Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Amerika'da yaşayan ve teknolojiyi reddeden Amişler topluluğunun yaşam tarzını anlatan bilgilendirici bir içeriktir.
- Video, Amişlerin kökenlerinden başlayarak (1600'lü yıllara dayanan bir Hristiyan mezhebi) günümüzdeki yaşam tarzlarına kadar detaylı bilgiler sunuyor. Amişlerin elektrik kullanmama, at arabaları ile ulaşım sağlama, sosyal güvence ile ilgilenmeme, askerlikten muaf olma gibi yaşam tarzları anlatılıyor. Ayrıca kılık kıyafetleri, evlilik gelenekleri, tarım yöntemleri, eğitim sistemi ve turistlerle ilişkileri gibi konular da ele alınıyor. Video, Amişlerin 2026'da yarım milyona ulaşması beklenen nüfusuyla ve gelecek nesillerin geleneklerini koruyacağı konusunda bilgiler içeriyor.
- 00:15Amişlerin Teknoloji ve Sosyal Yaşamı
- Amişler, 1600'lü yıllara dayanan kökleri olan Amerika'da yaşayan bir Hristiyan mezhebi olup, özellikle Pensilvanya eyaletinde yoğun olarak yaşamaktadır.
- Amişler teknolojiyi reddeder, benzinli araba kullanmaz, elektrik kullanmaz, televizyon, radyo, bilgisayar, buzdolabı ve cep telefonu gibi teknolojiden tamamen uzak dururlar.
- Sadece acil durumlar için köy muhtarlarında bir adet telefon hattı bulunur ve bu telefonu kullanmak tamamen yasaktır.
- 01:04Amişlerin Sosyal ve Dini Özellikleri
- Amişler kılık kıyafetlerinde modaya uymak gibi bir dertleri yoktur, kıyafetleri 17. yüzyılın izlerini taşır.
- Sosyal güvence ile hiçbir ilgileri yoktur, oy kullanmazlar, devlete vergi vermezler ve askerlikten muaflardır.
- Hıristiyan aleminde doğan bir bebek hemen vaftiz edilirken, Amişler 18 yaşına geldiklerinde kendi iradeleriyle seçim yapmalarını savunurlar.
- 02:01Amişlerin Tarihi ve Temel İlkeleri
- Amiş tarikatı İsviçreli Jackup Anna'dan ismini alır ve baskı, zulümlerden kaçarak İsviçre, Almanya ve Fransa'dan Amerika'ya göç ederler.
- Temel ilkeleri savaştan kaçınmaktır ve Osmanlı ile doğrudan ilişkileri vardır.
- 1600'lü yıllardan zulümden kaçan Amiş grupları İstanbul, İzmir ve Kars'a gelerek padişahlar tarafından güverci altına alınmış, ancak Osmanlı'ya sızan gruplar tarafından öldürülmeye başlanınca terk etmişlerdir.
- 02:45Amişlerin Nüfus ve Toplumsal Yapısı
- Amişler misyonerlik faaliyetlerinden uzak durmuş, her bireyin kendini özgür tercih ile inançlarını seçmelerini benimsemişlerdir.
- 2013 yılındaki sayımlarda Amişlerin nüfusu 230 bin civarındaydı ve 2026'da yarım milyona ulaşması beklenmektedir.
- Erkekler sakallı ve bıyıksız ise evli olduğu anlamına gelir, kadınlar evlenene kadar siyah örtü, evlendikten sonra beyaz örtü takarlar.
- 03:42Amişlerin Evlilik ve Aile Yaşamı
- Erkek ve kadının eşit olmadığı bir toplumda, kadınların görevleri eşlerine hizmet etmek ve çocukları iyi yetiştirmektir.
- Evlenmeler görücü usulü veya dışarıda birbirlerini görmeyle olur, evlenmeden birbirleriyle dolaşmaları dini cezalara çarptırılmalarına neden olur.
- Hasat zamanı olduğu için Kasım ayında evlendirilirler, ilk zamanlar aileleriyle yaşarlar, çocukları çoğaldıkça ailelerinden ayrılırlar.
- 04:29Amişlerin Sağlık ve Tarım Yaşamı
- Tarikat tamamen doğal beslenir ve doğal yaşar, hasta olanları geleneksel ve doğal tedavi yöntemleri ile iyileştirirler.
- Yiyecekleri tamamen kendileri üretir, peynir, tereyağı ve reçel gibi ürünleri pazarlarda büyük ilgi görür.
- Tarlalarında traktörleri yoktur, 17. yüzyıldan kalma yöntemlerle tarımlarını sürdürüyorlar, savan ve benzeri tarım aletleri kullanırlar.
- 05:23Amişlerin Eğitim ve Kültür Yaşamı
- Dışarıdan kendi aralarına katılmak isteyen biri olursa, ihtiyarlardan oluşan bir heyetin karşısına çıkartılıp test edilir ve aşamaları geçebilirse bir Amiş olur.
- Kendi aralarında Almanca'nın bir lehçesini konuşurlar, çocuklar sekiz yıllık İngilizce öğrenim görseler de konuşurken bariz bir farklılık görülür.
- Sekiz yıllık eğitimin sonunda aileleri liseye gitmelerine izin vermez, bu durum Amerikan kanunlarına aykırı olsa da 1972 yılında açılan bir dava halkın desteği ile Amiş tarikatının lehine sonuçlanmıştır.
- 06:08Amişlerin Turizm ve Fotoğraf Tutumu
- Yaşam tarzları, giyimleri ve kültürleri ile genel yaşadıkları bölgeler turist akınına uğruyor, ancak bu durum onların hiç hoşuna gitmiyor.
- Ziyaret eden turistler onlarla fotoğraf çekilmek istese de kesinlikle red cevabı alıyorlar.
- Bu tarikat fotoğraflanınca ruhun bedenden ayrılıp uçup gideceğine inanıyor, bu yüzden uzaktan dahi fotoğraflanmaya sıcak bakmıyorlar.