Buradasın

Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi Dersi

youtube.com/watch?v=qrRusWkpcdI

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, Gökhan Öz Hoca tarafından sunulan, bir öğretmen ve öğrenciler arasında geçen tarih dersi formatındadır. Ders, Anadolu Selçuklu Devleti'nin kuruluşundan yıkılışına kadar olan tarihsel süreci kapsamlı şekilde ele almaktadır.
Video, Anadolu Selçuklu Devleti'nin 1075 yılında Kutalmışoğlu Süleyman Şah tarafından İznik merkezli olarak kurulmasından başlayarak, Haçlı seferleri, önemli sultanların dönemleri, Köse Dağ Savaşı ve 1308'de Moğollar tarafından yıkılışına kadar olan süreci kronolojik olarak anlatmaktadır. Ayrıca, devletin mimari eserleri, ahilik teşkilatı, önemli şahsiyetler ve Türk İslam eserlerinin hangi devletlere ait olduğunu belirleme yöntemleri de detaylı şekilde açıklanmaktadır.
Videoda özellikle sınavlarda çıkabilecek konular vurgulanmakta, Anadolu Selçuklu Devleti'nin önemli sultanları (Kutalmışoğlu Süleyman Şah, Birinci Kılıç Arslan, İkinci Kılıç Arslan, Gıyaseddin Keyhüsrev, İzzettin Keykavus, Alaaddin Keykubat), önemli savaşlar (Miryokefalon, Köse Dağ), mimari eserler (Pervane Hamamı, Aslanhane Camii, Gök Medrese, Cacabey Medresesi) ve Türk beyliklerinin kuruluşu gibi konular ele alınmaktadır. Video, KPSS tarih sınavına hazırlanan öğrenciler için soru çözümleri ve çözüm yöntemleriyle sona ermektedir.

00:07Türkiye Selçuklu Devleti'nin Keşfi: Türkiye Selçuklu Devleti (Anadolu Selçuklu Devleti) konusu işlenecek.
Bu devlet, Türk Tarih Kurumu'nun kurulduğu 1932 yılına kadar bilinmeyen ve anlatılmayan bir devletti.
Fuat Köprülü'nün çalışmalarıyla Anadolu'da bir devletin varlığı ortaya çıkarılmıştır.
01:42Büyük Selçuklu Devleti'nin Tarihi: Büyük Selçuklu Devleti 1040'da kurulmuş ve 1157'de Sultan Sencer'in ölümüyle sona ermiştir.
Malazgirt Meydan Muharebesi'nden sonra, muharebeye katılan önemli devlet komutanları ve adamları kılıç hakkı meselesi yüzünden gönderilmiş ve Anadolu'da ilk defa 11 tane Anadolu beyliği kurulmuştur.
Anadolu'da Büyük Selçuklu Devleti ile aynı çağda yaşamış ve Büyük Selçuklu Devleti'ne bağlı komutanların kurduğu beylikler bulunmaktadır.
03:02Anadolu Selçuklu Devleti'nin Kuruluşu: Anadolu Selçuklu Devleti 1075'te kurulmuştur.
Sultan Melikşah'ın akrabası Kutalmışoğlu Süleyman Şah, Anadolu'nun fethi hareketlerine girişmiştir.
Süleyman Şah, Bizans İmparatorluğu'ndaki bir şehzadenin yardımcısı olarak İznik'e yerleşmiş ve 1075 tarihinde İznik merkez olmak üzere devletini kurmuştur.
05:11Haçlı Seferleri: 1071'den sonra Malazgirt Meydan Muharebesi'ni kazanınca Bizans, Haçlılardan (Avrupa'dan) yardım istemiştir.
Avrupalılar Türkler karşısında 14 tane sefer düzenlemiş, bunlara Haçlı seferleri ismi verilmiştir.
İlk Haçlı seferi 1096 yılında başlamış ve bu esnada Anadolu Selçuklu Devleti'nin padişahı Birinci Kılıç Arslan'dır.
07:21Birinci Haçlı Seferi ve Anadolu Selçuklu Devleti: Birinci Haçlı Seferi, çapulcu gibi görünen, silah ve kıyafet eksikliği olan, haç işareti taşıyan ve kıyafetlerini haç işareti yapan kişilerin seferleriyle başlamıştır.
Birinci Kılıçarslan, Malatya'yı kuşatırken gelen Haçlıları karşılamış, ancak Haçlıların daha sistemli ve öncü bir birliği olduğu için İznik'i kaybetmiştir.
Birinci Kılıçarslan, Haçlıları kovalarken Eskişehir'e kadar gelmiş, ancak 600 bin Haçlı ile başlayan sefer 50 bin Haçlı askeri ile sona ermiş, 550 binini Anadolu Selçuklu hükümdarları yok etmiştir.
09:42Anadolu Selçuklu Devleti'nin Kuruluşu ve Gelişimi: Anadolu Selçuklu Devleti, Kutalmışoğlu Süleyman Şah tarafından İznik merkezi olarak kurulmuştur.
1086-1087 yılları arasında altı senelik bir hükümdar boşluğu yaşanmış, bu süre içinde Sultan Melikşah tarafından tutsak edilen Birinci Kılıçarslan, Melikşah'ın ölümüyle tahta geçmiştir.
Birinci Kılıçarslan, Haçlı seferinden sonra merkezini Konya'ya taşımış, bu dönemde Anadolu Selçuklu Devleti'nin en yoğun eserlerinin yapıldığı yerlerden biri Konya olmuştur.
15:30Haçlı Seferlerinin Etkileri ve İkinci Haçlı Seferi: Birinci Kılıçarslan, 600 bin Haçlı'dan 550 binini yok etmiş, ancak Kudüs'te bulunan 50 bin Haçlı'yı savunamamıştır.
Birinci Haçlı Seferi, mantıken başarıya ulaşmış tek seferdir, çünkü Kudüs'te bulunan Haçlıları savunamamıştır.
Birinci Mesut zamanında ikinci Haçlı seferi başlamış, Birinci Mesut da Eskişehir'de Dorlion Muharebesi'nde Haçlıları mağlup etmiştir.
17:23Bizans ve Haçlılar Arasındaki Anlaşma: Bizans kaynakları, Türklerin yurdu olan Anadolu'da Haçlıların Türkleri yok ettiğini belirtiyor.
Bizans, Haçlılar'a Anadolu'dan geçerken Türkleri atmalarını ve aldıkları yerleri kendilerine geri vermelerini şart koşmuş, karşılığında İstanbul'a kadar gelen masraflarını karşılamış.
Haç seferlerinde Ortodoks ve Katolik Hristiyanlar, ortak düşman olarak Müslümanları gördüklerinde birleşiyorlar.
19:30Haçlı Seferleri ve Anadolu: Haçlılar Anadolu'dan geçtiklerinde Türkleri yok etmeye çalışıyorlar, ancak Türkmenler ve Yörüklerin yoğun olduğu yerlerde çatışmaya girmek zorunda kalıyorlar.
Alman İmparatoru Frederick Barbarossa, Konya'ya kadar gelmiş ve Sirke Yedi kilometre uzakta ölmüş, ancak Türkler onun heykelini dikmişler.
Konuşmacı, Türklerin öldürmeye gelen insanların heykellerini dikmenin mantıksız olduğunu ve tarih bilincinin gerekli olduğunu vurguluyor.
22:14İkinci Kılıçarslan Dönemi: İkinci Kılıçarslan dönemi çok kıymetli bir dönem olup, 1156-1157 yıllarında Anadolu Selçuklu Devleti (ASD) yok olmuş.
1176'da Miryakefalon Savaşı kazanılmış, bu savaş Türk tarihinin en büyük olaylarından biri olarak Malazgirt'ten sonraki en önemli mesele olarak değerlendiriliyor.
Miryakefalon Savaşı, Anadolu'dan gitme kalma mücadelesinin sonucu olarak Türklerin Anadolu'dan atılamayacağına dair anlaşıldığı bir savaş olarak tanımlanıyor.
25:08Miryakefalon Savaşı'nın Önemi: Miryakefalon Savaşı'nda Ankara Meliki Şahinşah isyanı bastırılmış ve Malatya Danişmentleri son verilmiştir.
Bu savaşın diğer adı "Yurt Tutan Savaşı" olarak biliniyor ve bazı kaynaklarda "Kumdanlı Savaş" olarak da anılıyor.
Miryakefalon Savaşı'nın gerçekleştiği yer konusunda İsparta ile Denizli arasında polemik var, bazı profesörler İsparta içinde olduğunu, diğerleri ise farklı bir yerde olduğunu iddia ediyor.
26:41Anadolu Selçuklu Devleti'nin Yönetimi: İkinci Kılıç Arslan, taht kavgalarını önlemek için ülkeyi on bir oğluna paylaştırmıştır.
Anadolu Selçuklu Devleti'nin resmi dili Farsça'dır ve hükümdarlar Keykavus, Keykubat, Keyhüsrev gibi Farsça ünvanlar kullanmıştır.
Keyhüsrev, 1192-1196 ve 1205-1211 yılları arasında toplam on yıllık hükümdarlık yapmıştır.
28:53Anadolu Selçuklu Devleti'nin Ekonomik Gelişimi: Anadolu'da ticareti geliştirebilmek için kıyı yerleri alınmaya başlanmıştır: Sinop, Samsun, Antalya.
Kırıma giden ticaret yolu güvenlik altına alınmıştır.
Gıyaseddin Keyhüsrev, Anadolu Türk siyasi birliğini büyük oranda sağlamıştır.
29:27Dördüncü Haçlı Seferi ve Bizans İmparatorluğu: Dördüncü Haçlı Seferi (1204) amacından saparak İstanbul'a yerleşmiş ve şehri yağmalamıştır.
Bizans İmparatorluğu'ndan şehzadeler Trabzon'a kaçarak Trabzon İmparatorluğu'nu kurmuş, Bizans İmparatorluğu ise İznik Rum İmparatorluğu olarak devam etmiştir.
Bizanslı Grandük Notaras, "Latin serpuşu görmektense Osmanlı sarığı görmeyi tercih ederim" diyerek Latinlerin tekrar gelmesi durumunda Bizans'ı yok edeceklerini belirtmiştir.
32:35Anadolu Selçuklu Devleti'nin Ticaret Stratejisi: Kıbrıs Krallığı'nın malını Kırım'ın limanından götürmesi uzun yol ve yüksek maliyet gerektiriyordu.
Anadolu Selçuklu Devleti, Antalya, Alanya, Sinop ve Antalya gibi kıyı yerlerini alarak ticaret yollarını kısaltmıştır.
Bu stratejik hamlelerle Bizans'ın vergi gelirlerini azaltmış ve uluslararası ticareti yönetmiştir.
34:01Anadolu Selçuklu Devleti'nin Ticaret Yolları: Anadolu Selçuklu Devleti (ASD), ticaret yolcularına her 50-70 kilometreye bir kervansaray kurarak üç gün boyunca yemek, içecek ve at bakımı için ücretsiz hizmet sunmuştur.
Kervansaray yolunu takip eden yolcuların malına zarar gelirse, ASD malının zararını ödemeyi taahhüt etmiştir.
Kıbrıs Krallığı ve Venedik gibi devletler, ASD ile ticaret anlaşmaları yaparak Anadolu coğrafyasından ticaret yapmıştır.
35:43ASD'nin Ticaret Yollarının Önemi: Kayseri'de kurulan Yabanlı Pazarı, ASD tarafından kurulmuştur.
Yabancı pazarlar (Rus pazarı, Japon pazarı gibi) ticaret amaçlı kurulmuş olup, düşük vergi nedeniyle yerel halk da yararlanmıştır.
ASD'nin Türk tarihine en büyük katkısı, hac seferlerine karşı koyması ve ticari yolları kazandırmasıdır.
37:36İzzettin Keykavus ve Alaaddin Keykubat Dönemi: İzzettin Keykavus, kardeşi Alaaddin Keykubat'ı Malatya Kalesi'ne hapsetmiştir.
İzzettin Keykavus, Venedik Devleti ile ticaret anlaşması yapmış, Sinop ve Samsun'u almış, Antalya'yı tekrar fethetmiştir.
Alaaddin Keykubat, 1220-1237 yılları arasında tahta oturmuş ve 17 yıl boyunca hüküm sürmüştür.
39:54Alaaddin Keykubat'ın Fethleri: Alaaddin Keykubat, günümüzde tatil beldesi olan Alanya'yı (eski adı Kolonoros) fethetmiştir.
Alanya'yı çok sevdiği için, devletin merkezi Konya olmasına rağmen, Alanya'yı kışlık başkent yapmıştır.
Konya'nın imar planı, Alanya'da uygulanmıştır.
41:12Deniz Kenarlarının Fethi ve Moğol Tehlikesi: Alaaddin Keykubat, Antalya, Samsun, Sinop ve Alanya gibi deniz kenarlarını fethetmiştir.
Deniz kenarlarını almanın amacı, uluslararası deniz ticaretini geliştirmek ve transit ticaret yapmaktır.
Moğol tehlikesine karşı Sivas, Erzincan, Tokat ve Erzurum'daki surları güçlendirmiştir.
43:05Anadolu Selçuklu Devleti'nin Komşuları: Büyük Selçuk'un yıkılmasından sonra bölgeye İlhanlılar (Moğollar) hakim olmuş, Alamut Kalesi'ni yıkmış ve ileride Abbasileri bile yıkacaklardır.
Harzemşahlar, 1220'de Otrar faciasını yaşamış olmalarına rağmen, 10 yıl sonra Ahlat'a saldırarak Anadolu Selçuklu Devleti ile Yassıçemen Savaşı'na girmişlerdir.
Yassıçemen Savaşı'nın uzun vadeli en büyük sıkıntılı sonucu, Anadolu Selçuklu Devleti'nin İlhanlılara komşu olması ve İlhanlıların ilk fırsatta saldırmasıdır.
45:27Türkmenlerin İslamiyet'e Geçişi ve İsyanlar: Anadolu'da Türkmenler yerleşik yaşama geçirirken İslamiyet'e tanıştırılmış ve Müslüman kitle Müslüman olmuştur.
Bazı Türkmen ailelerine İslamiyet zor gelmiş, bu aileler batini olmuştur.
Baba İlyas (Amasya) ve Baba İshak (Adıyaman Kahta) adlı iki lider, Anadolu Selçuklu Devleti'ni iki yıl boyunca uğraştıran bir isyan başlatmışlardır.
48:01Köse Dağ Savaşı ve Moğolların Anadolu'ya Gelişi: Moğolların komutanı Baycu Noyan, fırsat bekleyen bir komutan olarak Sivas'ın Köse Dağ meclisine gelmiştir.
Savaşta tecrübesiz gençlerin heyecanı ve yanlış mevzular tutulması, Selçuklu ordusunun yenilgisine sebep olmuştur.
Savaş sırasında hükümdar Tokat'a kaçmış, bu durum devletin çöküşüne katkıda bulunmuştur.
51:49Baycu Noyan'ın Anadolu'ya İkinci Gelişi: Baycu Noyan, 1243'te Sivas, Erzurum, Erzincan ve Kayseri'yi yok ettikten sonra geri gitmiş, ancak 1256'da tekrar Anadolu'ya gelmiştir.
İkinci gelişinde Aksaray yakınlarında Selçuklu ordusunu mağlup etmiş ve Anadolu'ya iki kez gelerek büyük katliamlar yapmıştır.
Anadolu halkı, Baycu Noyan'ın katliamları nedeniyle onu "Baycu Noyan yılı" olarak anmaya başlamıştır.
54:23Anadolu'da Ticaret Geliştirme: Türkiye Devleti'nde ticaret geliştirmek için Sinop, Samsun, Antalya ve Alanya gibi şehirler alınmıştır.
Yol üzerlerine kervansaraylar yapılmış, bu yapılar üç gün boyunca yemek içmek serbest olan ücretsiz konaklama yerleriydi.
Kıbrıs Krallığı ve Venedik Devleti ile ticari anlaşmalar yapılmış, gümrük vergileri düşürülmüştür.
55:32Kervansaraylar ve Hanların Farkları: Kervansaraylar, şehirlerin arasına, ilçeleri birbirine bağlayan yolların dışında, şehir merkezinde bulunan ücretli konaklama yerleriydi.
Han adı verilen ticari işletmelerde şehir merkezinde kurulmuş, ancak bunlar ücretliydi.
Kervansaraylar ve hanlardan farklı olarak, ticari işletmelerde konaklama ücreti alınıyordu.
57:12Gıyaseddin Keyhüsrev ve Köse Dağ Savaşı: Gıyaseddin Keyhüsrev, Köse Dağ Savaşı'nda yenilerek Tokat'a çekilmiştir.
Savaşın sonuçları arasında Anadolu'nun tahrip edilmesi, Anadolu Selçuklu Devleti'nin Moğollara tabi haline gelmesi ve Anadolu'da ikinci Türk beyliklerinin kurulması bulunmaktadır.
1243 Malazgirt Savaşı'ndan sonra Anadolu'da ikinci Türk beylikleri kurulmuştur.
59:54Anadolu Selçuklu Devleti'nin Yıkılışı: 1243 Malazgirt Savaşı'ndan sonra Anadolu Selçuklu Devleti'nin yıkılma sürecine girmiştir.
Celalettin Karatay, Anadolu Selçuklu Devleti'nin yıkılmasını engellemiş, üç hükümdarı aynı anda hükümdar ilan etmiştir.
Celalettin Karatay, Konya'da Karatay Medresesi ve Karatay Kervan Sarayı'nı inşa etmiştir.
1:03:01Muhittin Pervane ve Cimri Olayı: Muhittin Pervane, Sinop civarında Pervaneoğulları adlı bir beylik kurmuştur.
Muhittin Pervane, Memlükler ve İlhanlılar arasında taraf tutarak iki tarafı da desteklemiştir.
Alaaddin Siyavuş, Karamanoğlu Mehmet Bey'in yardımıyla 1277'de Anadolu Selçuklu Devleti hükümdarı olmuştur, ancak halk tarafından benimsenmemiş ve İlhanlılar tarafından indirilmiştir.
1:05:50Önemli Kişiler: Celalettin Karatay, üç şehzadeyi aynı anda hükümdar ilan etmiş, Karatay Medresesi ve Karatay Kervan Sarayı'nı inşa etmiştir.
Muhittin Pervane, Sinop'ta Pervaneoğulları adlı bir beylik kurmuştur.
1:06:30Anadolu Selçuklu Devleti'nin Sonu: Alaaddin Siyavuş, Memlüklerden yardım istemiş ancak ikilik yaptığı için öldürülmüştür.
1277'de Karamanoğlu Mehmet Bey'in desteğiyle Asd tahtına çıkmış, ancak Moğollar gelerek tahttan indirmiştir.
1308'de Sultan III. Me. Asd'in son hükümdarı olarak ölmüştür ve Anadolu Selçuklu Devleti tarihe karışmıştır.
1:07:43Köse Dağ Savaşı Sonrası Türk Beylikleri: 1243 Köse Dağ Savaşı'ndan sonra Moğollardan kaçan kitle batıya, Bizans sınırına doğru gitti ve başlarında beyler vardı.
Bu beyler tarihimize ikinci defa beylik kuracaklardır.
Osmanlı Devleti, merkezi otoritesi en güçlü olan Türk İslam devleti olup, diğer beyliklerden yarısından çoğuna son verip Anadolu'da Türk siyasi birliğini sağlamıştır.
1:09:37Osmanlı Devleti: Osmanlı Devleti kurulduğu zaman (Söğüt, Bilecik, Kütahya) denizci değildi.
16. yüzyılda Portekiz, Venedik ve Ceneviz'de neredeyse aynı seviyeye bir deniz gücüne erişmiştir.
Osmanlı Devleti, kurulduğu yerden (Söğüt, Domaniç, Kütahya) başlayarak merkezi otoritesi en güçlü olan beylik olmuştur.
1:11:13Karamanoğulları: Karamanoğulları kurulduğu yerin adını değil, kurucusundan dolayı olan ismini almıştır.
Karamanoğulları, Anadolu Selçuklu Devleti'nin devamı olduklarını düşünürler ve bu nedenle Osmanlı Devleti ile büyük mücadele içine girmişlerdir.
Karamanoğulları, Karaman bölgesinde (Konya) kurulmuş, başkenti Silifke'ye taşınmış ve Fatih Sultan Mehmet tarafından Konya'ya alınmıştır.
1:15:15Karesioğulları: Karesioğulları Balıkesir ve Çanakkale bölgelerinde kurulmuştur.
Osmanlı Devleti'nin ilk son verdiği beyliktir ve Osmanlı Devleti buradaki denizcileri kendi himayesine almıştır.
Karesioğulları, Osmanlı'ya katılan ilk beyliktir ve bu sayede donanma kurulmuştur.
1:16:44Osmanlı Devleti'ne Katılan Beylikler: Dulkadiroğlu Beyliği, Kahramanmaraş Elbistan bölgesinde kurulmuş ve Osmanlı Devleti'ne siyaseten en son katılan beyliktir.
Hamidoğulları Beyliği, Dündar Bey tarafından kurulmuş ve Osmanlı Devleti'ne savaşmayıp, 80 bin altın karşılığında topraklarını satmıştır.
Germiyanoğulları Beyliği, Birinci Yakup tarafından Kütahya'da kurulmuş, Çeyiz ve Vasiyet yoluyla Osmanlı Devleti'ne katılmıştır.
1:21:04Diğer Beylikler: Aydınoğulları Beyliği, Aydın ve İzmir civarında kurulmuş, Umur Bey döneminde Yunanistan'a ve Ege adalarına seferler düzenlenmiştir.
Menteşeoğulları Beyliği, Menteş Bey tarafından Muğla'da kurulmuş, Rodos şövalyeleri ve Kıbrıs Krallığı ile mücadele etmiştir.
Candaroğulları Beyliği, Candar Bey tarafından kurulmuş, 1402 Ankara Savaşı'ndan sonra adı İsfendiyaroğulları olmuştur.
1:23:56Diğer Önemli Beylikler: Eretna Devleti, Eretna tarafından kurulmuş, Kadı Burhanettin tarafından son verilmiştir.
Saruhan Beyliği, Saruhan Bey tarafından Manisa'da kurulmuş, Ege adaları ve Balkanlar'a seferler yapılmıştır.
Sahip Ataoğulları Beyliği, Türkiye Selçuklu Devleti veziri Sahip Ata Fahrettin'in oğulları tarafından kurulmuştur.
1:26:02Eşrefoğulları ve Diğer Beylikler: Eşrefoğulları Beyliği, Eşrefoğlu tarafından kurulmuş, Anadolu'nun ahşap direkli en büyük camisi olan Eşrefoğlu Camii'ni yapmıştır.
Tacettinoğulları Beyliği, Bafra, Samsun, Ordu civarlarında kurulmuş, denizcilik alanında gelişmiş ve kırma seferler düzenlemiştir.
Muhittin Pervane Beyliği, Sinop'ta kurulmuş, denizcilik alanda gelişmiş ve kırma seferler düzenlemiştir.
1:28:39Anadolu'daki Beylikler: Taşanoğulları Amasya'da, Tek Oğulları Alanya'da, Ramazanoğulları ise Dulkadir'e bağlıdır.
Osmanlı Dede Yavuz Sultan Selim, Ramazanoğulları'na karşı hareket etmedikleri için beyliğinin devamına izin vermiştir.
Osmanlı rivayetlerine göre Osmanlıoğulları Beyliği ilk olarak Kastamonu'daki Çobanoğulları'na bağlıdır.
1:31:16Anadolu Selçuklu Devleti'nin Kültür ve Medeniyeti: Anadolu Selçuklu Devleti'nde (ASD) ve Büyük Selçuklu Devleti'nde (BSD) farklılıklar vardır; ASD'de denizcilik faaliyetleri daha yaygındır.
ASD'de denizcilik komutanlarına "Emir Seva" veya "Reis Baht" gibi farklı ünvanlar verilmiştir.
ASD'de hükümdarlara "Key" ünvanı kullanılmıştır, bu ünvan "sultan" veya "padişah" anlamına gelir.
1:34:14Anadolu Selçuklu Devleti'nin Teşkilatı: Anadolu Selçuklu Devleti'nde "Divanı Ala" adı verilen bir divan vardır ve burada devlet işleri görüşülür.
"Divanı Pervane" adı verilen bir divan vardır ve bu divan iddaa topraklarının adaletli dağıtımından sorumludur.
Türkiye'de ilk iddaa dağıtımı Tokat'ta yapılmıştır ve bugün Tokat'taki Pervane hamamı kültür ve tabiat varlıkları koruması altında bulunmaktadır.
1:37:31Anadolu Selçuklu Devleti'ndeki Bilim İnsanları: Anadolu Selçuklu Devleti'nde ilim insanları vardır ve bunların arasında Hz. Mevlana bulunmaktadır.
Hz. Mevlana, Konya'da türbesi olan ve senede milyon ziyaretçi alan büyük bir ilim insanıdır.
Hz. Mevlana'nın en önemli başarılarından biri, Baycu Noyan'ın Konya'yı yıkmak istemesine rağmen halkın direnişini sağlamasıdır.
1:38:34Hz. Mevlana ve Baycu Noyan Hikayesi: Hz. Mevlana bir dağın tepesine çıkıp namaz kılarken, Baycu Noyan'ın askerleri ok atıyor ancak hiçbiri Mevlana'ya ulaşmıyor.
Baycu Noyan da ok atıyor ve okun Mevlana'ya ulaşmadığını görünce, Mevlana'nın mübarek bir insan olduğunu anlıyor.
Baycu Noyan Konya'yı yıkmaya söz vermiş olsa da, Mevlana'nın "Konya'yı değil surlarını yık" sözünü dinleyerek Bağcıyan surlarını yıktırıyor.
1:39:32Hz. Mevlana Hakkında Değerlendirme: Konuşmacı, Hz. Mevlana'nın büyük bir adam olduğunu ve tarihçi olarak önemli bir kişi olduğunu belirtiyor.
Bazı durumlarda zorunlu kalındığında veya bir güç ezmek istediğinde yapılan işbirliği, orayı korumak adına yapılan bir şey olarak değerlendiriliyor.
Konuşmacı, Hz. Mevlana'nın Konya'yı yıkmaması durumunda kime ne yararı olacağını sorguluyor.
1:40:31Türk Edebiyatı ve Önemli Kişiler: Hz. Mevlana'nın en çok bilinen eseri Mesnevi'dir ve tarih kısmında değil, güncel bilgiler sınavında yer alır.
Yunus Emre'nin Risale-i Nuriye (nasihatlar risalesi) önemli bir eserdir ve türbesi farklı illerde birçok kez değiştirilmiş durumda.
Somuncu Baba'nın gerçek türbesi Bursa'da olsa da, Türkiye'de gezdiği her yerde türbesi bulunmaktadır.
1:42:19Diğer Önemli Türk Edebiyatı Kişileri: Aşık Paşa'nın mezarı Kırşehir'dedir ve Garipname adlı bir eseri vardır.
Muhittin Arabi, Vahdet-i Vücud felsefesini savunan önemli bir kişidir ve Anadolu'nun İbni Sinası olarak bilinir.
Ravendi, Selçuklu tarihi yazan bir tarihçidir ve Feridüddin Attar'ın "Mantıkta Kuşların Dili" adlı kitabının çevirisini yapmıştır.
1:44:31ASD'nin Ekonomik Faaliyetleri: ASD, ticareti geliştirmek için Kırmızı Sudak Limanı'nda Antalya-Alanya'ya alayı ve Sinop-Samsun yol üzerine kervansaraylar yapmıştır.
Kervansaraylarda giden insanların başına bir şey gelirse ölene çare yok, malına zarar gelirse devlet sigortası karşılamıştır.
Yol üzerinde üç gün boyunca yeme içme servisi yapılan kervansaraylar yapılmış, Kıbrıs Kralı ve Birleşik Devletler ile düşük gümrük vergisi anlaşmaları imzalanmıştır.
1:45:23Ahi Evran ve Esnaf Teşkilatı: 1243'ten sonra ekonomi perişan olmuş, Bağdat'tan gelen bir deri ustası Kırşehir, Kayseri, Konya'da dolaşarak esnaflık kurallarını belirleyen fütüvvetname yazmıştır.
Bu adamın gerçek adı Şeyh Nasrettindir ve "Yılanların Kardeşi" lakabına sahiptir.
Ahi Evran, yılanları küçük yaştayken gözlerinin içine bakarak uyutarak yüzlerce yılanla çalışmıştır.
1:49:01Fütüvvetname'nin İçeriği: Fütüvvetname'de dürüst, arkasından laf edilmeyen, hırsızlık yapmayan, kalitesiz mal üretmeyen esnaflar istenmiştir.
Çırak-usta ilişkisiyle çocuk yetiştiren esnaflar, akşamları kazancının bir bölümünü orta sandıkta toplayıp çıraklardan usta olanların yeni dükkan açmasını sağlamışlardır.
Usta olunca kırmızı kuşak bağlanır, kendi dükkanını açar ve orta sandıktan borç alarak işine başlardı.
1:50:17Ahilik ve Esnaflık Değerleri: Ahilikte gayrimüslimler ailenin içine giremezdi, bu Osmanlı'daki loncanın en büyük farkıydı.
Dürüst esnaflar, kalitesiz mal üretmeyen, tartıda sahtecilik yapmayan kişilerdi.
Ahilikte yalan söylemek yasaktı, yalan söylediğin anlaşıldığı takdirde kuşak belinden sökülürdü ve bu durumda esnaf "pabucu dama atılmak" anlamına gelen bir duruma düşerdi.
1:54:10Ahi Evran ve Fatma Bacı: Ahi Evran, erkek esnafı eğitirken fütüvvetnamenin "eline, diline, beline hakim ol" kuralını uygulamıştır.
Fatma Bacı, esnaf eşlerini eğitmek için Bacıyan-ı Rum adlı bir kurum kurmuştur.
Fatma Bacı, esnaf eşlerine "aşına, eşine ve işine dikkat et" prensibiyle dersler vermiştir.
1:55:25Ahi Evran'ın Hayatı ve Eserleri: Moğollar Konya'yı basacak ve Ahi Evran ile Fatma Bacı'yı öldüreceklerdir.
Ahi Evran, Muhammed bin Ahmet el-Hoi (Şeyh Nasirettin) tarafından kurulmuş ve birinci Gıyaseddin Keyhüsrev zamanında Kayseri'de temelleri atılmıştır.
Ahi Evran, Anadolu'nun ekonomik kalkınmasında ve imarında etkili olmuştur.
1:57:01Ahi Evran'ın Felsefesi ve Özellikleri: Ahi Evran, ahiliğin amaç ve felsefesini "Letaif-i Hikmet" kitabında anlatmıştır.
Ahi Evran teşkilatında gayrimüslimler alınmamış, merkezleri Kırşehir, Kayseri ve Konya'dır.
Üretilen mallara değer biçilmiştir ve esnafların başındakilere "şeyh" adı verilmiştir.
1:58:38Ahi Evran'ın Eğitim ve Dayanışma Sistemi: İhtiyaca göre kaliteli mal üretilmiş ve mesleki eğitim verilmiştir.
Mezun olanlara "icazetname" adı verilen diploma verilmiştir.
Esnaflar arasında dayanışma arttırmış, orta sandıkta para toplamış ve cihat faaliyetlerine katılmışlardır.
1:59:38Anadolu Selçuklu Devleti'nin Mimari Eserleri: Ahi Evran'ın eşi Fatma Bacı, esnaf eşleri için Bacıyan-ı Rum kurmuştur.
Anadolu Selçuklu Devleti'nin ilk han Alanya'da, ilk camii Konya Alaaddin Camii'dir.
İlk medrese Kayseri'de bulunan Kocaslan Ensesi'dir ve ilk hastane Gevher Nesibe Darüşşifası'dır.
1:02:30Anadolu Selçuklu Devleti'nin Eserleri: Anadolu Selçuklu Devleti'nin en bilinen eseri Yağıbasan Mesesi'dir.
Saltuklular döneminde Mama Hatun Türbesi ve Üç Gün Bekler Kalesi yapılmıştır.
Mengücekler döneminde Divriği Ulu Camii ve Malabadi Köprüsü inşa edilmiştir.
1:04:30Anadolu Selçuklu Devleti'nin Eserlerinin Özellikleri: Anadolu Selçuklu Devleti'nin eserleri Anadolu'nun her tarafında bulunmaktadır.
Anadolu Selçuklu Devleti, Osmanlı Devleti'nden daha fazla eser bırakmıştır.
Osmanlı Devleti, Anadolu'yu Yavuz Sultan Selim zamanında ele geçirdiği için en son yatırımlardan sonra duraklama dönemine girmiştir.
2:05:41Türk İslam Devletlerinin Eserlerini Tanıma Yöntemi: Sivas'ta bulunan Gök Medrese'nin hangi Türk İslam devletinden kaldığı sorusu soruluyor.
Anadolu'da neredeyse beşbin Türk İslam eseri bulunuyor ve bunların kime ait olduğunu anlamak için özel bir formül kullanılıyor.
Anadolu Selçuklu Devleti (ASD) 1308'de yıkılmış, Osmanlı Devleti ise 1299'da kurulmuş, bu nedenle ASD'nin eserleri Osmanlı'ya aittir.
2:09:33Osmanlı Devleti'nin Eserleri: Osmanlı Devleti, Anadolu'da eser yaparken "paşa", "yeşil", "çelebi", "haseki", "a" ve "sultan" gibi ünvanları kullanmıştır.
Bursa'daki Yeşil Türbe, Ağrı'daki İshak Paşa Sarayı, Mehmet Ağa Camii gibi eserler Osmanlı'ya aittir.
Diyarbakır'daki Hasanpaşa Medresesi ve Kervansarayı, Kütahya'daki Karagöz Camii ile Antalya'daki Karagöz Paşa Camii farklı devletlerden kalmıştır.
2:12:05Eserlerin Devletlerine Göre Sınıflandırılması: Sivas Gök Medrese, Ankara Akköprü, Kırşehir Cacabey Medresesi, Antalya Evdirhan Camii gibi eserler ASD'ye aittir.
Bursa Ulu Camii, İstanbul Sultanahmet Camii, Tokat Pervane Camii gibi eserler Osmanlı'ya aittir.
Erzurum'daki Çifte Minareli Medrese ve Alaaddin Paşa Camii ASD'ye aittir, ancak Ankara'daki Alaaddin Camii ASD'ye aittir.
2:15:32Anadolu Selçuklu Devleti'nin Önemli Eserleri: Ankara'da Pervane Hamamı, Arslan Hane Camii ve Aslanpaşa Camii bulunmaktadır.
Antalya'da Yivli Minare Evdirhan Alara Han, Sivas'ta Gök Medrese ve Kırşehir'de Cacabey Medresesi (Anadolu'nun ilk astronotu) bulunmaktadır.
Kayseri'de Hunat Hatun Türbesi ve Koca Hasan Medresesi, Erzurum'da Çifte Minareli Medrese bulunmaktadır.
2:16:49Çifte Minareli Medreseler ve Anadolu Selçuklu Devleti: Çifte minareli medreseler, İslam geldikten sonra tek minareli camilerin aksine, devletin gücünü sembolize etmek için yapılmıştır.
Anadolu Selçuklu Devleti'nde (ASD) seferberlik ilan edildiğinde, bir mimar Erzurum, Sivas, Tokat ve Ankara'da benzer eserler yapmıştır.
Konya'da İnce Minareli Medrese, Alaaddin Camii, Taş Mescit ve Karatay Medresesi bulunmaktadır.
2:18:54Anadolu Selçuklu Devleti'nin Önemli Eserleri ve Bulunma Yöntemi: Gevher Nesibe Hatun Şifahanesi, Anadolu'nun en eski hastanesidir.
Anadolu Selçuklu Devleti'nin eserlerini bulmak için önce D.Smajın eserlerine, sonra Edirne, İstanbul, Çanakkale, Bursa ve Trabzon illerine bakılmalıdır.
Sultandağı Medresesi (Afyon Karahisar) ve Yakutiye Medresesi (Erzurum) istisnalar olarak ASD'den değil, İlhanlılar'dan kalmıştır.
2:23:05Anadolu Selçuklu Devleti'nin Genel Bilgileri: Anadolu Selçuklu Devleti'nin kurucusu Kutalmışoğlu Süleyman Şah'tır ve başkenti İznik'tir.
Birinci Kılıçarslan döneminde başlayan Birinci Haçlı Seferi sonrasında İznik kaybedilip merkez Konya'ya taşınmıştır.
İkinci Kılıçarslan, Türklerin Anadolu'dan atılmayacağını belirten Miryokefelonu Bizans'a karşı kazanmıştır ve bu savaş "Yurt Tutan Savaş" olarak da bilinmektedir.
2:25:28Anadolu Selçuklu Devleti'nin Gelişimi: Anadolu Selçuklu Devleti'nde "onbir" kelimesi artık kullanılmıyor, "onbir" diye bir sayı kelimesi yok.
Gıyasettin Keykavus Antalya'yı, İzzettin Keykavus Sinop ve Samsun'u, Alaaddin Keykubat ise Sudak limanını ve Alayayı almıştır.
Alaaddin Keykubat'ın en parlak döneminde Harzemşahların Ahlat'a saldırması Yassıçemen Savaşı'nın temel sebebi olmuştur.
2:27:20Köse Dağ Savaşı ve Sonuçları: 1243 Köse Dağ Savaşı'nda yanlış mevziler, tecrübesiz askerlerin tecrübeli askerlere karşı gafleti ve Moğolları küçük görme sonucu büyük bozgun yaşanmıştır.
Savaşın sonucunda Moğolların önünden kaçan tüm kitle Bizans sınırına doğru gelmiş, Osmanlıoğulları, Karamanoğulları ve Kadiroğulları gibi ikinci Türk beylikleri kurulmuştur.
Köse Dağ Savaşı'nın ortaya çıkaran olay 1240-1242 yıllarında çıkan Baba İshak isyanıdır ve bu isyan Anadolu Selçuklu Devleti'nde ortaya çıkmıştır.
2:29:04Köse Dağ Savaşı'nın Sonrası ve İkinci Türk Beylikleri: Köse Dağ Savaşı'nın sonuçları için Alaaddin Siyavuş'un cimri lakabı ve beş şehzadeliği ortaya çıkması önemlidir.
Köse Dağ Savaşı'ndan sonra kurulan ikinci Türk beyliklerinden Karamanoğulları en çok uğraştıran, Karesioğulları ise Osmanlı'nın en son verdiği beyliktir.
Aydınoğulları, Menteşeoğulları, Candaroğulları, Saruhanoğulları ve Karesioğulları denizci beyliklerdir.
2:31:42Anadolu Selçuklu Devleti'nin Mimari Eserleri: Anadolu Selçuklu Devleti'nin önemli mimari eserleri arasında Gök Medrese, Konya Karatay Taş Mescit, Antalya Yivli Minare ve Kırşehir Cacabey bulunmaktadır.
Anadolu Selçuklu Devleti'nin eserlerini ayırt etmek için "paşa", "yeşil", "haseki" gibi isimlerin Osmanlı'dan, "Trabzon" gibi isimlerin ise Osmanlı'dan kaldığını bilmek önemlidir.
Divriği Ulu Cami Mengücekliler'den, Bursa Ulu Camii Osmanlı'dan, Kütahya Karagöz Camii Anadolu Selçuklu Devleti'nden kalmıştır.
2:35:31Tarih Soruları ve Cevapları: Miryokefalon Savaşı'nda Bizans İmparatorluğu'nun mağlup eden Anadolu Selçuklu Devleti hükümdarı İkinci Kılıçarslan'dır.
Konya'da bulunan Alaaddin Köşkü, Kayseri'de bulunan Keykubadiye Sarayı ve Beyşehir'deki Kubadabad Sarayı Anadolu Selçuklu Devleti'nden kalmıştır.
Anadolu Selçuklu Devleti, Taşların izni alması üzerine merkezini İznik'ten Konya'ya taşımıştır.
2:37:54Türk Beylikleri ve Önemli Olaylar: Anadolu'da ilk defa Türk beylikleri Malazgirt Savaşı'ndan sonra kurulmuştur.
Karesioğulları, Saruhanoğulları, Aydınoğulları ve Menteşeoğulları gibi beylikler Anadolu'da kurulmuştur.
Sivas'ta bulunan Gök Medsi, Anadolu Selçuklu Devleti'nden kalmıştır.
2:40:35Osmanlı Devleti'ne Geçiş: Gökhan Öz hocanın hazırladığı 99 sorudan oluşan genel tekrarla İslam öncesi Türk tarihi, siyasal ve kültür medeniyeti, ilk Müslüman Türk devletleri, siyasal ve kültür medeniyeti ve Anadolu Selçuklu Devleti'nin siyasi tarihi ve kültür medeniyeti konuları işlenmiştir.
Osmanlı Devleti kültür ve medeniyetinden bazı arkadaşlar kuruluştan başlayabilirken, öğretmen genellikle kültürden önce, sonra kuruluş, yükselme, duraklama, gerileme ve dağılma şeklinde ilerlemektedir.

Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi Dersi

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir