Buradasın
8. Sınıf İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük: Güçlü Avrupa ve Osmanlı Devleti
youtube.com/watch?v=dbipt3CM4UkYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, LGS konu anlatım kanalında yayınlanan bir eğitim içeriğidir. Öğretmen, 8. sınıf İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersinin "Bir Kahraman Doğuyor" ünitesinin ilk konusunu anlatmaktadır.
- Video, iki ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Avrupa'nın coğrafi keşifler, Rönesans, Reform, Aydınlanma Çağı, Fransız İhtilali ve Sanayi İnkılabı gibi olaylarla yükselişini ve Osmanlı Devleti'nin bu gelişmelere ayak uyduramamasını açıklamaktadır. İkinci bölümde ise Osmanlı Devleti'nin yıkılmasını önlemek için ileri gelen aydın ve devlet adamlarının savunduğu Osmanlıcılık, İslamcılık, Türkçülük ve Batıcılık olmak üzere dört fikir akımı ele alınmaktadır.
- Videoda ayrıca Tanzimat Fermanı, İslahat Fermanı, Birinci ve İkinci Meşrutiyet gibi reform hareketleri detaylı olarak anlatılmakta ve Selanik'in Osmanlı Devleti'nin batıya açılan kapısı niteliğinde olduğu, sosyal, kültürel, ulaşım ve ekonomik özellikleri açıklanmaktadır.
- 00:23Güçlü Avrupa'nın Doğuşu
- Bu derste "Bir Kahraman Doğuyor" ünitesinin ilk konusu olan "Güçlü Avrupa'nın Doğuşuyla Osmanlı Devleti" ele alınacaktır.
- Avrupa, coğrafi keşifler, Rönesans, Reform, Aydınlanma Çağı, Fransız İhtilali ve Sanayi İnkılabı gibi olaylarla toplumsal, sosyal-ekonomik alanda hızlı bir şekilde yükselişe geçmiş, Osmanlı Devleti ise bu ilerlemelere ayak uyduramadığı için geride kalmıştır.
- 01:10Coğrafi Keşifler ve Rönesans
- Coğrafi keşifler, 15. yüzyıldan itibaren Avrupalı devletlerin yeni kıtaları keşfetmesi ve keşfettiği yerlerdeki değerli madenleri Avrupa'ya taşımalarıdır.
- Coğrafi keşiflerle sermaye birikimi gerçekleşmiş ve Avrupalı devletler ve insanlar zenginleşmiş, zengin sınıfı oluşmuştur.
- Rönesans, bilim ve edebiyat alanındaki gelişmelere verilen isimdir; ticaret yollarının değişmesi ve coğrafi keşiflerin zenginleşmesiyle Avrupa'da bilim, sanat, kültür alanında gelişmeler yaşanmış, sanatçılar desteklenmiştir.
- 02:15Reform ve Aydınlanma Çağı
- Reform, din alanında meydana gelen gelişmelerdir; Almanya'da Martin Luther'in Katolik Kilisesi'ne karşı protesto etmesiyle başlamıştır.
- Reformla Avrupa'da din alanında parçalanma olmuştur; kilisenin etkisi azalmış, toplum üzerinde bilime verilen değer ön plana çıkmış, özgür araştırma ortamı açılmıştır.
- Aydınlanma Çağı, 18. yüzyılda Avrupa'da ortaya çıkan, her konuda akla öncülük tanıyan düşünce sistemidir; bu dönemde bilim, sanat, edebiyat, siyaset ve sosyal alanlarda birçok eser verilmiş, insanların zihinleri aydınlanmıştır.
- 03:45Fransız İhtilali ve Sanayi İnkılabı
- 1789 yılında yaşanan Fransız İhtilali, eşitlik, adalet, bağımsızlık ve milliyetçilik düşüncelerin yayılmasını sağlamıştır; monarşik sistem yıkılarak demokrasiye geçilmiş, cumhuriyet ilan edilmiştir.
- Fransız İhtilali ile gelen milliyetçilik akımı, çok uluslu devletleri olumsuz etkilemiştir; Osmanlı Devleti de Avusturya, Macaristan ve Rusya gibi çok uluslu bir devlet olduğu için egemenliği altında yaşayan milletler bağımsızlık için isyanlar başlatmıştır.
- Sanayi İnkılabı, İngiltere'de James Watt tarafından buharlı makinenin bulunması ve başta tekstil atölyelerinde dokumada kullanılmasıyla başlamıştır; sanayileşme devrimi diğer Avrupa devletlerine de örnek olup yayılmıştır.
- 05:14Sömürgecilik ve Osmanlı Devleti
- Sanayi İnkılabı sonrası üretim artınca hammadde ihtiyacı ve fazla üretilen ürünlerin satılması için pazar ihtiyacı ortaya çıkmıştır; en çok ihtiyaç duyulan üç beyaz (un, şeker, pamuk) ve üç siyah (petrol, kömür, demir) kaynakları artmıştır.
- Avrupalı devletler hammadde ve pazar arayışına girişmiş, İngiltere başta olmak üzere Avrupa ülkeleri Uzak Doğu ve Hindistan'a seferler yapmış, buraları sömürgeleştirmiştir.
- İngiltere kısa sürede sömürge imparatorluğu'nda o kadar büyümüş ki "güneşi batmayan imparatorluk" olarak isimlendirilmeye başlanmıştır.
- 06:39Osmanlı Devleti'nin Durumu
- 20. yüzyıla girerken Osmanlı Devleti'ne ülke kötü yönetiliyordu, toprak kayıpları yaşanıyordu; Avrupa'nın takip edilememesinden dolayı Sanayi İnkılabı ve Fransız İhtilali'nin takip edilememesi Osmanlı'yı olumsuz etkilemişti.
- Devlet otoritesinin zayıflaması, ekonomik bozulmalar, dış politikanın yeteri kadar takip edilememesi ve iyi irdelenememesi, ıslahat hareketlerinin geç yapılması ve yetersiz kalması Osmanlı Devleti'nin çöküşünü hızlandırmıştı.
- Osmanlı Devleti'nde savaşlar kaybedildiği için askeri sınavlar yapılmaya çalışılmış, Avrupa'dan askeri uzmanlar getirilmiş ancak bu işe yaramamıştır.
- 07:35Tanzimat ve İslahat Fermanları
- Padişahlar Osmanlı Devleti'nin içine düştüğü durumdan kurtarmak, azınlık isyanlarını önlemek ve devleti dağılmaktan kurtarmak için Tanzimat Fermanı, İslahat Fermanı, Birinci Meşrutiyet ve İkinci Meşrutiyeti yayınlamışlardır.
- Bu dört ferman, Fransız İhtilali'nin getirdiği milliyetçilik akımının bize olan yansımalarını engellemek içindir; azınlık isyanlarını engellemek ve azınlıkların Osmanlı Devleti'ne bağlılığını arttırmak için yayınlanmıştır.
- 1839 yılında yayınlanan Tanzimat Fermanı, tüm Osmanlı tebasını kapsayan bir fermandır; kanunlar önünde bütün Osmanlı vatandaşları eşit hale getirilmiş, can ve mal, namus güvenliği devlet tarafından sağlanmış, askerlik zorunlu hale getirilmiştir.
- 09:22İslahat Fermanı ve Jön Türkler
- Azınlıklar isyanlarına devam edince sadece azınlıkları kapsayan 1856 yılında İslahat Fermanı yayınlanmıştır; bu gayrimüslimler için çıkarılmış bir fermandır.
- İslahat Fermanı'nda gayrimüslimlere küçük düşürücü ve hakaret içeren ifadeler kullanılmayacak, cizye vergisi kaldırılacak, gayrimüslimler askerliklerini nakdi bedelle yapabilecekler ve devlet memuru olma hakkı gibi haklar verilmiştir.
- Tanzimat Fermanı'ndan sonra Avrupa'ya gönderilen öğrenciler geriye geldiklerinde artık Avrupa'ya düşünce yapısına sahip oluyorlar ve bunlara Jön Türkler, Genç Osmanlılar diyoruz; devletin kurtuluşunun ancak meşrutiyet yönetimine geçip anayasa hazırlanması ve Meclis-i Mebusan'ın açılmasıyla mümkün olduğunu savunuyorlar.
- 11:05Meşrutiyet Dönemi
- II. Abdülhamid, Jön Türklerin baskısıyla Kanuni Esasi'yi ilan ediyor, meşrutiyet ilan ediyor ve Meclis-i Mebusan açılıyor.
- Kısa bir süre sonra Osmanlı-Rus Savaşı'nda hızlı karar alabilmek için Meclis-i Mebusan kapatılıp Kanuni Esasi yürürlükten kaldırılıyor.
- II. Abdülhamid 1908 yılında ikinci meşrutiyeti ilan ediyor; İttihat Terakki adlı cemiyet 1889 yılında faaliyetlerine başlıyor ve üyeleri meşrutiyeti ilan ettirmek için yurt içinde ve yurt dışında çalışmalar yapıyorlar.
- 12:04Meşrutiyetin Önemi
- Meşrutiyet rejim değişikliği olmuştur; azınlıklar yönetimde söz sahibi olmuşlardır.
- Bu şekilde azınlıkları da yönetimde söz sahibi yaparak devleti yıkılmaktan kurtarmaya çalışılmıştır.
- Ancak başarılı olamamıştır.
- 12:30Osmanlı Devleti'nin Yıkılmasını Önleme Fikirleri
- Osmanlı Devleti'nin yıkılmasını önlemek için ileri gelen aydınlar ve devlet adamları Osmanlıcılık, İslamcilik, Türkçülük ve Batıcılık olmak üzere dört fikir akımı öne sürmüşlerdir.
- Osmanlıcılık, devletin kurtuluşunun dil, din ve ırk farkı gözetmeksizin toplumun eşit olmasıyla sağlanacağını savunan fikir akımıdır.
- İslamcilik, devletin yıkılışını durdurmanın yolunun tüm Müslüman halkın halife etrafında toplanması ile olacağını savunan fikir akımıdır.
- 14:10Türkçülük ve Batıcılık Fikirleri
- Türkçülük, devletin kurtuluşunun dili, dini ve ırkı bir olan Türklerin bir araya gelmesiyle olacağını savunan fikir akımıdır ve İttihat Terakki Cemiyeti bu fikri savunmuştur.
- Batıcılık, devletin kurtuluşunun ancak Batı'yı her alanda örnek alarak olacağını savunan fikir akımıdır.
- Osmanlıcılık, İslamcilik, Türkçülük ve Batıcılık fikir akımları Osmanlı Devleti'nin yıkılmasını engelleyememiştir, ancak Yeni Türk Devleti'nin kurulmasında Türkçülük ve Batıcılık fikirlerinin etkileri görülmektedir.
- 15:42Selanik'in Özellikleri
- Selanik, şu an Yunanistan sınırları içerisinde bir liman kenti olmasına rağmen, o dönemde Osmanlı Devleti'nin batıya açılan kapısı niteliğindeydi.
- Selanik, Balkanlarda sosyal ve kültürel yapının çok gelişmiş olduğu, çok hareketli bir şehirdi.
- Selanik'in sosyal yapısı çok uluslu yapı, farklı etnik yapı ve kozmopolit yapı olarak tanımlanabilirken, kültürel yapısı özgür ortamda farklı fikir akımlarının ortaya çıkması, basın-yayın faaliyetleri ile ilgilidir.
- Selanik'in ulaşım özellikleri demiryolu, karayolu ve denizyolu bağlantısıyla önemli şehirlere bağlanmasıyla, ekonomik yönü ise ticaretin geliştiği ve islek bir limana sahip olmasıyla öne çıkmaktadır.