Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Türk Tesisat Mühendisleri Derneği'nin organize ettiği bu webinar'da, Nev Bey (Boş Verme Teknikte İş Geliştirme Müdürü ve SATMAS Derneği Dijitalleşme Komitesi Başkanı) ve Nihan Hanım (Bilim Pompa Sistemleri'de İş Geliştirme Mühendisi) konuşmacı olarak yer almaktadır.
- Webinar, akıllı şehir kavramını, beş temel bileşeni (akıllı yönetim, akıllı çevre, akıllı ekonomi, akıllı insanlar) ve teknolojik gelişmeleri (IoT, big data, yapay zeka) detaylı şekilde ele almaktadır. Sunum, akıllı şehir kavramının tanımıyla başlayıp, dünya ve Türkiye'deki akıllı şehir örneklerini, ardından pompa teknolojisinin gelişimine ve yapay zeka ile çalışan modern pompa sistemlerine geçmektedir.
- Webinar'da ayrıca dijital ikiz teknolojisi, smart ev konsepti ve Türkiye'deki akıllı şehir projeleri (Büyükçekmece Gölü'ndeki güneş santrali, İstanbul'daki akıllı park yönetimi, Ankara'daki dinamik kavşak kontrol sistemi, Gaziantep'teki akıllı elektrik sayıcıları ve İstanbul'daki atık su izleme sistemi) hakkında bilgiler verilmektedir. Sunum, soru-cevap bölümüyle tamamlanmaktadır.
- 00:15Mühendislik ve TTM'nin Amacı
- Mühendis, ofiste, evde ve yaşamın her alanında görünmez ama hissedilen bir kahramandır; projeleri başarıyla tasarlayıp uyguladıkça görünmez olur.
- Mühendislik, bilim ve doğa alanında tüm bilinenleri doğa ve insanlık için kullanmaktır; tasarımda estetik, sürdürülebilirlik, enerji verimliliği ve çevre duyarlılığı kavramları altı çizilir.
- Türk Tesisat Mühendisleri Derneği (TTM), 1992'den beri insanlığın konfor ihtiyaçlarını doğaya saygı göstererek sağlamak ve mühendislik mesleğini etik değerler doğrultusunda uygulamak için varlığını sürdürmektedir.
- 08:26Akıllı Şehirler ve Pompalarda Dijitalleşme
- Akıllı şehirlerde dijitalleşme, sensör, yazılım ve servis (3S) prensibiyle entegre bir sistem oluşturur; bu sistem güvenlik, sağlık, eğitim ve ulaşım gibi alanlarda etkili olur.
- Akıllı şehirlerde pompa tesisatı, özellikle sıcak su, soğuk su, pis su ve temiz su tedarikinde önemli rol oynar.
- Akıllı şehirlerde IoT, big data ve yapay zeka gibi teknolojiler hayatımıza dahil olmaya başlamıştır.
- 12:40Akıllı Şehir Kavramı ve Önemi
- Akıllı şehir kavramı için standart bir tanım bulunmamakla birlikte, International Telecommunication Union'ın tanımı "mevcut ve gelecek nesillerin ekonomik, sosyal, çevresel ve kültürel ihtiyaçlarını gözetirken, yaşam kalitesini, şehircilik hizmetlerinin verimliliğini ve rekabet gücünü artırmak için bilgi-iletişim teknolojilerinin ve diğer araçların kullanıldığı yenilikçi bir şehir" olarak tanımlanır.
- Birleşmiş Milletler raporlarına göre günde 200 bin kişi kırsaldan kente göç ediyor ve 2050'de dünya nüfusunun %68'i şehirlerde yaşaması beklenmektedir.
- Kentlerde enerji tüketiminin %70'i ve sera gazı emisyonlarının %20'si gerçekleşirken, gayri safi yurtiçi hasılanın %80'i de kentlerde üretilmektedir.
- 16:51Akıllı Şehir Çarkı ve Bileşenleri
- Akıllı şehir çarkı modeline göre akıllı şehrin altı bileşeni vardır.
- Akıllı ulaşım bileşeninde gerçek zamanlı trafik bilgileri sürücülere, operatörlere ve yolculara aktarılır; akıllı kavşaklar, sinyalizasyon sistemleri, çevre dostu yaklaşımlar ve dezavantajlı insanlar için hayat kolaylaştırıcı çözümler mevcuttur.
- Akıllı yaşam bileşeni, kent sakinlerinin daha güvenilir ve sağlıklı bir ortamda yaşamasını ve hayat kalitesini artırmalarını sağlamak için bilgi ve iletişim teknolojilerinin aktif kullanılmasını amaçlar.
- 17:54Akıllı Şehir Bileşenleri
- Akıllı yönetişim, şehrin paydaşlarının (üniversite, özel sektör, kamu) akıllı konseptini adapte etmesini amaçlar ve şeffaflık sağlar (IBB sitesinden denetim raporlarına, şehir planlarına erişim).
- Akıllı çevre, kaynakları verimli kullanmayı hedefler: akıllı su yönetimi, katı atık yönetimi, atık su yönetimi, verimli elektrik kullanımı, sızıntı dedektörleri ve sensörler kullanır.
- Akıllı ekonomi, ekonomiye girdiler sağlayacak ve verimliliği artıracak önlemler almayı amaçlar: inovasyon merkezleri kurulabilir, e-ticaret platformları dinamik fiyatlandırma sistemleriyle akıllı ekonomi kapsamında incelenebilir.
- 20:32Akıllı İnsanlar ve Akıllı Kavramı
- Akıllı insanlar, akıllı şehir konseptinin merkezi olup, kent sakinlerine hayat kalitesini yükselterek daha inovatif ve yaratıcı bir yaşam sunmayı hedefler.
- Akıllı kavramı hayatımıza akıllı telefonlarla girdi ve artık akıllı saat, kahve makinesi, termostat, kapı kilidi ve sulama sistemleri gibi cihazlar internete bağlanarak kullanışlı hale geldi.
- Tüm bu cihazlar birbiriyle iletişim kurabiliyor ve "Nesnelerin İnterneti" (IoT) kavramı, cihazların birbirine bağlanarak bilgi paylaşan akıllı bir ağ oluşturmasını sağlıyor.
- 26:00Veri Değer Piramidi ve Big Data
- Veri değer piramidinde, veri işlenmemiş ham bilgi parçacığı olup en temel seviyeyi oluşturur, bilgi ise verinin işlenmiş hali, bilgilik ise bilgilerin birikim haline geldiği yerdir.
- Big data, verinin hacmi (volüm), anlık olarak gelmesi (ve) ve çeşitliliği (vera) açısından değerlendirilir; bir petabyte yaklaşık 10 üzeri 15 GB'a eşittir.
- 2019 yılında big dataya beslenen veri 13,60 detabayt kapasitesinde iken, 2025 yılında bu miktarın altı katına çıkması bekleniyor, bu da IoT cihazlarının artmasıyla ilgilidir.
- 29:54Veri Merkezleri ve Big Data
- Google, Facebook ve diğer telekomünikasyon şirketleri dünya genelinde veri merkezleri bulundurmaktadır.
- İnternet üzerindeki her hareketimiz anlamlı bir faaliyet olmak üzere depolanır ve bu veriler gelişe gelişe bilgi haline dönüşür.
- Bilgi güçtür ve bize ait bu kadar çok bilgisi olan şirketler bizim manipüle edilebilir bir noktada olduğumuzu gösterir.
- 31:22IoT ve Güvenlik Sorunları
- Akıllı binalarda televizyon kanalları, klima kullanım süresi, ışık ve buzdolabı bilgileri gibi kişisel veriler toplanmaktadır.
- IoT cihazlarının sayısı arttıkça güvenlik açığı da artmaktadır; örneğin internete bağlı bir tost makinesi yüzünden akıllı kilidiniz bozulabilir.
- Günümüzde evde para almak yerine her şey bir telefondaki uygulama ile çözülmektedir.
- 32:59Yapay Zeka ve Etkileri
- Big Data ile veriler toplandıktan sonra sıra yapay zekanın bu verileri öğrenip anlamlı sonuçlar çıkarması gelmektedir.
- Yapay zeka, görevleri yerine getirmek için insan zekasını taklit eden ve topladıkları bilgilere göre kendini iyileştiren sistemlerdir.
- Gelişmiş yapay zeka teknolojisi, şairlerin şiirlerini üslubuna uygun şekilde devam ettirebilmektedir.
- 34:57Akıllı Şehir Örnekleri
- İspanya'da binlerce kamera ve yüz binlerce sensör ile şehirdeki trafik, hava kalitesi gibi veriler anlık olarak toplanıp kent sakinleri telefon uygulaması ile erişebilmektedir.
- Hollanda'da Groningen belediyesi çöp kutularına sensörler ekleyerek dolu olmayan kutulara gidilmesini önleyerek yılda 92 bin euro tasarruf sağlamıştır.
- Los Angeles'ta akıllı sinyalizasyon sayesinde trafikteki araç sayısı %14-35 oranında düşmüş, yakıt tüketimi %12,5 azalmış ve seyahat zamanı %13 düşmüştür.
- Tokyo'da su borularına sensörler entegre edilerek su sızıntıları algılanabilmekte ve %3,70 su kaybı azaltılarak %172 milyon tasarruf sağlanmıştır.
- 38:01Türkiye'de Akıllı Şehirler
- Türkiye'de 2016 yılında akıllı şehirlerle ilgili değerlendirme raporu yayınlanmıştır.
- 30 büyük şehirden 25'i katılan değerlendirme raporunda, akıllı şehir uygulamalarının vatandaşın hayatını kolaylaştırması ve şehrin marka değerini yükseltilmesi amaçlanmaktadır.
- Türkiye'deki akıllı şehir projelerinin %70'i devam ediyor, %30'u tamamlanmış olup, %95'i sürdürülebilir görülmektedir.
- Türkiye'de en çok mobil uygulamalar (%33), IoT (%23) ve big data (%3) kullanılmaktadır.
- Mevcut uygulamalar arasında su alanında elektronik ödeme sistemi, enerji alanında akıllı sokak aydınlatması, ulaşım alanında trafik izleme sistemi bulunmaktadır.
- 41:28Türkiye'de Akıllı Şehir Örnekleri
- Büyükçekmece Gölü'nde kurulan güneş santrali, 202 hanenin yıllık elektrik ihtiyacını karşılayarak 164 ton karbondioksit emisyonu önledi ve trafikte 135 aracın çekilmesi ve 4.200 ağacın dikilmesine eşdeğer çevresel fayda sağladı.
- Akıllı park yönetimi, yol kenarındaki akıllı paneller ve cep telefonu uygulaması aracılığıyla park alanlarını gösterebiliyor ve ödeme yapabiliyor.
- Ankara'da uygulanan dinamik kavşak kontrol sistemi, kameralardan faydalanarak mevcut trafik yoğunluğuna göre anlık tepkiler vererek trafikte kalma süresini kısaltıyor.
- 44:56Akıllı Ulaşım ve Su Yönetimi Örnekleri
- Gaziantep'te OSB bölgesinde kurulan gerçek zamanlı okunabilen elektrik sayıcıları, tüketilen enerji kadar elektrik üretilmesini amaçlayarak kaçak oranı %14'ten %0,5'e düşürdü.
- İstanbul'da atık su izleme sistemi, tesislerin çıkışındaki kirletici parametreleri ölçen sensörlerle veri havuzu oluşturarak atık arıtma kimlik belgesi verilmesine imkan sağlıyor.
- Akıllı şehir örneğinde özel sektör ve belediyenin bir araya gelmesi, çevreye hizmet eden akıllı yönetişim uygulamalarını sağlıyor.
- 47:33Akıllı Pompalar ve Veri Paylaşımı
- Yapay zeka algoritması içeren pompalar, kendi mevcut eğrisi üzerinde otomatik olarak çalışma noktasını belirleyerek 24 saat boyunca vanaların açılıp kapanma zamanlarını analiz ediyor.
- Bu teknoloji sayesinde pompalar delta p ve çalışmasından %20 daha fazla enerji tasarrufu sağlıyor.
- Islak motorlu sirkülasyon pompaları, bluetooth sayesinde telefonla iletişim kurarak çalışma debisi, sıcaklığını, basıncını ve hata sinyallerini gösterebiliyor.
- Pompanın tüm verileri gateway aracılığıyla buluta aktarılabilerek, bilgisayar üzerinden geçmiş hata kayıtları ve çalışma modları gibi ince verilere ulaşılabilir.
- 52:52Akıllı Pompalar ve Sorun Çözümleri
- Türkiye'de klozetlere yabancı madde atılması nedeniyle pompaların tıkanması sık karşılaşılan bir sorundur.
- Akıllı pompaların içindeki yapay zeka, tıkanmayı algılayıp çarkını ters çevirerek yabancı maddeyi uzaklaştırabilir ve sorunu çözer.
- Bu teknoloji sadece büyük binalarda değil, evlerde de kullanılabilir; örneğin klozet tahliye sistemlerinde kablosuz alarm ile anında müdahale imkanı sunabilir.
- 54:44Dijital İkizler Teknolojisi
- Dijital ikiz, bir ürünün sanal modelidir ve gerçek ürünün aynısı şekilde çalışabilir.
- Gerçek ürünün üzerinden alınan veriler, dijital ikize aktarılarak anormal durumları tespit edebilir ve sorunların oluşmasından önce uyarı verebilir.
- Sensörler saniyede 30.000 okuma yaparak verileri alır ve algoritma bu verileri analiz ederek gelecekteki potansiyel sorunları öngörebilir.
- 57:15Dijital İkizlerin Faydaları
- Dijital ikizler sayesinde sorunlar oluşmadan önleyebilir ve yedek parçaların daha planlı bir şekilde temin edilmesini sağlar.
- Tek bir noktadan farklı bölgelerdeki pompaların çalışma koşullarını ve risk analizlerini görebilirsiniz.
- Yapay zeka teknolojisi gelişse de mühendislerin empati ve duygusal zeka yetenekleri hala önemli bir avantaj sağlar.
- 59:43Sibernetik Güvenlik ve 3D Yazıcılar
- IoT cihazlarının artmasıyla siber güvenlik sorunu öne çıkıyor ve her tedarikçinin kendi güvenliğinden sorumlu olması gerekebilir.
- Gelecekte lokal, bölgesel veya apartman bazında siber güvenlik çözümleri geliştirilebilir.
- Akıllı pompaların üretiminde şu an 3D yazıcılar kullanılmıyor ancak teknolojinin ilerlemesiyle bu da mümkün olabilir.
- 1:05:34Dijital İkiz Sorusu
- Son soruda dijital ikiz için firma üreticilerinin dik datayı kullanarak arıza istatistiklerine girmesi gerektiği ve bu bilgiyi ürün alıcıları ile paylaşabilecekleri sorgulanıyor.
- Dijital ikiz adapte etmeden önceki arıza istatistiklerinin sisteme yüklenmesi gerekiyor.
- Sensörlerden gelen bilgiye göre dijital ikiz kendini yorumladığı için bir noktadan sonra kendi koşullarını adapte edecek.
- 1:06:20Webinar Kapanışı
- Sorular için mail üzerinden ulaşılabilirlik sunuluyor.
- Konuşmacı, katılımcılara teşekkür ederek eğitici bir çalışma diliyor.
- Pandemi probleminin en kısa zamanda aşılması ve sağlıklı iletişimlerin kaldığı yerden devam etmesi dileniyor.