Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Üniversite Kimyası YouTube kanalından bir eğitim içeriğidir. Bir eğitmen tarafından alkenlerin elde edilmesi yöntemleri anlatılmaktadır.
- Video, alkenlerin elde edilmesi için iki temel yöntemi detaylı olarak açıklamaktadır. İlk yöntem, alkil halojenürlerden hidrojen halojenür çıkarılması (dehidrohalojenleme) olup, E2 tepkimesi ile ikincil ve üçüncül alkil halojenürlerden, hacimli bazlar kullanılarak gerçekleştirilir. İkinci yöntem ise alkollerden su çıkarılması (dehidrasyon) olup, kuvvetli asit ve ısı kullanılarak ikincil, üçüncül ve birincil alkollerden alken elde edilir. Her iki yöntem için de mekanizmalar, olası ürünler ve kararlılık faktörleri (Zaitsev ve Hoffmann ürünleri) detaylı olarak gösterilmektedir.
- 00:04Alkenlerin Elde Edilmesi Yöntemleri
- Alkenlerin elde edilmesi için bir yöntem, alkil halojenürlerden hidrojen halojenür çıkarılması (dehidro-halojenleme)dir.
- E2 tepkimesi, dehidro-halojenleme için en iyi yöntemdir ve ikincil veya üçüncül alkil halojenürler kullanılır.
- E2 tepkimesi için kuvvetli bir baz (alkoksit iyonu), apolar bir çözücü ve yüksek sıcaklık gereklidir.
- 00:48E2 Tepkimesi Örnekleri
- İkincil alkil halojenürlerden E2 tepkimesi ile alken elde edilirken, baz beta karbonlarından hidrojen kopartır ve çift bağ oluşur.
- Üçüncül alkil halojenürlerden E2 tepkimesi ile alken elde edilirken, farklı beta karbonlardan hidrojen kopartılsa bile aynı ürün elde edilir.
- Zaitsev ürününün (ana ürün) daha kararlı olması, E2 tepkimesinde daha çok oluştuğu görülür.
- 04:10Hacimli Baz Kullanımı
- Tersiyer botoksit gibi hacimli bazlar kullanıldığında, sterik engelden dolayı içeride kalan karbonlardan değil, uç karbonlardan hidrojen kopartılır.
- Hacimli bazlarla gerçekleştirilen tepkimede elde edilen ürün, Zaitsev ürünü olmayan Hoffman ürünüdür.
- 05:18Alkollerden Su Çıkarılması (Dehidrasyon)
- Alkenlerin elde edilmesi için başka bir yöntem, alkollerden su çıkarılması (dehidrasyon)dir.
- Alkollerden su çıkarılması için kuvvetli bir asit ve ısı gereklidir.
- Su ayrılma tepkimesini en zor birincil alkoller verir, ikincil ve üçüncül alkollerden daha kolay su ayrılır.
- 06:23İkincil ve Üçüncül Alkollerden Su Çıkarılması Mekanizması
- İkincil ve üçüncül alkollerden su çıkarılması tepkimesi E1 mekanizmasıyla gerçekleşir.
- İlk aşamada alkoldeki oksijen asitten proton alır ve su ayrılır, böylece alkil oksiyum iyonu (protonlanmış alkol) oluşur.
- İkinci aşamada karbon-oksijen bağı zayıflar ve bir karbokasyon oluşur, üçüncü aşamada su molekülü karbokasyondaki beta karbonundan hidrojen alarak çift bağ oluşturur.
- 09:43Birincil Alkollerden Su Çıkarılması Mekanizması
- Birincil alkollerden su çıkarılması tepkimesi E2 mekanizmasıyla gerçekleşir ve karbokasyon oluşmaz.
- Birincil alkoldeki oksijen asitten proton alır ve protonlanmış alkol oluşur.
- Konjuge baz, protonlanmış alkoldeki alfa-beta karbonundaki hidrojeni kendine bağlayarak çift bağ oluşturur ve alken elde edilir.