Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin 9. sınıf öğrencilerine yönelik hazırladığı tarih dersi eğitim içeriğidir. Öğretmen, yeni Maarif Modelinde tarih sınavlarının nasıl değişeceğini ve tarih biliminin temel kavramlarını anlatmaktadır.
- Video, yeni Maarif Modelinde tarih sınavlarının çoktan seçmeli soru türlerinin kullanılmayacağını açıklayarak başlıyor ve ardından tarih biliminin doğası, özellikleri ve tarihsel bilginin üretim süreci gibi temel konuları ele alıyor. Öğretmen, tarihin bir bilim olduğunu, objektiflik, kronolojik olmayan yapısı, belgelere dayanması gibi özelliklerini ve tarihsel bilginin üretim aşamalarını detaylı şekilde açıklıyor.
- Videoda ayrıca tarih kaynakları (birinci elden ve ikinci elden kaynaklar, sözlü, yazılı, sesli ve görsel kaynaklar), tarihe yardımcı bilim dalları ve tarih öğrenmenin topluma faydaları gibi konular da ele alınmaktadır. Öğretmen, MEB'nin yayınladığı soru tiplerini ve sınavlarda çıkabilecek soru formatlarını örneklerle açıklamakta, öğrencilerin sınavlara hazırlanmalarına yardımcı olmaktadır.
- 00:08Yeni Maarif Modeli ve Sınav Formatı
- Yeni Maarif modelinde bilgiden ziyade anlamlama, yorumlama, analiz, sentez ve mukayese etme becerileri ölçülecek.
- Sınavlarda çoktan seçmeli test, eşleştirme ve doğru yanlış soru türleri kullanılmayacak.
- Ortak sınavlarda tablolar göz önünde bulundurulacak ve açık uçlu veya açık uçlu kısa cevaplı sorulardan oluşacak.
- 01:39Tarih Öğrenmenin Faydaları
- Tarih öğrenmenin bireye ve topluma faydalarını yorumlayabilme kazanımı için paragraf, görsel veya hikaye verilecek.
- Tarih öğrenmenin bireye faydaları arasında milli bilinç ve kimlik kazanma, eleştirel düşünme becerisi, problem çözme, geçmişle bağlantı kurarak gelecek için öngörü sağlama, analitik düşünme becerisi, empati duygusu ve araştırma becerisi bulunuyor.
- Sınavlarda tarih öğrenmenin bireye faydalarından üç tanesini yazma gibi sorular sorulacak.
- 03:31Tarih Öğrenmenin Faydaları
- Tarih öğrenmenin topluma faydaları arasında ulusal birlik ve beraberlik kazandırması, kültürel mirası ve genel ahlakı gelecek nesillere aktarması bulunmaktadır.
- Tarih, kolektif kimlik duygusu oluşturur, sosyal bilinç ve vatandaşlık bilinci geliştirir, kültürlerarası iletişimi güçlendirir ve kültürel bir bakış açısı kazandırır.
- 05:29Tarihin Doğası
- Tarih, yer bildiren, zaman bildiren, neden-sonuç ilişkisi içinde anlatan, belgelere dayanan ve objektif, tarafsız, yansız, nesnel şekilde anlatan bir sosyal bilimdir.
- Tarih biliminin özellikleri arasında tarihi olayların tekrarlanamaması, gözlem ve deney yapılamaması, olayların geçtiği şartları göz önüne alarak değerlendirilmesi bulunmaktadır.
- Tarihte neden-sonuç ilişkisi kurulmalıdır, olaylar birbiriyle tespih tanesi gibi bağlıdır ve bir önceki olay bir sonraki olayın sonucudur.
- 11:43Tarihin Özellikleri
- Tarih belgelere dayanmalıdır, kanıtlanabilir ve ispatlanabilir olmalıdır.
- Tarihi olaylar yeri ve zamanı belli olmalıdır, geçmişte gerçekten yaşanmış olaylar olmalıdır.
- Tarih bilgileri kesin değildir, zamanla değişebilir ve yeni arkeolojik kazılar mevcut bilgileri sağlamlaştırabilir veya toptan değiştirebilir.
- 15:46Tarihin Konusu
- Tarih insan faaliyetlerini konu alır, doğa olaylarını değil.
- Tarih, yer ve zaman belirtir, tekrarlanamaz ve deney yapılamaz.
- Tarih tarafsız ve objektif olmalıdır, ancak bir tarihçi tamamen objektif olamaz çünkü herkes tarihini kendine göre anlatır.
- 17:26Tarih Biliminin Özellikleri
- Tarih biliminde objektiflik ve tarafsız bilimsel yaklaşım sergilenmelidir, ancak bu dinamik değişebilir ve yeni belgeler mevcut şekli değiştirebilir.
- Tarih bilimi, geçmişi inceler, insan faaliyetlerini konu alır, belgelere dayanır, nedensellik vardır ve tekrarlanamaz, deney ve gözlem yapılamaz.
- Tarih sadece kronolojik değildir, olayların sebebi, sonucu, ilişkisi ve toplum hayatına etkisi de incelenir.
- 18:36Tarihin Toplumsal Önemi
- Tarih toplumsal bellek işlevi görür ve ortak hafıza oluşturur.
- ÖSYM son 2-3 yıldır TYT, AYT, KPSS, hakimlik ve savcılık sınavlarında "ortak hafıza" ve "gelecek nesillere aktarma" kavramlarını sıkça kullanmıştır.
- Tarihsel olayları bugünki yargılarıyla değerlendirmek (anakronizm) yanlıştır, objektiflik için geçmişteki olayları o dönemin yargılarıyla değerlendirmek gerekir.
- 20:00Tarihsel Bilgi Üretim Süreci
- Tarihsel bilginin üretim süreci kaynak taraması, tasnif, tahlil, tenkit ve terkip (sentez) aşamalarından oluşur.
- Kaynak taraması aşamasında, örneğin Malazgirt Savaşı'nın önemli sonucu hakkında bilgi edinmek için Google, ödev siteleri veya kütüphane kaynakları incelenir.
- Tarihsel kaynaklar birinci elden kaynaklar (lidyalılara ait para örneği, şehidin hatıratı, padişahın fermanı) ve ikinci elden kaynaklar (Celal Hoca'nın İstanbul'un fethi ile alakalı makalesi) olmak üzere ayrılır.
- 21:45Kaynak Türleri
- Birinci elden kaynaklar sözlü (efsaneler, destanlar, menkıbeler, dini hikayeler, efsaneler, mitler) ve yazılı (tabletler, kitabeler, fermanlar, beratlar, atama yazıları, parşömenler, papirüsler) olmak üzere sınıflandırılır.
- Yazılı kaynakların güvenilir ve kanıtlanabilir olması önemlidir.
- Sesli ve görüntülü kaynaklar (resim, fotoğraf, film, videolar) ve gerçek eşya (arkeolojik bulgular, tarihi eşya) da tarihsel bilgi üretiminde kullanılır.
- 23:23Tarihsel Bilgi Üretim Sürecinin Aşamaları
- Kaynak taraması sonrası tasnif aşamasında kaynaklar sınıflandırılır.
- Tahlil aşamasında kaynaklar incelenir, ne anlatıldığı, ne yazıldığı ve ne çizildiği değerlendirilir.
- Tenkit aşamasında kaynaklar eleştirilir, hangisinin doğru hangisinin yanlış olduğu belirlenir.
- Terkip (sentez) aşamasında kaynaklar birleştirilir ve sonucunda kitap, dergi veya makale gibi bir ürün ortaya çıkar.
- 24:46Tarih Biliminin Özellikleri
- Tarih bilimi planlı, programlı ve sistemli bir şekilde yapılır, tarihsel bilimsel yönü belge ve kanıtlara dayanır.
- Tarih, geçmişin doğru anlamlısıyla açıklanmasını amaçlar ve olayların belgeden önce yeniden yorumlanmasıdır.
- Tarih sadece geçmişte anlamakla kalmaz, bugün açıklayarak geleceğe de ışık tutar.
- 26:39Tarihsel Bilginin Özellikleri
- Tarihsel bilgi geçmişi inceler, anıtlara dayanır ve laboratuvar ortamında test edilemez.
- Tarihsel bilgi neden-sonuç ilişkisi ve kronolojiye önem verir, bilimsel yöntemlere dayanır.
- Tarihsel bilgi bilgiler düzenlenir, sınıflandırılır, analiz edilir ve sürekli gelişir, değişir ve yenilenip güncellenir.
- 27:55Olay ve Olgu Kavramları
- Olay, anlık gerçekleşen ve belirli bir süre içinde biten bir olaydır (örneğin Malazgirt Savaşı).
- Olgu ise olayın ardından başlayan ve devam eden süreçtir (örneğin Anadolu'nun Türkleşmesi).
- Olaylar yer ve zaman belirtir, başlangıcı ve bitişi bellidir, kısa sürede gerçekleşir ve tekrar edilemez.
- 31:30Tarihin Kaynakları ve Yardımcı Bilim Dalları
- Tarihin kaynakları yazılı ve yazısız kaynaklar, sözlü, görsel-işitsel kaynaklar olarak sınıflandırılır.
- Tarihe yardımcı bilim dalları arasında arkeoloji, epigrafi, paleografi, etnografya, filoloji, kimya, kronoloji, nümizmatik, antropoloji, coğrafya ve diplomatik bilimler bulunmaktadır.
- Dijitalleşme, tarih araştırma yazımının dönüşümünü etkilemiştir; önceden kağıda yazılan bilgiler şimdi dijital ortama aktarılmıştır.
- 35:11Tarih Öğrenmenin Faydaları
- Tarih öğrenmenin topluma faydaları önemli bir kazanımdır ve sınavlarda mutlaka sorulabilir.
- Dokuzuncu sınıfta fen, sosyal, fizik, kimya, biyoloji, tarih ve coğrafya dersleri bulunmaktadır.
- Tarih dersinde başarılı olmak için sıkı çalışmak ve en başından iyi bir temel oluşturmak önemlidir.