Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, ABB Elektrik'te alçak gerilim devre kesicileri ürün pazarlama sorumlusu İpek Eren'in sunduğu bir eğitim sunumudur. İpek Eren, elektrik sektöründe 2004 yılından beri çalışmakta olup, ABB'de 2016'dan beri görev yapmaktadır.
- Sunum, alçak gerilim devre kesicilerinin temel tanımı ve çalışma prensipleriyle başlayıp, koruma ünitelerinin (termomanyetik ve elektronik) detaylı açıklamalarına geçiyor. Ardından devre kesicilerin teknik özellikleri, seçim kriterleri ve ABB'nin Timax XT serisi devre kesicilerinin özellikleri (XT2, XT3, XT4, XT5, XT6, XT7 ve XT7M modelleri) detaylı şekilde anlatılıyor. Son bölümde Epic uygulaması ve uzaktan takip imkanları hakkında bilgiler veriliyor.
- Sunumda devre kesicilerin koruma türleri (L, S, I, G), teknik değerleri (nominal kesintisiz akım, nominal çalışma gerilimi, kutup sayısı, ICE, ICS, ICW), montaj tipleri (sabit, soketli, çekmeceli) ve dijitalleşme özellikleri (8 farklı haberleşme protokolü, Bluetooth, Elite Energy ve Asset Manager sistemi) gibi önemli konular ele alınıyor. Video, katılımcıların sorularının yanıtlanmasıyla tamamlanıyor.
- 00:07Sunucunun Tanıtımı
- Sunucu İpek Eren, ABB elektrikte alçak gerilim devre kesicileri ürün pazarlama sorumlusu olarak 1,5 yıldır çalışmaktadır.
- İpek, 2004 yılından beri bu sektörde çalışmakta olup, ABB hayatına 2016 yılında başlamış ve son 1,5 yıldır şu anki görevinde bulunmaktadır.
- Sunumda ABB'nin yeni Türkiye pazarına sunduğu Timax XT serisi hakkında bilgi verilecektir.
- 01:42Devre Kesicilerin Tanımı ve Önemi
- Alçak gerilim devre kesicileri, IEC standardına göre elektrik tesislerinde normal ve anormal koşullarda akım üstüne kapama yapabilen anahtarlama cihazlarıdır.
- Devrelerdeki yükteki değişimlerden dolayı oluşan aşırı akımlar, devre dışı elemanları hasar gösterebilir.
- Devre kesiciler, anormal durumlarda tesisteki bağlı cihazları korumak için çalışır.
- 02:55Devre Kesicilerin Yapısı
- Devre kesiciler iki ana bölümden oluşur: kesici parça (enerjiyi anahtarlayan, kontakları açıp kapatan kısım) ve koruma ünitesi.
- Kesici parça iskelet ve kas sistemine, koruma ünitesi ise karar verici beyine benzetilebilir.
- Anormal durumlarda koruma ünitesi kesici kısmın açılmasını sağlar.
- 04:21Koruma Üniteleri
- Devre kesicilerde iki farklı tip koruma ünitesi bulunur: termomanyetik ve elektronik koruma üniteleri.
- Termomanyetik koruma ünitelerinde hem termik hem manyetik açma şekilleri vardır.
- Termik koruma, ısınma prensibine göre çalışır ve aşırı akım durumunda metalin genleşmesiyle kontakları ayırır.
- 06:05Manyetik ve Elektronik Koruma Üniteleri
- Manyetik koruma, elektromanyetik alanın değişme prensibine dayanır ve kısa devre durumunda devre kesicinin kontaklarını ayırır.
- Elektronik koruma üniteleri, akım taşıyan kablo geçirmiş bir trafosu, elektronik devre kartı ve açtırma bobininden oluşur.
- Elektronik koruma ünitelerinde anma ve ani açma akımı ayar sahaları termomanyetik koruma ünitelerine göre daha geniş ve hassastır.
- 09:06Elektronik Koruma Ünitelerinin Avantajları
- Elektronik devre kesiciler, aşırı yük, manyetik, sektif kısa devre koruması ve toprak hatasına karşı koruma gibi ekstra koruma özellikleri sunar.
- Elektronik koruma ünitelerinde L koruması aşırı yük koruması, S koruması gecikmeli kısa devre koruması, I koruması ani kısa devre koruması ve G koruması toprak hatasına karşı koruma sağlar.
- Elektronik koruma üniteleri, akım, gerilim, güç, enerji ölçümü yapabilir ve açma anında tarih, saat, faz başına arıza akımı ve açma yapan koruma tipini gösterebilir.
- 13:24Devre Kesicilerin Seçim Kriterleri
- Devre kesicilerin doğru seçimi için tasarım, amper değeri, koruma ünitesi tipi ve montaj tipi gibi faktörler önemlidir.
- Devre kesiciler açık tip (kontakların açık havada açma kapama yaptığı) ve kompakt (kalıba dökülmüş izolasyon malzemesiyle tasarlanmış) olabilir.
- Montaj tipi olarak sabit tip (hareketli kontakları bulunmayan), soketli tip (ana devreden ayrılabilen) ve çekmeceli tip (çekmece ve kesici parçadan oluşan) bulunur.
- 17:14Devre Kesicilerin Temel Özellikleri
- Kesintisiz akım, devre kesicinin nominal akımı, üretici tarafından belirlenen ve standartlara göre 40 derece ortam sıcaklığında taşıdığı akım değeri olarak tanımlanır.
- Nominal çalışma gerilimi, devre kesicinin nominal akım ile birlikte kullanım sınıflarına ve ilgili testlere göre çalıştığı gerilim değeri olup, tek kutuplu cihazlarda faz-nötr, çok kutuplularda faz-faz arası gerilim değeridir.
- Kutup sayısı devre kesicinin önemli bir özelliği olup, 1, 2, 3 veya 4 kutuplu olabilir.
- 18:58Devre Kesicilerin Kısa Devre Kesme Kapasiteleri
- ICEU değeri, nominal çalışma geriliminde devre kesicinin üst üste iki kez kesebileceği en büyük kısa devre değeri olup, bu işlem sonrası nominal akım taşıması beklenmez.
- ICS değeri, nominal çalışma geriliminde devre kesicinin üst üste üç kez kesebileceği en büyük değeridir ve bu işlem sonrası nominal akım taşıması beklenir.
- ICW değeri, belirli test koşullarında ve üretici tarafından garanti edilen süre içerisinde devre kesicinin zarar görmeden dayandığı kısa devre akım değeridir.
- 20:43Devre Kesicilerin Kullanım Alanları
- ICEU değeri daha çok servis sürekliliğinin şartı olmadığı durumlarda, tekil yüklerin beslenmesinde, motor korumasında ve bakım yapmanın kolay olduğu tesislerde tercih edilir.
- ICS değeri, servis sürekliliği gerektiren tesislerde önemlidir ve ana dağıtım panosunda daha çok kullanılan devre kesicilerde öne çıkar.
- ICW değeri, seri bağlanan devre kesiciler arasında seçicilik sağlanmak istendiğinde, kaynak tarafındaki devre kesicinin açma işlemini kısa bir süre geciktirebilmesi için gereklidir.
- 22:52Devre Kesicilerin Ortam Koşulları
- Standartlara göre nominal akım değerleri 40 derece ortam sıcaklığına göre belirlenir, ancak ortam sıcaklığı yükseldikçe akım taşıma kapasitesi düşer.
- Üretici firmalar ürün kataloglarında veya teknik kataloglarında sıcaklık katsayılarını verir, örneğin 55 derecede 100 amperi taşıyan bir devre kesici, 50-55 derecede 90 amper kadar dayanım gösterir.
- Rakım değeri değiştiğinde, devre kesicinin nominal çalışma gerilimi üreticiler tarafından verilen azalma katsayısı ile hesaplanır.
- 24:58Devre Kesicilerin Sertifikasyonu ve Selektivite
- Türkiye'de kullanılan devre elemanları genellikle IEC sertifikasına sahip ürünlerdir, UL sertifikası ise daha çok Amerika'da kullanılan elektrik kontrol devreleri için istenir.
- Selektivite, seri bağlı kesiciler arasındaki seçiciliğin sağlanması ile ilgili bir tanım olup, kategori A ve kategori D olarak ayrılır.
- Kategori D olan devre kesicilerin ICW değeri, en az bir saniye boyunca zarar görmeden dayanabildiği kısa devre akımıdır ve bu özellik sayesinde seçicilik sağlanabilir.
- 27:38Devre Kesicilerin Özellikleri ve Kullanım Alanları
- Devre kesicilerin korumaları ayarlanabilir olmalı, hassas ayar gerektirir ve LSG, RC, düşük gerilim, düşük frekans gibi farklı korumalara sahip olabilir.
- Gerilim, güç ve enerji ölçümü, ekranlı olma, koruma ünitesi ve haberleşme sistemine bağlanabilirlik gibi özellikler de devre kesicilerin çeşitlendirilmesinde önemlidir.
- Temax XT devre kesicileri, 250 amper'e kadar olan versiyonları 2012 yılında pazara sunulmuş, gelişen teknoloji ile 600 amper'e kadar genişletilmiş ve tek bir seriye dönüştürülmüştür.
- 29:42Temax XT Devre Kesicilerinin Özellikleri
- Temax XT devre kesicilerinin özellikleri üç ana başlık altında incelenir: performans ve koruma, veri ve bağlanabilirlik, kullanım kolaylığı ve kurulum.
- Kasa boyutları, ürün mimarisi ve koruma ünitesi performans üzerinde etkili olup, Temax XT serisi 2, 3, 4, 5 ve 6 kasalı modeller sunmaktadır.
- XT 5 kasa, kompakt ve yüksek kesme kapasitesi ile geleceğin devre kesicilerinin ne yapabileceğini gösterirken, XT 6 kasa dayanıklı yapısı sayesinde tüm görevleri yerine getirir.
- 32:24X-T Serisi Devre Kesicilerin Fiziksel Özellikleri
- X-T 7 ve X-T 7M kasalar arasında fark, X-T 7'ye motor takılamazken X-T 7M'ye motor içerisine takılabilir.
- X-T 4 ve X-T 5 kasalarda endüstri ve denizcilik gibi uygulamalarda ihtiyaç olan yüksek kesme kapasitesi mevcuttur.
- X-T 5 kasada 55 derece santigrat dereceye kadar akım taşıma kapasitesi düşmüyor.
- 34:51Koruma Üniteleri
- Termomanyetik koruma üniteleri hem alternatif hem de doğru akım uygulamalarında standart koruma ihtiyaçlarını karşılamak için tasarlanmıştır.
- Ekip Dip elektronik koruma ünitesi sadece alternatif akım uygulamalarında kullanılabiliyor ve akım ölçümüne dayalı çalışma prensibi ile daha hassas akım zaman ayarı sağlıyor.
- Ekip Taç koruma üniteleri LCD ekranlı veya dokunmatik ekranlı olarak küçük ve büyük kasalarda kullanılabiliyor.
- 37:11Gelişmiş Koruma Fonksiyonları
- Gelişmiş koruma üniteleri standart korumanın yanında gelişmiş korumalar, haberleşme yeteneği ve bağlanabilir bir cihaza dönüştürüyor devre kesiciyi.
- Düşük frekans, yüksek frekans, düşük gerilim, ters akım gibi korumaları yapabiliyor ve lojik kontrol devreleri kurabiliyor.
- Senkron jeneratörlerde ikaz kaybı durumunda, devre kesici toplam aktif ve reaktif güç değer koruması yaparak kendini koruyabiliyor.
- 39:26Çevrimiçi Yazılımlar
- Çevrimiçi yazılımlarla devre kesicinin ölçüm, koruma ve lojik kontrol fonksiyonları iyileştirilebiliyor.
- Devre kesici harici bir ünite olmadan otomatik transfer işlemini kesicilerin kendi aralarında konuşarak yönetebiliyor.
- Sonradan çıkan korumalar devre kesicinize istenilen korumaları ilave ederek performansını arttırabiliyorsunuz.
- 40:37Veri ve Bağlanabilirlik
- Yeni X-T serisi devre kesicileri dijitalleşmeye uyum gösteriyor ve harici cihazlara ihtiyaç duymadan akım, gerilim, güç, enerji, frekans, güç kalitesi ve harmonik değerlerini ölçebiliyor.
- Devre kesiciler Motbas protokolü ile haberleşebilirken, şu an 8 farklı protokol ile haberleşme sağlanıyor.
- Taç ekip taç koruma ünitelerinde standart olarak dahili Bluetooth teknolojisi mevcut ve cep telefonuyla bağlanılabiliyor.
- 44:24Dijital Yönetim Sistemleri
- ABB Elite Enerji ve Asset Manager sistemi ile devre kesiciler bulut tabanlı ve her yerden erişilebilir hale geliyor.
- Sistem üzerinden bir tıkla devre kesicinize direkt bağlanıp saha performansını uzaktan izleyebiliyorsunuz.
- Kapsamlı verileri analiz ederek performansları karşılaştırıyor ve varlıkların optimum kullanımını sağlayabiliyor.
- 46:38Kullanım Kolaylığı ve Kurulum
- Yeni seri ile birlikte açık tip şalter ve kompakt tip devre kesicilerin bazı aksesuarları ortak hale geldi, bu da stok maliyetini azaltıyor.
- X-T serisinde eksiksiz bir aksesuar mimarisi mevcut ve dijitalizasyonla ilgili yeni aksesuarlar eklendi.
- ABB'nin geliştirdiği Epic uygulaması ürünün konfigürasyonunu yapmamızı, kurulumunu ve devreye alma konularında yol gösteriyor.
- 49:34Epic Uygulaması ve Özellikleri
- Epic uygulaması, Türkiye'de henüz çalışmaması gereken product asistanı dışında diğer üç bölümü aktif olarak çalışıyor.
- Epic uygulaması üzerinden marketplace'den çevrimiçi yazılım paketleri satın alınabiliyor ve bu paketler devre kesicinize yükleniyor.
- Uygulama, zamandan tasarruf sağlıyor, uzaktan emniyet ve koruma sağlıyor, şalterinizi aktif halde takip edebiliyorsunuz ve sıkıntı durumunda haber alabiliyorsunuz.
- 51:01Epic Uygulamasının Ek Özellikleri
- Epic uygulamasında arttırılmış gerçeklik özelliği bulunuyor, telefonun kamerasıyla devre kesicinin ön yüzeyine tutulduğunda hangi aksesuarların nereye monte edileceğini renklerle gösteriyor.
- Uygulama içinde kılavuzlara PDF olarak erişilebiliyor ve devre kesicinin ön yüzeyindeki QR kodu okutularak tüm dökümanlara hızlıca erişilebiliyor.
- Epic uygulaması ile eşleştirilen devre kesicinize bluetooth ya da NFC üzerinden bağlanılarak anlık ölçüm değerleri, konum bilgisi, manevra sayısı, kontakt direnci gibi bilgiler görüntülenebiliyor ve koruma parametreleri ayarlanabiliyor.
- 57:04Devre Kesicilerin Teknik Özellikleri
- Ics ve Icu değerlerinin minimum standartta belirtilen değeri %25 olmasına rağmen, istenen değer genellikle %100 veya %75'tir.
- Ics değeri, devre kesicinin nominal akımının on katı veya beş katı gibi yüksek değerlerde dayanabilmesini gösterir.
- Ana dağıtım panolarında kullanılan devre kesicilerde Ics değeri önem kazanır ve büyük amperajlarda bu değer istenir.
- 1:01:11Epic Uygulamasının Avantajları
- Epic uygulaması, enerji analizörünü devre dışı bırakarak hem korumaları yapar hem ölçümleri gerçekleştirir.
- Uygulama, yer ve maliyetten tasarruf sağlayarak haberleşme ile uzaktan tüm değerleri okuma imkanı sunar.
- Epic uygulaması sadece telefon uygulaması olarak mevcut olup, internet üzerinden bağlantı sağlamıyor.
- 1:02:25Toprak Koruma Ayarları ve Maliyet
- Toprak koruma ayarları devre kesicinin tipine göre değişiyor ve katsayı olarak 0,20'den 1'e kadar ayarlanabiliyor.
- Yeni serideki standart liste ürünlerle eski serideki ürünler arasında fiyat farkı bulunmuyor.
- Termomanyetik veya ekip dip switchli koruma ünitelerinde maliyet aynı, ancak dokunmatik ekran gibi özelleştirmeler eklenince maliyet artıyor.