Buradasın
9. Sınıf TYT Kimya Dersi: Sıvıların Özellikleri ve Buhar Basıncı
youtube.com/watch?v=YcYB5jSimbsYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Kimya Köyü" kanalından bir eğitim videosu olup, 9. sınıf TYT kimya dersinin beşinci ünitesinin üçüncü bölümünü kapsamaktadır.
- Video, sıvıların özellikleri konusunu ele alarak başlıyor ve viskozite kavramını açıklıyor. Ardından buharlaşma kavramı, buharlaşma hızının etkenleri ve sıvıların denge buhar basıncı detaylı şekilde inceleniyor. Son bölümde ise buhar basıncı konusu üzerinden örnek sorular çözülüyor.
- Videoda sıvıların denge buhar basıncını etkileyen faktörler (sıvının cinsi, sıcaklık, saflık derecesi), buhar basıncını etkilemeyen faktörler (kabın hacmi, şekli, sıvı miktarı, atmosfer basıncı ve yüzey alanı) ve atmosfer basıncının yükseklikle ilişkisi gibi konular açıklanıyor. Ayrıca kaynama noktası, uçuculuk ve buharlaşma hızı gibi kavramlar da ele alınıyor.
- 00:28Sıvıların Viskozitesi
- Viskozite, sıvıların akmaya karşı gösterdikleri dirençtir ve tersi akıcılıktır; viskoziteye en güzel örnek baldır.
- Viskozite sorularında, aynı anda boş kaba dökülen sıvıların eşit sürede konumları gözlemlenir; birim zamanda kabı daha çok dolduran sıvının akışkanlığı yüksektir ve viskozitesi daha düşüktür.
- Bir katının farklı sıvılara atıldığında, daha geç batan sıvının viskozitesi daha fazladır.
- 03:02Viskoziteye Etki Eden Faktörler
- Moleküller arası çekim kuvveti büyürse viskoziteleri artar, akışkanlıkları azalır; hidrojen bağı dipol-dipol etkileşimlere göre daha güçlüdür.
- Sıvıların molekül ağırlığı arttıkça viskozitesi artar; aynı etkileşime sahip moleküllerde molekül ağırlığına bakarak yorum yapılabilir.
- Kohezyon kuvveti arttıkça bir sıvının viskozite değeri de artar; kohezyon kuvveti adezyon kuvvetinden büyük olan sıvılar kılcal boruda içbükey görünüm elde eder.
- 07:16Sıcaklık ve Viskozite
- Sıcaklık arttıkça akışkanlık artar, dolayısıyla viskozite azalır; balın sıcaklığı arttırıldığında akışkanlığının arttığı gözlemlenir.
- Sıcaklığın viskozite etkisinin uygulamaları: yollara dökülen asfalt, motorda ısınan yağın daha akıcı olması ve sanayide şişeleme işlemleri.
- 08:23Buharlaşma
- Buharlaşma sıvının yüzeyinde gerçekleşir, kaynama ise sıvının her yerinde gerçekleşir.
- Buharlaşma sıvılar için her sıcaklıkta gerçekleşir, endotermiktir ve sistem ısı aldığı için ortam soğur.
- Buharlaşma hızı sıvının türüne, sıcaklığa, yüzey alanına, neme ve rüzgar gibi etkenlere bağlıdır; sıcaklık ve yüzey alanı arttıkça buharlaşma hızı artar, nem ve rüzgar arttıkça azalır.
- 11:51Sıvı-Buhar Dengesi ve Denge Buhar Basıncı
- Kapalı bir kapta buharlaşan su molekül sayısı ile sıvı faza dönen molekül sayısı birbirine eşit olduğu anda sıvı-buhar dengesi kurulur.
- Sıvısıyla dengede olan buharın oluşturduğu basınca denge buhar basıncı denir ve sıvıların olduğu ortamda buharlaşmadan dolayı mutlaka buhar basıncı mevcuttur.
- Denge tepkimeleri kimyada çift yönlü oklar ile gösterilir.
- 13:00Buhar Basıncını Etkileyen Faktörler
- Buhar basıncı sıvının cinsine, sıcaklığa ve sıvının saflık derecesine bağlıdır.
- Moleküller arası çekim kuvveti küçük olan (kaynama noktası küçük olan) sıvılar daha uçucudur ve aynı şartlarda buhar basınçları daha büyüktür.
- Sıcaklık arttıkça buharlaşma hızı ve buhar miktarı arttığı için buhar basıncı da artar.
- 14:44Kaynama ve Buhar Basıncı İlişkisi
- Kaynama sırasında iç basınç (sıvının buhar basıncı) dış basınca eşit olur.
- Aynı ortamdaki kaynayan sıvıların buhar basınçları birbirine eşittir, ancak bu durum kaynama yokken geçerlidir.
- Kaynama sırasında sıvının buhar basıncı (iç basıncı) dış basınca eşit olduğundan, aynı ortamda kaynayan sıvıların buhar basınçları birbirine eşittir.
- 16:14Saflık Derecesinin Buhar Basıncına Etkisi
- Bir sıvı içerisine uçucu olmayan bir katı eklersek (tuz, şeker gibi), kaynama noktası yükselir ve buhar basıncı düşer.
- Saf sıvıya uçucu bir madde eklersek (alkol gibi), kaynama noktası azalır ve buhar basıncı artar.
- Kaynama yokken, kaynama noktası küçük olan sıvının buhar basıncı daha fazladır.
- 18:11Sıvı Buhar Basıncının Bağlı Olmadığı Faktörler
- Sıvıların denge buhar basıncı, sıvının bulunduğu kabın hacmine, şekline, sıvı miktarına ve atmosfer basıncına bağlı değildir.
- Sıvı buhar basıncı, sıvının yüzey alanına bağlı değildir.
- Yükseklere çıkıldıkça dış basınç azalır, aşağılara indikçe ise dış basınç artar.
- 19:35Buhar Basıncı ve Kaynama Noktası İlişkisi
- Yirmibeş derecede kaynama yoksa, sıvıların buhar basıncı dış basınca bağlı değildir.
- Kaynama noktası düşük olan sıvının buhar basıncı daha fazladır.
- Aynı sıcaklıkta (yirmibeş derece) bulunan sıvıların buhar basınçları birbirine eşittir.
- 20:18Kaynama Olayı ve Dış Basınç İlişkisi
- Aynı ortamda kaynayan sıvıların buhar basınçları birbirine eşittir.
- Kaynama olayı, iç basıncının buhar basıncının dış basınca eşit olma durumudur.
- Dış basınç değeri daha düşük olan kaptaki sıvının buhar basıncı da daha azdır.
- 21:53Buhar Basıncı Sorusu Çözümü
- Saf X, Y, Z sıvıları aynı sıcaklıkta olduğunda buhar basınçları birbirinden farklı olduğundan kaynamıyorlar.
- Buhar basıncı düşük olanın kaynama noktası daha büyüktür, bu nedenle kaynama noktaları arasında Z > Y > X yorumu yapılabilir.
- Moleküller arası çekim kuvveti en büyük olan X'tir ve Y sıvısı Z'den daha uçucudur.
- Z sıvısının buharlaşma hızı X sıvısından büyüktür ve aynı ortamda kaynayan sıvıların buhar basınçları birbirine eşittir.