Buradasın
Açıköğretim Lisesi Tarih Dersi: Osmanlı Devleti ve Avrupa'daki Değişimler
youtube.com/watch?v=nVg6NCn-mp4Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmen tarafından sunulan açıköğretim lisesi tarih dersinin eğitim içeriğidir.
- Video, iki ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Osmanlı Devleti'nde değişim ve diplomasi konusu ele alınmakta, 18. yüzyılda Avrupa devletleriyle olan ilişkiler, Prut, Karlofça, Belgrad ve Küçük Kaynarca Antlaşmaları anlatılmaktadır. İkinci bölümde ise Avrupa'da sanayi inkılabı, sömürgecilik, aydınlanma çağı ve Amerika'nın kuruluşu gibi konular işlenmektedir.
- Ders, tarih dersinde önemli olan tarihsel olayları, diplomatik anlaşmaları ve düşünürleri vurgulayarak öğrencilere sınav hazırlığı için faydalı bilgiler sunmaktadır. Video, Fransız İhtilali konusuna devam edileceği bilgisiyle sonlanmaktadır.
- 18. Yüzyılda Avrupa ve Osmanlı Devleti
- Açıköğretim lisesi tarih dersinin ilk ünitesi "Osmanlı Devleti'nde Değişim ve Diplomasi" konusunu ele alıyor.
- 18. yüzyılda Avrupa'da ülkeler arası siyasi rekabet, yarış ve ittifaklar görülmüş, Avrupalılar makyavelizm adı verilen amaca ulaşmak için her yola başvurulabileceği anlayışını benimsemişlerdir.
- Osmanlı Devleti 18. yüzyılın ilk yıllarından itibaren kaybettiği toprakları geri alma, topraklarını koruma, Avrupa'da diplomatik ilişki kurma ve denge politikası izlemiştir.
- 01:02Avrupa Devletlerinin Dış Politikaları
- Fransa bu yüzyılda Osmanlı toprak bütünlüğünü korunma politikası izlerken İngiltere ile yedi yıl savaşları yapmıştır.
- İngiltere Fransa ve İspanya aleyhine genişleme siyaseti izlemiş ve çıkarları gereği Osmanlı toprak bütünlüğünü koruma siyaseti izlemiştir.
- Avusturya Balkanlar'da genişleme ve Osmanlı'ya karşı Ruslarla ittifaka giriş şeklinde bir siyasi politika izlemiştir.
- 01:35Rusya'nın Osmanlı'ya Karşı Politikası
- Çar I. Petro önderliğinde köklü ıslahatlara girişmiş ve Osmanlıları epeyce uğraştırmıştır.
- 18. yüzyılda Rusya'nın temel politikasını belirleyen Çar Petro'nun hedefleri Kırım'ı almak, Karadeniz'i denetlemek ve Boğazlar yoluyla sıcak denizlere inme şeklinde olup bu arzular Ruslarla Osmanlıları karşı karşıya getirmiştir.
- Ruslar Kuzey Avrupa'da etkili olabilmek için Baltık Denizi'ne egemen olmayı amaçlayınca Rus-İsveç ilişkileri bozulmuş, Poltova Savaşı'nı kaybeden İsveç Kralı Şarl Osmanlılara sığınmıştır.
- 02:36Prut Savaşı ve Pasarofça Antlaşması
- Sadrazam Baltacı Mehmet Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu Prut Nehri yakınlarında Rusları yenip Prut Antlaşması yapmıştır.
- Bu anlaşmaya göre Azak Kalesi Osmanlı'ya geri verilmesi ve Rusya'nın İstanbul'da elçi bulundurmaması şeklinde esaslar kabul edilmiştir.
- Mora halkının dini hürriyetlerinin kısıtlandığını belirtmeleri ve İtalyanların Osmanlı gemilerine zarar vermeleri üzerine Venediklilere 1715'te savaş açılmış, ancak Avusturyalıların Karlofça Antlaşması'nın garantörü olarak savaşa girmeleri ile Osmanlı Devleti savaşta kaybetmiştir.
- 03:33Pasarofça Antlaşması Sonrası ve Lale Devri
- Pasarofça Antlaşması sonrasında Osmanlılar ellerindeki toprakları koruma politikasına girmiştir.
- Barış siyasetine baktığımızda Pasarofça Antlaşması sonrası Osmanlı Devleti barış siyaseti izlemiş, başını Sultan III. Ahmet ve veziriazam Damat İbrahim Paşa'nın çektiği sürece Lale Devri denilmiştir.
- Lale Devri'nde Avrupa başkentlerine geçici elçiler gönderilmiş, İstanbul'da matbaa atölyesi, Yalova'da kağıt fabrikası kurulmuş, İstanbul'da itfaiye teşkilatı oluşturulmuş, Doğu eserleri tercüme edilmiş ve çiçek aşısı uygulanmıştır.
- 05:1318. Yüzyılda Osmanlı'nın Savaşları
- 18. yüzyılda ezen barış siyasetine rağmen Rusya, Avusturya, Fransa gibi ülkelerle bu dönemde savaşılmıştır.
- 1736-1739 yılları arasında Avusturya ve Rusya ile savaşılmış ve yapılan Belgrad Antlaşması ile Osmanlı Devleti Belgrad'ı tekrardan geri almıştır.
- Belgrad Antlaşması'nın 18. yüzyılın en kazançlı anlaşması olmuştur ve arabuluculuk yapan Fransa'ya verilen kapitülasyonlar sürekli hale getirilmiştir.
- 06:25Osmanlı-Rus İlişkileri ve Küçük Kaynarca Antlaşması
- Leh Kralının ölümüyle yerine geçen kralı Ruslar seçince Lehli vatanseverler ayaklanmış ve Osmanlı Devleti'nden yardım istemişlerdir.
- 1768'de başlayan Osmanlı-Rus Savaşı'nda 1770'te Çeşme'de Osmanlı donanması yakılmış ve 1774'te Osmanlı Devleti maalesef savaşta yenilmiştir.
- Bu savaştan sonra imzalanan Küçük Kaynarca Antlaşması ile Kırım bağımsızlık verilmiş, Ruslara kapitülasyon hakkı tanınmıştır ve Osmanlı Devleti Rusya'ya savaş tazminatı ödemiştir.
- 07:47Osmanlı'nın Doğu Siyaseti ve Kırım'ın Kaybı
- 18. yüzyılda Osmanlı Devleti'nin doğu siyasetine baktığımızda Rusya ile İran topraklarını paylaşmak için İstanbul (Ahmet Paşa Antlaşması) yapmıştır.
- İranlilar ile belli aralıklarla süren çatışmalar sonrasında 1746'da Kasr-ı Şirin Anlaşması imzalanmış ve eski sınırlara sadık kalınmıştır.
- Küçük Kaynarca sonrası gelişmelere baktığımızda Osmanlı Devleti Rusya ile yaptığı savaşlar sonrasında Kırım'ı maalesef Ruslara bırakmak zorunda kalmıştır.
- 09:29Mutlakiyetten Parlamenterizme
- Mutlakiyet (monarşi), bir tek kişinin hakimiyetine, egemenliğine dayanan devlet düzenine denir ve mutlak monarşik yönetimlerde kral, şah, padişah yasama, yürütme ve yargıyı ellerinde bulundururlar.
- İngiltere'de monarşi Kral VII. Henry zamanında kurmuş ve 1640'ta cumhuriyet kurulana kadar devam etmiştir.
- Aydınlanma çağında insan aklına verilen önemin artmasıyla insanlar en iyi yönetim ve toplum yapısına akıl yoluyla ulaşmaya çalışmışlardır.
- 11:06Parlamenter Sistemin Doğuşu
- İngiltere'de kral'a Magna Cart (Büyük Şart) kabul ettiren soylular hükümdarın sınırsız yetkilerini ilk kez kısıtlamış, parlamenter sistemin önünü açmıştır.
- Magna Carta İngiltere'de krala karşı ayaklanıp Cromwell önderliğinde başarılı olan halk ise cumhuriyeti ilan ettirmiştir.
- Halkın yeniden ayaklanıp II. William'e kral yapmasıyla 1689'da İnsan Hakları Bildirisi yayımlanmış ve meşruti yönetim kurulmuştur.
- 11:42Sanayi İnkılabı ve Etkileri
- Sanayi İnkılabı, Rönesans'tan sonra bilim ve teknoloji ilerlemeleri, Aydınlanma çağında akıl ve deney önem verilmesi, coğrafi keşiflerle sermaye birikimi ve bilimsel buluşların artması sonucu 1750-1830 yılları arasında İngiltere'de başlamıştır.
- Sanayi İnkılabı sonucunda sanayileşme ve fabrikalaşma önem kazanmış, demiryolu ve buharlı gemi ulaşımı yaygınlaşmış, büyük şirketler ve bankalar kurulmuş, kas gücünden makineli üretime geçilmiş, şehirleşme ve köyden kente göç artmıştır.
- İşçi sınıfının önemi artarken grev, sendika ve lokavt kavramları gelişmiş, uluslararası ticaret ve kültürel etkileşim çoğalmış, yeni iş alanları ve sanat dalları gelişmiştir.
- 13:25Sanayi İnkılabı'nın Osmanlı Devleti'ni Etkisi
- Sanayi İnkılabı, Osmanlı Devleti'ni hem olumlu hem olumsuz etkilemiştir; olumlu etkileri arasında Avrupa'nın ekonomik gelişmişliğinin etkisiyle Osmanlı'da sanayileşme yoluna gidilmesi ve fabrikaların açılması bulunmaktadır.
- Olumsuz etkileri arasında Osmanlı'nın Batılı devletlerin 19. yüzyılda ekonomik işgaline uğraması, ticari ayrıcalıklar elde edilmesi, Osmanlı dokuma tezgahlarının kapanması ve işsizlik oranının artması bulunmaktadır.
- Sanayi İnkılabı sonrası dünyada sömürgeciliğin yayılması olmuştur; İngiltere Mısır, Malta, Kıbrıs, Hindistan ve Sudan'ı, Fransa Cezayir, Tunus ve Madagaskar'ı, Rusya Sibirya ve Türkistan'ı, İtalya Eritre ve Trablusgarp'ı, Almanya ise Güneybatı Afrika, Uganda, Kenya ve Kamerun'u sömürge bölgesi ilan etmiştir.
- 15:45Aydınlanma Çağı
- Aydınlanma Çağı, 17. yüzyıla Akıl Çağı, 18. yüzyıla Aydınlanma Çağı adı verilen, bilim-felsefe alanındaki gelişmeler nedeniyle Avrupa'da yaşanılan bir dönemdir.
- Aydınlanma, yaratıcı akıl, tabiat ve insan kavramlarını akıl yoluyla düşünme olarak tanımlanabilir; bu süreçte Galile'nin teleskopu ve Newton'un yerçekimi kanunu gibi doğa olayları ve beşeri bilim alanındaki gelişmeler yaşanmıştır.
- Aydınlanma sürecinde Montesquieu, Rosso, Voltaire gibi düşünürler aydınlanma önderleri olmuş, August Comte ve Emil Durkheim sosyoloji biliminin temellerini oluşturmuş, Adam Smith ekonomide yeni bir çığır açmış, Hendelbachiden ve Mozart gibi ünlü müzisyenler yetişmiştir.
- 17:46Amerika'nın Kuruluşu
- Amerika'nın keşfinden sonra İngiltere'nin bölgede kurduğu 13 koloninin sömürge gibi davranması tepkilere ve isyanlara neden olmuş, Yedi Yıl Savaşları'nda Fransa'yı yenen İngilizlerin savaştaki maddi kayıpları telafi etmek için Amerikan kolonilerine yeni vergiler koyması üzerine koloniler Philadelphia'da iki kongre düzenleyip bağımsızlıklarını ilan etmişlerdir.
- 1776 İnsan Hakları Bildirgesini yayımlayan Amerikan kolonileri, George Washington komutasındaki orduyla İngilizlere savaş açmış ve 1783 Versay Anlaşması ile Amerika Birleşik Devletleri kurulmuştur.
- ABD Avrupa'ya denge unsuru olmuş, Amerika'nın demokratik ve insan hakları merkezi yaşamı Fransız İhtilali'ne etki etmiş ve Avrupa kültürü yeni bir yayılma alanı bulmuştur.