Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan Atatürk İnkılapları dersidir. Eğitimci, tahtaya notlar alarak konuyu anlatmaktadır.
- Video, Atatürk İnkılapları'nın toplumsal ve eğitim alanındaki değişikliklerini kronolojik olarak ele almaktadır. İlk bölümde kılık kıyafet kanunu, şapka kanunu, tekke-zaviye-türbe kapatılması, soy adı kanunu, takvim-saat-ölçü birimlerinin değiştirilmesi gibi toplumsal inkılaplar anlatılırken, ikinci bölümde harf devrimi, Latin alfabesinin kabulü, millet mektepleri, Türk Tarih ve Türk Dil Kurumu, halkevleri, köy enstitüleri ve üniversiteler reformu gibi eğitim alanındaki önemli gelişmeler açıklanmaktadır.
- Eğitimci, her bir inkılap için nedenleri, sonuçları ve Mustafa Kemal'in görüşlerini paylaşırken, sınavlarda çıkabilecek sorulara dikkat çekerek önemli noktaları vurgulamaktadır. Ayrıca Mustafa Kemal'e verilen ünvanlar arasındaki farklar ve Adnan Menderes döneminde kapatılan kurumlar gibi önemli tarihsel detaylar da paylaşılmaktadır.
- 00:06Toplumsal Alanda Yapılan İnkılaplar
- Atatürk İnkılapları kapsamında toplumsal alanda yapılan inkılaplar incelenmektedir.
- Kılık Kıyafet Kanunu, çağdaş bir görünüm yaratmak ve toplumsal alanda birliği sağlamak amacıyla çıkarılmıştır.
- Kılık Kıyafet Kanunu'na göre herkes tek tip kıyafet giyecek, ancak Diyanet İşleri Başkanı, Patrik ve Haham hariç tutulmuştur.
- 02:24Şapka Kanunu ve Tekke-Zaviye-Türbe Kapatılması
- Mustafa Kemal, Kastamonu gezisinde ilk defa şapka takarak halka şapkayı tanıtmış ve şapka kanunu "tepeden tırnağa yeniliktir" demiştir.
- Atatürk döneminde (1919-1938) kadınların kılık kıyafetine dokunulmamıştır.
- Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılmasına Şeyh Said İsyanı neden olmuştur.
- 06:12Soy Adı Kanunu
- Osmanlı Devleti'nde soyadı yoktu, lakap ve ünvanlar vardı; bu durum mülkiyet, askerlik, evlilik ve miras işlemlerinin karmaşık olmasını sağlıyordu.
- Mustafa Kemal, Konya milletvekili Naim Onat'ın önerisiyle Atatürk soy ismini almıştır.
- Akrabaları ise atadan soy ismini almıştır.
- 09:03Takvim ve Ölçü Birimlerinin Değiştirilmesi
- Osmanlı Devleti'nde Rumi ve Hicri takvim yerine dünyadaki herkesin kullandığı Miladi takvime geçilmiştir.
- Eski Arap rakamları yerine Latin alfabesinin getirdiği rakamlar kullanılmaya başlanmıştır.
- Eski ölçü birimleri (arşın, endaze, okka) yerine kilogram, litre ve metre gibi uluslar arası ölçü birimleri kullanılmaya başlanmıştır.
- 11:06Eğitim Alanındaki İnkılaplar
- Eğitim alanındaki inkılaplar arasında Tevhid-i Tedrisat Kanunu, Maarif Teşkilatı'nın kabulü, harf devrimi, millet mektepleri, Türk Tarih ve Dil Kurumu, halkevlerinin açılması ve köy enstitülerin kurulması bulunmaktadır.
- Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile tüm yerli ve yabancı okullar Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlanmış, eğitim ve öğretim bir çatı altında birleştirilmiştir.
- Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile medreseler kapatılmış, eğitimde ikilik son bulmuştur.
- 13:48Maarif Teşkilatı ve Harf Devrimi
- Maarif Teşkilatı'nın Kanunu ile ilkokullar, ortaokullar ve liselerin açılması, kapanması Milli Eğitim Bakanlığı'na devredilmiştir.
- Talim ve Terbiye Kurulu oluşturulmuş, okullarda hangi derslerin okutulacağı ve müfredat belirlenmiştir.
- Osmanlı Devleti'nde konuşulan dil Türkçe, yazılan dil Arapça olup, okur yazan oranları en fazla %5'tir.
- 15:47Harf Devrimi ve Latin Alfabesi
- Konuşma diliyle yazı dili arasındaki farklılıkları kaldırmak için Osmanlıca yazıları kaldırdılar ve yerine Latin alfabesini getirdiler.
- Latin alfabesi kabul edildikten sonra ilk defa Latin alfabesi ile çıkarılan gazete Mardin Gazetesi olmuştur.
- Harf devrimi ile yazı dili ile konuşma dili arasındaki fark kaldırıldı, ancak Osmanlı Devleti'nden kalma arşivlerin araştırılması zorlaşmıştır.
- 18:04Okuma Yazma Eğitimi
- Türkiye Cumhuriyeti'nde yeni bir alfabe kabul edilmiş, bu alfabeyi halka öğretmek için devlet dairelerinin akşam beş'ten sonra millet mekteplerine dönüştürülmesine millet mektepleri denir.
- Mustafa Kemal'e "Başöğretmen" ünvanı Milli Eğitim Bakanlığı tarafından verilmiştir, ancak gazilik, mareşallik ve başkomutanlık gibi ünvanları Meclis tarafından verilmiştir.
- 1931 yılında Mustafa Kemal'in emriyle Türk tarihini bir bütün olarak incelemek için Türk Tarih Kurumu kurulmuş, yayın dergisi Belleten'dir ve ilk başkanı Tevfik Bıyıkoğlu'dur.
- 22:21Türk Dil Kurumu ve Halkevleri
- Türkçeyi bir bilim dili haline getirmek ve Türkçedeki yabancı kelimeleri atmak için Mustafa Kemal'in emriyle Türk Dil Kurumu kurulmuş, ilk başkanı Samih Rıfat Horozcu'dur.
- Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumu'nda halka okuma yazma öğretmek yoktur.
- Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde kurulan Türk ocaklarının halk evlerine dönüştürülmesi, sanat, kültür, folklor alanında insanları geliştirmek, Atatürk ilke ve inkılaplarını halka mal etmek ve okuma yazma öğretmek için yapılmıştır.
- 25:06Köy Enstitüleri ve Eğitim Reformu
- 1940 yılında kurulan köy enstitüleri, Mustafa Kemal'den sonra İsmet İnönü döneminde kurulmuş, buradan mezun olan öğretmen tam donanımlı öğretmendir.
- Köy enstitülerinden mezun olan öğretmen köye atandığında halka okuma yazma, sağlık, inşaat, tarım ve hayvancılık hakkında bilgiler verir.
- Adnan Menderes döneminde Amerikan yardımlarından yararlanmak için Mustafa Kemal döneminde açılan halkevleri ve İsmet İnönü döneminde açılan köy enstitüleri kapatılmıştır.
- 27:25Eğitim Alanındaki Diğer Gelişmeler
- Mustafa Kemal'in vasiyeti üzerine Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumu'na mirasının bir kısmı bırakılmıştır.
- Amerikalı eğitimci John Dewey, Mustafa Kemal'in isteği üzerine Türkiye Cumhuriyeti'ne gelerek Anadolu gezilmiş ve köy öğretmen okulları açılmıştır.
- Türkiye Cumhuriyeti'nde ilk internet ODTÜ'de kurulmuştur.
- Albert Manşe'nin isteği üzerine 1933 yılında üniversiteler reformu gerçekleşmiş, Darülfünun kaldırılmış ve yerine İstanbul Üniversitesi kurulmuştur.