Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan ekonomi dersi formatındadır.
- Ders, kapalı ekonomiden açık ekonomiye geçiş yaparak ISLM modelinin (Mandal-Fleming modeli) temel prensiplerini anlatmaktadır. Eğitmen, grafikler üzerinden IS, LM ve BP doğrularını çizerek açık ekonomi denge koşullarını açıklamakta, genişletici maliye politikasının sabit kur rejimindeki etkilerini ve tam sermaye hareketliliği durumunda döviz kuru hareketlerini detaylı olarak incelemektedir.
- Videoda ayrıca, maliye ve para politikalarının ekonomiye etkileri, başlangıç açık ekonomi denge noktasından genişletici maliye politikası uygulanmasının sonucunda oluşan kapalı ekonomi denge noktasına geçiş süreci, faiz oranları, gelir düzeyleri ve döviz kuru üzerindeki değişimler grafiklerle gösterilmektedir. KPSS sınavlarında çıkabilecek soru tipleri ve çözüm teknikleri hakkında da bilgi verilmektedir.
- 00:04Açık Ekonomide SL-M Modeli
- Kapalı ekonomi dersinden sonra açık ekonomiye geçiş yapılmış, döviz piyasası, ödemeler bilançosu ve denge eğrisi anlatılmıştır.
- BP doğrusunun eğimini gördük ancak BP doğrusunu paralel sağa veya sola doğru kaydıran etkenin sadece ihracat olduğunu belirtmedik.
- BP doğrusu tipik durumda tam sermaye hareketliliği olarak yatay eksene paralel çizilir, ancak TSK'da veya kısmi sermaye hareketliliğinde dikey eksene paralel olduğunda sağa veya sola doğru kayar.
- 01:09IS-LM Modeli ve Açık Ekonomi Dengesi
- Açık ekonomide IS-LM modelinin bir diğer ismi Mandal Fleming modelidir, bu isim Mandal ve Fleming iktisatçılarından gelmektedir.
- Açık ekonomi denge koşulu için IS'nin LM ve BP'nin birbirine eşit olması gerekir.
- Bu denge koşulu aynı zamanda kapalı ekonomi dengesini de barındırır; sadece IS ile LM'nin eşit olduğu nokta kapalı ekonomi dengesi, ancak açık ekonomi açısından dengesizlik noktasıdır.
- 03:35Grafiksel Denge Noktası
- Grafikte denge noktası, faiz oranı ve hasıla düzeyinde SL-M ve BP'nin birbirine eşit olduğu noktadır.
- Bu noktada dünya faiz oranı ve yeni bir seviyede hasıla düzeyi bulunur.
- Bu nokta dışındaki bütün noktalar dengesizlik noktasıdır.
- 05:27Denge Noktasının Analizi
- Grafikte 12 nokta oluşturulmuş ve her nokta için mal piyasası, para piyasası ve döviz piyasası durumları incelenecektir.
- Mal piyasası denge doğrusu olan IS'nin üst tarafında her daim arz fazlası, alt tarafında her daim talep fazlası vardır.
- Para piyasası denge doğrusu LM doğrusudur.
- 09:52Makas Grafiği ve Piyasa Dengeleri
- Bir nolu nokta LM doğrusu üzerinde olduğundan hem para piyasasında hem de tahvil piyasasında dengede olmasına rağmen, kapalı ekonomi dengesi ve açık ekonomi dengesi yoktur.
- LM doğrusunun alt tarafındaki noktalarda (iki, üç, dört, beş, altı, yedi) para talep fazlası ve tahvil arz fazlası yaşanır.
- LM doğrusunun üst tarafındaki noktalarda (sekiz, dokuz, on, onbir, oniki) para arz fazlası ve tahvil talep fazlası yaşanır.
- 12:40Ödemeler Bilançosu Dengesi
- Ödemeler bilançosu dengesi (BP doğrusu) ve döviz piyasası dengesi (FE doğrusu) incelenir.
- BP doğrusunun üst tarafındaki noktalarda (bir, iki, dört, beş, altı, yedi, sekiz, on, onbir, oniki) döviz arz fazlası ve dış fazla yaşanır.
- BP doğrusunun alt tarafındaki noktalarda (üç, dokuz) döviz talep fazlası ve dış açık yaşanır.
- 15:22Ekonomi Dengesi ve Politika Etkileri
- Ekonomi doğrusunun sol tarafında, LM doğrusunun sağ tarafında ve BP doğrusunun altında olan nokta, mal piyasasında mal talep fazlası, para piyasasında para talep fazlası ve döviz piyasasında döviz talep fazlası anlamına gelir.
- Üç piyasanın aynı anda dengede olması durumu söz konusu değildir; örneğin beş nolu noktada mal piyasası dengede, bir nolu noktada para piyasası dengede, üç nolu noktada dış denge vardır.
- Açık ekonomide SL-M modelinde (Mandel-Fleming modelinde) para politikası ve maliye politikasının ekonomiye etkileri incelenecektir.
- 19:16Maliye Politikasının Etkileri
- Tam sermaye hareketliliği, yabancı sermayenin ülkeye giriş ve çıkışının tamamen serbest olması durumudur.
- Genişletici maliye politikası, kamu harcamalarının artması, transfer harcamalarının artması veya vergilerin azalması anlamına gelir ve IS doğrusunu paralel sağa kaydırır.
- Sabit kur rejimi, merkez bankasının döviz kuruna müdahale ederek döviz kurunun var olan dengesini sürekli koruması durumudur.
- 22:19Açık Ekonomi Denge Noktası
- BP doğrusu yatay eksene paralel çizilmiş ve LM doğrusunun eğim bilgisi verilmediği için tipik bir şekilde çizilmiştir.
- İlk denge noktasında LM ve BP doğruları birbirine eşit olmuş, bu da başlangıç açık ekonomi denge noktasıdır.
- Bu denge noktasında ülkedeki faiz oranı dünya faiz oranına eşit olmuş ve gelir düzeyi Y1 seviyesinde bulunmuştur.
- 23:29Genişletici Maliye Politikası ve Kapalı Ekonomi Dengesi
- Genişletici maliye politikası uygulanması sonucunda IS doğrusu paralel sağa kaymış ve ekonomi 1 nolu noktadan 2 nolu noktaya gelmiştir.
- 2 nolu noktada IS2 ile LM1 doğrusu kesişmiş, bu da kapalı ekonomi veya iç ekonomik dengenin sağlandığı noktadır.
- Kapalı ekonomi dengesinde faiz oranlarında I1'den I2'ye doğru bir artış ve gelir düzeylerinde Y1'den Y2'ye doğru bir artış gözlemlenmiştir.
- 25:30Yabancı Sermaye Girişinin Etkileri
- Tam sermaye hareketliliği durumunda BP doğrusunun yatay eksene paralel çizilmesi, faizden yorumlanması gerektiği hatırlatılmıştır.
- İç faiz oranının yükselmesiyle yabancı sermaye açısından ülke karlı ve cazip bir konuma gelmiş, yabancı sermaye girişinde artış olmuştur.
- Yabancı sermayenin gelmesiyle beraber döviz arzında artış ortaya çıkmış ve döviz piyasasında yaşanan bolluk döviz kuru üzerinde azalış yönünde etki yaratmıştır.
- 27:08Sabit Kur Politikası ve Merkez Bankası Müdahalesi
- Sabit kur politikası, merkez bankasının döviz kurunu belli bir düzeyde sabitlemek için sürekli müdahale ettiği rejimdir.
- Döviz kuru aşağı yönlü harekete başladığında merkez bankası müdahale ederek hedeflediği kur seviyesini korumaya çalışmıştır.
- Merkez bankası, döviz arzı artışını ortadan kaldırmak için piyasadan döviz satın alarak döviz kuru eski seviyesine inmesini sağlamıştır.
- 29:18Merkez Bankası'nın Döviz Piyasasına Müdahalesi
- Merkez Bankası döviz piyasasından döviz alırken, karşılığı olan yerli para (TL) piyasaya sürer.
- Para arzı, sadece kendi ülke parasını içerir, yabancı para miktarı dahil edilmez.
- Para arzındaki artış LM doğrusunu sağa kaydırır.
- 30:29Açık Ekonomi Dengesi
- Kapalı ekonomi dengesinde faizler arttı, yabancı sermaye girdi, döviz arzı arttı ve döviz kuru düşme eğilimine girdi.
- Merkez Bankası'nın döviz piyasasına müdahalesi sonucunda LM doğrusu sağa doğru kayar.
- LM doğrusu, açık ekonomi dengesi için BP doğrusuna kadar kayar ve üç nolu noktada ISLM, BP ve LM doğruları kesişerek açık ekonomi denge eşitliği sağlanır.
- 32:14Nihai Etki ve Politika Etkinliği
- Nihai etki, bir nolu noktadan üç nolu noktaya geçiş olarak yorumlanır.
- Faiz oranı sabit kalmış, gelir düzeyi ise y bir'den y üç'e artmıştır.
- Genişletici maliye politikasının etkin olup olmadığına karar verirken gelirdeki değişim (likidite etkisi) incelenir ve bu politika etkindir.
- 33:49Soru Çözümü Stratejisi
- Tam sermaye hareketli ekonomide uygulanan genişletici maliye politikasının sabit kur rejiminde ekonomiye etkileri sorulduğunda, nihai etki değil, yaşanan tüm etkiler incelenir.
- Bu tür soruları çözerken uzun uzun ve ayrıntılı bir şekilde analiz etmek gerekir.
- Maliye politikasının etkisi incelenirken, önce kur rejimi, sonra sermaye hareketliliği değiştirilerek sorular çözülür.