Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir konuşmacı tarafından sunulan iş sağlığı ve güvenliği konusunda kapsamlı bir eğitim dersidir.
- Video, 6331 sayılı İş Sağlığı Güvenliği Kanunu'nun kapsamını, tanımlarını ve önemli hükümlerini sistematik olarak ele almaktadır. İçerikte işverenin yükümlülükleri, iş güvenliği uzmanlarının hak ve yetkileri, işyeri hekimlerinin görevleri, tehlike sınıflarının belirlenmesi, risk değerlendirmesi, acil durum planları, çalışanların hakları ve iş durdurulması gibi konular detaylı şekilde anlatılmaktadır.
- Konuşmacı, özellikle iş güvenliği sınavlarına hazırlananlar için önemli noktaları vurgulamakta ve sınavlarda çıkmış soruları örnek göstermektedir. Video, iş güvenliği kanunundaki önemli maddeleri işaretleyerek ve not almanın faydalı olacağını belirterek, sınav hazırlığı yapan kişilere yönelik faydalı bilgiler sunmaktadır.
- 00:01İş Sağlığı Güvenliği Kanunu'nun Kapsamı
- 6331 sayılı İş Sağlığı Güvenliği Kanunu, kamu ve özel sektöre ait tüm işlere ve işyerlerine uygulanacaktır.
- Kanun, Türk Silahlı Kuvvetleri, Genel Kolluk Kuvvetleri, Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı'nın faaliyetleri, afet ve acil durum birimlerinin müdahale faaliyetleri, ev hizmetleri çalışanları ve infaz hizmetleri sırasında iyileştirme kapsamında yapılan iş yurdu, eğitim, güvenlik ve meslek edindirme faaliyetlerinde uygulanmaz.
- 01:22Kanun Tanımları
- Çalışan, kendi özel kanunlarındaki statülere bakılmaksızın kamu veya özel iş yerlerinde istihdam edilen gerçek kişiyi ifade eder.
- Çalışan temsilcisi, iş sağlığı güvenliği ile ilgili çalışmalara katılma, izleme ve tedbir alınmasını isteme yetkisine sahip çalışanı ifade eder.
- Destek elemanı, asli görevinin yanında iş sağlığı güvenliği ile ilgili önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda özel olarak görevlendirilmiş, uygun donanım ve yeterli eğitime sahip kişidir.
- Eğitim kurumu, iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personelinin eğitimlerini vermek üzere bakanlıkça yetkilendirilen kamu kurum ve kuruluşlarını, üniversiteleri ve Türk Ticaret Kanunu'na göre faaliyet gösteren şirketler tarafından kurulan müesseseleri ifade eder.
- Genç çalışan, 15 yaşını bitirmiş ancak 18 yaşını doldurmamış çalışanı ifade eder.
- İş kazası, işyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütününü ruhen ya da bedenen engelli hale getiren olaydır.
- İşveren, çalışan, istihdam eden gerçek veya tüzel kişi yahut tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlardır.
- İşyeri, mal ve hizmet üretmek amacıyla maddi olan veya olmayan unsurlar ile çalışanın birlikte örgütlendiği, işverenin işyerinde ürettiği mal veya hizmet ile nitelik yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen işyerine bağlı yerler ile dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden ve mesleki eğitim yerleri ve avlu gibi diğer eklentiler ve araçları da içeren organizasyondur.
- Meslek hastalığı, mesleki risklere maruziyet sonucu ortaya çıkan hastalıktır.
- 04:32İşverenin Genel Yükümlülüğü
- İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlüdür ve mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dahil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar.
- İşveren, işyerinde alınan iç sala güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar.
- İşveren, risk değerlendirmesini yapar veya yaptırır ve çalışanlara görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden işe uygunluğunu göz önüne alır.
- İşveren, yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan yerlere girmemesi için gerekli tedbirleri alacaktır.
- İşyeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınması işverenin sorumluluklarını ortadan kaldırmaz.
- Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği alanındaki yükümlülükleri işverenin sorumluluklarını etkilemez.
- İşveren, iş sağlığı güvenliği tedbirlerin maliyetini çalışanlara yansıtamayacak disklerden korunma ilkeleri göz önünde bulundurulur.
- 05:48İşverenin Yükümlülüklerinin Yerine Getirilmesinde Göz Önünde Bulunacak İlkeler
- Risklerden kaçınmak, kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz etmek ve risklerle kaynağında mücadele etmek.
- İşyerlerinin tasarımı ile iş ekipmanı, çalışma ve şekli ve üretim mentları seçiminde özen göstermek.
- Tekdüze çalışma ve üretim temposunun sağlık ve güvenliğe olumsuz etkilerini önlemek veya en aza indirmek.
- Teknik gelişmelere uyum sağlamak ve tehlikeli olanı, tehlikesiz veya daha az tehlikeli olanları değiştirmek.
- Teknoloji, iş organizasyonu, çalışma şartları, sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile ilgili faktörlerin etkilerini kapsayan tutarlı ve genel bir önleme politikası geliştirmek.
- Toplu korunma tedbirlerini kişisel koruma tedbirlerine göre öncelik vermek ve çalışanlara uygun talimat vermek.
- 06:54İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri
- İşveren, çalışanlar arasından iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve on ve daha fazla çalışanı olan çok tehlikeli sınıfta yer alan iş yerlerinde diğer sağlık personeli görevlendirir.
- Çalışanlar arasında belirlenen niteliklere sahip personel bulunmaması halinde bu hizmetin tamamını veya bir kısmını ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alarak yerine getirebilir.
- İşveren, tehlike sınıfı ve çalışan sayısı dikkate alınarak belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olmayan ancak elli'den az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyeri, işverenleri veya işveren vekili tarafından bakanlıkça ilan edilen eğitimleri tamamlamak şartıyla işe giriş ve periyodik muayeneler ve tetkikler hariç iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütebilirler.
- İşveren, görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşların görevlerini yerine getirmeleri amacıyla araç, gereç, mekan ve zaman gibi gerekli tüm ihtiyaçlarını karşılayacaklar.
- İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetlerini yürütenler arasında işbirliği ve koordinasyonu sağlayacaklar.
- İşveren, görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşlar tarafından iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuata uygun olan ve yazılı olarak bildirilen tedbirlerini yerine getirecekler.
- Çalışanların sağlık ve güvenliğini etkilediği bilinen ve etkilemesi muhtemel konular hakkında görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşları, başka iş yerlerinden çalışmak üzere kendi iş yerine gelen çalışanları ve bunların işverenlerini bilgilendirecekler.
- Tam süreli işyeri hekimi görevlendirilen işyerlerinde diğer sağlık personeli görevlendirmesi zorunlu değildir.
- Mesleki Eğitim Kanunu ve Yükseköğretim Kanunu kapsamındaki öğrenci statüsünde olan çırak ve stajyerler çalışan sayısının toplamına dahil edilmeyecektir.
- 10:03İş Sağlığı Güvenliği Hizmetlerinin Desteklenmesi
- İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yerine getirilmesi için bakanlıkça destek sağlanabilir.
- Kamu kurum ve kuruluşları hariç ondan az çalışanı bulunanlardan çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri faydalanabilir.
- Cumhurbaşkanı, ondan az çalışanı bulunanlardan az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde faydalanmasına karar verebilir.
- 10:49İş Güvenliği Hizmetleri ve Sosyal Güvenlik Kurumu
- İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden kaynak aktarılmak suretiyle Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından finanse edilecek.
- Uygulamada Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları esas alınacak ve sigortalı bildirimde bulunmayan işverenlerden tespit tarihine kadar yapılan ödevler yasal faiziyle birlikte tahsil edilecek.
- Bu durumdaki işverenler sağlanan destekten üç yıl süreyle faydalanamayacak.
- 11:52İş Güvenliği Hizmetlerinin Uygulanması
- İş güvenliği hizmetlerinin yerine getirilmesi için sağlanacak desteğin uygulanması, destek sağlanacak işyerlerinin özellikleri göz önünde bulundurularak Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ödenecek iş sağlığı ve güvenliği hizmet bedellerinin tespiti, destek olunacak kısmı ve ödenme şekli belirlenecek.
- İş sağlığı güvenliği hizmeti verilecek kuruluşların özellikleri ve etkinlik ve sürekli sağlanması amacıyla Bakanlık tarafından Sağlık Bakanlığı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve ilgili meslek kuruluşları ile işbirliği yapılabilir.
- 12:35İş Güvenliği Uzmanlarının Hak ve Yetkileri
- İş güvenliği uzmanlarının hak ve yetkileri görevlerini yerine getirmeleri nedeniyle kısıtlanamaz ve bu kişiler görevlerini mesleğin gerektirdiği etik ilkeler ve mesleki bağımsızlık içerisinde yürütür.
- İş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi rehberdir ve danışmanlık yapar, bu sorumluluğun üstünden kalkması iş güvenliği uzmanının işinin daha iyi yapacağını gösterir.
- İş güvenliği uzmanı görev aldığı iş yerine görevi ile ilgili mevzuat ve teknik gelişmeleri göz önünde bulundurularak iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili eksiklik ve aksaklıkları, tedbir ve tavsiyeleri belirler ve işverene yazılı olarak bildireceklerdir.
- 14:01İş Güvenliği Uzmanlarının Sorumlulukları
- Eksiklik ve aksaklıkların düzeltilmesinden, tedbir ve tavsiyelerin yerine getirilmesinden işveren sorumludur.
- Bildirilen eksiklik, maksatların acil durdurmayı gerektirmesi veya yangın, patlama, göçme, kimyasal sızıntı ve benzeri acil ve hayati tehlike arz etmesi halinde, işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı bakanlığın yetkili birimine, varsa yetkili sendika temsilcisine, yoksa da çalışan temsilcisine bildirecektir.
- Bildirim yapmadığı tespit eden işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının belgesi üç ay, tekrarında ise altı ay süreyle askıya alınır.
- 15:18İş Güvenliği Uzmanlarının Hakları ve Sorumlulukları
- Bildirimden dolayı işveren tarafından işyerine iş güvenliği uzmanı iş sözleşmesine son verilemez ve bu kişiler hiçbir şekilde hak kaybına uğratılamaz.
- Aksi taktirde işveren hakkında bir yıllık sözleşme ücret tutarından az olmamak üzere tazminata hükmedilir.
- Açılan davada kötü niyetle gerçek dışı bildirimde bulunduğu mahkeme kararıyla tespit edilen kişinin belgesi altı ay süreyle askıya alınır.
- 16:08İş Güvenliği Uzmanlarının Görevlendirme Koşulları
- Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları, iş sağlığı güvenliği hizmetinin yürütülmesindeki ihmallerden dolayı hizmet sundukları işverene karşı sorumludur.
- Çalışanın ölümü veya maliyetiyle sonuçlanacak şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden olan iş kazası ve meslek hastalığının meydana gelmesinde ihmali tespit eden işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı yetki belgesi askıya alınır.
- İş güvenliği uzmanlarının görev alabilmeleri için çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde A sınıfı, tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde en az B sınıfı, az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde en az C sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olmaları şartı aranır.
- 16:48İş Güvenliği Uzmanlarının Görevlendirme Usulü
- Bakanlık, iş güvenliği uzmanlarının ve işyeri hekimlerinin görevlendirilmesi konusunda sektörel alanda özel düzenleme yapabilir.
- Kamu kurum ve kuruluşlarında ilgili mevzuata göre çalıştırılan işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanı olma niteliğine haiz personel, gerekli belgeye sahip olmaları şartıyla, asli görevlerin yanında belirlenen çalışma süresine riayet ederek çalışmakta oldukları kurumda veya ilgili personelifakati ve üst yöneticisinin onayı ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına görevlendirilebilir.
- Bu şekilde görevlendirilecek personeli, görev yaptığı her saat için 200 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpım tutarında ilave ödeme hizmeti alan kurum tarafından yapılır ve bu ödemeden damga vergisi hariç herhangi bir kesinti yapılmaz.
- 18:40Tehlike Sınıflarının Belirlenmesi
- Tehlike sınıfının tespitinde bir işyerinde yürütülen asıl işin tehlike sınıfı dikkate alınacak.
- İşveren asıl iş faaliyet değişikliğini en geç bir ay içerisinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na bildirecek.
- İşyerinde birden fazla asıl iş tanımına uygun faaliyetin yürütülmesi halinde bu işlerden tehlike sınıfı yüksek olan iş esas alınır.
- 20:24İşyeri Tehlike Sınıfı Değişiklikleri
- İşyeri tehlike sınıfına yapılan itirazlar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından değerlendirilir ve tescil kayıtları üzerinden sonuçlandırılır.
- Bakanlıkça yapılan denetimlerde, işyerinde yapılan iş için tescil kayıtlarından farklı olması halinde tehlike sınıfı yeniden belirlenebilir.
- Tehlike sınıfı değişikliğine neden olan karar işyerine tebliğ edilir ve işverenler 90 gün içinde gerekli tedbirleri yerine getirmek ve İş Sağlığı Güvenliği Genel Müdürlüğü'ne bildirmek zorundadır.
- 22:08Risk Değerlendirmesi ve Çalışanların Hakları
- İşveren iş sağlığı ve güvenliği risk değerlendirmesi yapmak ve yaptırmakla yükümlüdür.
- Ciddi ve yakın tehlike ile karşı karşıya kalan çalışanlar, kurul veya işverene başvurarak durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasına karar verilmesini talep edebilir.
- Çalışanlar, ciddi ve yakın tehlikenin önlenemez olduğu durumlarda, bildirimi yapmaksızın işyerini ve tehlikeli bölgeyi terk ederek belirlenen güvenli yere gidebilir.
- 24:43İş Kazası ve Meslek Hastalıklarının Kayıt ve Bildirimi
- İşveren, bütün iş kazaları ve meslek hastalıkları kaydını tutacak, gerekli incelemeleri yaparak raporlar düzenleyecek.
- İşveren iş kazalarını kazadan sonraki üç iş günü içinde, meslek hastalıklarını ise öğrendiği tarihten itibaren üç iş günü içinde Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirecektir.
- Sağlık hizmeti sunucuları iş kazalarını ve meslek hastalıklarını en geç on gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildireceklerdir.
- 27:20Çalışanların Bilgilendirilmesi ve Eğitimi
- İşveren, çalışanları ve çalışan temsilcilerini işyerinin özelliklerine dikkate alarak sağlık ve güvenlik riskleri, koruyucu tedbirler, yasal hak ve sorumluluklar konusunda bilgilendirecektir.
- İşveren ciddi ve yakın tehlikeye maruz kalma riski olan bütün çalışanları tehlikeler ve tedbirler hakkında derhal bilgilendirecektir.
- Çalışanların eğitimi, görüşlerinin alınması ve katılımlarının sağlanması konuları daha önce incelenmiştir.
- 29:35İş Güvenliği Koordinasyonu ve İş Durdurulması
- Aynı çalışma alanı birden fazla işveren paylaşması durumunda işverenler iş hijyeni ve iş sağlığı önlemlerinin uygulanmasında iş birliği yapacak.
- İş yerindeki bina ve eklentilerde, çalışma yöntem ve şekillerinde veya iş ekipmanlarında çalışanlar için hayati tehlike oluşturan bir husus tespit edildiğinde iş durdurulur.
- İş güvenliği bakımından teftişe yetkili üç iş müfettişinden oluşan heyet, iş sağlığı ve güvenliği bakımından teftişe yetkili iş müfettişinin tespiti üzerine gerekli incelemeleri yaparak tespit tarihinden itibaren iki gün içerisinde işin durdurulmasına karar verebilir.
- 32:03İşin Durdurulması Kararı
- İşin durdurulması kararı ilgili mülki idare amirine ve işyeri dosyasının bulunduğu çalışma ve iş kurumu il müdürlüğüne bir gün içinde gönderilir.
- İşin durdurulması kararı, mülki idare amir tarafından kolluk kuvvetleri marifetiyle yirmidört saat içinde yerine getirilir, acil müdahale gerektiren durumlarda aynı gün yerine getirilir.
- İşveren, işin durdurulması kararına itiraz edebilir ancak bu itiraz kararın uygulanmasını etkilemez, mahkeme altı iş günü içinde karara bağlar.
- 33:09İşin Durdurulması Sonuçları
- İşverenin işin durdurulmasını gerektiren hususların giderildiğini bakanlığa bildirmesi halinde, en geç yedi gün içinde işyerinde inceleme yapılarak talebi sonuçlandırılacak.
- İşveren, işin durdurulması sebebiyle işsiz kalan çalışanlara ücretlerini ödemekle veya ücretinde düşüklük olmamak üzere başka bir iş vermekle yükümlüdür.
- Çok tehlikeli sınıfta yer alan ve ihale ile alınan işlerde teknolojik gelişme sağlanmadan üretim zorlaması nedeniyle hayati tehlike oluşturacak şekilde çalışma biçimleri işin durdurulma sebebi sayılır.
- 34:10İş Yerinde Alkol Kullanımı
- İş yerine sarhoş ve uyuşturucu madde almış olarak gelmek ve işyerinde alkollü içki veya uyuşturucu madde kullanmak yasaktır.
- İşveren, işyeri eklentilerinden sayılan kısımların ne gibi hallerde, hangi zamanda ve hangi şartlarda alkollü içki içebileceğini belirleme yetkisine sahiptir.
- Alkollü içki yapılan işyerlerinde çalışan ve işin gereği olarak üretileni denetlemekle görevlendirilenler, kapalı kaplarda veya açık olarak alkollü içki satılan iş yerlerinde işin gereği alkollü içki içmek zorunda olanlar ve müşterilerle birlikte alkollü içki içmek zorunda olanlar için alkollü içki kullanma yasağı uygulanmaz.
- 34:55Güvenlik Raporu ve Büyük Kaza Önleme
- İşletmeye başlamadan önce büyük endüstriyel kaza oluşabilecek işyerleri için işyerlerinin büyüklüğüne göre büyük kaza önleme politika belgesi veya güvenlik raporu işveren tarafından hazırlanır.
- Güvenlik raporu hazırlama yükümlülüğü bulunan işveren, hazırladıkları güvenlik raporlarının içerik ve yeterlikleri bakanlıkça incelenmesine müteakip işyerlerini işletmeye açabilir.
- Bu kanun konusu iş güvenliği sınavlarında çokça karşımıza gelen sorulardan bir veya iki üç tanesi bu kanun üzerinden gelmektedir.