Orta Asya'da ilk teşkilatlı Türk devleti Hunlar tarafından kuruldu
Teoman döneminde (MÖ 220-209) Çin, Yüe-çiler ve Tunguzlarla savaşlar yapıldı
Mete Han (MÖ 209-174) cesareti ve teşkilatçılığıyla devleti en geniş sınırlarına ulaştırdı
Çin'in Hunlara Karşı Politikası
Çin, Hun akınlarını durdurmak için Çin Seddi'ni inşa ettirdi
Çin prenseslerini Hun hakanlarıyla evlendirerek casusluk yaptı
Hun beylerini birbirine karşı kışkırtarak devleti zayıflattı
Devletin Çöküşü
Hun Devleti MÖ 58'de batı ve güney olarak ikiye ayrıldı
Batı Hunları MÖ 36'da, güney Hunları MÖ 48'de yıkıldı
Hunların bir kısmı kuzeye çekilerek bağımsız topluluklar oluşturdu
Eski Türk Devlet Yapısı
Ülke doğu ve batı olmak üzere ikiye bölünmüştü
Devlet yönetimi "töre" adı verilen yazılı olmayan kurallara göre yürütülürdü
Ordu onlu sisteme göre teşkilatlanmış, kadınlar da orduya katılırdı
Yanıtı değerlendir
{"b7k30":{"state":{"logoProps":{"url":"https://yandex.com.tr"},"formProps":{"action":"https://yandex.com.tr/search","searchLabel":"Bul"},"services":{"activeItemId":"summary","items":[{"url":"https://yandex.com.tr/gundem/","title":"Gündem","id":"agenda"},{"url":"https://yandex.com.tr/shopping/","title":"Alışveriş","id":"shopping"},{"url":"https://yandex.com.tr/finance/","title":"Finans","id":"finance"},{"url":"https://yandex.com.tr/yacevap/","title":"YaCevap","id":"answers"},{"url":"https://yandex.com.tr/yaozet/","title":"YaÖzet","id":"summary"},{"url":"https://yandex.com.tr/travel/","title":"Seyahat","id":"travel"},{"url":"https://yandex.com.tr/video/search?text=popüler+videolar","title":"Video","id":"video"},{"url":"https://yandex.com.tr/gorsel/","title":"Görsel","id":"images"}]},"userProps":{"loggedIn":false,"ariaLabel":"Menü","plus":false,"birthdayHat":false,"child":false,"dialogProps":{"host":"yandex.com.tr","lang":"tr","project":"summary","queryParams":{"exp_flags":"skin","preset":"oceania","utm_source":"portal-summary"},"retpath":"https%3A%2F%2Fyandex.com.tr%2Fyaozet%2Feducation%2Fasya-hun-devleti-nin-kurulusu-ve-cokusu-id14-IcHYh8eS%3Flr%3D213%26ncrnd%3D25370","tld":"com.tr","platform":"desktop"},"className":"PortalHeader-User"},"suggestProps":{"selectors":{"form":".HeaderForm","input":".HeaderForm-Input","submit":".HeaderForm-Submit","clear":".HeaderForm-Clear","layout":".HeaderForm-InputWrapper"},"suggestUrl":"https://yandex.com.tr/suggest/suggest-ya.cgi?show_experiment=222&show_experiment=224","deleteUrl":"https://yandex.com.tr/suggest-delete-text?srv=web&text_to_delete=","suggestPlaceholder":"Yapay zeka ile bul","platform":"desktop","hideKeyboardOnScroll":false,"additionalFormClasses":["mini-suggest_theme_tile","mini-suggest_overlay_tile","mini-suggest_expanding_yes","mini-suggest_prevent-empty_yes","mini-suggest_type-icon_yes","mini-suggest_personal_yes","mini-suggest_type-icon_yes","mini-suggest_rich_yes","mini-suggest_overlay_dark","mini-suggest_large_yes","mini-suggest_copy-fact_yes","mini-suggest_clipboard_yes","mini-suggest_turboapp_yes","mini-suggest_expanding_yes","mini-suggest_affix_yes","mini-suggest_carousel_yes","mini-suggest_traffic_yes","mini-suggest_re-request_yes","mini-suggest_source_yes","mini-suggest_favicon_yes","mini-suggest_more","mini-suggest_long-fact_yes","mini-suggest_hide-keyboard_yes","mini-suggest_clear-on-submit_yes","mini-suggest_focus-on-change_yes","mini-suggest_short-fact_yes","mini-suggest_app_yes","mini-suggest_grouping_yes","mini-suggest_entity-suggest_yes","mini-suggest_redesigned-navs_yes","mini-suggest_title-multiline_yes","mini-suggest_type-icon-wrapped_yes","mini-suggest_fulltext-highlight_yes","mini-suggest_fulltext-insert_yes","mini-suggest_lines_multi"],"counter":{"service":"summary_com_tr_desktop","url":"//yandex.ru/clck/jclck","timeout":300,"params":{"dtype":"stred","pid":"0","cid":"2873"}},"noSubmit":false,"formAction":"https://yandex.com.tr/search","tld":"com.tr","suggestParams":{"srv":"serp_com_tr_desktop","wiz":"TrWth","yu":"7548536591759357836","lr":213,"uil":"tr","fact":1,"v":4,"use_verified":1,"safeclick":1,"skip_clickdaemon_host":1,"rich_nav":1,"verified_nav":1,"rich_phone":1,"use_favicon":1,"nav_favicon":1,"mt_wizard":1,"history":1,"nav_text":1,"maybe_ads":1,"icon":1,"hl":1,"n":10,"portal":1,"platform":"desktop","mob":0,"extend_fw":1,"suggest_entity_desktop":"1","entity_enrichment":"1","entity_max_count":"5"},"disableWebSuggest":false},"context":{"query":"","reqid":"1759357866261895-12430912800086238459-balancer-l7leveler-kubr-yp-sas-160-BAL","lr":"213","aliceDeeplink":"{\"text\":\"\"}"},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"b7k3w01-0-1"},"ui":"desktop","service":"summary","fast":{"name":"summary","subtype":"header_tr"}}}}},"type":"summary","subtype":"header_tr"},"b7k31":{"state":{"links":[{"id":"0","title":"Ana Sayfa","url":"/yaozet/","target":"_self"},{"id":"1","title":"Talimatlar","url":"/yaozet/how_to","target":"_self"},{"id":"2","title":"Eğitim","url":"/yaozet/education","target":"_self"},{"id":"3","title":"Tıp","url":"/yaozet/medicine","target":"_self"},{"id":"4","title":"Yasalar","url":"/yaozet/law","target":"_self"},{"id":"5","title":"Finans","url":"/yaozet/finance","target":"_self"},{"id":"6","title":"Oyunlar","url":"/yaozet/games","target":"_self"},{"id":"7","title":"Ürünler","url":"/yaozet/ecom","target":"_self"},{"id":"8","title":"Seyahat","url":"/yaozet/travel","target":"_self"},{"id":"9","title":"Servisler","url":"/yaozet/services","target":"_self"},{"id":"10","title":"Sinema","url":"/yaozet/cinema","target":"_self"},{"id":"11","title":"Programlama","url":"/yaozet/programming","target":"_self"},{"id":"12","title":"Otomobil","url":"/yaozet/auto","target":"_self"},{"id":"13","title":"Yemek","url":"/yaozet/food","target":"_self"},{"id":"14","title":"Bilim","url":"/yaozet/science","target":"_self"},{"id":"15","title":"Spor","url":"/yaozet/sports","target":"_self"},{"id":"16","title":"Edebiyat","url":"/yaozet/literature","target":"_self"},{"id":"17","title":"Emlak","url":"/yaozet/real_estate","target":"_self"},{"id":"18","title":"Diğer","url":"/yaozet/other","target":"_self"}],"activeLinkId":"2","title":"Kategoriler","baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"b7k3w02-0-1"},"ui":"desktop","service":"summary","fast":{"name":"summary","subtype":"header_categories"}}}}},"type":"summary","subtype":"header_categories"},"b7k32":{"state":{"article":{"title":"Asya Hun Devleti'nin Kuruluşu ve Çöküşü","text":"Orta Asya'da ilk teşkilatlı Türk devleti Hunlar tarafından kuruldu. Teoman döneminde (MÖ 220-209) Çin, Yüe-çiler ve Tunguzlarla savaşlar yapıldı. Mete Han (MÖ 209-174) cesareti ve teşkilatçılığıyla devleti en geniş sınırlarına ulaştırdı","detailed":{"text":"Orta Asya'da ilk teşkilatlı Türk devleti Hunlar tarafından kuruldu. Teoman döneminde (MÖ 220-209) Çin, Yüe-çiler ve Tunguzlarla savaşlar yapıldı. Mete Han (MÖ 209-174) cesareti ve teşkilatçılığıyla devleti en geniş sınırlarına ulaştırdı","chapters":[{"id":0,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"Orta Asya'da ilk teşkilatlı Türk devleti Hunlar tarafından kuruldu"},{"id":1,"link":null,"text":"Teoman döneminde (MÖ 220-209) Çin, Yüe-çiler ve Tunguzlarla savaşlar yapıldı"},{"id":2,"link":null,"text":"Mete Han (MÖ 209-174) cesareti ve teşkilatçılığıyla devleti en geniş sınırlarına ulaştırdı"}],"title":"Devletin Kuruluşu ve Yükselişi"},{"id":1,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"Çin, Hun akınlarını durdurmak için Çin Seddi'ni inşa ettirdi"},{"id":1,"link":null,"text":"Çin prenseslerini Hun hakanlarıyla evlendirerek casusluk yaptı"},{"id":2,"link":null,"text":"Hun beylerini birbirine karşı kışkırtarak devleti zayıflattı"}],"title":"Çin'in Hunlara Karşı Politikası"},{"id":2,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"Hun Devleti MÖ 58'de batı ve güney olarak ikiye ayrıldı"},{"id":1,"link":null,"text":"Batı Hunları MÖ 36'da, güney Hunları MÖ 48'de yıkıldı"},{"id":2,"link":null,"text":"Hunların bir kısmı kuzeye çekilerek bağımsız topluluklar oluşturdu"}],"title":"Devletin Çöküşü"},{"id":3,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"Ülke doğu ve batı olmak üzere ikiye bölünmüştü"},{"id":1,"link":null,"text":"Devlet yönetimi \"töre\" adı verilen yazılı olmayan kurallara göre yürütülürdü"},{"id":2,"link":null,"text":"Ordu onlu sisteme göre teşkilatlanmış, kadınlar da orduya katılırdı"}],"title":"Eski Türk Devlet Yapısı"}],"keypoints":null},"type":"text","categoryId":"education","url":"https://www.tarihsinifi.com/6435/asya-hun-devleti-buyuk-hun-devleti.html","urlProcessed":"https://yandex.com.tr/yaozet/education/asya-hun-devleti-nin-kurulusu-ve-cokusu-id14-IcHYh8eS/education/asya-hun-devleti-nin-kurulusu-ve-cokusu-id14-IcHYh8eS","pageUrl":"https://yandex.com.tr/yaozet/education/asya-hun-devleti-nin-kurulusu-ve-cokusu-id14-IcHYh8eS?lr=213","sharingPath":"education/asya-hun-devleti-nin-kurulusu-ve-cokusu-id14-IcHYh8eS"},"pageUrl":"https://yandex.com.tr/yaozet/education/asya-hun-devleti-nin-kurulusu-ve-cokusu-id14-IcHYh8eS?lr=213","header":{"title":"Asya Hun Devleti'nin Kuruluşu ve Çöküşü","subtitle":"Yapay zekadan makale özeti","homeUrl":"/yaozet/","sourceUrl":"https://www.tarihsinifi.com/6435/asya-hun-devleti-buyuk-hun-devleti.html","hasShare":true,"canUseNativeShare":false,"extralinksItems":[{"variant":"reportFeedback","reportFeedback":{"feature":"YaOzet","title":"Bu yanıtta yanlış olan nedir?","checkBoxLabels":[{"value":"Uygunsuz veya aşağılayıcı yanıt"},{"value":"Bilgi az"},{"value":"Bilgi güncel değil"},{"value":"Görüntüleme hataları"},{"value":"Diğer"}]}}],"categoryUrl":"/yaozet/education","categoryTitle":"Eğitim"},"feedbackProps":{"feature":"Summary","baseProps":{"metaFields":{"yandexuid":"7548536591759357836","reqid":"1759357866261895-12430912800086238459-balancer-l7leveler-kubr-yp-sas-160-BAL"}},"positiveCheckboxLabels":[{"value":"Yanıtı çok beğendim"},{"value":"Yanıtta gerekli bilgiler var"},{"value":"Kolay anlaşılır"},{"value":"Diğer"}],"negativeCheckboxLabels":[{"value":"Uygunsuz veya aşağılayıcı yanıt"},{"value":"Bilgi az"},{"value":"Bilgi güncel değil"},{"value":"Görüntüleme hataları"},{"value":"Diğer"}]},"isHermione":false,"dialogStoreProps":{"baseUrl":"","baseUrlWs":""},"globalStoreProps":{"imageBackendUrl":"https://yandex.com.tr/images-apphost/image-download?cbird=171","query":"","retina":false,"avatarId":"0","isHermione":false,"isMacOS":false,"tld":"com.tr","isEmbeddedFuturis":false,"isLoggedIn":false,"brand":"yazeka","reqId":"1759357866261895-12430912800086238459-balancer-l7leveler-kubr-yp-sas-160-BAL","device":{"isIOS":false,"platform":"desktop"},"neuroMordaUrl":"","advChatParams":{"advLabelProps":{"compactAdvLabel":false},"needPrerenderCounter":false},"disableUrlParamsModification":false,"feedbackBaseProps":{"featureName":"summary","metaFields":{"yandexuid":"7548536591759357836","reqid":"1759357866261895-12430912800086238459-balancer-l7leveler-kubr-yp-sas-160-BAL"}},"adapterName":"summary"},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"b7k3w03-0-1"},"ui":"desktop","service":"summary","fast":{"name":"summary_item_response"}}}}},"type":"summary_item_response"},"b7k33":{"state":{"isIndex":false,"form":{"name":"yaozet","action":"/yaozet/create","validatePath":"/yaozet/create/json"},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"b7k3w04-0-1"},"ui":"desktop","service":"summary","fast":{"name":"summary","subtype":"right-column"}}}}},"type":"summary","subtype":"right-column"},"b7k34":{"state":{"generalLinks":[{"id":"privacy-policy","text":"Gizlilik politikası","url":"https://yandex.com.tr/legal/privacy_policy/tr/"},{"id":"terms-of-service","text":"Kullanıcı sözleşmesi","url":"https://yandex.com.tr/legal/yaozet_termsofuse"},{"id":"report-error","text":"Hata bildir","url":"https://forms.yandex.com.tr/surveys/13748122.01a6645a1ef15703c9b82a7b6c521932ddc0e3f7/"},{"id":"about-company","text":"Şirket hakkında","url":"https://yandex.com.tr/project/portal/contacts/"}],"copyright":{"url":"https://yandex.com.tr","currentYear":2025},"socialLinks":[{"url":"https://www.tiktok.com/@yandex.turkiye","type":"tiktok","title":"TikTok"},{"url":"https://www.youtube.com/@YandexTurkiye","type":"youtube","title":"Youtube"},{"url":"https://www.facebook.com/YandexComTr","type":"facebook","title":"Facebook"},{"url":"https://www.instagram.com/yandex__turkiye/","type":"instagram","title":"Instagram"},{"url":"https://x.com/yndxturkiye","type":"x","title":"X"}],"categoriesLink":[],"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"b7k3w05-0-1"},"ui":"desktop","service":"summary","fast":{"name":"summary","subtype":"footer_tr"}}}}},"type":"summary","subtype":"footer_tr"}}