Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir konuşmacının afet ve acil durumlara karşı hazırlık konusunda bilgilendirici bir eğitim içeriğidir.
- Video, afet kavramının tanımı ve Türkiye'deki özellikle Marmara Bölgesi ve İstanbul'daki afet risklerini (deprem, sel, heyelan, tsunami, yangın, teknolojik kazalar) açıklayarak başlamakta, ardından afet öncesi, sırasında ve sonrasında yapılması gereken hazırlıkları detaylı şekilde anlatmaktadır. İçerik, acil durum telefon numaralarının bilinmesi, afet çantası hazırlama, tahliye planı yapma ve toplanma alanları gibi konuları kapsamaktadır.
- Video ayrıca deprem anında "çök kapan tutun" pozisyonunun nasıl alınacağını, farklı mekanlarda (evler, ofisler, alışveriş merkezleri, sinema, tiyatro, açık alanlar, araç kullanırken) deprem anında yapılması gerekenleri ve AFAD gönüllü programı hakkında bilgi vermektedir. Deprem anındaki yaralanmaların ve ölümlerin çoğunun yapısal olmayan risklerden kaynaklandığı vurgulanarak, bu riskleri azaltmak için pratik öneriler sunulmaktadır.
- Afet Tanımı ve Özellikleri
- Afet, toplumun fiziksel, ekonomik ve sosyal kayıplar doğuran, normal hayatı durduran veya kesintiye uğratan, etkilenen toplumun baş etme kapasitesinin yeterli olmadığı doğa, teknoloji ve insan kaynaklı olaydır.
- Bir afetin meydana gelmesinde iki temel faktör vardır: bir tehlikenin olması ve bu tehlikenin doğuracağı olaydan dolayı riske girebilecek yerleşim yerinin, yatırımların ve kültürel varlıkların büyük zarar görmesidir.
- Afetler genellikle ani gelişir, büyük bir bölge etkiler, gündelik hayat kesintiye uğrar ve altyapı yetersiz kalır.
- 01:16Dünyada ve Türkiye'de Afetler
- Doğa, teknolojik ya da insan kaynaklı afetler sonucunda ortaya çıkabilecek kayıp ve zararların can, mal, mülk ve çevre açısından çok büyük boyutlarda olabileceği bilinmektedir.
- Türkiye'de depremler, heyelan, sel, kaya düşmesi, çığ, yangın, teknolojik kazalar ve kuraklık gibi afetlere dönüşebilecek tehlikelerle karşı karşıyadır.
- Marmara Bölgesi ve İstanbul'da deprem, sel, heyelan, tsunami, yangın ve teknolojik kazalar gibi tehlikeler görülmektedir.
- 02:33İstanbul'un Deprem Tehlikesi
- Türkiye genelinden Marmara Bölgesi'ne ve İstanbul'a geldiğimizde yüksek sismik risk içeren bir coğrafyada bulunmaktayız.
- Tarihi kaynakların araştırılması sonucunda bölgede M.S. 400 yılından sonra meydana gelmiş büyüklüğü 6,80 olan 42 deprem tespit edilmiştir.
- İstanbul halkı 457, 542, 296, 509, 719, 766, 894, 912, 935, 963 ve 999 yıllarında meydana gelen depremlerle korku dolu anlar yaşamıştır.
- 03:31Afetlere Karşı Hazırlık
- Yaşadığımız coğrafyada afetlere karşı bilgi edinmeli, yapacaklarımızı planlamalı ve afetlerin olumsuz etkilerine karşı hazırlanmalıyız.
- Afetlerin ilk dakikalarında herkes kendi başınadır ve bizi sadece kendi hazırlığımız ve bilginiz koruyacaktır.
- Afet sonrası altın saatler olarak adlandırılan ilk 72 saat için her bireyin hazır olması şarttır.
- 05:16Afet Öncesi Hazırlıklar
- Afet ve acil durumlara karşı hazırlıklı olmak için önceden plan yapmak, ailemizde kimlerin ne zaman, nerede, nasıl davranacağını belirlemek çok önemlidir.
- En az üç günlük süreyi kapsayan afet ve acil durum aile planını yapmak gerekir.
- Afet ve acil durum aile planı hazırlarken tüm aile üyelerinin katılımıyla bir aile toplantısı yapılır.
- 05:59Afetlere Dirençli Yapılar
- Bir yapının zarar görmesi veya yıkılmasına neden olabilecek, içinde yaşayanların can güvenliğini sağlayamayacak yapılar, kentin ve o kent insanlarının güvenliğini tehlikeye sokarlar.
- Afetlere dirençli yapılar, olası risklere dayanımı yüksek olarak inşa edilmiş yapılardır.
- Ev satın alırken veya kiralarken il, mahalle, parselde olası tüm afetlere uygun tasarlanmış, mühendislik hizmeti alınmış, yönetmeliklerdeki dayanım koşullarına uyan yapılar tercih edilmelidir.
- 07:17Sigorta ve Risk Azaltma
- Kendinizi, ailenizi ve evinizi afetin yol açacağı ekonomik zararlardan korumak için alabileceğiniz en temel önlem evinizin sigortasını yaptırmaktır.
- Zorunlu deprem sigortasına ek olarak yangın, sel, taşkın, heyelan, hayat, sağlık ve geniş kapsamlı konu sigortalarını tercih edebilirsiniz.
- Afet ve acil durumlara karşı hazırlıklı olmanın en önemli adımlarından biri de yaşam alanlarımızda bizleri bekleyen risklerin belirlenmesi ve azaltılmasıdır.
- 09:06Tehlike Avı
- Riskleri belirleyerek azaltmaya yaşadığımız ve çalıştığımız mekanlarda tehlike avı yaparak başlamalıyız.
- Tehlike avı çalışmasında tüm aile fertlerine düşen görevler olmalı ve ailenin en küçük bireyinin de bu çalışmaya katılımı sağlanmalıdır.
- Tehlike avı yaparken fazlalık olan eşyaları ihtiyaç sahiplerine vermek, yanıcı maddeleri tutmamak, eşyaları sallantıya karşı sabitlemek ve güven yerleri belirlemek önemlidir.
- 10:55Yapısal Olmayan Risklerin Azaltılması
- Mutfakta, yatak odasında ve banyoda düşebilecek eşyalar vardır; dolap kapakları sarsıntıyla açılabilir, dolapları devrilebilir.
- Çok ağır ve yüksek eşyaları size zarar vermeyecek alanları taşıyın, sürekli oturulan mobilyaları pencerelerden uzak alanlara yerleştirin.
- Camlardan kaynaklanabilecek risklere karşı pencerelerde kalın perde film kullanın, raflı mobilyalarda alt rafları ağır, üst rafları daha hafif eşyaları koyun.
- 11:50Acil Durum Telefon Numaraları
- Afet ve acil durumlara karşı her an ihtiyaç duyabileceğimiz acil durum telefon numaralarını ve nasıl aranması gerektiğini öğrenmek önemlidir.
- Acil durum telefon numaraları arasında 112 acil yardım, 155 polis, 156 jandarma, 187 doğalgaz arıza, 177 orman yangını ve 114 zehir danışma bulunmaktadır.
- Acil durum telefon numaralarını ararken kim olduğunuzu, hangi numaradan aradığınızı, yer ve adres bilgisini, olayın tamamını ve etkilenen kişilerin durumunu ve sayısını mutlaka bildirmelisiniz.
- 13:29Telefon Kullanımı ve İletişim
- Bir afet sonrasında telefonların çalışmayacağı varsayılmalıdır; kablo hattına bağlı telefonlar uzun süre çalışmayabilirken, cep telefonları baz istasyonları zarar görmediği sürece çalışabilir.
- Aynı anda herkes cep telefonuyla yakınlarını aramaya başladığında kapasite açılacak ve şebeke kilitlenecektir.
- Bölge dışı bağlantı kişisini başkent ve büyükşehirler dışında yaşayan yakınlarımız arasından belirlemeli ve tüm aile üyelerine bu kişinin telefon numarasını vermeliyiz.
- 14:45Şehir İçi Destek ve Çocuk Güvenliği
- Afet sonrası şehir içinden destek ve yardım alınabilecek kişi ve kişilerin önceden belirlenmesi önemlidir.
- Afet ve acil durum aile planını hazırlarken, çocuğun okuldaysa onu okuldan kimin alacağını belirtmeniz gerekir ve çocuğun yanında taşıyacağı bilgi kartı hazırlamalısınız.
- Milli Eğitim Bakanlığı'nın kararıyla afet sonrası veliler okula gelmeden çocukların okuldan ayrılmaması kesinlikle izin verilmemektedir.
- 16:30Afet ve Acil Durum Çantası
- Deprem veya başka afetlerden hemen sonra ihtiyaç duyabileceğiniz eşya ve malzemelerin bulunduğu afet ve acil durum çantanızı hazırlamalısınız.
- Çantada su şişesi, gaz ve su tesisatlarını kapatma araçları, iş eldiveni, koruyucu gözlük, plastik torba, tente, yağmurluk, izole bant, koli bandı, yedek piller, portatif radyo, el feneri, paket ve konserve gıda, evcil hayvan gıdası, giyecek, battaniye, uyku tulumu ve çadır bulunmalıdır.
- Önemli evrakların kayıtları (tapu, sigorta, banka hesabı) su geçirmez bir poşet içerisinde afet çantasında saklanabilir veya bölge dışındaki bir akrabaya gönderilebilir.
- 19:10Ev Tahliyesi Hazırlıkları
- Evinizi gerektiğinde daha güvenli ve hızlı bir şekilde tahliye edebilmeniz için çıkış yolları üzerinde bulunan ve tahliyeye engelleyecek olan eşyaları kaldırmalısınız.
- Ailece tahliye planı yapmalısınız; bu planda kaçış yolları, dışarıda toplanma noktası ve ilk kurtarılacak olan eşyalar yer almalıdır.
- Her altı ayda bir tahliye tatbikatı yapılmalıdır; düzenli tatbikatlar sizi tahliye sırasında hız ve güvenlik sağlayacaktır.
- 20:48Toplanma Alanları ve Barınma Alanları
- Olası bir afet sonrası aile fertleriyle buluşacağımız toplanma alanlarını öğrenmeliyiz; bu alanlar paniği önlemek ve sağlıklı bilgi alışverişini sağlamak amacıyla halkın tehlikeli bölgeden uzaklaşarak toplanabileceği güvenli alanlardır.
- Toplanma alanlarının yerleri çeşitli kriterlere göre ilgili belediyeler tarafından belirlenmektedir ve e-devlet sisteminden ikametlerimize en yakın toplanma alanlarının bilgilerini öğrenebiliriz.
- Barınma alanı ise afetzedelerin barınma ihtiyaçlarını gidermek için çadır kent ya da konteyner kent kurulacak alanları tanımlamaktır.
- 23:32Deprem Sürecinde Davranış
- Deprem süresince kendimizi korumak için ne yapacağımızı önceden planlamalıyız.
- Sarsıntı başlar başlamaz ilk yapmamız gereken paniğe kapılmamaktır; insanlar deprem sırasında genellikle paniğe kapılıp donup kalmakta ya da bilinçsizce kaçış yapmaktadır.
- Paniğe kapılmamak için deprem öncesi, sırası ve sonrasında yapılması ve yapılmaması gerekenleri öğrenmeli ve uygulamalıyız.
- 24:07Deprem Anında Doğru Davranış
- Deprem sırasında ayakta durmamalı, balkon, merdiven, asansör ve pencere/balkonlardan atlamamalısınız.
- Deprem anında çöküp sağlam bir nesnenin yanında durun, sırtınız pencerelere dönük bir şekilde kapanıp başınızı ve ensenizi düşen cisimlerden koruyun.
- Mutfakta yanan bir ocak varsa, sarsıntı hissedilir hissedilmez önce ocaklardaki ateşi ve gazı kapatın.
- 25:24Çök Kapan Tutun Pozisyonu
- Acil durum ya da afet sırasında bulunduğunuz yerde en uygun çök kapan tutun pozisyonu alarak hedef küçültün ve tehlike geçinceye kadar aynı pozisyonda kalın.
- Deprem anında doğru davranış şeklini hatırlayabilmek için mutlaka ve sürekli olarak tatbikat yapılması gerekir.
- Her artçı depremde de çök kapan tutun pozisyonu almayı ihmal etmeyin.
- 26:23Deprem Anında Genel Tavsiyeler
- Deprem anında sakin olun, telaşa kapılmayın ve pencerelerden ve zarar verebilecek eşyalardan uzak güvenli bir yerde sağlam bir nesnenin yanına çök kapan tutun hareketlerini yapın.
- Balkon, merdiven ve asansörler den uzak durun, sarsıntı bitmeden kesinlikle dışarıya çıkmayın.
- Deprem sırasında bulunduğunuz yere göre farklı davranış şekilleri uygulamanız gerekebilir.
- 26:59Farklı Yerlerde Deprem Davranışları
- Evler ve ofislerde ağır ve yüksek cisimlerden, kırılabilecek camlardan, ağır ayna, asılı bitki gibi düşerek zarar verebilecek cisimlerden uzak durun.
- Alışveriş merkezlerinde panik halinde çıkışlara koşmayın, yüksek ve ağır cisimlerden uzak durun.
- Sinema, tiyatro, stadyum, dini ibadet yerlerinde deprem olduğunu anladığınız anda ilk yapılacak şey bulunduğunuz yerde kalmak, sarsıntı boyunca çıkışlara gitmeye çalışmamaktır.
- 28:44Açık Alanlarda ve Özel Durumlarda Deprem
- Açık alanlarda binalardan, ağaçlardan, üst geçitlerden, köprülerden, elektrik direklerinden ve tellerinden uzak durun.
- Fiziksel engelliler için davranış fiziksel engelin seviyesi ile ilgilidir; kendi başınıza hareket edebilirseniz çök kapan tutun hareketi yapabilirsiniz.
- Araç kullanırken yavaşça ve dikkatli bir şekilde aracınızı yolun kenarına çekin ve durun, sarsıntı bitene kadar araç içinde kalın.
- 30:57Özel Yerlerde Deprem Davranışları
- Balkonda depreme yakalanırsanız içeri girin ve en yakın emniyetli yerde çök kapan tutun hareketini yapın, balkonda kalmayın veya aşağı atlamayın.
- Merdivende depreme yakalanırsanız en yakın kata ulaşmaya çalışın, ulaşamıyorsanız trabzanlara tutunarak çök kapan tutun hareketini yapın.
- Asansörde depreme yakalanırsanız hemen en yakın kata inin ve en yakın emniyetli yerde çök kapan tutun hareketini yapın, deprem sırası ve sonrasında asansöre binmeyin.
- 31:56Artçı Depremler ve Deprem Sonrası
- Her büyük depremden sonra mutlaka artçı deprem olur, zaman içerisinde seyrekleşir ve büyüklükleri azalır.
- Artçı depremler hasarlı binalarda zarara yol açabilir, bu nedenle artçı sarsıntıların olacağını göz önünde bulundurun.
- Deprem sonrasında yoğunluk nedeniyle sağlık hizmetleri aksayabilir, bu nedenle ilk yardım bilgi ve becerisini kazanın.
- 33:05AFAD Gönüllü Eğitim Programı
- AFAD gönüllü eğitim programı çevrimiçi ve yüz yüze eğitimlerle sağ eğitimlerinden meydana gelmektedir.
- Eğitim programı temel, destek ve uzman olmak üzere üç seviyeden oluşmaktadır.
- AFAD gönüllü sisteminde eğitimlere ek olarak huzurevi ziyaretleri, kan bağışı, okullarda kütüphane kurma ve fidan dikme gibi sosyal faaliyetler de bulunmaktadır.
- 34:09AFAD Gönüllü Başvuru Koşulları
- AFAD gönüllüsü olmaya istekli 18 yaş ve üzeri olan herkes gönüllü olabilir.
- Gönüllü adaylarının eğitim ve çalışma programlarını aksatmayacak zaman opsiyonlarına sahip olması gereklidir.
- AFAD gönüllü sistemine başvurular e-devlet üzerinden alınmaktadır ve gönüllü adayları gönüllülük sistemi kapsamındaki eğitim, faaliyet ve görevleri gönüllü portal üzerinden takip edebilecektir.