba kucağından, sonra okuldaki öğretmenin dilinden, vicdanından ve terbiyesinden alınır.
- Bu esinin gelişme kaynağı olması için millete ve ülkeye büyük derin ilgi yaratan fikirler ve duygular her an güçlendirilmelidir.
- Bir milletin bireylerinde egemen olması gereken şey, milletin ortak isteği ve fikirleridir.
- 52:59Atatürk'ün Bıraktığı Görev
- Atatürk, Türk milletine, Türk Cumhuriyeti'ne ve türklüğün geleceğine ait görevlerinin bitmediğini, gençlerin bunları tamamlayacağını belirtmiştir.
- Türkiye, cennet gibi yapılmaya layık bir vatan olmalı ve ekonomik faaliyetlerle insanca yaşamanın öğretilmesi gerekir.
- Türk milletinin insanlarının ticaretin, sanatın, çalışmanın ve yaşamın temsilcileri olmaları istenmektedir.
- 53:59Ecdadı Örnek Almak ve Bağımsızlık
- Türk çocuğu ecdadını tanıdıkça daha büyük işler yapmak için kendinde kuvvet bulacaktır.
- Büyük devletler kuran ecdadımızın büyük medeniyetlere sahip olduğu, bunu aramak ve türklüğe bildirmek bir borçtur.
- Her ilerlemenin ve kurtuluşun anası özgürlüktür, tam bağımsızlık Türk milletinin haysiyetli ve şerefli bir millet olarak yaşamasının temelidir.
- 54:51Demokrasiye İnanma
- Millet bizi buraya gönderdi, biz bu yönetimi miras gibi kullanmak için toplanmış değiliz.
- Milletin egemenliğini ve iradesini kayıtsız şartsız elinde tutması gerekir.
- Millet, temsilcilerini bir araya getirerek ülke ve millet işlerine el koyacaklardır.
- 55:36İstikrarlı, Kararlı ve Azimli Olma
- Türk milletinin istidadı ve kesin kararı, medeniyet yolunda durmadan, yılmadan ilerlemektir.
- Zafer, zafer benimdir diyebilenin muvaffakiyet, muvaffak olacağım diye başlayan ve muvaffak oldum diyebilmelidir.
- Türk milleti her güçlük ve zorluk karşısında durmadan ilerlemekte ve yükselmektedir.
- 56:23Sorumluluk ve Hizmet
- Mesuliyet yükü her şeyden, ölümden de ağırdır ve Türk milleti her ne pahasına olursa olsun hizmeti ilke edinmiştir.
- Eski Osmanlı Devleti yaşam dönemlerinin üçünü yaşadıktan sonra yok oldu ve yerine yeni bir Türkiye Devleti geçti.
- Yeni Türkiye Devleti tüm Türk özelliklerini, dinç, kararlı ve erdemli olma özelliklerini kendinde toplamıştır.
- 57:49Çağdaş Medeniyete Ulaşma
- Türk milletinin istidadı ve kesin kararı medeniyet yolunda durmadan, yılmadan ilerlemektir.
- Medeniyet öyle kuvvetli bir ışıktır ki, ona bigane olanları yakar ve mahveder.
- Türk milletinin ideali, tüm cihanda tam anlamıyla uygar bir toplum olmaktır ve bu yolunda başarı, yenilikleri kavrayıp uygulamaya, yenileşmeye bağlıdır.