Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, "Kürkçü Dükkanı" adlı kanalda bir eğitimci tarafından üniversite öğrencilerine yönelik sunulan akademik bir ders formatındadır.
- Video, anayasa hukukuna giriş dersinin ilk bölümünü kapsamaktadır. İçerikte anayasa hukukunun tanımı, konusu, kısımları, tarihsel gelişimi ve diğer hukuk dallarıyla ilişkisi ele alınmaktadır. Ayrıca anayasa hukukunun iki ana dalı olan "anayasa hukukunun genel esasları" ve "Türk anayasa hukuku" arasındaki farklar açıklanmaktadır.
- Videoda Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Brown Board Education of the Topeka davası üzerinden anayasa hukukunun toplumsal etkileri örneklerle anlatılmakta ve gelecek derslerde ele alınacak konular (anayasa kavramı, anayasacılık hareketleri, kurucu iktidar, devlet kavramı, devlet şekilleri, demokrasi, seçimler, temel hak ve hürriyetler, anayasa yargısı) özetlenmektedir.
- Ders Programı Tanıtımı
- Üniversitesi'nin değerli takipçileri ile görüşmeyeli uzun bir aradan sonra tekrar Kürkçü Dükkanı'na dönmüş bulunuyoruz.
- İki dönem başladı ve dersler çoğu üniversitede bu hafta itibariyle başladı.
- Bu dönemde, öğrencilerin taleplerine ve tercihlerine dayanarak "Anayasa Hukukuna Giriş" ve "Siyaset Bilimine Giriş" derslerini yürütmeye çalışacağız.
- 01:25Kanal Etkinlikleri
- Dersler yokken fırsatı değerlendirerek "Felsefe Sözlüğü" adlı video serisi başlattık, burada felsefenin temel kavramları ve akımları hakkında bilgi veriyoruz.
- "Siyaset Bilimciler Konuşuyor" mottosuyla yeni bir video serisi başlattık, burada siyaset biliminin teorisi ve önde gelen düşünürlerin görüşleri hakkında bilgi veriyoruz.
- Bu hafta itibariyle Anayasa Hukukuna Giriş dersinin ilk videosunu oluşturuyoruz.
- 03:57Anayasa Hukukuna Giriş Dersi
- Anayasa Hukukuna Giriş dersi, bazı fakültelerde Anayasa Hukuku Bir olarak da isimlendirilebilir.
- Üniversitelerde genellikle Anayasa Hukukuna Giriş (Anayasa Hukuku Bir) ve Türk Anayasa Hukuku (Anayasa Hukuku İki) şeklinde iki farklı ders uygulaması bulunur.
- Bu dersin ilk konuları anayasa hukukunun tanımı, konusu, kısımları, yaklaşım biçimleri, diğer dallarla ilişkisi ve tarihsel gelişimi olacak.
- 05:43Devlet ve Hukuk Devleti Kavramları
- Devlet, hukuk devleti, kamu yönetimi ve kamu hukuku kavramları birbirinin devamında zincirleme, birbiriyle ilişkili kavramlardır.
- Weber'in tanımına göre devlet, meşru fiziki zor kullanma tekelini elinde bulan bir aygıttır.
- Modern devletlerin en önemli özelliği hukuk devleti olabilmesidir, hem yönetenlerin hem de yönetilenlerin hukukla bağlı olduğu devlet anlamındadır.
- 07:05Kamu Hukuku ve Anayasa Hukuku
- Hukuk özel hukuk ve kamu hukuku şeklinde ayrıma tabi tutulmuştur.
- Kamu hukuku çeşitleri içerisinde anayasa hukuku ve idare hukuku en başta gelir.
- Anayasa hukuku, bir devletin kamu örgütlenmesinin hem yapısal hem işlevsel anlamda çerçevesini çizen bir metindir.
- 07:47Anayasa Kavramının Kökeni
- Anayasa kavramının kökeni Latince'deki "constitutio" kelimesinden gelir, bu kelime devletin temel kuruluşunu, hal, vaziyet, durum ve bünye anlamına gelir.
- Fransızca'da "constitutio" kelimesinin karşılığı "constitution" olarak kullanılır ve bu kavram Türkiye'deki idari rejimde önemli bir yere sahiptir.
- Türkiye'de anayasa hukuku Fransa ile çok yakın ilgi içerisinde olup, tüm kurumların örgütlenme ve işleyişine egemen olan ilkeler anlamında anayasa ile ilgili gelişmelerde Fransa'nın etkisi vardır.
- 09:28Türkiye'deki Anayasa Kullanımları
- Türkiye'de anayasa ile ilgili farklı anayasaların isimleri farklıdır: 1876 tarihli ilk anayasa "Kanuni Esasi" olarak adlandırılmıştır.
- 1921'de "Teşkilatı Esasiye Kanunu" ismi verilen anayasa, 1876 Kanuni Esasi'yı yürürlükten kaldırmadan yeni bir isimle anayasa ihdas etmiştir.
- 1945'te "Teşkilatı Esasiye Kanunu" adı verilen anayasa, 1950 yılında "Anayasa" olarak türkçeleştirilmiştir.
- 11:52Anayasa Hukuku Terimi
- Anayasa hukuku karşılığı Fransızca'da "constitutinal" ve İngilizce'de "constitutional" terimleri kullanılır.
- Fransızca'da "droit" ve İngilizce'de "law" hukuk anlamına gelir.
- "Constitutional" terimi, yukarıda açıklanan "constitution" isminin sıfat hali olarak kullanılır.
- 12:29Anayasa Hukukunun Tanımı ve Kapsamı
- Türkiye'de hukuki esasiye, esas teşkilat kanunu, ana hukuk, devlet ana hukuku ve anayasa hukuku terimleri kullanılırken, anayasa hukuku teriminin doğru olup olmadığı konusunda tartışma vardır.
- Anayasa hukuku, "ana kanun hukuku" anlamına gelir ve hukukun sadece kanuna ibaret olduğu izlenimini verir, ancak hukuk kanundan ibaret değil, daha geniş kapsamlı bir kavramdır.
- Anayasa hukuku, yasama, yürütme ve yargı gibi devletin temel organlarının kuruluşunu, işleyişini ve karşılıklı ilişkilerini, ayrıca devlet karşısında vatandaşların temel hak ve özgürlüklerini düzenleyen hukuk kurallarını inceleyen bir hukuk bilimidir.
- 15:25Anayasa Hukukunun Diğer Hukuk Dallarıyla İlişkisi
- Anayasa hukuku, kamu hukukunun dallarından biridir ve kamu hukukunun tüm dalları devletle ilgilidir.
- Özel hukukun kavramları, kurumları ve kuralları anayasadan kaynaklanmaz, ancak mevcut özel hukuk kuralının anayasaya uygun olma zorunluluğu vardır.
- Medeni, borsa, ticaret kanunları gibi özel hukuk dalları anayasa hukukunun dışında olsa bile, anayasa yargısının denetimine tabidir.
- 17:37Anayasa Hukukunun Önemli Örnekleri
- 1926 TTK'nın 443. maddesinin 2. fıkrası, nesebi gayri sahih çocuğun babasından nesebi sahih çocukların aldığı mirasın yarısı oranında miras kalması öngörürken, bu hüküm anayasa mahkemesi tarafından 11 Eylül 1987 tarihli kararıyla anayasa ile uyumsuzluğu gerekçesiyle iptal edilmiştir.
- 1926 TTK'nın 441. maddesi, kocanın zinasını karısının zinasına göre farklı şekilde cezalandırma yoluna giderken, bu madde anayasa mahkemesi tarafından 23 Eylül 1996 tarihli kararıyla anayasanın eşitlik ilkesine aykırı olarak iptal edilmiştir.
- 1926 TTK'nın 159. maddesi, evli kadının çalışabilmesi için kocasının izin alması gerektiğini belirtirken, bu madde anayasa mahkemesi tarafından 29 Kasım 1990 tarihli kararıyla anayasaya aykırı olarak iptal edilmiştir.
- 20:10Anayasa Hukukunun Herkesi İlgilendirmesi
- Anayasa hukuku sadece anayasa mahkemesi üyelerinin değil, herkesi, yönetenleri ve yönetilenleri de ilgilendiren bir hukuk dalıdır.
- Anayasa hukuku, vatandaşların temel hak ve özgürlüklerinin anayasada düzenlendiği ve güvence altına alındığı için her bireyi ilgilendiren bir hukuk dalıdır.
- Anayasa hukuku, Türk anayasa mahkemesi'nin 29 Kasım 1990 tarihli kararıyla evli kadınların kocalarından izin almadan çalışabilmesine olanak sağlayarak herkesi ilgilendiren bir konu olmuştur.
- 23:42Anayasa Hukukunun Önemli Bir Örneği
- Amerika Birleşik Devletleri'nde Yüksek Mahkemesi'nin 1954 tarihli Brown Board Education of the kararına kadar, Kansas gibi birçok eyalette zenci ve beyaz çocuklar için ayrı okullar vardı.
- 1951 yılında Kansas eyaleti Topeka şehrinde ilkokul öğrencisi olan zenci kız Dinde Brown, zenci okuluna değil beyaz çocukların gittiği okula gitmek istediğini bildirdi ancak kabul edilmedi.
- Dinde Brown'un babası okul idaresine karşı dava açtı ve ABD Yüksek Mahkemesi, beyaz çocuklar ile zenci çocukların ayrı okullara gitmesinin anayasaya aykırı olduğuna karar verdi.
- 24:59Anayasa Hukukunun Kısımları
- Anayasa hukuku dersi iki kısımdan oluşur: Anayasa Hukukunun Genel Esasları ve Türk Anayasa Hukuku.
- Anayasa Hukukunun Genel Esasları dersi, belirli bir ülkenin anayasasının kurallarından bağımsız olarak genel ve soyut düzeyde yaklaşır.
- Türk Anayasa Hukuku dersi, Türkiye'de yürürlükte bulunan pozitif kuralları ve özellikle 1982 Anayasası çerçevesinde ele alır.
- 26:09Anayasa Hukukunun Genel İlkeleri
- Anayasa Hukukunun Genel İlkeleri kapsamında anayasa kavramı, anayasacılık hareketleri, kurucu iktidar, devlet kavramı, devletin unsurları ve devlet şekilleri gibi konular işlenir.
- Ders kapsamında kuvvetler ayrılığı, hükümet sistemleri, demokrasi teorisi, seçim sistemleri, temel hak ve hürriyetler ve anayasa yargısı gibi konular ele alınır.
- Türk Anayasa Hukuku kısmında Türkiye'de anayasacılık hareketlerin tarihsel gelişimi incelenir ve 1982 Anayasası'nın kurduğu anayasal düzen incelemeye tabi tutulur.
- 28:32Ders Planı ve Gelecek Dersler
- Anayasa Hukukuna Giriş dersinde anayasa kavramı, kurucu iktidar, devlet kavramı, devlet şekilleri, demokrasi, seçimler ve temel hak ve hürriyetler gibi konular işlenir.
- Gelecek derslerde anayasa kavramının tanımı ve türleri, yazılı ve yazılı anayasalar, yumuşak ve katı anayasalar ayrımı ve anayasacılık hareketleri ele alınacaktır.
- Dersin sonunda, öğrencilerin sorularını mail adresi ve sosyal medya adreslerinden ulaşabilecekleri belirtilmiştir.