Buradasın

Atatürk İlkeleri ve Cumhuriyet Dönemindeki Yenilikler Eğitim Videosu

youtube.com/watch?v=53Y4cUz2E9g

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan, Atatürk İlkeleri ve Cumhuriyet dönemindeki önemli yenilikleri anlatan bir eğitim içeriğidir. Video, öğretmen-öğrenci diyalog formatında ilerlemektedir.
Video, Atatürk'ün dört temel ilkesi (cumhuriyetçilik, milliyetçilik, halkçılık ve laiklik) ile devletçilik ve inkılapçılık ilkelerini açıklayarak başlamakta, ardından Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş sürecini ve ilk yıllarında gerçekleştirilen yenilikleri kronolojik olarak ele almaktadır. İçerik, saltanatın kaldırılması, Ankara'nın başkent seçilmesi, cumhuriyetin ilanı, halifeliğin kaldırılması gibi temel olayları ve Medeni Kanun, Tevhid-i Tedrisat Kanunu, Harf Devrimi, eğitim ve kültür alanındaki yenilikler, ekonomik alandaki gelişmeleri kapsamaktadır.
Video, özellikle sınavlarda çıkabilecek sorulara dikkat çekerek konuları örnek sorularla pekiştirmekte ve her yenilik için nedenleri, süreçleri ve sonuçları detaylı olarak açıklamaktadır. Atatürk'ün ilkelere uygun olarak modern bir devlet kurma hedefi ve Türkiye'nin çağdaşlaşması süreci detaylı bir şekilde ele alınmaktadır.

00:05Cumhuriyetçilik: Cumhuriyetçilik, halkın kendi seçtiği temsilcilerle kendisini yönetmesi, yani millet egemenliği anlamına gelir.
Cumhuriyetçilikte seçme hakkı herkese, kadın-erkek, köylü-zengin ayrımı yapılmaksızın tanınır ve anayasal yönetim (kanun üstünlüğü) vardır.
Cumhuriyet yönetimi sayesinde Türk milleti artık yönetimde söz sahibi olmuştur ve kendisini yönetecek kişileri seçebilir.
03:33Milliyetçilik: Milliyetçilik, Türk milletini sevmek, yüceltme arzusu ve birlik-beraberliği sağlamayı hedeflemektir.
Atatürk'ün milliyetçilik anlayışında Türk milleti bir bütündür, ırkçı değil, birleştiricidir ve "ne mutlu Türk'üm diyene" diyerek duygu birliğini vurgulamıştır.
Milliyetçilik ilkesinde Misak-ı İktidadi kararları, Türk Tarih Kurumu, Türk Dil Kurumu, kabotaj kanunu gibi adımlar atılmıştır.
06:25Halkçılık: Halkçılık, devletin tüm fertleriyle bir ve eşit olmasını sağlamak ve her türlü ayrımcılığı ortadan kaldırmak için mücadele etmektir.
Halkçılık ilkesinde sosyal devlet anlayışı, topluma hizmet, sınıf kavramının yokluğu ve sosyal adalet vardır.
Halkçılık doğrultusunda medeni kanun, aşar vergisinin kaldırılması, soyadı kanunu, şapka kanunu ve devletin aşı kampanyaları gibi adımlar atılmıştır.
09:21Laiklik: Laiklik, din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılmasıdır.
Atatürk, din ve devlet işlerinin birbirine karıştırılmaması gerektiğini savunmuştur.
Atatürk, hayatı boyunca hem orduyla siyasetin hem de din ile devlet işlerinin birbirinden ayrılması için mücadele etmiştir.
09:47Laiklik İlkesi: Laiklik, din ve vicdan özgürlüğünü savunur; herkes istediği dine inanabilir ve dininin gereklerini yerine getirebilir.
Laiklik, yönetim işlerinin dini kurallara göre değil, akla, bilime ve toplumun ihtiyaçlarına göre ayarlanmasını gerektirir.
Laiklik ilkesi, inanç birliğinin değil, inanç özgürlüğünün savunulmasını ve devletin dini olmamasını vurgular.
11:50Laiklik İçin Atılan Adımlar: Saltanatın kaldırılması, halifeliğin kaldırılması ve medreselerin kapatılması laiklik yolunda önemli adımlardır.
Tevhidi Tesisat Kanunu'nun çıkarılması, tekke, türbe ve zaviyelerin kapatılması da laiklik ilkesine uygun adımlardır.
Şeriye ve Evkaf Vekaleti'nin kaldırılması yerine Diyanet İşleri Başkanlığı'nın kurulması da laiklik ilkesinin uygulanmasıdır.
12:32Devletçilik İlkesi: Devletçilik, devletin ekonomiye yön vermesi ve ekonomik bağımsızlığın kazanılması yolunda devletin alacağı adımlar bütünüdür.
Devletçilik modelinin uygulanmasının temel nedenleri: 1929 ekonomik krizi, halkın elinde sermaye eksiğinin olması ve özel sektörün yetersizliği olup, özel sektörün yapamadığını devletin yapmasıdır.
Devletçilik ilkesi, ekonomide vatandaş ile devletin işbirliği yapması ve ekonomiyi güçlendirerek çağdaş bir devlet kurmayı amaçlar.
15:02Devletçilik İçin Atılan Adımlar: Planlı ekonomiye geçiş, beş yıllık kalkınma planları hazırlanması ve büyük sanayi kuruluşlarının kurulması devletçilik ilkesinin uygulanmasıdır.
Sümerbank, Etibank ve Denizbank gibi bankaların kurulması, sanayi yatırımlarının desteklenmesi ve millileştirmelerin yapılması da devletçilik ilkesine uygun adımlardır.
Kabotaj Kanunu'nun kabul edilmesi ve şeker fabrikalarının kurulması da ekonomiyi güçlendirmek için atılan adımlardır.
15:51İnkılapçılık İlkesi: İnkılapçılık, zamana göre geri kalmış kurumların kaldırılıp yerlerine çağdaş, modern kurumların kurulmasını ifade eder.
İnkılapçılığın en temel amacı, çağın gerisinde kalmamak ve sürekli toplumun ihtiyaçlarını karşılamak için çağdaş bir devlet kurmaktır.
İnkılapçılık durağanlığa, dogmalara ve durduğu gibi kalmaya karşıdır; sürekli yenilik, dinamiklik ve çağdaşlaşma amaçlarındadır.
17:30Saltanatın Kaldırılması: Saltanat, yönetimin babadan oğula geçmesine verilen isimdir ve Osmanlı Devleti'nde padişahın başında bulunması anlamına gelir.
Saltanatın kaldırılmasının ilk nedeni, saltanatın millet egemenliği anlayışına ters düşmesidir.
İstanbul Hükümeti'nin yurdun işgaline sessiz kalması ve Kurtuluş Savaşı'nda milli mücadeleyi engelleme çabaları saltanatın kaldırılmasında önemli rol oynamıştır.
19:05Saltanatın Kaldırılması: Kurtuluş Savaşı kazanıldıktan sonra Lozan görüşmelerine hem İstanbul Hükümeti hem de TBMM hükümeti davet edildi, ancak TBMM, tek ve gerçek temsilci olduğunu savunarak saltanatın Lozan'a katılmaması gerektiğini belirtti.
Saltanatın kaldırılmasıyla Osmanlı Devleti resmen sona erdi; Mondros ile fiilen, Mudanya ile hukuken sona eren devlet, saltanatın kaldırılmasıyla resmen sona erdi.
Saltanatın kaldırılmasıyla son padişah Vahdettin yurt dışına gönderildi ve halife olarak Abdülmecid Efendi atandı; Atatürk, ortamın henüz hazır olmadığı için önce saltanatı kaldırdı, halifelik ise 1924'te kaldırılacaktı.
21:08Saltanatın Kaldırılmasının Sonuçları: Saltanatın kaldırılmasıyla devlet başkanı sorunu ortaya çıktı, ancak cumhuriyetin ilanıyla bu problem çözülecekti.
Saltanatın kaldırılması laikliğin ilk adımını oluşturdu; Osmanlı'da padişah hem siyasi hem dini yetkileri vardı, ancak saltanat kaldırıldıktan sonra halifenin sadece dini yetkisi kaldı.
22:33Ankara'nın Başkent Seçilmesi: Kurtuluş Savaşı döneminde Ankara fiilen Türkiye Devleti'nin merkezi olarak hareket ediyordu, İstanbul'un düşman işgalinden kurtulmasıyla başkent sorunu ortaya çıktı.
İstanbul güvenli değildi çünkü işgallere açık konumda, boğazlarda tam hakimiyet yoktu ve boğazların yakasında silah ve asker bulundurulamıyordu.
Ankara, Anadolu'nun iç kesimlerinde savunmaya elverişli bir konumda, ulaşım ve iletişim bakımından gelişmişti, ayrıca TBMM'nin açıldığı ve kurtuluş savaşı buradan yönetildiği için milli mücadele ruhu burada oluşmuştu.
25:08Cumhuriyetin İlanı: Cumhuriyetin ilan edilmesinin ilk nedeni saltanatın kaldırılmasından kaynaklanan devlet başkanlığı belirsizliğiydi; cumhuriyet ilan edildiğinde devlet başkanı cumhurbaşkanı olacaktı.
Atatürk, millet egemenliğine dayanan bir devlet kurmak istediğini sık sık dile getirmişti ve bu hayali gerçekleştirmek için cumhuriyeti ilan etti.
Meclis hükümeti sisteminde yaşanan hükümet kurma problemleri, cumhuriyet ilanıyla kabine sistemiyle değiştirilerek çözülecekti.
28:26Cumhuriyetin İlanının Sonuçları: Cumhuriyetin ilanıyla millet egemenliği güçlendi, devlet başkanlığı sorunu çözüldü ve devletin adı "Türkiye Cumhuriyeti" olarak belirlendi.
Rejim belirlendi (cumhuriyet) ve kabine sistemiyle hükümet kurma problemleri önüne geçirildi.
Halifelik, dünya üzerindeki tüm Müslümanların dini liderlerine verilen bir ünvan olup, Osmanlı Devleti'ne Yavuz Sultan Selim döneminde Memlüklerden geçmişti.
29:34Halifeliğin Kaldırılması ve Sebepleri: Eski rejime dönmek isteyenlerin halifenin etrafında toplanması, halifeliğin kaldırılmasında önemli bir rol oynadı.
Halifelik, yeniliklerin önünde engel teşkil ediyordu ve millet egemenliğine aykırıydı.
Abdülmecid Efendi, siyasetle uğraşmayacağını söz vererek halife olarak atandı ancak saltanatı savunarak ve devlet başkanı gibi davranarak halifeliğin kaldırılmasını hızlandırdı.
31:09Halifeliğin Kaldırılmasının Sonuçları: Halifelik kaldırılınca milli egemenlik güçlendi ve laiklik yolunda büyük bir adım atıldı.
Yeniliklerin önü açıldı çünkü halifelik bu yeniliklerin önünde bir engeldi.
Eski rejime dönüş yolu kapandı çünkü eski rejime dönmek isteyenler halifenin etrafında toplanıyordu.
32:133 Mart 1924'te Yapılan İnkılaplar: Şeriye ve Evkaf Vekaleti kaldırıldı, yerine Diyanet İşleri Başkanlığı ve Vakıflar Genel Müdürlüğü kuruldu.
Diyanet'in tek görevi dini konularda aydınlatmak, Vakıflar Genel Müdürlüğü ise vakıflarla ilgilenmek ve onları denetlemekti.
Erkan-ı Harbiye Vekaleti kaldırıldı, yerine Genelkurmay Başkanlığı ve Milli Savunma Bakanlığı kuruldu.
34:11Hukuk Alanındaki Yenilikler: Hukuk alanında yenilik yapma gereği, toplumun gereksinimlerine cevap veren hukuk kurallarının olmamasından kaynaklanıyordu.
Hukukta birliği sağlamak için şer'i, örfi ve azınlık mahkemelerinin yerine tek bir mahkeme sistemi oluşturulması gerekiyordu.
Azınlık mahkemeleri bağımsız devlet anlayışını zedeleyen bir durumdu çünkü yabancı devletler bu mahkemeleri bahane ederek iç işlere karışabiliyordu.
36:31Medeni Kanunun Yaratılması: Medeni Kanun, evlenme, boşanma, miras gibi aile hukukunu düzenleyen bir kanundu ve Osmanlı'da Mecelle adı verilen bir medeni kanunu vardı.
Mecelle, Türk toplumunun ihtiyaçlarına cevap vermediği, kadın-erkek eşitliğine önem vermediği ve yeniliklere açık olmadığı için kaldırıldı.
Yeni Medeni Kanun, İsviçre'deki medeni kanun temel alınarak Türk toplumuna uygun hale getirildi ve 1926 yılında kabul edildi.
39:51Medeni Kanun ve Kadın Hakları: Medeni Kanun ile resmi nikah zorunlu hale gelmiş, önceden imam nikahı yeterliydi.
Medeni Kanun ile kadın-erkek eşitliği mahkemelerde, mirassa, boşanmada ve şahitlikte sağlanmış, ancak erkeğin çok eşlilik hakkı kaldırılmış.
Medeni Kanun'da kadın-erkek eşitliği ekonomi, hukuk ve sosyal alanda sağlanmış, ancak siyasi alanda kadınlara haklar verilmemiştir.
41:45Yeni Türk Devleti'nde Hukuk Alanındaki Yenilikler: Yeni Türk Devleti'nin kurulmasıyla 1921'de 21. Anayasası, 1924'te 24. Anayasası kabul edilmiş, 1926'da İtalya'dan ceza kanunu, İsviçre'den borçlar kanunu alınmış.
1928'de Almanya'dan ticaret kanunu alınmış, 1925'te Ankara'da Adliye Hukuk Mektebi (hukuk okulu) açılmuş.
42:42Tevhid-i Tedrisat Kanunu: Tevhid-i Tedrisat Kanunu, Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde ve Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk dönemlerinde medreseler, yabancı okullar, azınlık okulları ve modern Avrupa tarzındaki okulların kendi kafasına göre eğitim vermesi nedeniyle eğitimde kaos ortamı olduğu için çıkarılmıştır.
Bu kanunla tüm okullar Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlanmış, eğitimde birlik ve düzen sağlanmış, çağdaş eğitim sistemine geçilmiş ve laik bir eğitim sistemi kurulmuştur.
İlköğretim zorunlu ve parasız hale getirilmiş, karma eğitim (kızlar ile erkeklerin aynı ortamda eğitim görmesi) uygulanmış, çağdaş okullar ve üniversiteler açılmıştır.
46:08Harf İnkılabı: 1928'de Arap alfabesinden vazgeçilerek Latin alfabesi kullanılmaya başlanmış ve yeni Türk alfabesi oluşturulmuştur.
Arap alfabesi yazılması, okunması ve öğrenilmesi zor olduğu, okuma yazma oranlarının düşük olması ve Arap harflerinin Türkçe'nin dil ve ses uyumuna uygun olmaması nedeniyle bu geçiş yapılmıştır.
Türkçede olmayan X ve Q harfleri çıkarılmış, Ç, G, İ, Ö ve Ü harfleri eklenerek millileştirilmiş bir alfabeye ulaşılmıştır.
48:10Millet Mektepleri: Harf inkılabından sonra yeni alfabeyi halka öğretmek için millet mektepleri (okuma yazma kursları) açılmıştır.
16 ile 45 yaş arasında olan kişilerin millet mekteplerine katılması zorunlu hale getirilmiştir.
Yaklaşık 500 bin vatandaş bu kurslardan okuma yazma öğrenerek ayrılmış, okuma yazma oranları sürekli artmıştır.
49:43Mustafa Kemal'in İnkılaplara Öncülük Etme Özelliği: Mustafa Kemal, yeni bir inkılap yaptığında mutlaka öncülük yapıyor.
Şapka inkılabında ilk şapkayı kendisi takmış, soyadı kanunu çıkarıldığında ilk soy ismini kendisi almış.
Yeni Türk alfabesine geçildiğinde kara tahttan önüne geçerek yeni alfabeyi öğretmeye başlamış ve millet mekteplerindeki ilk öğretmen olmuş.
50:17Milliyet Mektepleri ve Öğretmenler Günü: 24 Kasım günü Türkiye'de öğretmenler günü olarak kutlanıyor.
Milliyet mektepleri halka okuma yazma öğretmek için açıldığı için halkçılık ilkesine giriyor.
Yeni Türk alfabesinin kabul edilmesi ise millileştirme hareketi olduğu için milliyetçiliğe giriyor.
50:57Türk Tarih Kurumu: Türk Tarih Kurumu'nun amacı Türk tarihini araştırmaktır.
O dönemde Türk tarihi denildiğinde sadece İslam tarihi ve Osmanlı tarihi akla geliyordu.
Türk tarihi, Hunlar, Göktürkler, Karanlılar, Var Oğulları gibi devletleriyle binlerce yıllık bir geçmişe sahiptir.

Atatürk İlkeleri ve Cumhuriyet Dönemindeki Yenilikler Eğitim Videosu

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir