Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir yapısal mühendislik firmasının başkanı Ahmet Bey ve diğer uzmanların (Celalettin Bey, Erol Karacabeyli, Erkan Kalaat Bey) katıldığı, Odunpazarı'daki bir ahşap yapı projesi hakkında teknik bir sunum ve sohbet oturumunu içermektedir.
- Video, ahşap yapı teknolojisi, mimari tasarım ve yapısal analiz konularını ele almaktadır. İlk bölümde Odunpazarı projesi ve Japonya'dan esinlenen mimari tasarım anlatılırken, devamında BIM koordinasyon, yangın testleri, ahşap dayanıklılığı ve Polimax Müzesi projesi detayları sunulmaktadır. Son bölümde ise Türkiye'deki ahşap endüstrisi, sertifikasyon sorunları ve ahşap yapıların geleceğine dair bir sohbet gerçekleşmektedir.
- Videoda ayrıca Japonya'daki mimari geleneklerin modern projelere nasıl uyarlandığı, finger joint teknolojisi, ahşap imalat teknikleri, yangın güvenliği testleri ve ahşap yapıların bakımı gibi teknik konular detaylı şekilde ele alınmaktadır. Katılımcılar, Türkiye'de ahşap yapıların kullanımındaki geri kalmışlığı ve bu alandaki yenilikçilik gerekliliği hakkında da görüşlerini paylaşmaktadır.
- 00:30Projenin Hikayesi
- Konuşmacı, projede cephenin ahşap ve yapısal mühendisliği ile tedarik süreçlerinde kontrol etme amacıyla polis tarafından tutulduklarını anlatıyor.
- Sunumda bir hikaye anlatımı yapılıyor ve belirli şartlar ve bölümler olduğu vurgulanıyor.
- Proje, doğal bir ürün olduğu için tedarik süreci, ahşap mühendisliği, kesit optimizasyonu, çelik ve betonarme entegrasyonu, üç boyutlu koordinasyon ve Avrupa normuna uygun imalat aşamalarından oluşuyor.
- 02:38Mimarik İsimlendirme ve Ahşap Kullanımı
- Mimar, Japonya'nın ahşap marangozluk ve mimari geleneğinin modern temsilcisi olarak tanımlanıyor.
- Tasarım, Odunpazarı'nın geçmişi, yerleşimi ve ticari rolü ile harmanlanarak gerçekleştiriliyor.
- Mühendislik açısından formülize etme ve sistematize etme önemli olduğu için bu çalışmaya "tedarik mühendisliği" ismi verildi.
- 04:33Ahşap Tedarik Süreci
- Ahşabın kaynağının nerede olacağını ve nasıl birleştirileceğini belirlemek için bir matris geliştirildi.
- Ladin, çam ve larex gibi kereste türlerinin Avrupa, Kuzey Amerika ve Asya'da yapısal anlamda yaygın uygulandığı belirtiliyor.
- Sonuç olarak Sibirya çamı kullanılması ve tedarik, imalat ve montajın Türkiye'de yapılması kararlaştırıldı.
- 07:13Makap Çalışmaları ve Kesit Optimizasyonu
- Tedarik sürecinde ve imalat sırasında çeşitli ahşap cinsleri ve bağlantı teknikleri için birebir ölçekte makap çalışmaları yapıldı.
- Mimarın ön mühendislik ve mimari tasarımının yanı sıra, herkesin kendi imalat mühendisliğiyle montaj yapması için makaplar oluşturuldu.
- Ahşapların kesitleri optimize edilerek, en büyük lamine eleman kesiti 240x320 mm'den 112 oranında azaltıldı.
- 09:41Optimizasyonun Etkileri
- Ahşap metreküp miktarı 337 metreküpten 294 metreküpe düşürüldü.
- Kesit optimizasyonu, imalat ücretini, maliyetini ve süresini ciddi miktarda düşürdü.
- Elemanların mesnet koşulları, mesnetlenme sıklığı ve ahşap kaynağının en optimal şekilde kullanılması için her laminasyon biriminde kaç birimden oluşacağı hesaplandı.
- 11:16Yapısal Çözüm ve Müze Projesi
- Konuşmacı, çelik, kompozit ve beton yapılarla ilgili geniş tecrübelerinden bahsediyor.
- Müze projesinde geniş galeri mekanları ve mimariye saygılı strüktür çözümleri için çalıştıklarını belirtiyor.
- Mimarın istedikleri ferahlık ve lobideki boşluk için gri kolonların iptal edilmesi veya mavi düşey taşıyıcılarla değiştirilmesi yapıldı.
- 12:53İleri Analiz ve Optimizasyon
- İleri analiz ve güven sağlaması için statik proje müellifleri ve danışmanlarla sürekli koordinasyon sağlandı.
- Düşey ve yatay taşıyıcılar, döşemelerdeki vibrasyon analizi ve karma yapıda betonarme çekirdekler ile çeliğin beraber çalışması için ileri analizler kullanıldı.
- Toplam 700 ton olan çelik tonajı 510 ton civarına düşürüldü, yani %25 civarında optimizasyon sağlandı.
- 14:07Deprem Güvenliği ve Yapısal Çözüm
- Yapıda arkada çekirdek sistemi bulunuyor ve bu sistem 180-90 deprem yükünü alıyor.
- Ön taraftaki düşey yük taşıyan konsollar, düşey yük taşıyorken deprem yükünü yatay taşıyıcı sistemine aktarıyor.
- Bu karma yapı sayesinde kimin neyi taşıdığı belli, yük güzergahı açık bir yapı elde edildi.
- 16:31Ahşap İmalat ve Japonya Gezisi
- Ahşap imalat için Antalya'da Nasrettin Orman Ürünleri ile çalışıldı ve uluslararası standartlarda imalat yapılması gerektiği anlaşıldı.
- İmalatçı, işveren ve mimar birlikte Japonya'ya giderek Polimex'in imalatçısı Kenan'ın çalıştığı fabrikaları ve projelerini incelediler.
- Japonya gezisinde Tokyo'nun güneyindeki bir ada eyaletindeki Yuhara Köprüsü ve Tokyo'daki bir tatlıcı dükkanı gibi projeler görüldü.
- 18:22Japon Mühendislik Felsefesi
- Japonya'da Jun Sato adlı mühendisle Tokyo Üniversitesi'nde beş projelik bir serinin yapıldığı öğrenildi.
- Geleneksel Japon birleşim tekniklerinin modern zamanlara, siyasi üretimine ve 3D tasarıma taşınmasıyla yapılan projeler incelendi.
- Vancouver'daki kütüphane ve Odunpazarı projesi gibi geleneksel çatkının yeni mühendislik, teknik ve 3D tasarımla taçlandırılması anlaşıldı.
- 20:03Odunpazarı Projesi ve Yapısal Çözümler
- Odunpazarı projesinde çatkı üst üste bindirmeli yapı kullanıldı ve taşıyıcı yapıya yardımcı oldu.
- Yapının ortasında çelik sistem ve 50 santim x 3 metrelik masif bir taşıyıcı kiriş bulunuyor.
- Projede her katta mesnetli dönen bir atayım ve 33 metrelik konsollar kullanıldı, konsoller deprem kuvvetlerine karşı germe ölçüleriyle dayanıklı yapıldı.
- 22:44BIM Koordinasyonu ve Modelleme
- Mühendislik Revit modeli, okuma Rhino modeli ve aynı model bir tekrarla modeli bulunmaktadır.
- İmalat için Nasrettin Ahşabında bir kent modeli var ve bu modelde siyasi ile ahşap imalatında koordinasyon çok iyi başarmıştır.
- BIM koordinasyonunda belirli bir merkezi roper noktası seçilir ve bu nokta değişmeden, cephe, kaplamalar, statik ve elektromekanik sürekli birbirine çakıştırılarak işler yürütülür.
- 23:36Milimetrik Koordinasyon Sorunları
- Milimetrik koordinasyon sorunlarında, farklı modellerin üst üste çalıştırılması sırasında sağdan soldan taşmalar oluşabilmektedir.
- Milimetrik tolerans içinde yapılan işler, yerine gittiğinde dört-beş milimetre tolerans gösterebilir, özellikle atkılarda bu durum daha belirgindir.
- Bu sorunları çözmek için herkesin üç boyutlu bir platform üzerinde çalışması gerektiğine vurgu yapılmaktadır.
- 25:38Projenin Kalıcı Katkıları
- Polymax, Nasrettin ve Kendi Okuma projeleri Türkiye'ye taşıyıcı ahşap üretimi konusunda endüstrileşme açısından büyük bir katma değer kazandırmıştır.
- 1408 lamine taşıyıcı ahşap üretimi için adım adım bir yol haritası oluşturulmuş ve uygulanmıştır.
- Türkiye ortamına uygun endüstri 2.5 metodunda üretim nasıl yapılacağı araştırılmıştır.
- 27:05Yangın ve Duman Sorunları
- Yangın sorunu, taşıyıcılığı etkileyen bir sorun değil, duman ve ısı salınımı sorunları olduğu ortaya çıkmıştır.
- Yangında insanlar kaçarken dumana tutulmamalı ve belirli bir larsı seviyesinde kalmalı, kaçış sağlanması gerekmektedir.
- Mekanın çevresindeki ahşap binaların tutuşmasına engel olmak için cephe taşıyıcı elemanların C sınıfı olması gerektiği tavsiye edilmiştir.
- 28:44Yangın Sınıfları ve Testler
- A sınıfı ahşap, yanmazlık, duman salınımı ve ısı salınımında üstünlük gösterirken, C sınıfı ahşap yandığında belirli bir süre ve miktar limitinde ısı ve duman salmalıdır.
- C sınıfı yapabilmek için koruyucular, UV koruması ve yangın geciktirici katmanlar üst üste uygulanmış ve koşullandırma hesaba katılmıştır.
- Avrupa normuna uygun üretim için finger jointler, tutkal hatları, planyalardaki metaller ve bıçkılar yenilenmiş, testler yapılmıştır.
- 31:08İmalat Kontrolleri ve Testler
- Ahşap lamine ahşap yapı için imalat kontrolleri başlatılmış ve sekiz aylık bir dönemde testler yapılmıştır.
- Nasrettin'in mevcut laboratuvar altyapısına eklemeler yapılmış ve test gereçleri zenginleştirilmiştir.
- Ahşap yapısal ahşabı sınıflandırmak için bir şablon sistemi oluşturulmuş ve görsel sınıflandırma yöntemi uygulanmıştır.
- 35:02Finger Joint Testi
- Yaklaşık bir metre uzunluğunda, finger joint (parmak bağlantı) ile birleştirilmiş bir parça imalattaki test ediliyor.
- Bu test, bıçdan çıktıktan sonraki kesim kalitesini, tutkal tutkallanma oranının doğru yapılıp yapılmadığını ve selimin doğru sürüp sürülmeyeceğini kontrol ediyor.
- Bir metrelik parçayı tam tutkallı finger jointten yük vererek test ediyorlar ve bu joint'in yaklaşık 800 kilo ton dayanması gerekiyor.
- 36:45Test Sonuçları
- Testte 700 kiloda geçtikten sonra rahatlandıklarını belirtiyorlar.
- 1 ton'a geldiklerinde çatlamalar duyuyorlar ve bir miktar geri gelmesi, sonra tekrar artması sünek davranış olarak açıklanıyor.
- Joint'in kopmasıyla test tamamlanıyor.
- 37:46Laboratuvar ve Dayanıklılık
- Laboratuvarı Avrupa normuna göre işler hale getirdiklerini belirtiyorlar.
- Türkiye'de dayanıklılık konusu yük taşıma konusunu gölgede bırakıyor.
- Lamine ahşapta tutkal hattında görülen ayrılmalar (delaminasyon) görsel olarak rahatsız edici olabilir.
- 38:53Delaminasyon ve Testler
- Standartlarda delaminasyonun belirli bir miktarda kalması gerekiyor.
- Testlerde delaminasyon belirli miktarı geçiyorsa ürün tekrar test ediliyor ve geçmiyorsa reddediliyor.
- Müzeyi açmak zorunda kaldıkları için bazı yerlerde onaylamadıkları ürünlerin kullanılması gerektiğine rağmen, genelinde büyük oranda kritik yerlerde kalite sağlanmış.
- 40:26Ahşap Yapıların Korunması
- Avrupa standartları ile dünya sarsın uyum sağlandı.
- Japonya'daki gözlemler gösteriyor ki, dokuz senelik süre boyunca UV'ye açık transparan bir solvent bazlı koruyucu ile korunan ahşap yapılar çok iyi durumda kalmıştır.
- Hiç korunmamış ahşap elemanlar dokuz sene sonra çatlaklar, lamellerin ayrılması ve genel çöküntü gibi sorunlar yaşamıştır.
- 43:54Yapı Tasarımı ve Montaj Süreci
- Yapı tasarımı sırasında kamp kurularak detaylı incelemeler yapılmış, kesit, joint ve palet çalışmalarına geçilmiş.
- Montajda geçmeli bağlantılar kullanılmış, çatkılar ortasından deldik ve keterek/kertme bağlama yöntemiyle birleştirilmiş.
- Yapıda her bir eleman en az beş metre arayla mesnetlenmiş ve montajda ciddi zorluklar yaşanmıştır.
- 45:44Montaj Teknikleri
- Montajda bazı elemanlar on altı metre uzunluğunda tek parça olarak kullanılmış ve üst üste yerleştirilmiştir.
- Teller ortalama bir-dört metre aralıklarla yerleştirilmiş ve cephedeki önceden yerleştirilmiş lambalara bağlanmıştır.
- Ahşapta toleranslı delikler açılarak, teller yerleştirilirken X ve Y yönlerinde oynatma yapılarak tam merkezi hizalanmıştır.
- 48:43Yük Taşıma ve Mekanik Özellikler
- Toleranslı deliklerin yük taşıma sorunlarını çözmek için civatanın altında tırtık ve plakalar arasında pullar kullanılmıştır.
- Civatanın çapı 10 mm iken, deliklerin çapı 14-16 mm ve yerine göre 20 mm olarak belirlenmiştir.
- Yapıda deprem ve rüzgarda oynamaları hesaba katarak boyutlandırma yapılmıştır.
- 50:39Yapı Özellikleri ve Proje Detayları
- Yapı yaklaşık %25 çelik tasarrufu sağlayarak karma yapı olarak başarıyla tamamlanmıştır.
- Ahşap kesitlerinde %12 civarında optimizasyon yapılmış ve minimal taşıyıcı sistemle başarılmış bir yapı elde edilmiştir.
- Proje 1450 metrekarelik bir müze alanı için tasarlanmış olup, 2017 Mayıs'ta değermühendislik optimizasyonu başlamıştır.
- 54:11Sunumun Sonu ve Teşekkürler
- Sunum sahibi, Savaşa Birliği'ne ve özellikle Celalettin Bey'e teşekkür ediyor.
- Konuşmacı, kendisinin mimar ve inşaat mühendisi olmadığını ancak sunumu izlerken heyecanlandığını belirtiyor.
- Katılımcılar arasında Kanada'dan Erol Karacabeyli'nin de bulunduğu, derneğin onursal üyesi olduğu söyleniyor.
- 56:22Erol Karacabeyli'nin Değerlendirmesi
- Erol Karacabeyli, sunumun çok güzel olduğunu ve Türkiye'de ahşap kullanımının lüks olduğunu belirtiyor.
- Japon mimarlarla birlikte yapılan proje ve biyodingin information malzemesi ile ahşap, çelik ve beton kullanımının takdir edildiğini ifade ediyor.
- Ahşabın içeride kullanılmaması konusunda soru sorduğunu belirtiyor.
- 58:31Ahşap Taşıyıcılı Sorusu
- Konuşmacı, ahşap taşıyıcılı yapılabilir olduğunu ancak farklı bir içerden mimari olacağını belirtiyor.
- Projenin tarihi ve geçmişi olduğu için çeşitli kararlara saygı duyulması gerektiğini vurguluyor.
- Mühendislikte kişisellik olduğunu, her markanın motorunun farklı olduğunu örnek vererek açıklıyor.
- 1:01:56Ahşap Yapı Eğitimi
- Türkiye'de Boğaziçi Üniversitesi'nde ve ODTÜ'de ahşap tasarım eğitimi verildiği belirtiliyor.
- MEF Üniversitesi'nde de ahşap yapı üzerine stüdyolar yapıldığı söyleniyor.
- Özgün bir ahşap yapı eğitimi programı olup olmadığı konusunda bilgi sahibi olmadığını ifade ediyor.
- 1:03:31Kengo Kuma Ekibi ve Mühendislik Rolü
- Kengo Kuma'nın ekibinde mühendis olmadığını, ancak inanılmaz teknik mimarlar olduğunu belirtiyor.
- Kengo Kuma ile projenin ilk başlangıcında çalışmış olan Tokyo Üniversitesi'nden Jun Sato adlı mühendisin rolü vurgulanıyor.
- İlk başta danışmanlık veren mühendis arkadaşlarının Türkiye'deki ekipler tarafından devralındığı belirtiliyor.
- 1:05:21Yapısal Ahşabın Dayanıklılığı
- Yapısal ahşap, iyi bakıldığında evladiyelik bir dayanıklılığa sahiptir ve bu bakımla doğrudan ilgilidir.
- Ahşabın masif veya lamine olmasıyla değil, bakımıyla ilgilidir.
- Japonya'nın nemli ve güneşli ortamında dokuz sene maruz kalan çam köprüsü örneği, iyi tasarlandığında ve uygulandığında ahşabın uzun ömürlü olabileceğini göstermektedir.
- 1:08:23Ahşabın Bakımı ve Korunması
- Ahşap yapılar, güneş ve yağmura maruz kaldığında iyi korunmazsa dokuz sene içinde kötüleşebilir.
- Ahşap yapıların korunması için çok kalın ve kaliteli sürme emprénye kullanılması gerekir.
- Ahşap yapıların doğal rengini korumak için pigmentli koruma kullanmak yerine, transparan (renksiz) vernik teknolojisi kullanılabilir.
- 1:14:16Ahşap Yapı Ustalığı
- Ahşap yapı ustalığı konusunda sunumlar ve seminerler düzenlenmektedir.
- Geleneksel yapı ustalarından, özellikle ahşap yapı ustalığından genç mimar ve mühendis adaylarının öğreneceği konular bulunmaktadır.
- Mimarlar arasında ahşap kullanımında cesaretli olmak için öneriler sunulmaktadır.
- 1:16:47Ahşap Rönesansı ve Türkiye'deki Durum
- Dünyada bir ahşap rönesansı yaşanıyor ve Erol Hoca bu hareketin öncülerinden biri.
- Türkiye'de masif ahşap yüksek binaların tam potansiyelini kullanamadık, hala geride kalmış durumdayız.
- Türkiye'de masif ahşap döşemeleri üretilmesi mümkündür ve ithalattan daha ucuz olabilir.
- 1:17:35Ahşap Kullanımında Cesaret ve İkna
- Ahşap kullanımında cesur olmak gerekiyor ve ahşabın avantajlarını iyi anlatmak önemli.
- Odunpazarı Modern Müzesi gibi örnekler gösterilerek geleneksel itirazların ötesine geçecek şekilde ikna edilmelidir.
- Dünyada Norveç gibi ülkelerde 24 katlı ahşap binalar yapılmakta olup, bunun avantajları öğrenilip anlatılmalıdır.
- 1:19:11Yenilikçi Olma ve Muhafazakar Toplumlar
- Yenilikçi şeyler yapmakta, kendi kafamızda yarattığımız bariyerleri kırmak önemlidir.
- Japonya'da mükemmeliyetçilik ve dünyada en iyisi neyse onu yapma anlayışıyla ilerlemeleri muhafazakarlıkla alakasızdır.
- Türkiye'de de kendimiz için yenilikçi bir anlayışın formülünü yazmalıyız ve ilerlemeliyiz.
- 1:21:05Ahşap Kullanımının Anlatımı
- Ahşap kullanımının avantajlarını iyi anlatmak ve hikayesini yazmak önemlidir.
- Ahşap ithal edilebilecek bir kapasitede olmasına rağmen, Türkiye'de üretilmesi katma değer sağlar.
- Mimarlar, ahşap kullanımının katma değerini işverenlere anlatmak zorundadır ve dik durmalıdır.
- 1:23:37Ahşap Endüstrisindeki Sorunlar
- Ahşap sanayici ve derneği başkanı, yapısal ahşapla ilgili sertifika ile ilgili sıkıntılar olduğunu dile getirdi.
- Türkiye'de TOKİ projelerine ithal gullam kullanılacak diye yazıldığı sürece yerli sanayi gelişemiyor.
- Türkiye'de TSN üniversiteleri henüz CLT'yi ve lamine kirişleri sertifikalandırma durumunda değiller.
- 1:25:21Sertifikasyon Sorunu
- Sertifikasyon, üreticinin sorumluluğudur ve devlet yap vermiyor.
- Üreticiler sertifikalandırma için Effects Era Avrasya gibi kurumlara başvurabilirler.
- Türkiye'deki sıkıntılar, prosedüre uyamama ve ücret konusu olarak belirtiliyor.
- 1:27:33Altyapı Oluşturma Gerekliliği
- Türkiye'de kendi altyapı oluşturmak gerekiyor, yurtdışına bağlı kalmamak için.
- Ulusal birlik ve TÜRIK olarak belli yollar kat edilmiş, ancak sektörle ilgili STK'ların katılımıyla daha hızlı ilerlenebilir.
- 4703 sayılı kanun piyasaya sürülen ürünlerin piyasa gözetim ve denetiminin gerçekleştirilmesi konusunu gündeme getirmiş.
- 1:30:03Ahşap Kullanımı ve Mühendislik Grupları
- Japonya'da köprü sedirden yapıldı, Türkiye'de ise Sibirya sarıçamı tercih edildi.
- Orman Genel Müdürlüğü sedir üretiyor ancak yeterli olup olmayacağı ve fiyatı uygun olup olmayacağı soruları gündeme getirildi.
- Ahşapla ilgili projelerde orman endüstri mühendislerinin çalışması zorunlu olan 5531 sayılı yasa yürürlüğe konmamış.
- 1:33:45Oturma Sonucu
- Katılımcılara iyi akşamlar dilemekle oturma sonlandırıldı.
- Teknik destek veren inşaat mühendisi Furkan ve Yasin'e teşekkür edildi.
- Yönetim kurulu üyelerine de teşekkür edildi.