Buradasın
8. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi: Birinci Dünya Savaşı'nın Sonuçları ve Mondros Ateşkes Antlaşması
youtube.com/watch?v=RiFQrX4_40sYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Sosyal Bilgiler Dersliği kanalından bir öğretmen tarafından sunulan eğitim içeriğidir. 8. sınıf öğrencilerine yönelik hazırlanmıştır.
- Video, Birinci Dünya Savaşı'nın son dönemlerini ve sonuçlarını ele almaktadır. İlk bölümde Ermeni sorunu, ABD'nin savaşa girmesi, Wilson İlkeleri ve Paris Barış Konferansı anlatılırken, ikinci bölümde özellikle Mondros Ateşkes Antlaşması'nın maddeleri ve sonuçları detaylı şekilde incelenmektedir.
- Videoda Mondros Ateşkes Antlaşması'nın 7. ve 24. maddelerinin Anadolu'nun işgaline ve Doğu'daki altı ilin işgaline nasıl yol açtığı açıklanmakta, İtilaf devletlerinin işgal ettiği bölgeler (Urfa, Maraş, Samsun, Çanakkale, Kars, Batum, Ardahan, Adana, Mersin, İzmir ve Doğu Trakya) anlatılmaktadır. Ayrıca Mustafa Kemal Paşa ile Türk halkının bağımsızlık mücadelesi için kararlı tavır sergilediği belirtilmektedir.
- Dersin İçeriği
- Sosyal bilgiler dersinde 8. sınıf öğrencileri için ünite konuları işleniyor.
- Geçtiğimiz derste cepheler konusu işlenmiş, bu derste Ermeni sorunu, ABD'nin savaşa girmesi, Birinci Dünya Savaşı'nın sonuçları ve Mondros Ateşkes Antlaşması işlenecek.
- Ders notlarının PDF hali açıklama kısmında mevcut.
- 00:45Ermeni Sorunu
- Ermenilerle yüzyıllar boyu kardeş milleti olarak yaşamış, Osmanlı döneminde "milleti sadıka" (sadık millet) denilmiştir.
- Birinci Dünya Savaşı döneminde milliyetçilik akımı Ermenileri de etkilemiş, Rusya'nın kışkırtmalarıyla Osmanlı Devleti'nin doğu topraklarına göz dikmişlerdir.
- Osmanlı Devleti, kendi halkını korumak için Sevk ve İskan Kanunu (tehcir, zorunlu göç) çıkararak Ermenileri Suriye'ye göndermiştir.
- Ermeni çeteleri doğudaki köyleri basarak çoluk çocuk, yaşlı, kadın, genç demeden herkesi öldürmüş, bu da Ermenilerin iddialarının asılsız olduğunu göstermektedir.
- 02:19ABD'nin Savaşa Girmesi
- ABD başlangıçta tarafsız bir ülkeydi, İngiltere ile ticaret yapıyordu ve daha çok silah satıyordu.
- Alman denizaltıları ABD ticaret gemilerini batırınca ABD İtilaf Devletlerinin yanında savaşa girmiştir.
- Amerikan Başkanı Wilson savaşa dahil olmak için Wilson İlkeleri öne sürmüştür.
- 03:09Wilson İlkeleri
- Wilson İlkeleri'nin ilk maddesi "yenenler yenilenlerden toprak ve tazminat almayacaktır" şeklinde olup, Birinci Dünya Savaşı'nı bitiren maddedir.
- İkinci maddesi "devletler arasında gizli anlaşma yapılmayacak, aşırı silahlanmaya son verilecektir" şeklinde olup, Osmanlı Devleti'nin Mondros imzalamasının sebebidir.
- Üçüncü maddesi "her millet nüfusunun çok olduğu bölgede kendi devletini kurabilecektir" şeklinde olup, Ermeni ve Rumların iddiasını desteklemektedir.
- Dördüncü maddesi "dünya barışı için bir örgüt kurulmalıdır" fikrini ortaya atmaktadır.
- Beşinci maddesi "boğazlar Türklerindir, ancak dünya ticaretine açılacaktır" şeklinde olup, ABD'nin savaşa girmesi veya Wilson İlkeleri Birinci Dünya Savaşı'nı bitiren olay olarak bilinir.
- 05:08Paris Barış Konferansı
- Paris Barış Konferansı'nın toplanma sebebi yenen devletlerle yenilen devletler arasında barışı sağlamaktı, ancak asıl amaç Osmanlı topraklarını paylaşmaktı.
- Wilson'un istediği barış örgütü olan Milletler Cemiyeti Paris Barış Konferansı'nda kurulmuştur.
- İtalya'nın payı olan İzmir ve çevresi Yunanistan'a verilmiş, bu durum İtalya ile İtilaf Devletleri arasında çıkan ilk anlaşmazlıktır.
- Konferansın sonunda Almanya ile Versay Antlaşması, Macaristan'la Trianon Antlaşması, Avusturya ile Saint-Germain Antlaşması, Bulgaristan'la Nöi Antlaşması imzalanmıştır.
- Osmanlı ile yapılacak anlaşma paylaşımlar tam olarak yapılmadığı için daha sonraya ertelenecek ve Sevr Antlaşması olarak geçecektir.
- 07:24Birinci Dünya Savaşı'nın Sonuçları
- İtilaf Devletleri kazanmış, İttifak olarak savaştan en karlı çıkan İngiltere olmuştur.
- Dünya haritası yeniden belirlenmiş, imparatorluklar parçalanmış, milli devletler kurulmuştur.
- Yeni rejimler ortaya çıkmış, faşizm, nazizm, sosyalizm gibi ırkçı rejimler ortaya çıkmıştır.
- Sömürgecilik biraz makyajlanarak manda ve himaye adı altında yerini almıştır.
- Manda ve himaye, kendini koruyamayacak olan devletin korunması demektir ve sömürgeciliğin değiştirilmiş hali olarak görülür.
- 08:54Mondros Ateşkes Antlaşması
- Mondros Ateşkes Antlaşması, Birinci Dünya Savaşı'nı Osmanlı Devleti için duraklatan, kısa süreliğine bitiren bir anlaşmadır.
- Antlaşma Limni Adası'nın Mondros Limanı'nda imzalanmış, Osmanlı adına Rauf Orbay, İtilaf Devletleri adına Amiral Kartopu tarafından imzalanmıştır.
- Antlaşmanın ilk maddesi boğazların açık kalacağını ve İtilaf Devletleri'nin buraları işgal edebileceğini belirtmektedir.
- İkinci maddesi İstanbul dışında Osmanlı ordusunun terhis edileceğini, yani ordu dağıtılacağını belirtmektedir.
- 10:21Mondros Ateşkes Antlaşması'nın Önemli Maddeleri
- İtilaf devletleri, Osmanlı'ya telsiz telgraf çekerek haberleşme kopardılar, bu da ülkenin bağımsızlığını yitirdiğini gösteriyor.
- İtilaf devletleri, güvenliklerini tehdit eden bir durum olursa herhangi bir stratejik noktayı işgal edebilecekler, bu da Anadolu'nun işgaline yasal dayanak oluşturuyor.
- İtilaf devletleri, Doğu'daki altı il (Vilayeti Sitte) işgal edebilecekler, bu da Doğu Anadolu'da bir Ermeni devleti kurma amacını gösteriyor.
- 11:48Mondros'tan Sonraki İşgaller
- İtilaf devletleri, Urfa, Maraş, Samsun, Çanakkale, Kars, Batum ve Ardahan'ı işgal ettiler.
- Fransızlar Adana ve Mersin çevresini, Yunanlılar ise İzmir ve Doğu Trakya'yı işgal ettiler.
- Mondros ateşkes antlaşması'ndan sonra başlayan işgaller, fiili olarak işgalin başladığını gösterdiği için Osmanlı için çok önemli bir sonuç ortaya çıktı.
- 12:28Mondros Antlaşması'nın Sonuçları
- İtilaf devletleri'nin donanmaları 13 Kasım 1918 tarihinde İstanbul'a geldi.
- Padişah ve Damat Ferit, işgallerin geçici olduğunu düşünerek anlaşmayı imzaladılar.
- Mustafa Kemal Paşa ve Türk halkı, Mondros ateşkes antlaşması'nın doğuracağı felaketi sezerek bağımsızlıktan yana mücadeleci bir tavır sergilemeye karar verdiler.