Buradasın
9. Sınıf Kimya Dersi: Lewis Formülleri ve Bağ Sayısı Hesaplama
youtube.com/watch?v=g1k4BDhLA1UYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir kimya öğretmeninin 9. sınıf öğrencilerine yönelik hazırladığı eğitim içeriğidir. Öğretmen, "kıymetli gençler" diye hitap ederek konuyu adım adım açıklamaktadır.
- Videoda Lewis formülleri, elektron dizilimleri, bağlayıcı ve ortaklanmamış elektronlar, dublet ve okta tamamlama kavramları ele alınmaktadır. İçerik, temel elementlerden başlayarak (hidrojen, helyum, lityum, bor, karbon, azot, oksijen, flor, neon, magnezyum ve klor) organik bileşiklere kadar geniş bir yelpazede Lewis yapılarının çizilmesi ve bağ sayılarının hesaplanması konularını kapsamaktadır.
- Öğretmen, H₂, O₂, N₂, Cl₂, H₂O, NH₃, HCl, CO₂, BH₃, CH₄, C₂H₆, CH₂O, CH₃CHO, C₃H₆O₂, C₄H₁₀F₉, C₂H₄, C₃H₆, CF₄ gibi çeşitli moleküllerin Lewis yapılarını çizerek, elektronların nasıl bağlandığını ve moleküllerin apolar veya polar olup olmadığını açıklamaktadır. Ayrıca, molekül formülü ve yapı formülü arasındaki farklar gösterilmekte ve bağ sayısını bulma yöntemi detaylı olarak anlatılmaktadır.
- Lewis Formülleri ve Atomların Elektron Dizilimleri
- Organik bileşiklerin Lewis formülleri işlenecek, ancak önce Lewis gösteriminin ne olduğu tekrarlanacak.
- Lewis gösterimi, bir atomun son yörüngesindeki değerlik elektronlarının etrafında nokta olarak gösterilmesidir.
- Hidrojen (H) bir elektronla, helyum (He) iki elektronla, lityum (Li) bir elektronla, berilyum (Be) iki elektronla Lewis gösteriminde gösterilir.
- 01:18Elektronların Pozisyonları ve Bağlar
- Bor (B) üç elektronla Lewis gösteriminde gösterilir ve elektronlar birbirine en uzak pozisyonu tercih ederek 120 derecelik açıyla pozisyon alır.
- Karbon (C) dört elektronla Lewis gösteriminde gösterilir ve dört tane bağ yapabilir.
- Azot (N) beş elektronla Lewis gösteriminde gösterilir, üç elektron bağlayıcı elektron, iki elektron ise ortaklanmamış elektron olarak adlandırılır.
- 02:36Diğer Atomların Lewis Gösterimleri
- Oksijen (O) altı elektronla Lewis gösteriminde gösterilir, iki elektron bağlayıcı elektron, dört elektron ise ortaklanmamış elektron olarak adlandırılır.
- Flor (F) yedi elektronla Lewis gösteriminde gösterilir, bir elektron bağlayıcı elektron, altı elektron ise ortaklanmamış elektron olarak adlandırılır.
- Neon (Ne) sekiz elektronla Lewis gösteriminde gösterilir, tüm elektronlar ortaklanmamış elektron olarak adlandırılır ve soygaz olduğu için kimseyle bağ yapmak istemez.
- 04:06Magnezyum ve Klor
- Magnezyum (Mg) iki elektronla Lewis gösteriminde gösterilir ve elektronlar birbirine en uzak pozisyonları tercih eder.
- Klor (Cl) yedi elektronla Lewis gösteriminde gösterilir, bir elektron bağlayıcı elektron, altı elektron ise ortaklanmamış elektron olarak adlandırılır.
- Azot üç tane bağlayıcı elektronla üç bağ yapabilir ve bileşiklerinde genellikle eksi üç yüklü tercih eder.
- 05:05Elektronların Türleri
- Ortaklanmamış elektronlar, kimseyle ortaklayacak kendi içinde eşlemiş elektronlardır.
- Azot atomunda üç adet bağlayıcı elektron ve iki adet ortaklanmamış elektron bulunmaktadır.
- Oksijen atomunda ortaklanmamış elektron çiftleri ve bağlayıcı elektronlar bulunmaktadır.
- 05:44Soygazlar ve Kararlılık
- Soygazların son yörüngeleri tam dolu olduğu için bağlayıcı elektronları yoktur ve bileşik yapmamaktadır.
- Dublet tamamlama, son yörüngesini helyuma benzetmektir; örneğin lityum bir elektron vererek, hidrojen bir elektron alarak dublet tamamlar.
- Okta tamamlama, son yörüngesini sekize tamamlamaktır; örneğin oksijen iki elektron alarak, azot üç elektron alarak okta tamamlar.
- 08:31Kovalent Bağlar
- Elementler kovalent bağ oluştururken dublet ya da okta tamamlayarak kararlı bileşikler oluşturmaya çalışırlar.
- Hidrojen molekülünde iki hidrojen atomu elektronlarını ortaklaşa kullanarak kovalent bağ oluşturur ve H₂ yapısını oluşturur.
- Oksijen molekülünde iki oksijen atomu çift bağ yaparak O₂ yapısını oluşturur ve oksijen meyvesi yapısı adını alır.
- 09:46Diğer Moleküllerin Lewis Yapısı
- Azot molekülünde üç azot atomu üç bağ yaparak N₂ yapısını oluşturur.
- Klor molekülünde iki klor atomu bir bağ yaparak Cl₂ yapısını oluşturur.
- Su molekülünde iki hidrojen atomu oksijenin iki bağlayıcı elektronuna bağlanarak H₂O yapısını oluşturur ve suyun 41 yapısı oluşur.
- 11:32NH₃ Molekülünün Yapısı
- Azotun son yörüngesinde beş elektron bulunmakta ve üç tane bağlayıcı elektron mevcuttur.
- NH₃ molekülünde üç tane hidrojen atomu bulunur ve her hidrojen atomu azotla bağ kurarak elektronlarını tamamlar.
- Lewis yapısında azotun son yörüngesi sekiz elektronla tamamlanır ve hidrojenler de kendi elektronlarını tamamlar, böylece kararlı bir bileşik oluşur.
- 12:28HCl ve H₂P Moleküllerinin Yapısı
- HCl molekülünde klorun son yörüngesinde yedi elektron bulunmakta ve bir bağ yapabilmektedir.
- H₂P molekülünde de benzer şekilde hidrojen ve klor atomları bağ kurarak elektronlarını tamamlar.
- Lewis yapısında klor ve hidrojen atomlarının elektronları gösterilir ve molekül çizgi bağlarla gösterilir.
- 13:00CO₂ Molekülünün Yapısı
- Karbonun son yörüngesinde dört elektron bulunmakta ve dört bağ yapabilmektedir.
- CO₂ molekülünde karbon iki oksijen atomuyla bağ kurarak elektronlarını tamamlar.
- Oksijen atomlarının üzerinde dört tane ortaklanmamış elektron bulunur ve Lewis yapısında karbon ve oksijen atomlarının elektronları gösterilir.
- 14:12BH₃ ve CH₄ Moleküllerinin Yapısı
- BH₃ molekülünde borun son yörüngesinde üç elektron bulunmakta ve üç hidrojen atomuyla bağ kurarak elektronlarını tamamlar.
- Bor atomu kendini sekiz elektronla tamamlayamaz ve BH₃ molekülü apolar bir yapıya sahiptir.
- CH₄ molekülünde karbonun son yörüngesinde dört elektron bulunmakta ve dört hidrojen atomuyla bağ kurarak elektronlarını tamamlar.
- 15:22Lewis Formülü ve Yapı Formülü
- Lewis formülü, molekülün elektron yapısını gösteren formüldür ve atomların bağ kurma durumlarını gösterir.
- Yapı formülü, moleküldeki bağları gösteren formüldür ve Lewis formülüne benzer şekilde çizilir.
- Bağ sayısını bulmak için tüm atomların değerlik elektron sayılarını toplayıp, tamamlanmış hallerindeki elektronları tekrar toplayıp farkı bulup ikiye böleriz.
- 17:26Lewis Yapısı ve Bağ Sayısı Hesaplama
- C₂H₆ molekülünün Lewis formülü ve yapı formülü bulunması isteniyor.
- Karbonun son yörüngesinde 4 elektron, hidrojenin son yörüngesinde 1 elektron bulunuyor.
- Değerlik elektron sayıları toplandığında 14, dublet ve oktet tamamlanmış halleri toplandığında 28 oluyor, bu fark 4 ve 2'ye bölünerek 7 bağ sayısı bulunuyor.
- 19:06C₂H₆ Molekülünün Lewis Yapısı
- Karbonlar birbirine bağlanıyor ve her karbon 3 tane hidrojene bağlanıyor.
- Lewis yapısında hidrojenle karbon arasında nokta şeklinde bağ gösteriliyor.
- Lewis yapısı ve yapı formülü bu şekilde oluşturulmuş oluyor.
- 19:56CH₂O Molekülünün Lewis Yapısı
- Karbonun son yörüngesinde 4 elektron, hidrojenin son yörüngesinde 1 elektron, oksijenin son yörüngesinde 6 elektron bulunuyor.
- Değerlik elektron sayıları toplandığında 12, dublet ve oktet tamamlanmış halleri toplandığında 20 oluyor, bu fark 4 ve 2'ye bölünerek 2 bağ sayısı bulunuyor.
- Lewis yapısında karbon 2 hidrojenle bağlanıyor ve oksijene çift bağla bağlanıyor, oksijen üzerinde ortaklanmamış elektronlar bulunuyor.
- 22:01Organik Bileşiklerin Lewis Yapısı
- Karbon ve hidrojen atomlarının Lewis yapısı çizilirken, her karbon atomunun son yörüngesinde dört elektron bulunur ve her hidrojen atomuna birer elektron verilir.
- Bileşikteki bağ sayısı, toplam değerlik elektron sayısı ile her atomun tamamlanma elektron sayısı arasındaki farkın ikiye bölünmesiyle bulunur.
- Organik bileşiklerde karbon atomları zincir halinde bağlanır ve her karbon atomu en az bir karbon atomuna bağlanır.
- 24:12CH₃OC₃ Bileşiğinin Lewis Yapısı
- CH₃OC₃ bileşiğinde iki karbon atomu, altı hidrojen atomu ve bir oksijen atomu bulunur.
- Toplam değerlik elektron sayısı 20 olarak hesaplanır ve her atomun tamamlanma elektron sayısı ile arasındaki farkın ikiye bölünmesiyle 8 bağ sayısı bulunur.
- Oksijen atomu merkezde, iki karbon atomuna çift bağla, her karbon atomuna üç hidrojen atomu bağlanır.
- 26:18Asit Kes Bileşiğinin Lewis Yapısı
- Asit kes bileşiğinde bir karbon atomu, üç hidrojen atomu, bir karbon atomu, çift bağlı oksijen, tek bağlı oksijen ve tek bağlı hidrojen atomu bulunur.
- Toplam değerlik elektron sayısı 40 olarak hesaplanır ve her atomun tamamlanma elektron sayısı ile arasındaki farkın ikiye bölünmesiyle 8 bağ sayısı bulunur.
- Oksijen atomları farklı konumlarda gösterilebilir, bazı yerlerde oksijenin değerlik elektronları yukarıda, hidrojenler aşağıda gösterilebilir.
- 28:12C₂H₄ Bileşiğinin Lewis Yapısı
- C₂H₄ bileşiğinde iki karbon atomu ve dört hidrojen atomu bulunur.
- Toplam değerlik elektron sayısı 24 olarak hesaplanır ve her atomun tamamlanma elektron sayısı ile arasındaki farkın ikiye bölünmesiyle 6 bağ sayısı bulunur.
- Karbonlar arasında çift bağ, her karbon atomuna iki hidrojen atomu bağlanır ve Lewis yapısında çift bağlar iki nokta ile temsil edilir.
- 29:54Lewis Gösterimi ve Bağ Sayısı Hesaplama
- C2H4 molekülünde iki karbon ve dört hidrojen bulunur, değerlik elektron sayıları hesaplanarak bağ sayısı belirlenir.
- C2H4 molekülünde toplam 10 değerlik elektron bulunur, 8'e tamamlamak için 5 bağ olması gerekir.
- Lewis gösteriminde her çizgi bağı iki nokta olarak gösterilir.
- 30:54C3H6 molekülünün Lewis Gösterimi
- C3H6 molekülünde üç karbon ve altı hidrojen bulunur, değerlik elektron sayıları hesaplanarak bağ sayısı belirlenir.
- C3H6 molekülünde toplam 36 değerlik elektron bulunur, 8'e tamamlamak için 9 bağ olması gerekir.
- Simetrik yapı için karbonlar yan yana yerleştirilir ve çift bağ kullanılarak toplam 9 bağ sağlanır.
- 33:35Karbondioksit Molekülünün Lewis Gösterimi
- Karbondioksit molekülünde bir karbon ve iki oksijen bulunur, değerlik elektron sayıları hesaplanarak bağ sayısı belirlenir.
- Karbondioksit molekülünde toplam 16 değerlik elektron bulunur, 8'e tamamlamak için 4 bağ olması gerekir.
- Oksijenlerin üzerinde bağ katılmayan elektronlar da Lewis gösteriminde gösterilir.
- 35:01CH4 Molekülünün Lewis Gösterimi
- CH4 molekülünde bir karbon ve dört flor bulunur, değerlik elektron sayıları hesaplanarak bağ sayısı belirlenir.
- CH4 molekülünde toplam 32 değerlik elektron bulunur, 8'e tamamlamak için 4 bağ olması gerekir.
- Bağ sayısını bulmak için okta duble tamamlamış hallerindeki elektronlarını toplayıp normaldeki değerlik elektron sayıları çıkarılır, aradaki fark ikiye bölünür.