Buradasın
Anadolu Selçuklu Devleti'nin Siyasi ve Kültürel Tarihi Dersi
youtube.com/watch?v=cYHr6kaa2NQYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmen tarafından sunulan eğitim dersi formatında olup, taht üzerinde görsel destekler kullanılarak Anadolu Selçuklu Devleti'nin tarihi anlatılmaktadır.
- Video, Anadolu Selçuklu Devleti'nin kuruluşundan başlayarak tarihsel gelişimini kronolojik olarak ele almaktadır. Süleyman Şah'dan Alaaddin Keykubat'a kadar olan dönemlerdeki önemli olaylar, savaşlar ve toprak kazanımları anlatılmakta, ardından Köse Dağ Savaşı sonrası devletin dağılma süreci ve İkinci Beylikler Dönemi'nde kurulan beylikler detaylandırılmaktadır. Son bölümde ise Anadolu Selçuklu Devleti'nin kültür ve medeniyeti, önemli mimari eserleri ve dönemin önemli bilim insanları hakkında bilgiler verilmektedir.
- Ders içeriğinde ayrıca ahilik teşkilatı, Osmanlı Devleti'ndeki lonca teşkilatı arasındaki farklar, Koca Hasan Medresesi, Alaaddin Camii, Kubadabad Sarayı gibi önemli mimari eserler ve Mevlana Celaleddin Rumi, Yunus Emre gibi dönemin önemli bilim insanları hakkında bilgiler de sunulmaktadır.
- Anadolu Selçuklu Devleti'nin Siyasi Tarihi
- Anadolu Selçuklu Devleti'nin siyasi tarihi, kültür, medeniyeti ve ikinci beylikler dönemi konusu ele alınmaktadır.
- Anadolu Selçuklu Devleti'nin soy ağacı incelenmekte ve büyük Selçuklu Devleti ile ilişkisi açıklanmaktadır.
- Arslan Yabgu'nun soyundan Anadolu Selçuklu Devleti'nin meydana geldiği belirtilmektedir.
- 01:19Süleyman Şah Dönemi
- Alparslan 1071'de Malazgirt Savaşı'nı kazandıktan sonra Selçuklulara "Anadolu'da yurt açtık" diyerek müstakil devletler kurmalarını emretmiştir.
- Süleyman Şah 1075 yılında İzniğde merkezli Anadolu Selçuklu Devleti'ni kurmuştur.
- Süleyman Şah döneminde Bizans'la yakın komşuluk ilişkisi vardır ve boğazlara kadar ilerlemiştir.
- 02:31Kılıç Arslan Dönemi
- Süleyman Şah'ın oğlu Kılıç Arslan, Melikşah'ın ölümünden sonra Büyük Selçuklu Devleti'nin himayesinde hapsolmuştur.
- Kılıç Arslan, Süleyman Şah'tan sonra Ebu'l-Kasım ve Ebu'l-Gazi dönemlerinden sonra tahta çıkmıştır.
- Kılıç Arslan döneminde Malatya üzerine yönelmiş, birinci Haçlı seferi gerçekleşmiş ve İzniğde'i kuşatma altında bulunan Haçlılarla Doğan Savaşı'nda mağlup olmuştur.
- 03:41Kılıç Arslan Döneminin Devamı
- Kılıç Arslan'ın Anadolu'daki faaliyetleri Büyük Selçuklu Sultanı Tapar'ı rahatsız etmiştir.
- Kılıç Arslan, Büyük Selçuklu Devleti'nin emiri Çavlu Saka ile yapılan savaşta atıyla birlikte Habur Çayı'na düşerek boğulmuştur.
- Buhran döneminde Şeyhinşah ve Tuğrul Arslan gibi isimler taht mücadelesi vermiş, sonunda Birinci Mesut tahta çıkmıştır.
- 04:23Birinci Mesut Dönemi
- Birinci Mesut döneminde ilk defa bakır para bastırılmıştır.
- Haçlılarla mücadele edilmiş ve bu sefer Haçlılara karşı başarılı olmuşlardır.
- Birinci Mesut'un ölümünden sonra tahta İkinci Kılıç Arslan geçmiştir.
- 04:50İkinci Kılıç Arslan Dönemi
- İkinci Kılıç Arslan döneminde Danişmendlilere son verilmiştir.
- Bu dönemde altın para basılmış ve Bizanslılarla önemli bir mücadele verilmiştir.
- Miryokefalon Savaşı (Yurt Tutan Savaşı) ile Anadolu kesin olarak Türk yurdu haline gelmiştir.
- 05:59Gıyaseddin Keyhüsrev Dönemi
- İkinci Kılıç Arslan döneminde taht paylaşıldığı için taht mücadeleleri yaşanmıştır.
- Birinci Gıyaseddin Keyhüsrev döneminde Anadolu Selçuklu Devleti'nde denizcilik faaliyetleri başlamıştır.
- Gıyaseddin Keyhüsrev Antalya'yı almış, burada donanma oluşturulmuş ve Venediklilerle ticaret sözleşmesi yapılmıştır.
- 06:28İzzettin Keykavus Dönemi
- İzzettin Keykavus döneminde Sinop alınmış ve kendisine Sultan Galip ünvanı verilmiştir.
- Kıbrıs ve Venediklilerle ticaret anlaşmaları yapılmıştır.
- Anadolu Selçuklu Devleti denizelliği kazandıktan sonra ticarete önem vermiş, ticaret güzergahları oluşturulmuş ve vergi indirimleri yapılmıştır.
- 08:05Alaaddin Keykubat Dönemi
- Alaaddin Keykubat dönemi Anadolu Selçuklularının en parlak dönemidir.
- Alanya (Kolonoros) alınmış, Konya örnek alınarak dizayn edilmiş ve önemli bir ticaret limanı haline gelmiştir.
- Karadeniz'in kuzeyinde Kırım'ın Sudak limanı ele geçirilmiş, Alaaddin Keykubat "İki Denizin Sultanı" olarak anılmaya başlamıştır.
- 09:21Anadolu Selçuklu Devleti'nin Son Dönemleri
- Anadolu Selçuklu Devleti, Harem, Harezmşahlar ve İlhanlılar gibi komşu devletlerle ilişkilerini sürdürmüştür.
- Alaaddin Keykubat döneminde, İlhanlılar ve Moğollar'a karşı Kayseri ve Sivas'taki kalelerin surları güçlendirilmiş ve doğuya doğru yığınaklar yaptırılmıştır.
- Alaaddin Keykubat zehirlenerek öldükten sonra, Sadettin Köpek'in etkisi altında ikinci Gıyaseddin Keyhüsrev tahta çıkmış ve Doğu'daki tehditleri hafife almaya başlamıştır.
- 10:07Baba İsyanı ve Köse Dağ Savaşı
- Baba İsyanı (Baba İshak), Anadolu'daki ilk dini nitelikli toplumsal ayaklanma olup, Adıyaman'da başlayıp Anadolu'yu sararmıştır.
- Anadolu Selçuklu Devleti isyanı bastırmış ancak çok yıpranmıştır ve Baba Sak, Amasya'da idam edilmiştir.
- 1303 yılında yapılan Köse Dağ Savaşı'nda İlhanlılar'a karşı ağır bir mağlubiyet alınmış, Moğollar Anadolu'yu tahrip etmiş ve Türkmenlerin Anadolu'ya gelmesiyle Türk nüfusu artmaya başlamıştır.
- 11:29İkinci Beylikler Dönemi
- Anadolu Selçuklu Devleti, İkinci Beylikler Dönemi'nde İlhanlılar'a bağımlı hale gelmiş ve Sultan İkinci Mesut'un ölümüyle siyasi olarak sona ermiştir.
- İkinci Beylikler Dönemi, Anadolu'da kurulan bağımsız beyliklerin dönemidir ve Osmanlı Devleti'ne de çağdaş bir devlettir.
- Karamanoğulları, Anadolu Selçuklu Devleti'nin devamı niteliğinde görmüşlerdir ve 1277 yılında Türkçeyi resmi dil ilan etmiştir.
- 13:00İkinci Beyliklerin Özellikleri
- Karesioğulları, Orhan Gazi döneminde Osmanlı Devleti'ne katılan ilk beyliktir ve denizci bir beyliktir.
- Dulkadiroğulları Maraş bölgesinde bulunmuş ve Osmanlı Devleti'ne 1514-1515 yıllarında katılarak Anadolu'da Türk siyasi birliği sağlanmıştır.
- Hamitoğulları, Germiyanoğulları, Menteşeoğulları, Aydınoğulları, Candaroğulları, Tacettinoğulları ve Saruhanoğulları gibi diğer beylikler de Anadolu'da önemli yer tutmuştur.
- 15:27Anadolu Selçuklu Devleti'nin Kültür ve Medeniyeti
- Anadolu Selçuklu Devleti'nin kültür ve medeniyeti, ilk Türk-Islam devletlerininkine benzer özelliklere sahiptir.
- Anadolu Selçuklu Devleti'nde Divanı Pervane adı verilen, ifta topraklarının dağıtımından sorumlu olan bir divan oluşturulmuştur.
- Denizcilik faaliyetleri yoğun bir şekilde yapılmış, Melis Sehi veya Reis Süba adı verilen deniz kuvvetleri komutanları görev yapmıştır.
- 17:16Anadolu'da Yaşayan Bilim İnsanları
- Mevlana Celaleddin Rumi, Divan-ı Kebir, Fi Mafih, Meclisü Seba ve Mektubat adlı eserlerle tanınmıştır.
- Yunus Emre, halk dilinde şiirler yazmış ve Risaletü'n-Nus adlı eseri vardır.
- Hacıpaşa, Anadolu'nun İbn-i Sina'sı olarak bilinir, Gülşehir Fahruddin Attar'ın "Mantıktay" eserini çevirmiştir ve Hoca Dehhanî divan edebiyatının kurucusu olarak "Selçuklu Şehnamesi" adlı eserini yazmıştır.
- 18:53Tasavvuf ve Önemli Bilim İnsanları
- Muhyiddin İbn Arabi, Endülüslü bir sufi olup Sadrettin Konevi ile birlikte tasavvufa yeni bir boyut kazandırmışlardır.
- Sadrettin Konevi, "Miftahü'l- Aybül vel- Cem" adlı eseriyle bilinen kişi olup Mevlana'nın yakın arkadaşı ve cenazesini defneten kişidir.
- Muhyiddin İbn Arabi'nin mezarını Yavuz Sultan Selim bulup üzerine bir türbe dikmiştir.
- 19:46Ahilik Teşkilatı
- Ahilik teşkilatı, Ahmet el-Hoi (Ahi Evran) tarafından oluşturulmuş esnaf teşkilatıdır ve Ahi Evran bir derici olup debbah atölyesi vardır.
- Ahilik, esnaf birliği olarak ekonomik faaliyetler gösterirken aynı zamanda cihada da katılırlar ve Moğollara karşı Türklerin örgütlenmesini sağlamışlardır.
- Osmanlı Devleti'nde ahilik yerine lonca teşkilatı bulunur; loncalar sadece esnaf faaliyetlerini yaparken savaşa katılmazlar.
- 21:13Ahilik Teşkilatının Çalışma Şekli
- Ahilik teşkilatında yamaklık eğitimi vardır; çocuk ailesinin rızasıyla yanlarına alınır ve bir yıl ücretsiz yamaklık yapar.
- Bir seneden sonra üç yıllık çıraklık dönemi başlar, bu süre sonunda şeyh veya pir, kişiye kalfa olduğuna karar verirse orta sandıktan sermaye verilerek dükkan açılır.
- Ahi Evran'ın eşi Fatma Bacı, Bacıyan-ı Rum adlı Anadolu kadınları teşkilatını oluşturmuştur.
- 22:35Anadolu Selçuklu Devleti'nin Mimari Eserleri
- Anadolu'da bulunan mimari eserlerin çoğunluğu Anadolu Selçuklu Devleti'ne aittir, Bursa, Edirne, Trabzon ve İstanbul bölgelerindeki eserler ise Osmanlı Devleti'ne aittir.
- Koca Hasan Medresesi, Anadolu Selçuklu Devleti'nin ilk medresesidir; Alayhan ise Aksaray bölgesinde ilk hantır.
- Alaaddin Camii Konya bölgesinde ilk cami, Cacabey Türbesi ise Anadolu Selçuklu döneminde bulunmuş bir yerdir.
- 24:13Diğer Önemli Mimari Eserler
- Karatay Medresesi ve Taş Mescit Konya bölgesinde, Pervane Ankara bölgesinde, Kubadabad Sarayı ise Konya'da bulunan önemli Anadolu Selçuklu eserleridir.
- İnce Minareli Medrese Konya'da, Çifte Minare Erzurum'da, Gök Medrese ise Sivas'ta bulunan Anadolu Selçuklu medreselerindendir.
- Yakutiye Medresesi Sivas'ta bulunsa da İlhanlılara aittir, Gevher Nesibe Darüş Şifası Kayseri'de, Akköprü ve Arslanhane Camii Ankara'da, Hunat Hatun Türbesi ise Anadolu Selçuklu Devleti'ne aittir.