Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Anadolu Selçuklu Devleti'nin tarihini anlatan bir tarih anlatımıdır. Alaaddin Keykubat, Gıyaseddin Keyhüsrev ve Moğol hükümdarı Ögeday gibi önemli tarihi karakterler ele alınmaktadır.
- Video, 1220 yılında Alaaddin Keykubat'ın tahta geçişinden başlayarak, Moğol tehlikesine karşı alınan önlemleri, Harzemşahlar ile olan çatışmaları ve 1243'te gerçekleşen Köse Dağ Savaşı'na kadar olan süreci anlatmaktadır. Köse Dağ Savaşı'nda Selçuklu ordusunun mağlubiyeti, Moğolların Anadolu'ya baskınları ve sonrasında Anadolu Selçuklu Devleti'nin Moğollara tabilik anlaşması imzalayarak yıkılış sürecine girmesi detaylı olarak aktarılmaktadır.
- Alaaddin Keykubat Dönemi
- 1220 yılında Anadolu Selçuklu Devleti'nin tahtına, devletin en parlak devrini yaşatacak olan Alaaddin Keykubat geçti.
- Stratejik dehası ve ileri görüşlülüğü sayesinde sınırlarını genişleten Alaaddin Keykubat, doğudan gelen Moğol tehlikesine karşı komşu devletlerle ittifak anlaşmaları yaptı ve doğudaki şehirlerin surlarını güçlendirdi.
- Celaleddin Harzemşah'ın Selçuklu toprağı olan Ahlat'a saldırması üzerine 1230 yılında Nası Çemende Savaşı yapıldı ve Celaleddin Harzemşah büyük bir bozguna uğrayarak öldürüldü.
- 01:04Moğol Tehdidi ve Alaaddin Keykubat'ın Vefatı
- Moğollar Anadolu Selçuklularıyla sınır komşusu olmuş ve Anadolu'yu tehdit etmeye başlamıştı, ancak Moğol hükümdarı Ögeday Alaaddin Keykubat'ın önlemleri sebebiyle Anadolu'ya saldırmaya cesaret edemiyordu.
- 1237 yılında Alaaddin Keykubat'ın zehirlenerek vefat etmesi üzerine devlet tecrübesinden yoksun, zevk ve eğlence düşkünü 16 yaşındaki oğlu Gıyaseddin Keyhüsrev tahta geçti.
- Gıyaseddin Keyhüsrev'in tecrübesizliğinden yararlanan vezir Sadettin Köpek'in yanlış politikaları sebebiyle ülkede huzur ve asayiş bozulmuş, eşkıyalık faaliyetleri başlamıştı.
- 01:55Baba ile Ayaklanması
- Anadolu halkının çaresizliğinden faydalanarak Baba İshak öncülüğünde Güneydoğu Anadolu'da başlayan Baba ile Ayaklanması kısa sürede Orta Anadolu'ya kadar yayıldı.
- İsyanı bastıramayan Gıyaseddin Keyhüsrev, babası Alaeddin Keykubat zamanında oluşturulan ve Moğollara karşı Erzurum'da bekletilen Doğu Ordusunu geri çağırarak isyanı güçlükle bastırabilmişti.
- Baba ile Ayaklanması, Moğolların Anadolu Selçuklu Devleti'nin dışardan göründüğü kadar güçlü olmadığını göstermişti.
- 02:28Moğolların Erzurum'u İşgali
- Durumu fark eden Moğolların Batı Ordusu Komutanı Jurmagun Noyan'ın görevlendirdiği Baycu Noyan, 1242 yılının sonlarında Erzurum'u işgal ederek halkını kılıçtan geçirdi.
- Bu durum halk arasında derin bir üzüntü ve korkuya sebep oldu ve taraflar arasında bir savaşı kaçınılmaz hale getirdi.
- Yapılan hazırlıklar neticesinde yaklaşık 80 bin kişiden oluşan Selçuklu ordusu Kayseri'de toplandı ve Sivas'a doğru hareket edildi.
- 02:56Köse Dağ Savaşı
- Tecrübeli devlet adamları ısrarla ordunun Sivas'a arkasını vererek mevzilenmesini ve bazı birliklerin geçitleri tutmasını savunmaktaydı, ancak Sultan tecrübesiz genç kumandanların sözünü tutarak daha ileri gidilmesi emrini verdi.
- Selçuklu ordusu Köse Dağ mevkiine geldi, burası Erzincan yönünden gelebilecek düşman ordusunun durdurulabileceği en iyi yerlerden biriydi.
- Baycu Noyan komutasındaki 30 bin kişilik Moğol ordusu Köse Dağ mevkiine yaklaşıp savaş düzenine girince tecrübeli kumandanlar ovaya inilmemesi fikrini savundular.
- 03:45Savaşın Sonucu
- Muharebeden önceki geceyi Sultanla birlikte içki içip eğlenerek geçiren genç kumandanlar, 20 bin kişilik seçme bir kuvvetin Moğolları yenmeye kafi geleceğine Sultan'ı ikna ettiler.
- 3 Temmuz 1243 sabahında Selçuklu ordusunun en değerli kısmını oluşturan 20 bin kişilik kuvvet ovaya indi ve şiddetle saldırıya geçti.
- Moğollar, Türklerin de çok iyi bildiği hilal taktiğini uygulayarak 20 bin kişilik Selçuklu kuvvetini 45 dakika içerisinde tamamen imha ettiler.
- 04:19Selçukluların Yıkılışı
- Mağlubiyeti haber alan emir ve devlet adamları, Sultan'ın yanına dahi uğramadan savaş alanından kaçtılar, Gıyaseddin Keyhüsrev de kıyafetini değiştirerek Tokat'a ve Konya'ya kaçtı.
- Sabah olunca Sultanın veziri ve kumandanların kaçtığını anlayan Selçuklu askerleri tamamen dağıldı, ordugahta asker olmadığını fark eden Moğollar iki gün bekledikten sonra harekete geçtiler.
- Moğollar, Köse Dağ'da kazandıkları zaferden sonra Sivas, Kayseri ve Erzincan'ı yağmalayarak halkını kılıçtan geçirdikten sonra şehirleri yakıp yıktılar.
- 05:23Tabilik Anlaşması ve Anadolu'nun Yeni Dönemi
- Anadolu Selçuklu Devleti ile Moğollar arasında tabilik anlaşması imzalandı, böylece Anadolu Selçuklu Devleti Moğollara bağlı ve vergi veren bir devlet konumuna düştü.
- Bu durum Anadolu Selçuklularının yıkılış sürecine girmesine sebep oldu ve ortaya çıkan otorite boşluğu sebebiyle Anadolu'da İkinci Türk Beylikleri dönemi başladı.
- Bu durum Osmanlıların doğuşuna zemin hazırladı.