Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- AKİT TV'de yayınlanan bu programda, psikolog ve aile danışmanı Çiğdem Zeynep Karabal ile ahlak eğitimi ve aile ilişkileri konuları ele alınıyor. Karabal, Aile Akademisi'nde çalışmakta ve yaklaşık on yıldır tasavvuf psikolojisi alanında eğitim vermektedir.
- Röportajda ahlak eğitiminin önemi, aile içindeki rolü ve günümüz eğitim sistemindeki yeri tartışılıyor. Konuşmacı, ahlakın sadece bir ideolojik yapıya değil, her yerde geçerli bir yaşam biçimi olduğunu vurgulayarak, anne-babaların çocuklarına doğru bir örnek olmaları gerektiğini, evlilikte saygı duygusunun önemini ve kadın-erkek ilişkilerinde doğru iletişim tekniklerini anlatıyor.
- Programda ayrıca tasavvuf psikolojisinin insan üzerindeki etkileri, dini sadece ibadet sistematiği olarak değil, güzel ahlakın da önemli bir parçası olduğu vurgulanıyor. Anne-babaların çocuklarına sahabeleri anlatmaları, televizyon ve teknoloji kullanımını kontrol etmeleri gerektiği ve çocukların anne-babalarının ahlaki hallerini kopyaladıkları belirtiliyor.
- 00:32Ahlak Eğitimi Konusuna Giriş
- Program, ahlak eğitimi konusunu bireysel ve toplumsal açıdan ele alacak.
- Ahlak eğitimi, başarılı ve mutlu çocuklar yetiştirmek için anne babalara, eğitimcilere ve toplumun genel fertlerine düşen sorumlulukları ele alacak.
- Programda, uzun yıllardır ahlak eğitimi konusunda çalışmalar yapan psikolog ve aile danışmanı Çiğdem Zeynep Karabal ile görüşme yapılacak.
- 01:47Ahlak Eğitiminin Önemi
- Çiğdem Zeynep Karabal, ahlak eğitiminin önemini kendi ailesinde ve gençlik yıllarında fark etmiş.
- Ahlak, insanın davranışını, düşüncesini ve insan ilişkilerini olumlu yönde yönlendirir.
- Ergenlik ve genç yetişkinlikte ortaya çıkan olumsuz davranışlar, çocukluk döneminde yapılan ahlak eğitiminin eksikliğinden kaynaklanabilir.
- 04:06Ahlak Eğitiminin Süreci
- Ahlak eğitimi bir anda gerçekleşmez, bir süreçtir ve ailelerin bu konuda farkında olması gerekir.
- Ahlak eğitimi sadece din kültürü ve ahlak bilgisi dersine veya değerler eğitimine atfedilmemelidir.
- Ahlak, yaşam biçimidir ve karakteri onaran, iyileştiren ve güzelleştiren bir kavramdır.
- 06:51Eğitim Sisteminin Etkisi
- Günümüzde eğitim sistemi sürekli sınavlara yönlendiriyor ve başarılı çocuk etiketi yapıştırıyor.
- Aileler genellikle çocuklarının derslerinde problem yoksa ahlaki kısmını çok problem etmiyor.
- Çiğdem Zeynep Karabal, ailelerin çocuklarını başarı odaklı yetiştirmesine karşı çıkıyor ve başarılı insanın altyapısında mutluluğun olması gerektiğini vurguluyor.
- 08:20Başarı ve Mutluluk İlişkisi
- Mutlu olmayan, stresli ve öfkeli bir insanın meslek içerisinde faydası olabilir, ancak başarı tek başına yeterli değildir.
- Başarının altında mutluluk, işten keyif alma ve ahlaklı olma varsa, bu ilişkiler için temel oluşturur.
- İlişkilerin en ana temeli ahlaktır ve ahlaklı bir insanla her yola çıkılabilir.
- 09:12Ahlak ve Güven İlişkisi
- İlişkilerde en temel duygu güven duygusudur ve ahlaklı insana güvenilir.
- Namuslu ve toplumsal gelenekleri bilen insanlar için bu kavram kullanılır, aksi takdirde ilişkilerde sıkıntı yaşanır.
- Eşler arasında ahlak konusu çok önemlidir ve bu konu eş seçimi ile başlayan bir süreçtir.
- 10:00Evlilik ve Aile İlişkileri
- Evlilik iki birey değil, iki aile ve iki kök arasında gerçekleşir.
- Evlilikte üstünlük kavgası başladığında, saygı gibi ilk erdem kaybedilir.
- Anne-baba birbirine saygı göstermiyorsa, bu durum en tehlikelidir çünkü çocuk saygıyı bu modellerden öğrenir.
- 12:40Çocukların Eğitimi ve Aile Dinamikleri
- Çocuklar boş levhalar gibidir ve aile dinamikleri onları şekillendirir.
- Oyun terapistleri ve pedagojik eğitim almış insanlar, aile dinamiklerinde önemli rol oynar.
- Eşler arasında anlaşmazlık yaşandığında, bu durumun altında yatan olaya bakmak gerekir.
- 14:26Evlilik ve Ahlaki Eğitim
- Evlilikte ciddi bir ahlaki ve ilmi eğitim almak gerekir.
- Neden evlendiğimize dair bilgi almak önemlidir, çünkü evlilik sadece bir alanda olmamalıdır.
- Çocukları fanusun içinde yetiştirmek yerine, onlara acı çektiren kişileri hayatından çıkarmak yerine sabır göstermek gerekir.
- 16:26Psikolojik Tedavi ve Kendini Keşfetme
- Patolojik hastalıklarda psikiyatri ve yokla çalışan kişilerin bilimsel tedavi alması önerilir, tek başına inançla iyileşme kavramı geçerli değildir.
- Kişinin kendini tanıması ve keşfetmesi, Rabbini keşfetmesine ve bu sayede hikayesinin değişmesine yardımcı olur.
- 17:11Ahlak Eğitimi ve Aile İlişkileri
- Ahlak eğitimi çocuklara değil, kendi eğitim sürecimizden bahsedilmelidir.
- Konuşmacı önce aile ile çalışır, anne-babayı alıp çocukluğuna bakar ve onları yetiştirmeye çalışır.
- Türk toplumunda "ben yapamadım o yapsın" düşüncesi yaygın olsa da, bu yaklaşım değiştirilmelidir.
- 18:56Ahlakın Kişiyi Ezik Etmemesi
- Ahlak kişiyi ezik bir konuma getirmez, aksine kişiyi güçlendirir ve daha bakarlı olmasını sağlar.
- Ahlak yoksunluğunda hak edene de hak etmeyene de rahat geri bildirim yapılabilir.
- Ahlak, hak edene hak ettiği noktada hak ettiği duygu durumunu ve davranışı gösterebilme halidir.
- 21:53Ahlak ve Karakter
- Ahlak insanı tamamen güçlendiren, karakterize eden ve karakterin oluşumunu tamamlayan bir yapıdır.
- Hz. Muhammed'in ahlaki duruşu kendinden olan bir şeydi, herkese karşı aynı ahlaki duruşunu koruyabiliyordu.
- Hayatımızda ahlaki duruşumuz kişiye bağlı değişebilir, öfkelendiğimiz kişiler genellikle birikim yaşadığımız insanlardır.
- 23:39Aile İlişkilerinde Ahlak
- Çocuklar anne-babanın ikili ilişkisinde en çok etkilenirler, özellikle anne-baba bağırışırken.
- Anne-babaların birbirlerine iyi hissettirmeleri ve regüle etmeleri, bayanların daha iyi anne ve eş olmalarına yardımcı olur.
- Doğru iletişim teknikleri, ahlaklı olmanın davranışlara yansıyan bir yansımasıdır.
- 25:59Ahlak Eğitimi ve İletişim
- Programda ahlak eğitiminin ailede başlayan yönleri ve toplumsal alana sirayet eden davranış kalıpları ele alınıyor.
- Psikolog ve aile danışmanı Çiğdem Zeynep Karabal, ahlaklı nesiller nasıl yetiştirilir sorusunun cevabını arıyor.
- Eşler arasında ahlaklı bir evlilikle yol almak önemlidir çünkü çocuklar onları örnek alacak ve modelleyecekler.
- 26:44Haklı Olduğumuzda Hakkımızı Nasıl Aramalıyız
- Haklı olduğumuzda hakkımızı yükselerek aramak yerine, karşı tarafı anlayacağı dilden anlatmak gerekir.
- Yüksek sesle konuşmak hem karşı tarafı empatik hissettirmez hem de haksız olduğunu anlamasını zorlaştırır.
- İnsanın ahlaki, islami ve edep ahlak bilgisi ilişkilerin bozulmasını önleyen önemli bir altyapı oluşturur.
- 28:16Etkili İletişim Teknikleri
- Konuyu bir saat önce sakin durup sunmak ve az ve öz konu anlatmak önemlidir.
- Kadınlar detay anlatırken erkekler olayın iç kısmını kaçırabilir, bu nedenle duygusal ifadeler kullanmak daha etkilidir.
- "Sen beceriksiz bir erkeksin" yerine "Sen iyi bir babasın, bizim için bu kadar uğraşıyorsun ama şu noktalarda duygusal olarak üzülüyoruz" gibi ifadeler kullanılmalıdır.
- 29:51Erkek ve Kadın Fıtratı
- Erkekler fıtrat olarak savaşçı yaratılmıştır, dışarıda kazanıp rızkı getirir.
- Erkekler mantıkla yürür, duygusal bir iş hayatı olsaydı sistem çok farklı olurdu.
- Kadınlar sistemi değiştirmek yerine kendi fıtratlarını iyi tanımalı ve duygusal yanlarını doyuracak alanlar bulmalıdır.
- 30:54Somut Beklentiler ve İlişki Anlayışı
- Somut beklentileri tam olarak ifade etmek önemlidir, örneğin "ilgilenmiyorsun" demek yerine "haftanın üç günü benimle çay içmene ihtiyacım var" gibi somut bir beklenti belirtilmelidir.
- Kadınlar komşuları ve yakın arkadaşlarıyla yaptıkları ilişkiyi erkeklerden de beklerler, bu ayrıntıyı kaçırırlar.
- Anaçlık kadına vakfedilmiş, korumak, kollamak ve yapılandırmak kadının görevidir.
- 32:41Aile İlişkileri ve Fıtrat
- İnsanlar bazen romantik ve duygusal olmak istese de, Allah'ın bizi tamamladığı şekilde mutluluk gelecektir.
- Kadınlar genellikle yanında güçlü beyler ister, bu güç maddi ve manevi anlamda erkeğin yapısal sürecinden kaynaklanır.
- Sosyolojik olarak toplumda erkek yetiştirme süreci doğuştan sonra başlar ve anneler erkek çocuklarını kral veya paşa gibi yetiştirmeye çalışır.
- 34:03Aile İçi İlişkiler ve Yatırım
- İnsanlar genellikle komşularına, patronlarına ve iş arkadaşlarına gösterdikleri tahammüllü nezaketi, zarafeti ve ahlakı eşlerine ve evlatlarına göstermeyi bilmezler.
- Yatırımımızı önce eşimize, sonra kendi bireysel ailemize, sonra dışarıya yapmalıyız.
- Yaşlandığımızda bakıma ve muhabbete ihtiyacımız olduğunda, eşimize ve çocuklarımızın yanında olmamız gerekir.
- 35:32Çocuklarla İlişki Kurma
- Çocuklar büyüdükçe "sen yoktun" diyerek annelerine karşı tepki gösterirler.
- Çocuklarla her dakika kısa süreli iletişim kurmak önemlidir, bu on dakika çocuğun geleceğini ve ergenliğini kazanmış oluruz.
- Ahlaki duruşumuzu koruyabilmemizin yolu hem eşlerimize hem de çocuklarımıza dair geniş resmi fark etmektir.
- 37:08Ahlak ve Gelecek
- Hayatta önce ödersin sonra karşılığını alırsın, ödeme şeklimiz ahlakımızdır.
- Ahlaklı yaşamda gelecekte yerini belirler, ahlaksız yaşamda da gelecekte yerini belirler.
- Herkes ödeme yapacak, ancak nasıl ödeyeceğimiz bizim irademizdir.
- 38:24Tasavvuf Psikolojisi
- Tasavvuf psikolojisi, psikolojide bir kavram olarak yerleşmiş olan transpersonel psikoloji kuramının bir parçasıdır.
- Bu kavram Türkiye'de de akımları vardır ve yurt dışında yeni keşfedilmektedir.
- Tasavvufun insana getirdiği çok fazla güzellik vardır, ancak sadece kalp temizliği ile hikayenin bir yere gideceğine inanmak yeterli değildir.
- 40:16Ahlak ve Din
- Din sadece ibadet sistematiği olarak adlandırdığımız bir sürece girmiş, ancak hadis-i şerifte "dini yarısı güzel ahlaktır" denilmiştir.
- Rabbini tanıyan ahlaklı insanlar olmak zorundayız, rabbini tanıyan, ona teşekkür etmesini bilen bir ahlaklı toplum gereklidir.
- Kültürel yozlaşma ahlak eğitiminin zorluğunu artırmaktadır.
- 42:18Anne-Baba Tavsiyeleri
- Anne-babalara önce kendilerini değiştirmeleri, bakış açılarını değiştirmeleri tavsiye ediliyor.
- Perşembe sohbetleri yaparak çocuklara görevler vermek ve sahabeleri anlatmak öneriliyor.
- Televizyon izlerken masal okumamak, yalan söylemek yerine doğru bir tutum sergilemek gerekiyor.
- 43:23Televizyon ve Çocuk Davranışları
- Çocukların televizyonda izlediklerini örnek aldıkları ve ahlaki gelişimlerinin çok etkilendiği belirtiliyor.
- Televizyon izlemeyi seçici olmak, belli kanalları açıp izlemek ve belli kanalları silmek öneriliyor.
- Çocuklara bilgisayar ve televizyon oynamalarını söyleyip tek başına bırakmak yerine onlarla ilgilenmek ve aktivite yapmak gerekiyor.
- 44:59Programın Kapanışı
- Konuşmacı izleyicilere teşekkür ediyor ve programın sonuna gelindiğini belirtiyor.
- 6 Mart Pazar günü saat 14:00-17:00 arasında CNR Kitap Fuarı'nda olacaklarını duyuruyor.
- İzleyicileri Allah'a emanet ederek programı sonlandırıyor.