Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Atıl Üniversitesi Kütüphane Müdür Yardımcısı Osman Kutlu ve Ankara Kent Arşivi'nde çalışan bir arşivcinin sunduğu eğitim içeriğidir. Konuşmacılar, Türkiye'de ilk kez kent arşivinde yapay zeka kullanan kurum olan Ankara Dijital Kent Arşivi'nin Gamos sistemini tanıtmaktadır.
- Video, arşiv, müze ve kütüphane yazılımlarının kullanım gerekçeleriyle başlayıp, Gamos sisteminin özellikleri ve avantajlarını detaylı şekilde ele almaktadır. Sistem, kullanıcı dostu bir arayüze sahip olup, görsel materyallerin tanımlamasını kolaylaştıran yüz tanıma, obje tanıma, fotoğraf üzerine not alma, siyer özelliği ve harita sistemi gibi yapay zeka teknolojilerini içermektedir.
- Sunumda ayrıca Gamos sisteminin medya takip özelliği, 200'e yakın farklı dosya formatını işleyebilme kapasitesi, Osmanlıca karakterleri tanıyabilme özelliği ve fotoğraf çözünürlüğü gereksinimleri gibi teknik detaylar da paylaşılmaktadır. Video, sistemin nasıl kullanılacağı ve veri yönetimi konusunda pratik bilgiler sunarak, katılımcıların sorularına cevap verilerek sonlanmaktadır.
- 00:05Arşiv, Müze ve Kütüphane Yazılımlarının Kullanım Gerekçeleri
- Osman Kutlu, Atıl Üniversitesi Kütüphane Müdür Yardımcısı olarak Ankara Dijital Kent Arşivi'nin uygulama ve yapay zeka veritabanlı GAMOS sisteminden bahsedecek.
- Kurumlar yazılım seçerken ihtiyaç analizi yapar ve bu analiz materyal ve türleri göz önünde bulundurarak, erişim politikası doğrultusunda kurum içi ve kurum dışı olmak üzere iki açıdan ele alınır.
- Kurum içi kullanımda yazılım personel performansını ölçer, koleksiyona tanımasını ve hakim olmasını sağlar, üst yönetimi depolama yardımcı olur, koleksiyon yönetiminde ilgili personelin iş yükünü azaltır ve koleksiyon geliştirmesinde katkıda bulunur.
- 03:29Kurum Dışı Kullanım Avantajları
- Kurum dışına bakıldığında otomasyon sistemleri kullanıcıların koleksiyona rahat gelişimini sağlar, koleksiyonların ulusal ve uluslararası platformlarda tanınırlığını artırır ve araştırmacılar istediği bilgiye hızlı ve etkin bir şekilde ulaşmasını sağlar.
- Kent müzeleri için bu sistemler fiziki ziyaretçi çekmesini sağlar, farklı illerde olan kişilerin koleksiyonu tanımadan nerede ne olduğunu bilmesini engeller ve kurumlar arası işbirliğine olanak verir.
- 04:51Ankara Dijital Kent Arşivi'nin GAMOS Sistemi
- Ankara Dijital Kent Arşivi yaklaşık bir yıl önce yapay zeka veri tabanlı otomasyon sistemi olan GAMOS'u kullanmaya başlamıştır.
- Sistem kullanıcı dostu, hızlı ve etkin bir şablon sunarak müze ve arşiv materyallerini farklı alanlara ayırmıştır.
- Sistemde çoğu alan otomatik olarak gelir, bu da veri aktarımında kişinin hızını artırır ve manuel girişin azaltılmasına yardımcı olur.
- 07:30Materyal Türlerinin Sınıflandırılması
- Türkiye'de en son çıkan Cumhurbaşkanlığı Arşivleri Yönetmeliği'nde standart dosya planı uygulaması zorunlu olup, dosyaları konu edilmeyen materyaller için ayrıca bir saklama planı hazırlama gerekliliği belirtilmiştir.
- Özel arşivlerde, kent müzelerinde ve diğer kurumlarda yaklaşık %80-90'ı görsel materyaller oluşturduğu için standart bir envanter numaralandırma sistemi yoktur.
- Ankara Dijital Kent Arşivi, Fransa'dan alınan kent aşıklar örneğini Türkçe'ye çevirerek materyal türüne ve boyutuna göre bir sınıflandırma sistemi oluşturmuştur.
- 10:43GAMOS'un Veri Toplama Özellikleri
- GAMOS'un en güzel özelliklerinden biri sağda veri toplamaktır.
- Akıllı telefonlar ve tabletler kullanılarak Anadolu köylerindeki eski fotoğraflar, kartpostalar gibi materyaller fotoğraflanıp ilgili bilgiler girilerek sisteme aktarılabilir.
- Bu özellik, sözlü tarih çalışmaları gibi anlık veri toplama durumlarında büyük fayda sağlar ve koleksiyon gelişiminde önemli bir avantaj sunar.
- 12:35Ankara Kent Arşivi ve Yapay Zeka Özellikleri
- Arşiv ve müzecilerin en büyük korkusu görsel materyallerdir çünkü görsellerin tanımlaması zaman alır ve detaylı bir şekilde yazılması gerekir.
- Yapay zeka, yüz tanıma özelliği sayesinde koleksiyonlarda bulunan fotoğrafları otomatik olarak tanıyabiliyor ve her fotoğrafta tekrar isim girmenize gerek kalmıyor.
- Obje tanıma özelliği sayesinde kravat, otobüs gibi nesneleri tanıyabiliyor ve şehir plancılarına, mimarlara yarayacak şekilde resim üzerinden not alma imkanı sunuyor.
- 17:52Sistemin Kullanım Özellikleri
- Araştırmacılar belirli konuları tarama yaparak kaydedebiliyor ve sisteme ilgili yeni belge eklendiğinde bilgilendiriliyorlar.
- Sistemde siyer özelliği bulunuyor ve fotoğraflarda yüz tanıma sadece fotoğraflarda değil, videolarda bile yapılabiliyor.
- Harita özelliği sayesinde en çok veri olduğu alanlar kırmızı noktalarla gösteriliyor ve koleksiyon geliştirme konusunda fikir veriyor.
- 24:27Sistemin Avantajları ve Kullanım Alanları
- Bu sistem bir kent portalı, kültür portalı veya kültür haritası olarak düşünülebilir ve cep telefonundan da erişilebilir.
- Yapay zeka, arşiv ve araştırmacı için büyük kolaylık sağlıyor ve Türkiye'de ilk kez kent arşivi bazında kullanılmış.
- Sistem, kent arşivlerinde başka ülke şehirlerindeki verileri de entegre etme imkanı sunuyor ve uluslararası standartlara uygun olduğu için bu veriler kolayca sisteme aktarılabiliyor.
- 28:01Gamos Sisteminin Takip Özelliği
- Gamos sistemi, kültür portalında takip özelliği sunuyor.
- Sistem, belirli bir konuyla ilgili yeni bilgiler eklendiğinde kullanıcıya haber veriyor.
- Eklenen bilgiler onaylandıktan sonra sisteme dahil ediliyor.
- 29:05Sistemin Dosya İşleme Kapasitesi
- Gamos sistemi ikiyüz'e yakın farklı formatta dosyaları işleyebiliyor.
- Eski ve yeni soyisimleri eşleştirebiliyor, örneğin "Kutlu Bekiroğlu" şeklinde.
- Sistem akıllı bir şekilde çalışıyor ve bir kez tanımlandıktan sonra tekrar tekrar kullanmaya gerek kalmıyor.
- 30:39Sistemin Yüz Tanıma Başarısı ve Çözünürlük
- Sistemin yüz tanıma başarısı %99,70.
- Yüksek çözünürlüklü fotoğraflar arşivlemek için daha iyi, ancak anlık paylaşım için 200-300 lira çözünürlük yeterli olabilir.
- Düşük çözünürlüklü fotoğraflar zamanla kuru hale gelebiliyor.
- 31:34Sistemin Osmanlıca Karakterleri Tanıma Özelliği
- Gamos sistemi Osmanlıca dergiler ve gazetelerdeki karakterleri tanıyabiliyor.
- El yazması yazılarda herkesin farklı tarzı olduğu için biraz sıkıntı yaşanabiliyor.
- Makine yazılan tüm Osmanlıca karakterleri tanıyabiliyor.
- 32:11Sisteme Veri Ekleme Hazırlığı
- Verileri sınıflandırıp dijital ortama aktarabilirsiniz.
- İstenen alanları Excel formatında sağlayabilirsiniz.
- Sistem Excel'den otomatik olarak verileri çekebiliyor ve boş alanlar gözükmüyor.
- 33:04Sistem Kullanımı ve Kapanış
- Sisteme bir veri veya on bin veri ekleyebilirsiniz.
- Sistem otomatik olarak ilgili alanları doldurarak gelişime sunuyor.
- Anlaşılmayan konular için soru sorulabilir ve cevap verilmeye hazır.