Buradasın

60 Dakikada Türk Tarihi: Islamiyet Öncesi'den Günümüze

youtube.com/watch?v=hcMI1jj3-Hg

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan, Türk tarihi konusunda kapsamlı bir eğitim içeriğidir. Eğitmen, 60 dakikada Türk tarihini kronolojik olarak anlatmayı hedeflemektedir.
Video, Islamiyet öncesi Türk tarihi ile başlayıp, Göktürk Devleti, Hunlar, İslamiyet sonrası Türk devletleri, Osmanlı İmparatorluğu'nun yükseliş ve düşüş dönemlerini, Milli Mücadele, Cumhuriyet'in kuruluşu ve Soğuk Savaş sonrası Türkiye'ye kadar uzanan tarihsel süreci ele almaktadır. İçerik, sınavlarda çıkabilecek önemli bilgileri vurgulayarak öğrencilere yönelik hazırlanmıştır.
Videoda ayrıca başarılı Türklerin başarıları da anlatılmaktadır. Naim Süleymanoğlu'nun Olimpiyat başarıları, Orhan Pamuk'un Nobel Edebiyat Ödülü, Aziz Sancar'ın Nobel Kimya Ödülü ve 2002 Dünya Kupası gibi önemli başarılar da paylaşılmaktadır. Eğitmen, konuyu tek nefeste anlatmaya çalıştığını ve izleyicilere sorular sorarak test etmeyi amaçladığını belirtmektedir.

00:25Giriş ve Yayın Şartları: Sunucu, 60 dakikada tarihi anlatmayı amaçladığını ve yoğun olabileceğini belirtiyor.
Yayını kaydedeceğini ve izleyicilerin yorumları kapatılacağını, ancak ders bittikten sonra yorumların açılacağını söylüyor.
İzleyicilerden kalp atmadan sadece dinlemelerini istiyor.
03:26İslam Öncesi Türk Tarihi: Türk adının en fazla geçtiği kaynak Çin kaynaklarıdır ve Türk adıyla kurulan ilk devlet Göktürk Devletidir.
Bilinen ilk Türk topluluğu İskitler'dir, Amazon kadın savaşçıları ve Tomris Hatunu'nun yaşadığı topluluktur.
Asya Hun Devleti kurucusu Teoman'dır, en parlak dönem Metehan'dır ve Metehan'ın tahta çıkış tarihi MÖ 209'dur.
04:11Türk Devletleri ve Önemli Tarihler: Kara Kuvvetleri Komutanlığı kuruluş tarihi Metehan'ın tahta çıkış tarihidir (MÖ 209).
Deniz Kuvvetleri Komutanlığı kuruluşu 1181'de Çaka Beyliği'nin kuruluşu ile başlamıştır.
Hava Kuvvetleri Komutanlığı kuruluşu 1911'de Mahmut Şevket Paşa'nın açtığı Havacılık Okulu ile başlamıştır.
04:22Metehan Dönemi ve Türk Devletleri: Metehan Türk tarihinde askerlikte en fazla katkısı sağlamıştır: ıslıklı ok, Turan taktiği, onluk sistem.
Dünya'nın en büyük savunma duvarı olan Çin Seddi, Teoman döneminde örülmüş, Metehan döneminde bitmiştir.
Asya Hun Devleti yıkıldıktan sonra kavimler göçü başlamış, Avrupa'da kurulan ilk Türk devleti Avrupa Hun Devleti'dir ve en parlak dönem Atilla'dır.
04:55Türk Devletleri ve Özellikleri: İstanbul'u kuşatan ilk Türk devleti Avarlar'dır, ancak Avrupa'daki Avarlar'dır.
Ücretli askerlik yapanlar Peçenekler, Uzlar, Kuman ve Kıpçaklardır, özellikle Peçeneklerin Malazgirt Savaşı'nda taraf değiştirdiği bilinmektedir.
Cengiz Han'a itaat eden ilk Türk topluluğu Kırgızlar, ilk Müslüman Türk topluluğu Karluklardır.
05:42Diğer Türk Devletleri: Çin'de kurulan Tabgaçlar vardır, Yahudiliği benimseyen tek devlet Hazarlar'dır.
Hazarlar hem Müslüman, hem Hristiyan hem Yahudi beraber yaşıyorlardı, hoşgörülü bir devlet yapısına sahiptiler.
Hazarlar Kafkasya'da, Türgişler Orta Asya'da İslam'ın yayılmasını engellemişlerdir.
06:17Türk Devletleri ve Türkiye Cumhuriyeti: Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşu, ikinci Göktürk Devleti'ne benzer, çünkü ikisi de emperyalist güçlere karşı bağımsızlık mücadelesi kazanmıştır.
Uygurların özellikleri yerleşik yaşama geçmeleri, tapınak yapmaları, mimari eserler yapmaları ve minyatür örneğini vermeleridir.
Asya Hun Devleti'nden sonra Orta Asya'ya hakim olan devlet Avarlar'dır, sonra Göktürkler gelmiştir.
07:23İslam Öncesi ve İslam Devletleri: İslam'ı kabul eden ilk Türk devleti İtil Bulgarları'dır, Orta Asya'da İslam'ı kabul eden Karahanlılar'dır.
Karahanlıların saltuk Buğra Han döneminde İslam kabul edilmiş ve Abdülkerim ismini almışlardır.
İlk medrese, cami, posta teşkilatı ve edebi eserlerin (Divan, Lügat, Türk, Kutad, Kubilik, Atabetü'l-Hakayık) ilk örnekleri Karahanlılar'dadır.
07:55Karahanlılar ve Diğer Devletler: Karahanlılar 400 yıl yaşamıştır çünkü halkı Türk, yöneticisi Türk ve Türkçeyi konuşuyorlardı.
Karahanlıların Türkçeyi resmi dil ilan etmeleri Karamanoğulları'na benzer, Karamanoğulları 1277 tarihinde Türkçeyi resmi dil ilan etmiştir.
Gazneliler'de Alp Tigin dünya tarihinde padişah ünvanını kullanan ilk kişidir, Sultan ünvanını kullanan kişi Gazneli Mahmut'dur.
08:56Büyük Selçuklu ve Bizans İlişkileri: Gazneliler'in başka bir özelliği Dandanakan Savaşı'ndan sonra yıkılma sürecine girmişlerdir, Afgan halkı Gurular tarafından yıkılmıştır.
Büyük Selçuklu'da Tuğrul ve Çağrı Beyler dönemidir, Tuğrul Bey Abbasi halifesini koruduğu için "Doğunun ve Batının Sultanı" ünvanını almıştır.
Alparslan, Hıristiyanlarca kutsal kabul edilen Kars şehriyi almış ve Abbasi halifesi ona "Ebu'l-Fethi" ünvanını vermiştir.
09:34Malazgirt Savaşı ve Beylikler: Malazgirt Savaşı ile Anadolu'nun kapıları Türkler için açılmış ve Smaç adı verilen beş beylik kurulmuştur: Danişmentler, Saltuklular, Artuklular, Mengücekler ve Çaka Beyliği.
Beylikler arasında denizci olan Çaka Beyliği'dir ve kuruluşu Türkiye Cumhuriyeti Deniz Kuvvetleri Komutanlığı kuruluş tarihidir.
Beylikler arasında en güçlüsü Danişmentler'dir, ilk kurulan Saltuklar'dır, Artuklular döneminde yaşamış olan Cezeri kontrole-dengeleme biliminin kurucusudur.
10:14Büyük Selçuklu ve Timur Devleti: Büyük Selçuklu'nun en parlak dönem Melikşah dönemindeydi, ancak Hasan Sabbah'ın haşhaşilik faaliyetleri nedeniyle yıkılış sürecine girdi ve fetret dönemi başladı.
Büyük Selçuklu'nun son hükümdarı Sultan Sencer'dir ve devlet, Katvan Savaşı ile yıkıldı.
Timur Devleti, kurucusundan ismini almıştır ve Türk tarihine iki zarar vermiştir: Altın Ordu Devletini yıkmış ve Ankara Savaşı'nda Yıldırım Beyazıt'ı yenmiştir.
10:55Timur Dönemi ve Diğer Türk Devletleri: Timur döneminde yaşamış önemli isimler arasında Ali Kuşçu, Hüseyin Baykara ve Uluğ Bey bulunmaktadır.
Timur Devleti, Özbek halkı ve Şeybaniler tarafından yıkılmıştır.
Babürler, kurucusu Babür Şah'dır ve İngiltere tarafından yıkılmıştır.
11:51Harzemşahlar ve Mısır'da Kurulan Devletler: Harzemşahlar, Harzem bölgesinde kurulmuş olup yıkılması Anadolu Selçuklu için olumsuzdur çünkü Harzemşahlar bir tampon devlettir ve yıkılınca Moğollar Anadolu'ya saldırmıştır.
Mısır'da kurulan devletler arasında Tolunoğulları, Akkoyunlular, Eyyubiler ve Memlükler bulunmaktadır.
Tolunoğulları ilk kurulan devlettir ve Macaristan'ı kurmuştur.
12:45Memlükler ve Moğollar: Akkoyunlular, Hicaz bölgesine ve kutsal bölgelere hakimiyet kuran ilk Türk devletidir.
Eyyubiler, Selahattin Eyyubi ile Hıttin Savaşı'nda haçlılardan Kudüs'ü geri almıştır.
Memlükler, dünya tarihinde Moğolları yenen tek devlettir ve saltanat babadan oğula geçmez, en güçlü komutan hükümdar olur.
13:15Moğollar ve Osmanlı Devleti: Moğolların dört kolu vardı: İlhanlar, Altın Orda, Çağatay ve İlhanlilar.
İlhanlilar, Haşhaşlı'ları son veren ve Abbasi'yi yıkan devlettir.
Osmanlı Devleti, Kayı boyuyla imparatorluk özelliği taşıyacaktır ve kurucusu Osman Bey'dir.
14:09Osman Bey ve Orhan Bey Dönemi: Osman Bey döneminde ilk vergi olan bac vergisi, ilk ada imrali, ilk Osmanlı-Bizans savaşı olan Koyunhisar Savaşı ve ilk kadı ataması olan Dursun Fakih gerçekleşmiştir.
Orhan Bey, 1326'da Bursa'yı almış ve başkent yapmıştır.
Orhan Bey döneminde ilk divan teşkilatı, ilk düzenli ordu, ilk bütçe, ilk tımar, ilk iskan, ilk cami ve ilk saray kurulmuştur.
15:18Birinci Murat Dönemi: Birinci Murat, Sazlıdere Savaşı'nda Edirne'yi almış ve Sırpsındığı Savaşı (İlk Kosova Savaşı) yapmıştır.
İlk defa top bu savaşta kullanılmış, ilk defa beylikler bize yardım etmiş ve savaş alanında ölen ilk Osmanlı padişahı Birinci Murat'tır.
Birinci Murat döneminde ilk veziriazam ataması, ilk defterdar ataması, ilk kazasker ataması, ilk kapıkulu ordusu, ilk yeniçeri ordusu ve pençik sistemi kurulmuştur.
16:05Yıldırım Beyazıt Dönemi: Yıldırım Beyazıt, şehzadeyken katıldığı Frank yazısı savaşı'nda ünvanını kazanmıştır.
Niğbolu Savaşı'ndan sonra elde edilen ganimetlerle Bursa Ulu Cami yaptırılmıştır.
Yıldırım Beyazıt, Anadolu Hisarı'nı yaptırmış, İstanbul'u kuşatmış, Anadolu Beylerbeyliği'ni kurmuş ve en büyük Osmanlı tersanesi olan Gelibolu Tersanesi'ni yapmıştır.
16:49Osmanlı Fetret Dönemi ve Çelebi Mehmet: Yıldırım Beyazıt, Timur ile yaptığı Ankara Savaşı'nda kaybetmiş ve Timur'a esir düşmüştür.
Bayezid'in dört oğlu (İsa, Musa, Mehmet, Süleyman) arasında gerçekleşen savaşa Fasılai Saltanat denir.
Çelebi Mehmet, Osmanlı'nın ikinci kurucusu olarak bilinir ve ölümü gizlenen ilk padişahdır.
17:55İkinci Murat ve Fatih Sultan Mehmet Dönemi: İkinci Murat döneminde en önemli olay İkinci Kosova Savaşı'dır ve ilk şeyhülislam ataması Molla Fenari'nin atamasıdır.
Fatih Sultan Mehmet, divan'da sadrazamların başkanlık etmesini, Kanunname'yi ve müsadereyi yasal hale getirmiştir.
Fatih'in alamadığı iki yer Belgrad ve Rodos'tur, bunları Kanuni almıştır.
19:41Osmanlı Padişahları ve Önemli Olaylar: İkinci Bayezid döneminde Şahkulu isyanı bastırılmış, bu dönemde Leonardo da Vinci ve Kristof Kolomb'un sığınma talepleri reddedilmiştir.
Yavuz Sultan Selim, babasını tahttan indirmiş, İran ve Memlük Devleti'ni yenerek Osmanlı'nın sınırlarını genişletmiştir.
Yavuz'un oğlu Kanuni Sultan Süleyman, Osmanlı tarihinde en uzun süre (46 yıl) padişahlık yapmış ve taht mücadelesi yaşamamıştır.
21:44Kanuni Dönemi ve Savaşlar: Kanuni, Malta ve Viyana'yı alamamış, Hint deniz seferleri başarısız olmuş ve Piri Reis idam edilmiştir.
Preveze Deniz Savaşı kazanıldıktan sonra 27 Eylül tarihi donanma günü olarak kutlanmaya başlanmış ve Akdeniz Türk gölü olmuştur.
Kanuni döneminde Trablusgarp ve Cezayir alınıp Barbaros Hayrettin Paşa Osmanlı'ya katılmıştır.
23:09Osmanlı'nın Duraklama Dönemi: İkinci Selim döneminde Edirne'deki Selimiye Camii yaptırılmış, bu dönem Sokullu Dönemi olarak anılmıştır.
Sokullu döneminde Kıbrıs alınıp, Osmanlı donanması İnebahtı'da yakılmıştır.
Üçüncü Murat döneminde Ferhat Paşa Antlaşması yapılmış, Doğu'da en geniş sınırlara ulaşılmıştır.
24:55Osmanlı'nın Gerileme Dönemi: Birinci Ahmed döneminde Sultan Ahmet Camii (Mavi Cami) inşa edilmiş ve Kuyucu Murat Paşa önemli bir sadrazam olmuştur.
Genç Osman, yeniçeriler tarafından katledilen ilk Osmanlı padişahı olmuştur.
Dördüncü Murat döneminde Kasri Şirin Antlaşması imzalanmış, tütün yasaklanmıştır.
26:17Osmanlı'nın Düşüş Dönemi: Dördüncü Mehmet döneminde Vakvakıye Çınar olayı yaşanmış ve Batı'daki en geniş sınırlara ulaşılan Bucaş Antlaşması yapılmıştır.
İkinci Viyana Kuşatması başarısız olmuş, Merzifonlu Kara Mustafa Paşa idam edilmiş ve 16 yıl boyunca Kutsal İttifakla savaşlar yapılmıştır.
Karlofça Antlaşması imzalanarak Batı'da geniş çaplı ilk toprak kaybı yaşanmış ve Rusya ile İstanbul Anlaşması yapılmıştır.
27:38Lale Devri ve Son Dönemler: Lale Devri kelimesini ilk kullanan kişi Yahya Kemal'dir.
Belgrad Antlaşması, bu dönemde en kazançlı anlaşma olmuştur ve Karadeniz'in son kez Türk gölü olduğu anlaşmadır.
Küçük Kaynarca Antlaşması'nda Kırım bağımsız olmuş ve Rusya Ortodoksların koruyuculuğunu üstlenmiştir.
28:34Osmanlı Tarihi Önemli Anlaşmalar: Yaş ve Ziştovi antlaşmaları önemli anlaşmalar arasında yer alır; Ziştovi antlaşması son Osmanlı-Avusturya antlaşmasıdır.
Kırım, Yaş antlaşması ile Rusya'ya bağlandı ve elden gitmesi üç aşamayla gerçekleşti: Küçük Kaynarca ile bağımsız, Aynalıkavak ile özerk, Yaş antlaşması ile Rusya'ya bağlandı.
Lale Devri (III. Ahmet) döneminde askeri ıslahat yapılmamış, genelde sosyal, diplomatik ve kültürel alanda yenilikler yapılmıştır.
29:44Osmanlı'da İlahatlar ve İnkılab: III. Selim, Osmanlı'da ilk radikal anlamda ıslahat yapan padişahtır ve bu döneme Nizam-ı Cedid denir.
III. Selim döneminde devlet matbaası, daimi elçilikler, Levent ve Selimiye kışlaları yapıldı, Fransızca resmi yabancı dil zorunlu haline getirildi.
Osmanlı'da ilk isyan eden millet Sırplardır ve Osmanlı Devleti denge siyasetini ilk defa Fransa'nın Mısır işgali sonrası uygulamıştır.
30:46Osmanlı'da Bağımsızlık Edinilen Milletler: Rumlar Edirne Antlaşmasıyla bağımsızlığını elde etmişlerdir.
Kütahya Antlaşmasıyla Boğazlar sorunu başlamış, Hünkar İskelesi Antlaşması ve Balta Limanı Antlaşmasıyla Osmanlı Devleti İngiltere'nin yarı sömürgesi haline gelmiştir.
Kırım Savaşı ve Doksanüç Harbi, Osmanlı tarihinde önemli savaşlardır; Kırım Savaşı'nda Osmanlı donanması Sinop'ta yakılmıştır.
31:20Osmanlı'da Önemli Savaşlar ve Antlaşmalar: Kırım Savaşı'nda Osmanlı ilk defa dış borç almış, telgraf hattı döşenmiş ve Florence Neytingel modern hemşireciliğin kurucusu olarak Osmanlı askerlerine yardım etmiştir.
Doksanüç Harbi'nde Ruslar hem doğuda (Nene Hatun) hem batıdan (Gazi Osman Paşa) saldırı yapmışlardır.
Osmanlı'da geçersiz olan üç antlaşma vardır: Edirne, Seğedin, Ayastefanos ve Sevr Antlaşması.
32:15Osmanlı'da İlahatlar ve Padişahlar: II. Mahmut, her zaman sınavlarda bir şey kaldıran padişahtır.
Abdülaziz, dünyanın en büyük üçüncü filosunu yaptırmış, kendi heykelini yaptırmış, Beylerbeyi ve Çırağan saraylarını yaptırmış, Darülmuallimatı kurmuş ve memleket sandıkları (bugünkü Ziraat Bankası'nın temeli) kurmuştur.
Trablusgarp Savaşı (günümüz Libya'sı) sonucunda Uşi Antlaşması ile Trablusgarp İtalya'ya verilmiş, Osmanlı'nın Kuzey Afrika'daki son toprak kaybıdır.
33:17Mustafa Kemal ve Balkan Savaşları: Mustafa Kemal Atatürk tarih sahnesine ilk defa 31 Mart Vakası'nda çıkmış, Trablusgarp Savaşı'nda binbaşı rütbesini almıştır.
Balkan Savaşları'nda Sırbistan, Karadağ, Bulgaristan ve Yunanistan Osmanlı'ya saldırmış, birinci Balkan Savaşı'nda kaybettikten sonra Enver, Cemal ve Talat Paşalar Bab-ı Ali baskını yapmışlardır.
Londra Antlaşması ile Osmanlı Bademi (Batı Trakya, Arnavutluk, Doğu Trakya, Ege Adaları ve Makedonya) kaybetmiştir, en çok toprak kazanan Bulgaristan'dır.
34:33Birinci Dünya Savaşı: Birinci Dünya Savaşı'nda Osmanlı'nın açtığı ilk cephe Kafkasya cephesi, kazandığı tek cephe Çanakkale cephesi, en çok toprak kaybettiği cephe Suriye-Filistin cephesidir.
Çanakkale cephesinde 18 Mart Kahramanı Cevat Çobanlı, Alçıtepe Kahramanı Kazım Karabekir olmuştur.
Kutul Fatihi Halil Kut Paşa, Irak cephesinde; Medine Müdafisi, Türk Aslanı, Çöl Kaplanı Fahrettin Paşa, Hicaz ve Yemen cephesinde kahramanlık göstermiştir.
35:24Birinci Dünya Savaşı Sonrası: Birinci Dünya Savaşı'nda sonradan girdiği halde savaşın seyrini değiştiren Amerika Birleşik Devletleri, en karlı çıkan İngiltere, Fransa ve Japonya, en zararlı çıkan Almanya, taraf değiştiren İtalya, savaşa en son katılan Yunanistan'dır.
Mondros Ateşkes Antlaşması ile Osmanlı Devleti işgallere ayrılmış, ilk işgal edilen Osmanlı toprağı Musul, Anadolu'da ilk işgal edilen yer Hatay'dır.
İzmir İtalya'dan alınıp Yunanistan'a verilmiş, İtalya konferansı terk etmiştir.
36:51Milli Mücadele: 15 Mayıs 1919'da Yunanlılar İzmir'i işgal etmiş, ilk kurşun atan kişi Hukuki Beşer gazetesi başyazarı olan Hasan Tahsin (asıl adı Osman Nevres) dir.
Mustafa Kemal bu olaylarda Samsun'a çıkmıştır.
İzmir'in işgalinin dünyaya haksız olduğunu duyuran rapor Admiral B'olur, Doğu'da Ermenilerin katliamlarının yanlış olduğunu söyleyen rapor General Harvard raporudur.
37:47Milli Mücadele Kongreleri ve Gelişmeleri: Dokuzuncu Ordu Müfettişliği ile Amasya Genelgesi'nde Kazım Karabekir, Ali Fuat Cebesoy, Rauf Orbay, Mustafa Kemal, Refet Bele ve Cemal Paşa yer almış, İsmet İnönü bu toplantıda bulunmamıştır.
Mustafa Kemal, Amasya Genelgesi'nden sonra Erzurum Kongresi'ne kadar askerlik mesleğinden istifa etmiş ve "Sine-i Millet" olarak geri dönmüştür.
Sivas Kongresi'nde Batı Cephesi'nde Ali Fuat Cebesoy atandı ve halka duyurmak için "İrade-i Milliye" gazetesi çıkarıldı.
39:22Meclisler ve Antlaşmalar: Birinci Meclis, savaşçı ve demokratik bir meclis olarak olağanüstü yetkileri vardı ve istiklal mahkemeleri kuruldu.
Tekalif-i Milliye Mustafa Kemal tarafından çıkarılmış, Lozan Antlaşması'nı imzalayan bir meclistir, onaylayan ikinci meclistir.
Birinci Meclisin yaptığı tek inkılap saltanatın kaldırılmasıdır.
39:56Milli Mücadele Muharebeleri: Sevr Antlaşması'nın imzalanmasından sonra milli mücadele muharebeleri başladı, bu antlaşmada imzalamayan tek kişi Topçu Ferik Ali Rıza Paşa'dır.
Milli mücadele doğu, güney ve batı cephesinde gerçekleşti; doğuda Ermeniler ve Gürcülerle, güneyde Fransızlar ve destekçileriyle, batıda ise Yunanlarla savaşıldı.
Batı Cephesi'nde beş savaş yapıldı: Birinci İnönü, İkinci İnönü, Eskişehir, Kütahya, Sakarya ve Büyük Taarruz.
41:12Önemli Savaşlar ve Olaylar: Birinci İnönü Savaşı'nın sonucu "Talim" kodla Teşkilatı Esasiye kabul edildi, Afganistan'a dostluk anlaşması yapıldı ve İstiklal Marşı kabul edildi.
Sakarya Meydan Muharebesi 22 gün 22 gece sürmüş, Mustafa Kemal'in hayatımda gördüğüm en kanlı savaştır dediği savaşdır.
Büyük Taarruz'un diğer adı Rum Sığındığı üçüncü savaşıdır.
44:04Antlaşmalar ve İmzalar: Mudanya Antlaşması'nda Osmanlı Devleti hukuken bitmiştir, bu antlaşmayı bizim adımıza İsmet Paşa imzalamıştır.
Lozan Antlaşması'na İsmet İnönü, Hasan Saka ve Doktor Uzağım katılmıştır.
Lozan Antlaşması'nda çözülemeyen tek konu Musul meselesi sonraya bırakılmıştır.
45:56Cumhuriyet Dönemi Siyasi Gelişmeler: Ankara başkent ilan edildi ve bu karar İsmet İnönü tarafından istenmiştir.
Cumhuriyet Halk Fırkası (CHP) Mustafa Kemal tarafından kurulmuş, İsmet İnönü ise millet şefi olmuştur.
CHP'nin altı oklu logosunun en uzun oku devletçiliği temsil etmekte, bu oku İsmail Hakkı Tonguç tasarlamıştır.
46:33Siyasi Olaylar ve Muhalefet Partileri: CHP Türkiye Cumhuriyeti'nin en uzun süre iktidarda kalan partisi olup, 1923-1950 yılları arasında ülkeyi yönetmiştir.
Şeyh Sait İsyanı, Cumhuriyet rejimine karşı çıkaran ilk isyandır ve Takriri Sükun Kanunuyla bastırılmıştır.
Cumhuriyetin ilk muhalefet partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, Kazım Karabekir tarafından kurulmuş, Mustafa Kemal bu olaya "paşaların komplosu" demiştir.
47:49Dış Politika ve Uluslararası İlişkiler: Türkiye Cumhuriyeti, Milletler Cemiyeti'ne Yunanistan ve İspanya'nın desteğiyle katılmıştır.
Balkan Antantı, Almanya ve İtalya'ya karşı Türkiye, Yunanistan, Yugoslavya ve Romanya tarafından kurulmuştur.
Sadabat Paktı, İtalya'ya karşı Türkiye, İran, Irak ve Afganistan tarafından kurulmuştur.
48:24Hatay Meselesi ve Dış Politika: Hatay'ın anavatana katılması önemlidir ve Saintler raporu, Hatay'da Türk nüfusunun fazla olduğunu belirtmiştir.
Mustafa Kemal, Hatay meselesi için İsmet Paşa'yı eleştirmiştir ve "benim şahsi meselemdir" demiştir.
Yabancı okullar meselesi ve dış borçların moratoryumuna alınması, Lozan'dan sonra Türkiye'nin ilk başarılarından biridir.
49:19Dünya Ekonomik Krizi ve İkinci Dünya Savaşı: Dünya ekonomik krizi 1929'da Amerika'da başlamış, John Steinbeck'in "Gazap Üzümleri" romanı bu krizi konu almıştır.
İkinci Dünya Savaşı, Almanya'nın Polonya'ya saldırmasıyla başlamış, İtalya'da Mussolini, Almanya'da Hitler liderlik etmiştir.
İkinci Dünya Savaşı'nda Fransa'nın Almanya'ya karşı kurduğu hattın ismi Majino Hattı, Almanya'nın Rusya'ya saldırısı Barbarossa Harekatı olarak bilinir.
50:13İkinci Dünya Savaşı'nın Sonuçları: İkinci Dünya Savaşı'nda teslim olma sıralaması: önce İtalya, sonra Almanya, en son Japonya olmuştur.
Hiroşima ve Nagazaki'ye atılan atom bombalarıyla (Little Boy ve Fatman) Japonya teslim olmuştur.
Türkiye Cumhuriyeti savaşa katılmamış, dönemin cumhurbaşkanı İsmet İnönü, başbakanlar Refik Saydam ve Şükrü Saracoğlu'dur.
51:04Soğuk Savaş ve Uluslararası Gelişmeler: Soğuk savaş kelimesini ilk kullanan kişi Berna Boruk'u'dur, doğu ve batı bloğunda olmak istemeyenler Bağlantısızlar hareketine geçmiştir.
Türkiye Cumhuriyeti batı bloğunda yer almış, Amerika'nın hamleleri arasında Truman Doktrini, Marshall Planı, NATO bulunur.
İsrail 1948'de kurulmuş, ilk tanıyan devlet Amerika, ilk tanıyan Müslüman devlet Türkiye, ilk tanıyan Arap devlet Mısır olmuştur.
51:53Kore Savaşı ve Türkiye'nin NATO'ya Katılması: Kore Savaşı sırasında Türkiye Cumhuriyeti Birleşmiş Milletler öncülüğünde Kore'ye "Şimal Yıldız" adlı asker göndermiş ve bu sayede NATO'ya üye olmuştur.
Kore Savaşı'ndan sonra Kore, Kuzey ve Güney olarak ikiye ayrılmıştır.
Türkiye'nin NATO'ya katılması, Kore Savaşı'nda verilen destekle sağlanmıştır.
52:45Adnan Menderes Dönemi: Adnan Menderes 1950-1960 yılları arasında on yıllık bir iktidarlık süresi yaşamıştır.
Atatürk'ü Koruma Kanunu çıkarılmış, Atatürk'ün portresi devlet dairelerinde zorunlu hale getirilmiştir.
27 Mayıs 1960 darbesiyle Adnan Menderes idam edilmiştir, IMF'den ilk borç bu dönemde alınmıştır.
53:28Soğuk Savaş Dönemi: Soğuk savaşın diğer adı dehşet dengesidir ve bu dönem yumuşama dönemidir.
Ping pong diplomasisi, Amerika ile Çin arasındaki diplomatik ilişkilerin gelişimi için önemli bir etkendir.
Saat 2, uzun menzilli füzelerin yasaklanması anlaşması onaylanmadı çünkü Sovyetler Rusya'ya gitti ve Afganistan'ı işgal etti.
54:00Önemli Olaylar: Amerika'ya ait bir casus uçağın Rusya tarafından indirilmesi önemli bir olaydır.
Küba olayında Türkiye etkilenmiş, Jüpiter füzeleri Amerika'nın Türkiye'ye dikince Rusya üzerimize baskı kurmuştur.
Vietnam Savaşı Amerika'nın tarihte aldığı en büyük yenilgidir ve Napalm bombası kullanılmıştır.
54:27Uluslararası Savaşlar: Keşmir sorunu, Pakistan ile Hindistan arasındaki bir bölgedir.
Dört tane Arap-İsrail savaşının hepsini İsrail kazanmıştır.
İran-İraq savaşları, Şatül, Arap su yolları ve Şii-Sünni mezheplerinden dolayı olmuştur.
54:56Kıbrıs Sorunu: Kıbrıs'ta EOKA, Rumların kurduğu bir örgüttür ve Türk Mukavemet Teşkilatı ile Vatikan kurulmuştur.
Enosis planı Rumların Kıbrıs'ı Yunanistan'a dahil etme planıdır, Akritas planı ise tüm Türkleri imha etme planıdır.
Kanlı Noel'de 24 Türk bir gecede şehit edilmiştir ve Amerika Türkiye'ye müdahale etmeyeceğine dair bir uyarı vermiştir.
55:18Kıbrıs Operasyonu: Kıbrıs'ta Elen Cumhuriyeti kurulunca, Başbakan Bülent Ecevit'in talimatıyla Kıbrıs'a Atilla Harekatı adı verilen bir operasyon yapılmıştır.
"Ayşe tatile çıksın" parolasıyla o dönemin Başbakanı Bülent Ecevit, Dışişleri Bakanı Turan Güneş ve Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk Yeşil Hat yapmıştır.
1983'te Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti kurulmuş ve Rauf Denktaş ilk cumhurbaşkanı seçilmiştir.
55:48Ermeni Sorunu: Ermeniler "Dört T" (toprak, tazminat, tanıtmak, tanınmak) gerçekleştirmek istemektedir.
Lübnan'ın Beyrut şehrinde Agop Agopyan tarafından kurulan örgüt, Türkiye'nin büyükelçileri ve diplomatlarını öldürmeye çalışmıştır.
ORİ havalimanı saldırısı bunların en büyük saldırısıdır ve Milli İstihbarat Teşkilatı kurulduktan sonra AAA çökülmüştür.
56:10Küreselleşen Dünya: SSCB dağılması, Glasnost ve Perestroika politikaları Gorbaçov tarafından ortaya atılmıştır.
SSCB'den ayrılan ilk devlet Gürcistan, ayrılan ilk Türk topluluğu ise Azerbaycan'dır.
Stanislav Petrov Dünya vatandaşı ödülü almıştır çünkü Dünya Savaşı'nın çıkmasını engellemiştir.
56:32Türk Dünyası: Kazakistan kendi nükleer tesisini kendi isteğiyle kapatan, Orta Asya'da sınırları en geniş olan ve Latin alfabesine geçen son devlettir.
Azerbaycan Ermenistan'a yaşadığı Dağlık Karabağ problemi vardır ve Hocalı katliamı yaşanmıştır.
Şangay Beşlisi Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan tarafından kurulmuş, Özbekistan dahil olunca Şangay İşbirliği Örgütü adını almıştır.
57:20Avrupa Birliği: Avrupa Birliği, Ankarada Bildirgesi ile kurulmuş, Avrupa Ekonomik Topluluğu ismini almış ve en son Maastricht Antlaşmasıyla Avrupa Birliği adını almıştır.
Türkiye Cumhuriyeti ilk başvurusu 1959'da yapmış, hala alınamadık aday adaylığından adaylık statüsüne çıkarılmıştır.
Avrupa Birliği'nden ayrılan devlet İngiltere, katılan son devlet ise Hırvatistan'dır.
57:42Diğer Önemli Olaylar: TİKA 1992'de başta Türkçe konuşan ülkeler olmak üzere kurulan bir teşkilattır.
Yugoslavya'nın dağılması sırasında Bosna Hersek'te Sırp ve Hırvatlar tarafından Serap Nisa katliamı yaşanmıştır.
Ratko Mladiç, Bosna kasabı olarak bilinir ve Serap Misa katliamının baş sorumlusudur.
58:17Amerika'nın İşgalleri ve Arap Baharı: Amerika Birleşik Devletleri iki defa Irak'ı, bir defa Afganistan'ı işgal etmiştir.
Arap Baharı Tunus'ta başlamış, diğer Arap ülkelerine sıçramıştır ve Twitter Devrimi, Facebook Devrimi, Yasemin Devrimi olarak da bilinir.
Arap Baharından etkilenmeyen tek ülke Fas'tır, Libya'da Muammer Kaddafi halkı tarafından öldürülmüştür ve Mısır'da Sisi başa gelmiştir.
59:00Türkiye'nin Başarıları: Türkiye Sert Vizyonda bir olmuştur ve Türk milli takımı 2002 Dünya Kupası'nda dünya üçüncüsü olmuştur.
Naim Süleymanoğlu "Cep Herculesi" olarak bilinir ve Seoul Olimpiyatları'nda bir olmuştur.
Orhan Pamuk Nobel Edebiyat Ödülü, Aziz Sancar Nobel Kimya Ödülü almıştır ve Oktay Sinanoğlu en genç profesör, Gazi Yaşargil "Yüzyılın Beyin Cerrahı" olarak bilinir.

60 Dakikada Türk Tarihi: Islamiyet Öncesi'den Günümüze

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir